د بریتانیا حکومت د هغو راپورونو په اړه چې طالبانو په افغانستان کې ښځې او نجونې له طبي زده‌کړو څخه منع کړي، ژوره اندېښنه څرګنده کړې ده.

حکومت په یوه اعلامیه کې چې پرون جمعه ناوخته یې خپره کړې، ویلي چې د نرسنګ، قابله ګۍ او د غاښونو د درملنې کورسونه د طالبانو په ظالم رژیم کې د ښځو لپاره د زده‌کړې یوازېني امکانات پاتې وو چې له منځه وړل یې له اساسي بشري حقونو څخه سخته بله سرغړونه ده.

د اعلامیې له مخې، افغانستان په نړۍ کې یوازېنی هېواد دی چې د نجونو د زده‌کړې په برخه کې له دا ډول محدودیتونو سره مخامخ دی او د طالبانو دا وروستۍ پرېکړه یې یوه بله غمیزه ده.

د بریتانیا حکومت په سختو ټکو له طالبانو څخه غوښتنه کړې چې ښځو ته اجازه ورکړي چې طبي زده‌کړو ته لاسرسی ولري او زیاتوي، دا ډول سخت چلند به په مېرمنو او ماشومانو ته د روغتیایي خدمتونو برابرول سخت زیانمن کړي.

په اعلامیه کې همدارنګه ویل شوي چې دغه بندیز به جدي اوږدمهاله اغېزې ولري او د ډېرو افغانانو روغتیا او ژوند به په داسې یوه هېواد کې له ګواښ سره مخامخ کړي چې له مخکې په‌کې د میندو او ماشومانو د مړینه کچه لوړه ده.

د اعلامیې له مخې، دغه بندیز به د راتلونکو نسلونو لپاره هم جدي پایلې ولري.

د بریتانیا د حکومت په اعلامیه کې دغه راز ټینګار شوی چې "نړیواله ټولنه باید د طالبانو د پرله‌پسې بندیزونو پر وړاندې زموږ په کلک مخالفت کې متحده پاتې شي."

اعلامیه زیاتوي، بریتانیا به پر ژمنتیا د دغو بندیزونو د پای ته رسولو لپاره هڅو ته دوام ورکړي او له نورو هېوادونو هم غواړي چې دې مسئلې ته لومړیتوب ورکړي.

که څه هم د طالبانو حکومت تراوسه په رسمي توګه نه‌ده تایید کړې چې نجونې او ښځې یې له طبي زده‌کړو څخه راګرځولي، خو د راپورونو له مخې، د عامې روغتیا وزارت یوه جګپوړي چارواکي یې د دوشنبې په ورځ په هېواد کې طبي انسټېټیوټونو ته دغه بندیز اعلان کړی دی.

یوه زلزله چې شدت یې د ریښتر په حساب ۶ درجې و، نن د افغانستان شمال ختیځې سیمې ولړزولې.

د زلزله پېژندنې ویبپاڼې، والکانو دیسکوري د دې زلزلې مرکز د بغلان ولایت د نهرین ولسوالۍ د شمال ختیځ په ۲۴ کیلومترۍ کې بللی او ویلي چې دا زلزله د افغانستان تر غرمې مخکې په یوولس بجې او څلور دقیقې وشوه.

د جرمني د زلزله پېژندنې ادارې د دې زلزلې شدت ۵ اعشاریه ۷ ریښتره بللی او د هغې مرکز یې تر مځکې ۱۰ کیلومتره لاندې اعلان کړی دی.

تېره میاشت د افغانستان په شمالي ولایتونو لکه بلخ، سمنګان، کندوز او بغلان کې یوې سختې زلزلې ۲۷ تنه مړه او ۹۵۶ نور ټپیان کړل.

د ملګرو ملتو پراختیایي پروګرام( یو این ډي پي) وایي، په ګڼ شمیر کډوال له ګاونډيو هیوادونو افغانستان ته ستنیدلي دي چې پر ټولو خدماتي برخو یې فشارونه زیات کړې دي.

د ملګرو ملتو پراختیایي پروګرام د پنجشنبې په ورځ د ډسمبر په اتلسمه د کډوالو د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه بیان کې وویل چې یوازې په دوه زره پنځه ویشتم کال کې له ایران او پاکستانه افغانستان ته تر دوه میلیونه او درې لکو ډیر افغانان ستانه شوې دي.

