خبرونه
د خوړو نړیوال پروګرام: په افغانستان کې ملیونونه کسان کافي خواړه نه لري
د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) وايي چې په افغانستان کې ملیونونه کسان چې کافي خواړه نه لري، د ژمي له سختې یخنۍ سره مخامخ دي.
د دې ادارې د افغانستان څانګې نن دوشنبه پر خپله ایکس پاڼه د یوه بېوزلي افغان د ویډیو په خپرولو لیکلي، چې د دغو کسانو ډېری یې خپلو اولادونو ته د خوړو برابرولو یا هم تاوده ساتلو لپاره اړ دي، چې غیرممکن انتخابونه هم وکړي. په ویډیو کې بېوزلي افغان ویلي، چې د خځلو او پلاستیکونو په سوځلو سره د ژمي سړې شپې سبا کوي.
تر دې مخکې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمشنرۍ ازادۍ راډیو ته ویلي وو، د افغانستان په ځینو برخو کې د ژمي پر مهال د هوا درجه منفي ۲۰ سانټي ګرېډو ته راټیټېږي او دا تر ډېره نوي راستانه شوي یا هم بېځایه شوي کسان له خطر سره مخامخوي، چې د ځانونو د تودولو او مړولو وس نه لري.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د جرمني په ماګدبورګ ښار کې یو کس د کرسمس په یوه بازار کې پر خلکو خپل موټر وربرابر کړی دی
یوه سړي د جمعې ناوخته د جرمني د ختيځ په ماګدبورګ ښار کې د کرسمس په یوه بازار کې خپل موټر د خلکو پر یوې ډلې وربرابر کړ.
اسوشیټیډ پریس راپور ورکړی چې د جرمني چارواکو ویلي موټر چلوونکی نیول شوی دی.
ځینو رسنیو ویلي، په پېښه کې یو تن مړ شوی دی.
ماګدبورګ، د برلین په لویدیځ کې، د ساکسوني-انهالټ ایالت مرکز دی او شاوخوا 240,000 وګړي په کې ژوند کوي.
د ۲۰۱۶ کال د ډسمبر پر ۱۹مه په برلین کې یوه افراطي بریدګر د کرسمس په یوه مارکیټ کې پر خلکو یوه لارۍ وربرابره کړې وه چې له امله یې ۱۳ کسان ووژل شول او لسګونه نور ټپیان شول.
هغه برید کوونکی څو ورځې وروسته په ایټالیا کې په ډزو ووژل شو.
د جرمني د کورنیو چارو وزیرې نانسي فایزر تېره میاشت وویل، د سږني کال د کرسمس بازارونو ته د خطر مشخصې نښې نه شته.
خو هغې زیاته کړه چې دا عاقلانه کار دی چې خلک محتاط وي.
تر اوسه کومې ډلې د تازه پېښې پړه پر غاړه نه ده اخیستې.
د ملګرو ملتونو د کډوالو لوی کمشنرۍ له پاکستاني چارواکو سره د افغان کډوالو پر وضعیت خبرې کړي دي
د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي د افغان کډوالو پر موضوع د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د لویې کمشنرۍ له استازي سره خبرې وکړې.
محمد صادق د شنبې په ورځ پر خپلې ایکس پاڼې (پخواني ټویټر) لیکلي، په اسلام اباد کې یې د (UNHCR) له استازې فلیپا کنډلر (Philippa Candler) سره، په پاکستان کې د افغان کډوالو پر موضوع خبرې وکړې.
په دغه کتنه کې د شویو بحثونو په اړه معلومات نه دي خپاره شوي، خو دا کتنه داسې وخت کېږي چې له پاکستان څخه د ۲۰۲۳م کال د نومبر له لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج روان دی.
سویډن: له فلسطیني کډوالو سره د ملګرو ملتونو د بنسټ تمویل بندوو
سویډن د جمعې په ورځ اعلان وکړ، د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د بنسټ تمویل بندوي، خو ژمنه یې وکړه، چې د نورو ډلو له لارې به له غزې سره خپلې مرستې نږدې دوه برابره زیاتې کړي.
د سویډن حکومت پرون ویلي په ۲۰۲۵م کال کې به غزې ته ۸۰۰ ملیون سویډني کرونه چې ۷۲ ملیون ډالره کېږي، د مرستې په توګه ورکړي.
سویډن په ۲۰۲۴م کال کې له غزې سره د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د بنسټ له لارې ۴۵۱ ملیون کرونه (۴۱ ملیون ډالره) مرسته کړې وه، چې نور به د دغې ادارې تمویل ودرول شي.
