نړۍ
جوزيپ بوريل: اروپايي ټولنه اوکراين ته د توپ د يو ميليون مرميو د سپارلو ژمنه پوره کوي
د اروپايي ټولنې د بهرنۍ پالیسۍ مشر جوزیپ بوریل وايي، دا ټولنه اوکراین ته د توپ د یو میلیون مرمیو د سپارلو د ژمنې پوره کولو ته نژدې شوې ده.
بوریل چې په کییف کې دی، نن اروپايي پراودا خبري شبکې ته وویل، اروپايي ټولنې تر اوسه اوکراین ته د توپونو ۹۸۰ زره مرمۍ سپارلي دي.
بوریل وویل، موږ دا اندازه مرمۍ باید د سږني کال تر پسرلي پورې سپارلي وای، خو پهدې کار بریالي نهشولو، خو هغه ټینګار وکړ چې د یو میلیون مرمیو د سپارلو پر ژمنه مو تقریبا عمل کړی دی.
په عین حال کې د روان کال په فبروري میاشت کې د چک جمهوریت د جلا نوښت په ترڅ کې له اروپايي ټولنې بهر نورو هېوادو اوکراین ته د توپ د پنځه لکه مرمیو د ورکولو ژمنه هم کړې ده.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
ایراني پوځیانو یو افغان کډوال وژلی او یو یې ټپي کړی
د ایران د سیستان او بلوچستان په سراوان ښار کې د افغان کډوالو په یوه موټر باندې په ډزو سره یو کډوال وژل شوی او یو بل ټپي دی.
دا خبره د ایران د بشري حقونو د څار یوه سازمان حال وش د یکشنبې په ورځ په یوه بیان کې کړې ده.
د حال وش د راپور په اساس موټر له سراوان څخه خاش سیمې ته روان وو چې ایراني پوځيانو پرې ډزې وکړې.
د سرچینو په خبره موټرچلوونکی له سیمې تښتېدلی او روغتون ته د ټپیانو د انتقال لپاره هېڅ ګام نه وو پورته شوی.
په ایران کې مخکې هم په ځینو موټرو چې افغان کډوال پکې سپاره وو ایراني پوځیانو ډزې کړي.
د ۲۰۲۰ کال په جون میاشت کې د ایران په یزد ښار کې په یوه موټر د ایراني پوځیانو په ډزو سره موټر اور اخیستی وو چې لږ تر لږه درې افغان پکې مړه او څلور نور ټپیان شول.
هغې پېښې په پراخه کچه عکس العملونه درلودل او له افغان کډوالو او پناه غوښتونکو سره یې د ایراني پوځيانو چلند ظالمانه او غیرانساني بللی وو.
د سوریې موقت مشر په لومړني بهرني سفر سعودي ته لاړ
د سوریې موقت ولسمشر احمد الشرع، نن (یکشنبې) په په خپل لومړي بهرني سفر کې سعودي عربستان ته ورسید.
د خبري آژانسونو د راپور له مخې، دا ګام د سوریې به پخواني متحد ایران څخه د سوریې د لېري کېدو یوه بله نښه انګېرل شوې ده.
الشرع، چې پخوا له القاعده سره اړیکې درلودې، د خپل حکومت د بهرنیو چارو له وزیر اسعد الشیباني سره یو ځای د سعودي عربستان په یوه الوتکه کې ریاض ته لاړ.
دا سفر په داسې حال کې ترسره شو چې په هوایي ډګر کې د سوریې د درېرنګه نوی بیرغ د سعودي د بیرغ تر څنګ درول شوی و. ټاکل شوې چې نوموړی د سعودي له ولیعهد، محمد بن سلمان، سره وویني.
سعودي عربستان، چې پخوا یې د بشار اسد پر ضد د یاغي ډلو مالي ملاتړ کاوه.
الشرع له نړۍ سره د اړیکو د ښه کولو هڅه کوي او په دې لړ کې یې له ایران او روسیې څخه خپلواکدریځ خپل کړی دی.