په دې بیان کې وړاندې راغلې دي، چې د دې کډوالو لویه برخه د روغتیایي خدماتو، انرژۍ او کار موندنې په برخو کې ستونزې لري، همداراز د استوګنې په برخه کې هم افغانستان ته د کډوالو له ستنیدو سره مشکلات پراخ شوې دي.

هند ژمنه وکړه چې له افغانستان سره به د سرطان ضد درملو، واکسینونو او یوشمیر روغتیایي وسایلو مرسته وکړي.

د هند روغتیا وزیر جیګت پراکاش پر خپله اېکسپاڼه لیکلي چې د درملو یو لوی بار له یوسل او اته ویشت سټي سکن ماشینونو سره افغانستان ته د لیږلو په حال کې دی.

ښاغلي پراکاش پرون په نوي ډیلي کې د طالبانو د عامې روغتیا له وزیر مولوي نورجلال جلالي سره چې د یوه پلاوي په مشرۍ د لیندۍ په پنځه ویشتمه د هند په بلنه دغه هیواد ته تللی دی، وکتل او له افغانستان سره یې د روغتیا په برخه کې د هند د اوږدمهاله مرستو پر ژمنتیا ټینګار وکړ.

په ناروې کې د افغانستان سفارت چې سږکال پسرلی یې واک د طالبانو استازي ته وسپارل شو، د ناورې، ډنمارک او ایسلنډ میشتو افغانانو لپاره د پاسپورټونو توزیع پیل کړه.

د ناروې د بهرنیو چارو وزارت د وري په میاشت کې موافقه وکړه چې د طالبانو دیپلومات نجیب اله شاهین د سفارت د لومړي سکرتر په توګه وپیژني.

د ۲۰۲۱ کال د اګست له میاشتې وروسته چې جمهوري نظام نسکوره شو، په اسلو کې د افغانستان په سفارت کې د پاسپورټونو د ویش لړۍ ودریده.

په اروپا کې د ناروې په شمول، په جرمني، هالنډ، اسپانیا، بلغاریا او یوشمیر نورو دیپلوماتیکو استازولیو کې د طالبانو ملاتړیو ته اجازه ورکړل شوې ده چې افغانانو ته قونسلي خدمات وړاندې کړي، خو تر اوسه له روسیې پرته د نړۍ هیڅ هیواد د طالبانو رژیم په رسمیت نه دی پیژندلی.

د طالبانو د ترانسپورټ او هوایي چلند وزارت د هوا پیژندنې ریاست په یوه بیان کې ویلي دي چې په هرات، فراه، نیمروز، هلمند، غور، بادغیس، فاریاب، سرپل او بامیان کې به ورښتونه وشي. په ځینو کې له لسو تر شل سانتي مترو پورې د واورې او په ځینو کې له لسو تر پنځه ویشت ملي مترو پورې د باران اټکل شوی دی.

د وړاندوینو له مخې د شنبې او یکشنبې په ورځو تقریبا د افغانستان په ټولو ولایتونو کې د ورښتونو امکانات شته چې په مرکزي، شمالي او غربي سیمو کې تر ډیره د واورو او په جنوب لویدیځ او ختیځ ولایتونو کې د بارانونو د وریدو امکانات شته.

د جرمني د کورنیو چارو وزیر وایي، هغه افغانان چې موافقه ورسره شوې ده چې جرمني ته راشي هغوی به په راتلونکو دوو اونیو کې ولیږدول شي.

الکساندر دوبرینت نن د ( ار-این-ډي) په نوم د رسنیو یوه ګروپ ته په برلین کې ته وویل چې د دې افغانانو شمیر شاوخوا پنځه سوه پنځه دیرشو ته رسیږي چې اوس په پاکستان کې دي.

ښاغلي دوبرینت زیاته کړه چې د دې کسانو د انتقالیدو په تړاو له پاکستاني چارواکو سره په تماس کې دي او ښایي د ځینو کسانو کارونه د روان میلادي کال تر اخره خلاص نه شي، نو که داسې شول د هغوی غم به نوی کال وخوري.

د سې شنبې په ورځ هم په چارتر الوتنو کې یوسل او شپیته افغانان جرمني ته انتقال شول.

