د امریکا پخوانی ولسمشر جیمي کارتر د سل کلنۍ په عمر مړ شو.

د کارتر مرکز پرون یکشنبه خبر ورکړ چې نوموړی په جورجیا ایالت کې په خپل کور کې مړ شوی دی.

کارتر د ۱۹۷۷ او ۱۹۸۱ کال ترمنځ د امریکا نهه دیرشم ولسمشرپاته شوی او په ۲۰۰۲ کال کې یې د نوبل د سولې جایزه هم ګټلې وه.

د امریکا ولسمشر جوبایډن ویلي چې د کارتر لپاره به په واشنګټن کې د جنازې د مراسمو د بند و بست امر وکړي او نوموړي زیاته کړې " متحده ایالتونو او نړۍ یو کمساری رهبر له لاسه ورکړ".

د بشري حقونو د څار نړیوال سازمان د بشري حقونو په ساتنه کې د کارتر رول ستایلی او ویلې يې دي، هغه له ولسمشرۍ وروسته هم د بشري حقونو دفاع ته دوام ورکړ.

کارتر د نړۍ او سیمې په سیاستونو کې هم مهم رول درلودلی دی.

کارتر د اسراییل او مصر ترمنځ د سولې په تړون کې منځګړیتوب کړی او دغه راز یې په ایران کې د ۱۹۷۹ کال له اسلامي انقلاب وروسته د متحده ایالتونو له ملاتړه برخمن پاچا محمد رضا پهلوي ته هم سیاسي پنا ورکړه چې د ګڼ شمېر ایرانیانو غوسه یې پارولې وه.

د صربیا په پلازمېنه بلګراد کې د شنبې په ورځ (د مارچ ۱۵مه) لسګونو زرو کسانو د پراخ لاریون په ترڅ کې د حکومت د حساب ورکولو غوښتنه وکړه.

معترضانو د الکساندر ووچیچ د حکومت د ځواب ویلو غوښتنه کوله، چې ولې د نومبر په میاشت کې د اورګاډي په تمځي کې د چت د نړېدو پېښه رامنځته شوه.

دغه پېښه کې چې د نومبر په لومړۍ نېټه د نووي ساد د اورګاډي په تمځي کې رامنځته شوه ۱۵ کسان په کې وژل شوي وو.

دا پېښه د ولسمشر ووچیچ لپاره یوه ستره سیاسي ازموینه بلل کېږي.

ګڼ شمېر لاریون کوونکو چې بیرغونه او شعارونه یې له ځان سره لرل د بلګراد په بیلابیلو سیمو او د صربیا د پارلمان مخې ته راټول شوي وو.

اټکل کېږي چې دا لاریون په سربیا کې وروستیو لسیزو تر ټولو ستر لاریون وي.

معترضو محصلانو له درې میاشتو راهیسې خپلو لاریونونو ته دوام ورکړی، پوهنتونونه یې تړلي، او د صربیا په ۲۰۰ ښارونو او کلیو کې لسګونه زره کسان دې لاریونونو ته یو ځای شوي دي.

د بریتانیا صدراعظم کایر سټارمیر وایي، د روسیې ولسمشر ولادیمیرپوتین باید پراوکراین بریدونه چې ده وحشیانه وبلل، ودروي او د امریکا له خوا وړاندیزشوی اوربند ومني.

ښاغلي سټارمر نن شنبې شاوخوا ۲۵ مشرانو ته چې اکثره یې اروپایي وو، په یوه مجازي غونډه کې دغه څرګندونې وکړې او له هغوی یې وغوښتل چې پرمسکو خپلو فشارونو ته دوام ورکړي.

په داسې حال کې چې روسیه، متحده ایالات او اوکراین د ولسمشرډونالډ ټرمپ له خوا په اوکراین کې د یوه دیرش ورځني اوربند پر وړاندیز بحثونو ته دوام ورکوي، د بریتانیا صدراعظم د غونډې له ټولو ګډونوالو وغوښتل چې هیوادونه یې باید دې ته چمتو وي چې په خپله د سولې د دا ډول هرې موافقې دفاع وکړي.

بریتانیا، فرانسې او یوشمیر نورو هیوادونو ویلي دي چې که یو اوربند وشي نو دوی کولای شي چې اوکراین ته سوله ساتي ځواکونه ولیږي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت نن شنبې (د کب ۲۵مه) په یوه خبرپاڼه کې چې د دې وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پر خپله ایکس پاڼه خپره کړې دغه تړون، د دواړو هیوادونو ترمنځ د متقابل باور د پیاوړتیا پرلور یو مثبت ګام بللی او ویلي یې دي چې د دوی ترمنځ د اوږدمهالي اختلاف د هواري، د سیمې د ثبات او اقتصادي ودې لپاره به لاره پرانیزي.