ټرمپ د ناټو له غړو غواړي چې خپله دفاعي بودجه ۵٪ زیاته کړي
د امریکا د ملي امنیت سلاکار ویلي چې ډونالډ ټرمپ له خپلو متحدانو غواړي چې د شمالي اتلانتیک تړون (ناټو) غړي هېوادونه دې د خپلې دفاع لپاره د ناخالص کورني تولید (GDP) دوه سلنه ونډه پنځه سلنې ته لوړه کړي.
مایک والټز پرون (شنبې) له نیویارک پوسټ سره په خبرو کې وویل چې ډونالډ ټرمپ «بشپړ حق لري» چې د ناټو له غړو وغواړي چې د خپلې دفاعي بودجې برخه زیاته کړي.
هغه زیاته کړه: «اوس وخت رارسېدلی چې اروپا پنځو سلنې ته د خپلو دفاعي لګښتونو په زیاتولو له امریکا سره د اتحاد ژمنتیا وښيي.
ښاغلي والټز زیاته کړه، امریکا به له ناټو سره زغردې خبرو ته دوام ورکړي، څو غړي هېوادونه خپله ونډه زیاته کړي.
هغه د روسیې او اوکراین جګړې ته په اشارې وویل چې اروپا اوس له دوهمې نړیوالې جګړې وروسته تر ټولو له سترې جګړېسره مخامخ ده.
امریکا حاضردمه د خپل ناخالص کورني تولید څه باندې درې سلنه ناټو ته ځانګړی کړی، او که دا اندازه ۵ سلنې ته لوړه شي، نو امریکا باید ۶۰۰ میلیارده ډالر نور هم دې تعهد ته ځانګړي کړي.
ناټو تړون د دوهمې نړیوالې جګړې له پای ته رسیدو څلور کاله وروسته په ۱۹۴۹ میلادي کال کې جوړ شو. د دې تړون له ۳۲ غړو څخه ۲۳ یې د اروپايي اتحادیې غړي دي.
د روم د محکمې په امر البانیا ته لېږل شوي کډوال بېرته ایټالیا ته ستنول کېږي
لسګونه «غیرقانوني» کډوال، چې د ایټالیا د حکومت په امر البانیا ته انتقال شوي وو، د روم د یوې محکمې د نوي حکم له مخې بېرته ایټالیا ته ستنېږي.
د فرانسې خبري آژانس د راپور له مخې، د محکمې له لوري د کډوالو د نیولو او له ایټالیا څخه البانیا ته د هغوی له لېږلو سره له مخالفت وروسته، یوه کښتۍ چې ۴۳ کډوال یې لېږدول، د شنبې په ورځ، (د سلواغې/ دلوې ۱۳مه) له البانیا څخه د ایټالیا باري بندر ته روانه شوې ده.
رسنیو د محکمې دا نوی حکم، چې د کډوالو د ساتلو لپاره د ایټالیا د حکومت پلان یې غیرقانوني بللی، د ایټالیا د صدراعظم جورجیا ملوني د حکومت پلان ته غټ ګوزار بللی دی.
ایټالیا د البانیا له حکومت سره د یوه توافق له مخې، په دې هېواد کې د کډوالو د موقتي استوګنې لپاره دوه کمپونه جوړ کړي دي.
دا لومړی ځل و چې د اروپايي اتحادیې یو غړی هېواد د غیرقانوني مهاجرت د مخنیوي لپاره، کډوال د اتحادیې له ساحې بهر یوه بل هېواد ته لېږي.
د اسراییل صدراعظم د غزې او ایران په اړه د خبرو لپاره د امریکا له ولسمشر سره ویني
د اسراییل د صدراعظم دفتر وایي چې بینامین نتانیاهو به د دوشنبې په ورځ واشنګټن ته په سفر کې د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره په کتنه د غزې تړانګې، د یرغملو او همدارنګه له ایران سره د تړلو ټولو نیابتي ډلو په اړه خبرې وکړې.