د اسرائیل د پارلمان وکیلانو یو قانون تصویب کړ، چې په اسرائیل او ختیځ بیت المقدس کې د فلسطیني کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د بنسټ (UNRWA) فعالیت منع کوي او د نورو مرستندویو بنسټونو په وړاندې یې هم ورته اقدام کړی دی.
اسرائیل تور لګولی چې د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر پر اوومه د حماس ډلې په حمله کې د دې بنسټ غړو هم لاس درلود، هغه تور چې UNRWA رد کړی دی
خیبرپښتونخوا کې چارواکي: د فرقوي شخړو د مخینوي په موخه له عام خلکو درنې وسلې ټولوو
په خیبرپښتونخوا ایالت کې چارواکو د جمعې په ورځ ویلي، په پام کې لري د فرقوي شخړو د مخنیوي لپاره، هغه درنې وسلې ټولې کړي، چې د سلګونو کسانو د مړینې سبب شوې دي.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، په کورمه اجنسۍ کې قبایلو ویلي، خپلې وسلې به تسلیم نه کړي.
پر دغه ساحه چې د اوسېدونکو شمېر یې شا و خوا ۶۰۰زره کسانو ته رسېږي، فډرال او ایالتي چارواکي په دودیز ډول محدود کنټرول لري او له لسیزو راهیسې په کې فرقوي شخړې کېږي.
تازه شخړې تېره میاشت د سنیانو او شیعه ګانو ترمنځ وشوې، چې د راپورونو له مخې د سخت بشري بحران سبب شوې.
د هغې لویې لارې د تړل کېدو له کبله چې د کورمې عمده ښار پاړه چنار له پېښور سره وصلوي، په دې ساحه کې د لوږې، د درملو د نشتوالي او روغتونونو کې د اکسیجن د کموالي راپورونه ورکړل شوي دي.
افغانستان له زیمبابوې سره دریمه پنځوس اووریزه لوبه لري
د افغانستان کرکټ بورډ وايي، ملي لوبډله، د زیمبابوې په وړاندې درېیمې پنځوس اووره یا یو ورځنۍ مسابقې ته پوره چمتووالی لري.
دواړه لوبډلې د شنبې په ورځ د زیمبابوې په پلازمېنه هرارې کې د کابل پر وخت د غرمې ۱۲ بجې د لوبې میدان ته راوځي.
د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې د مسابقې په اړه وویل، د دغې لوبې ګټل به افغان لوبډلې ته مهم وي، چې له دې ګټلو سره به ټوله لوبلړۍ په خپل نوم کړي.
د هغه په خبره، لومړۍ لوبه د باران له کبله بې پایلې اعلان شوه، دویمه سیالي افغانستان په لوی توپیر وګټله او اوس هڅه دا ده چې دا لوبه وګټو او اوسنۍ لوبلړۍ زموږ شي.
افغانستان تېره اوونۍ وتوانېد له زیمبابوې د شلو اوورونو لوبلړۍ هم وګټي او که د شنبې ورځ لوبه په خپل نوم کړي د پنځوسو اوورونو د لوبلړۍ ګټونکی به شي.
افغانستان له کوربه زیمبابوې سره دوې ټیسټ لوبې هم لري، چې لومړۍ به یې د راروانې پنج شنبې په ورځ او دویمه به د مرغومي/ جدي پر ۱۳مه وشي.
د افغانستان لپاره د امریکا سفارت: افغانان له تصوره لوړ له اقتصادي او بشري ستونزو سره مخ دي
د افغانستان لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو سفارت، د بشري پیوستون نړیوالې ورځې په مناسبت ویلي، په افغانستان کې له تصور لوړ، په ملیونونو وګړي له اقتصادي او بشري ستونزو سره لاس او ګرېوان دي.
دغه سفارت د جمعې په ورځ پر خپلې ایکسپاڼه/ پخواني ټویټر لیکلې، د حقونو، فرصتونو او سرچینو پر ګډ ملاتړ ټینګار کړی، چې افغانستان د دغه هېواد د وګړو هیلو ته ورنږدې کوي.
وړاندې لیکل شوي، «موږ کولی شو دا وښیو، چې پیوستون کوم سرحد نه پېژني».
د ۲۰۲۱م کال په اګست میاشت کې پر افغانستان د طالبانو د ولکې له بیا ټینګولو وروسته په ملیونونو نجونې او ښځې د تعلیم، تحصیل او کار له حقونو بې برخې کړای شوې دي.
د راپورونو له مخې له دې سره په دغه هېواد کې د بېوزلۍ او بېکارۍ سطحه لوړه شوې ده.