د طالبانو حکومت د منځنۍ آسیا د دغو هیوادونو ترمنځ د شوي تړون هرکلی داسې مهال کوي چې له دوشنبې سره یې اړیکې ترینګلي ښکاري.

د تاجکستان او قرغزستان د ګډو پولو د ترسیم په اړه دا تړون د تیرې پنجشنبې په ورځ د قرغزستان په پلازمینه بشکیک کې د تاجکستان د ولسمشر امام علي رحمان د سفر پرمهال د کوربه هیواد له ولسمشر صدر جباروف ترمنځ لاسلیک شو.

د دواړو هیوادونو ترمنځ د شاوخوا ۹۸۰ کیلومتره اوږدې پولې په اوږدو کې د لانجمنو سیمو پرسر له نژدې ۲۳ کلونو راهیسې خبرې روانې وې.

په سرحدي سیمو کې له دوو خونړیو نښتو وروسته چې د ۲۰۲۱ کال په اپریل او د ۲۰۲۲ کال په سپټمبر میاشتو کې وشوې او په نتیجه کې یې له سلو زیات کسان ووژل شول او په سلګونو کورونه ویجاړ شول، د دواړو هیوادونو ترمنځ ټولې پولې تړل شوي او ترمنځ یې اړیکي ځنډول شوي وو.

د جمعې په ورځ د سنا ۵۴ غړیو د بودیجې طرحې ته موافقې او ۴۶ نورو مخالفې رایي ورکړې.

دا مسوده هغه وخت تایید شوه چې د سنا د اقلیت د مشر چک شومر په ګډون یو شمیر ډیموکراتانو موافقه ورسره وکړه.

د جمهوري غوښتونکو تر واک لاندې استازیو جرګې د اونۍ په پيل کې دا مسوده تصویب کړې وه او حکومت ته یې د مارچ د څوارلسمې تر نیمې شپې پورې وخت ورکړی و، که یې سنا تایید نه کړي حکومتي چارې به په جزیي توګه بندې شي.

دا بودیجه حکومتي لګښتونه د تیرمالي کال په کچه شاوخوا اووه میلیارډه ډالر کموي او دا پیسې پوځي لګښتونو ته ځانګړې کیږي.

ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلې خواله رسنۍ ( سوشل تروټ) کې چک شومر ته مبارکي ورکړه او د هغه زړورتیا یې وستایله.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپله خواله رسنۍ( سوشل تروت) کې لیکلي دي چې د امریکا زړورو جنګیالیو په عراق کې د اسلامي دولت ډلې، داعش یو مشر وواژه.

ډانالډ ټرمپ لیکلي دي چې دا کس امریکایي ځواکونو وڅاره او د هغه پرضد د عراق د حکومت او د عراق د کردستان د چارواکو په همغږۍ عملیات ترسره شول.

د عراق صدراعظم محمد شیعه السوداني پرون ویلي و، چې د داعش ډلې د عراق او سوریې مشر عبدالله مکي مصلح الرفیعي چې په ابوخدیجه مشهور و، د امریکا په مشرۍ د نړیوالو ایتلافي ځواکونو په ملاتړ ووژل شو.

واشنګتن په دوه زره درویشتم کال کې الرفیعي د داعش د مشر او یوه نړیوال ترهګر په توګه معرفي کړی و.

د پوځ ویاند جنرال احمد شریف چودري د جمعې په ورځ وویل چې د ترهګرو پرضد د عملیاتو پرمهال ۲۶ مسافر چې ۱۸ یې امنیتي سرتېري وو، او همداراز ۳۳ ترهګر وژل شوي دي.

بلوڅ ازادي بښونکي پوځ( بي ایل اې) چې د امریکا متحد ایالتونه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پيژني، ویلي دي چې دوی اسلام اباد ته ۴۸ ساعتونه وخت ورکړی و، چې د دوی بندیان خوشې کړي خو دا کار ونه شو نو ځکه دوی ټول ۲۱۴ برمته پوځیان ووژل.

( بي ایل اې) د عملیاتو پرمهال د خپلو دولسو وسله والو وژل کیدل هم تایید کړي دي.

ازادو سرچینو لا تر اوسه د دې وړاندې شویو شمیرو پخلی نه دی کړی.