د نوموړي دفتر متحدو ایالتونو ته د اسراییل د مشر دغه سفر تاریخي بللی او ویلي یې دي چې هغه د یوه بهرني هیواد لومړنی مشر دی چې ټرمپ له بیا ولسمشر کېدو وروسته ورسره ګوري.
ټاکل شوې دواړه مشران به د سې شنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې سره وګوري. په دې کتنه کې به
د فرانسپرس خبري آژانس د راپور له مخې په غزه کې د نافذ شوي اوربند له مخې د یرغملو د څلورم پړاو تبادلې له بشپړیدو وروسته د غزې د اوربند د دوهم پړاو په اړه خبرې اترې وشي.
نتانیاهو د یکشنبې په ورځ د منځنی ختیځ لپاره د امریکا د ولسمشر له استازي سټیو ویټکوف سره خبرې وکړې او موافقه یې وکړه چې خبرې اترې به هغه وخت پیل شي کله چې دوی په واشنګټن کې سره وګوري.
په غزه کې د نافذ شوي اوربند د ۴۲ ورځو لومړی پړاو راتلونکې میاشت پای ته رسیږي.
په دوهم پړاو کې د پاتې یرغملو د خوشې کولو او د جګړې د دایمي پای ته رسیدو مسایل شامل دي.
د ټرمپ په امر په سومالیا د داعش پر یوه مهم غړي برید وشو
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي، پوځ ته یې امر کړی و چې په سومالیا کې د اسلامي دولت ډلې یا داعش پر یوه مهم غړي برید وکړي.
دا د جنورۍ له شلمې راهیسې چې ټرمپ د امریکا د ولسمشر په توګه لوړه کړې، لومړی ځل دی چې نوموړی د دغسې یوه برید امر ورکوي. ټرمپ په یوه بیان کې وویل چې دوی دا ګسان، چې ده قاتلان بللی چې متحده ایالاتو او د هغې متحدانو ته ګواښ وو او په سمڅو کې پټ شوي و، وموندل.
هغه زیاته کړه چې په دغو بریدونو کې دغه سمڅې چې دوی پکې پټ و، ویجاړې شوې او ګڼ ترهګر پرته له دې چې ملکیانو ته زیان ورسیږي، ووژل شول.
په سومالیا کې د داعش څانګه چې تر اوسه د دې هیواد په پونټلینډ سیمه کې ډیره فعاله ده، د امریکا له هوايي بریدونو سره مخ ده
اسراییلو په اشغالي ختیځه څنډه کې یو تنکی ځوان وژلی
فلسطینی چارواکي وایي د اسراییلو د یوې بې پیلوټه الوتکې په برید سره د اشغالي ختیځې څنډې په جنین ښار کې یو ۱۴ کلن هلک وژل شوی دی.
د جنین والي کمال ابوالرب فرانسپرس ته ویلي دا تنکی ځوان او دوه نور کسان په سړک روان وو چې د اسراییلو بې پيلوټې الوتکې هدف وګرځول.
د فلسطین هلال احمر ویلي دوه ټپيان د جنین په ختیځ کې روغتون ته وړل شوي.
د اسراییلو پوځ ویلي چې هوایي ځواکونو د دوی په خبره «وسله وال ترهګر په جنین کې هدف ګرځولي.»
د اسراییلو پوځ تېره میاشت د اشغال شوې ختیځې تړانګې په جنین ښار کې د فلسطیني ملیشه ډلو د له منځه وړلو لپاره بریدونه پیل کړي.
دا سیمه له ۱۹۶۷ کاله راهیسې اسراییلو اشغال کړې ده.
امریکا اوکرایین کې تر اوربند وروسته د ټاکنو غوښتونکې ده
د اوکرایین لپاره د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ استازی وايي امریکا په اوکرایین کې تر اوربند وروسته د ټاکنو غوښتونکې ده.