په یونان کې د یوې کشتۍ د چپه کېدو په پېښه کې اته تنه کډوال مړه شوي دي
د یونان په ختیځ کې د روډس ټاپو په سواحلو کې نن( د لیندۍ ۳۰مه) د یوې ګړندۍ کشتنۍ د چپه کیدو په پیښه کې اته تنه مړه شوي دي.
د ساحلي ګارډ چارواکو وویل، دا کشتۍ چې غیرقانوني کډوال یې لیږدول، هغه مهال چپه شوه چې د ساحلي ګارډ له یوې کشتۍ څخه د ځان ژغورنې لپاره یې خطرناک مانورونه ترسره کول.
د چارواکو په وینا د کشتۍ اتلس تنه سپرلۍ ژغورل شوې خو ژغورونکې ډلې بیاهم په احتمالي ورکو شویو کسانو پسې د لټون عملیات کوي. تراوسه د مړو شویو او ژغورل شویو کډوالو هویت نه دی څرګند شوی خو له سوریایانو وروسته ډیری افغانان پردې غیرقانوني لارې هڅه کوي چې یونان او له هغه ځایه د اروپايي ټولنې غړو هېوادونو ته ځان ورسوي.
یوناني چارواکي وايي، سږکال به چې پای ته یې یوازې ځو ورځې پاتې دي، د هغو غیرقانوني کډوالو شمیرله شپیته زرو واوړي چې یونان ته ورغلي یا ور روان دي.
په هلمند کې د موټر د ټکر په پېښه کې دوه تنه مړه او څلور نور ټپیان شول
د کندهار-هرات پر لویه لاره د هلمند ولایت د سنګین ولسوالۍ په دوراهۍ سیمه کې د دریو موټرو ترمنځ ټکر شوی دی چې په پایله کې یې دوه تنو ځای پر ځای خپل ژوند له لاسه ورکړی او څلور نور ټپیان شوي دي.
د هلمند ولایت د اطلاعاتو او کلتور ریاست له لوري په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي چې دا پېښه د تیزرفتارۍ او د موټر چلوونکو د بېاحتیاطۍ له امله رامنځته شوې ده.
د پېښې ټپیان نژدې روغتون ته لېږدول شوي او د ځینو روغتیايي حالت د اندېښنې وړ ښودل شوی دی.
د سیمې اوسېدونکو پر موټر چلوونکو غږ کړی چې د لویو لارو په اوږدو کې د موټر چلولو پر مهال د ترافیکي قوانینو مراعات وکړي ترڅو ورته پېښې بیا تکرار نهشي.
د افغانستان او زیمبابوې د کرکټ ملي لوبډلې سبا شنبې دریمه یو ورځنۍ سیالي لوبوي
ټاکل شوې ده چې د افغانستان او زیمبابوې د کرکټ ملي لوبډلې سبا شنبه( د مرغومي لومړۍ نېټه) د دریو یو ورځنیو سیالیو د لوبلړۍ وروستۍ لوبه ترسره کړي.
سیالي به د کابل پر وخت غرمه ۱۲:۰۰ بجې د زیمبابوې په پلازمینې هرارې کې پیل شي.
د دې لوبلړۍ په دوهمې سیالۍ کې افغانستان په لوی توپیر خپل کوربه ته ماتې ورکړه، خو د دوی لومړۍ لوبه د ورښت له امله بشپړه نشوه.
د ویلو ده چې د یو ورځنیو سیالیو تر لوبلړۍ وروسته به دواړه لوبډلې د ډسمبر په ۲۶مه نېټه د دوو ټیسټ سیالیو لوبلړۍ پیل کړي.
د پخواني راډیو افغانستان د ترکمني څانګې ویاند عبدالرحمن صحبت وفات شو
عبدالرحمان صحبت چې د راډیو افغانستان د ترکمني خپرونو له لومړنیو ویندویانو څخه و، وفات شو.
ښاغلي صحبت د چهارشنبې په ورځ د فاریاب په قرمقل ولسوالي کې ساه ورکړه او د جنازې مراسم یې پرون (د لیندۍ په ۲۹مه) ترسره شول.
عبدالرحمان صحبت په دیارلس سوه پنځوسم لمریز کال کې د سیمه ییزو پروګرامو له پيلیدو سره په راډیو افغانستان کې کار پیل کړ او د وطنداران جریدې مسوول مدیر په توګه یې هم دنده ترسره کړې ده.
ده د ژوند تر وروستیو پورې په ترکمني ژبه لیکنې کولې.