تیره اونۍ سې شنبې د بلوچستان په بولان سیمه کې د بلوڅ بېلتونپالو وسله والو یو ریلګاډی له مسافرو سره برمته کړ. په دې ریلګاډي کې تر څلور سوه ډيرې سورلۍ وې چې د بلوڅ بیلتونپالو د ادعا له مخې سلګونه پوځيان هم پکې وو.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپله خواله رسنۍ( سوشل تروت) کې لیکلي دي چې د امریکا زړورو جنګیالیو په عراق کې د اسلامي دولت ډلې، داعش یو مشر وواژه.

ډانالډ ټرمپ لیکلي دي چې دا کس امریکایي ځواکونو وڅاره او د هغه پرضد د عراق د حکومت او د عراقي کردستان د چارواکو په همغږۍ عملیات ترسره شول.

د عراق صدراعظم محمد شیعه السوداني پرون ویلي و چې د داعش د عراق او سوریې مشر عبدالله مکي مصلح الرفیعي چې په ابوخدیجه مشهوره و د امریکا په مشرۍ د نړیوالو ایتلافي ځواکونو په ملاتړ ووژل شو.

واشنګتن په دوه زره درویشتم کال کې الرفیعي د داعش د مشر او یوه نړیوال ترهګر په توګه معرفي کړی و.

د امریکا د متحد ایالتونو سنا د حکومتي لګښتونو مسوده تصویب کړه چې له دې سره د حکومتي چارو د جزوي بندیدو مخه ونیول شوه.

د جمعې په ورځ د سنا څلور پنځوس غړیو بودیجې ته موافقې او شپږ پنځوس نورو مخالفې رایي ورکړې.

دا مسوده هغه وخت تایید شوه چې د سنا د اقلیت مشر چک شومر په ګډون یو شمیر ډیموکراتانو موافقه ورسره وکړه.

د جمهوري غوښتونکو تر واک لاندې استازیو جرګې د اونۍ په پيل کې دا مسوده تصویب کړې وه او حکومت ته یې د مارچ د څوارلسمې تر نیمې شپې وخت ورکړی و، که یې سنا تایید نه کړي حکومتي چارې به په جزیي توګه بندې شي.

دا بودیجه حکومتي لګښتونه د تیرمالي کال په کچه شاوخوا اووه میلیارډه ډالر کموي او دا پیسې پوځي لګښتونو ته ځانګړې کیږي.

ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلې خواله رسنۍ ( سوشل تروټ) کې چک شومر ته مبارکي ورکړه او د هغه زړورتیا یې وستایله.

د روسیې یو تعبه په اوکراین کې د جنګي جرمونو په تور په فنلنډ کې مجرم وپیژندل شو.

د فنلنډ په پلازمینه هلسنکي کې یوې محکمې اته دیرش کلن وسلاف توردن په دوه زره څوارلسم کال کې د اوکراین په ختیځ کې په څلورو مواردو کې په جنګي جنایتونو محکوم کړ.

دا روسی د دوه ویشت اوکرایني سرتیرو د وژلو او د څلورو نورو د ټپي کیدو په پيښو کې په لاس لرلو محاکمه شو.

وروسته تر دې چې دا کس په دوه زره درویشتم کال په جولای کې په فنلنډ کې ونیول شو، اوکرایني چارواکو د هغه د ورسپارلو غوښتنه وکړه خو د فنلنډ سترې محکمې دا غوښتنه رد کړه، د اوکراین د زندانونو شرایطو ته یې اندیښه ښکاره کړه او ویې ویل چې ممکن له دې تورن کس سره هلته ناسم چلند وشي.

د نړۍ د اوو ستر صنعتي هیوادونو یوشمیر دیپلوماتانو خبرداری ورکړ چې د ایران له لورې د خلکو نیول او په بهر کې وژل زیات شوې دي.

رویټرز اژانس څرګندوي چې د بریتانیا، کاناډا، فرانسې، جرمني، ایتالیا، جاپان او د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو وزیرانو د پنجشنبې په ورځ دا خبرداری په هغه مسوده کې ورکړی دی چې دې اژانس ترلاسه کړې ده.

جي اووه په یوه بیان کې ویلي دي چې تهران په منځني ختیځ کې د بې ثباتۍ اصلي سرچینه ده او په ورته وخت کې دغو هیوادونو له ایرانه غوښتي دي چې د اټومي پروګرام په تړاو دې خبرو ته مخه کړي.

دا مسوده پرون وړاندې شوه او داسې ښکاري چې د نن ورځې په وروستیو کې به د جي اووه د بهرنیو چارو وزیرانو له لورې تصویب شي.