متقاعد جنرال کیټ کلاګ رویټرز ته ویلي د امریکا دولت غواړي چې اوکرایین د روان کال تر پایه او په تېره که په راتلونکو څو میاشتو کې له روسیې سره په اوربند سلا وکړي د جمهوري ریاست او پارلماني انتخابات ترسره کړي.
کیټ کلاګ ویلي ګڼ دولتونه د جګړو په وخت هم ټاکنې کوي او دا مهمه ده چې اوکرایین هم دا کار وکړي.
د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ادارې ویلي د کار په لومړیو میاشتو کې د اوکرایین د جګړې د درېدو طرحه وړاندې کوي.
لا د دې طرحې او تګلارې په اړه جزییات نه دي شریک شوي.
کرملین هم ویلي چې تر اوسه له واشنګتن سره په دې تړاو مستقیمې اړیکې نه دي ټینګې شوي.
طالبانو له امریکا د ۹ میلیاردو کنګل شویو شتمنیو خلاصون غوښتی
د طالبانو د حکومت د اقتصاد وزارت د امریکا له خوا د افغانستان د ۹ میلیاردو کنګل شویو شتمنیو پر خلاصون ټینګار کړی دی. د دغه وزارت په خبرپاڼه کې راغلي د شنبې په ورځ راغلي چې د امریکا له لوري په مالي او اقتصادي تحریمونو سربېره د شتمنیو کنګلتیا د افغانستان ملي اقتصاد اغېزمن کړی.
د طالبانو حکومت دا اعلامیه د امریکا د مرستو پر سر د څار ادارې یا سیګار د وروستي راپور په غبرګون خپره کړې ده.
سیګار په خپل راپور کې چې د جمعې په ورځ یې خپور کړی ویلي د طالبانو حکومت په دغو میلیاردونو ډالرو باندې قانوني حق نه لري ځکه د دې ادارې په خبره حکومت یې په رسمیت نه دی پېژندل شوی او د بندیزونو لاندې دی.
د سیګار راپور کې همدارنګه راغلي چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ اداره او کانګرس ممکن امریکا ته د څلورو میلیاردو ډالرو د څار او کنټرول د راګرځولو مسله وڅېړي.
امریکا په ۲۰۲۲ کال کې د افغانستان له کنګل شویو شتمنیو درې نیم میلیارده چې اوس له ګټو سره څلور میلیارده شوي په سویس کې د امانت صندوق ته وسپارل.
دا پیسې که څه هم افغانستان ته نه لېږل کېږي خو هدف یې د دغه هېواد د اقتصاد د ثبات ساتل دي.
د امریکا فلادلفیا کې د الوتکې په لوېدو سره ۷ کسان مړه او ۱۹ نور ټپیان شوي
د امریکا په فلادلفیا ښار کې د یوې وړې الوتکې د لوېدو په پېښه کې لږ تر لږه ۷ کسان مړه او ۱۹ نولس کسان ټپيان دي. د فلادلفیا ښاروالې شیریل پارکر رسنیو ته دا پېښه تایید کړې او ویلي یې دي چې دا یوه وړه طبي ټرانسپورتي الوتکه وه چې د جمعې په ماښام د ښار په شمال ختیځه څنډه کې په څو ودانیو ولګېده او ولوېده.
په الوتکه کې یو ناروغ ماشوم انتقالېده چې تر څنګ یې مور هم ناسته وه. دوی دواړه مور او ماشوم، د الوتکې څلور عمله او یو کس په ځمکه کې د پېښې په نتیجه کې مړه شوي.
وژل شوي ټول د مکسیکو اتباع وو.
امریکا کې دا په یوه اوونۍ کې دویمه هوايي سانحه ده.
تېره اوونۍ د واشنګتن په رونالډ ریګن هوايي ډګر کې یوه مسافروړونکې الوتکه له یوې پوځي هیلیکوپترې سره ولګېده چې په نتیجه کې یې لږ تر لږه ۶۷ کسان ووژل شول.