په پاکستان کې شاوخوا شپږ نیم سوه نور داسې افغانان دي چې جرمني پخوا ویلي و چې دا کسان به هم جرمني ته بیایي، خو په وروستیو کې برلین وویل چې دغه کسان جرمني ته نه شي لیږدولی.

د افغانستان او قرغیزستان د خصوصي سکتور استازو د ۱۵۶ میلیونه ډالرو په ارزښت سوداګریز تړونونه لاسلیک کړل.

د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت وایي چې تړونونو کې د ترانزیت پراختیا، د ګډو پانګونو جذب، د نندارتونونو جوړول او سوداګریزې ناستې شاملې دي.

وزارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دا تړونونه پرون چهارشنبه ( د لیندۍ ۲۶مه) په کابل کې د افغانستان- قرغیزستان د سوداګریز تواصل په کانفرانس کې لاسلیک شول.

دا کانفرانس د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ د وزیر نورالدین عزیزي او د قرغزستان د اقتصاد او سوداګرۍ د وزیر بکیت صدیکوف په مشرۍ جوړ شوی و.

د افغانستان کورنیو رسنیو ویلي چې پرون په کابل کې د قرغیزستان د سوداګرۍ خونه هم پرانستل شوه.

که څه هم له روسیې پرته بل ېوه هېواد تراوسه د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پیژندلی، خو د قرغیزستان په ګډون د سیمې یوشمېر هېوادونه له طالبانو سره تعامل او سوداګریز اړیکي پالي.

د افغانستان د کرکټ د ۱۹ کلونو کم عمره لوبډلې د شپږ وکټو په توپیر د نیپال لوبډلې ماتې ورکړه.

د لوبې پچه نیپال ګټلي وه او په پنځوس اورونو کې يې ۱۲۴ منډې هدف افغان لوبډلې ته ورکړی و.

افغان لوبډلې په شپږویشتو اورونو کې ورکړل شوی هدف پوره او د شپږ وکټو په توپیر يې لوبه وګټله.

افغانستان له دې وړاندې له سریلانکا بنګلادیش څخه ماتې خوړلې وه.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ او صنعت وزیر نورالدین عزیزي نن چهارشنبې د (ډیسمبر۱۷مه) د قرغیزستان د اقتصاد وزیر بکیت صدیکوف سره په کتنه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو او پانګونې پر پراختیا، د نندارتونو په جوړیدو او د سوادګریزو ناستو په اړه خبرې اترې کړي دي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت پر خپله ویبپاڼه لیکلي، افغانستان ته د قرغیزي چارواکو د سفر په ترڅ کې په کابل کې د قرغیزستان د سوداګرۍ خونه پرانستل شوې ده.

که څه هم قرغیزستان د طالبانو حکومت په رسمیت پیژندلی نه دی خو د افغانستان او قرغیزستان سوداګریزې اړیکې د نورو کالونو پرتله ښې دي.

افغان ایوک ټولنې خبر ورکړی چې د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ امریکا ته د اس ای وي (SIV) کیس لرونکو افغانانو لپاره د سفر معافیت لغوه کړی دی.

دغه ټولنې د سه شنبې په ورځ د (ډیسمبر۱۶مه) پر خپله ایکسپاڼه د دې سازمان د مشر شان ون دایور په حواله لیکلي،" د امریکا حکومت د ملي ګارد پر سرتیرو د یوه افغان له له بریده ناوړه ګټه پورته کوي څوامریکا ته، په افغانستان کې د امریکا د پخوانیو همکارانو او د هغوی د کورنیو د ورتګ مخه ونیسي".

دې ټولنې خبرداری ورکړی چې د سفر دغه بندیز امریکا ته د کډوالۍ له پخوانیو اصولو له هغې ډلې د کورنیو د ملاتړ خلاف اقدام دی او ژر تر ژره باید لغوه شي.

افغان ایوک په امریکا کې د افغان کډوالو د ملاتړ سازمان دی.

د امریکا په پلازمینه واشنګټن دي سي کې د رحمان الله لکڼوال په نوم د افغان کډوال په برید کې چې د امریکا د ملي ګارد یوه غړې په کې ووژل شوه، د ټرمپ ادارې پر افغان کډوالو فشارونه زیات کړي دي.