د روسیې او ترکیې ولسمشرانو، ولادمیر پوتین او رجب طیب اردوغان ټینګار وکړ چې د سوریې په شمال کې د روان کړکېچ د هواري لپاره ډیپلوماسۍ ته اړتیا ده.

دواړو ولسمشرانو پرون سې شنبې پرټیلفون خبرې وکړې.

د اردوغان له دفتره پرون سې شنبې په خپره شوې اعلامیه کې غوښتنه شوې چې سوریه باید د پراخې بې ثباتۍ یوه سرچینه نه‌شي.

د دغې اعلامیې له مخې چې د ترکیې د ولسمشرۍ دفتر په خپله ایکس پاڼه کې خپره کړې، اردوغان له پوتین سره په خبرو کې ټینګار کړی چې ترکیه د دې ترڅنګ چې د سوریې د ځمکنۍ بشپړتیا ملاتړ ته دوام ورکوي، په دې هېواد کې د یوې عادلانه او دایمي حل لارې لپاره هم هڅې کوي.

اردوغان همدارنګه ژمنه کړې چې ترکیه به د کردستان د کارګرانو ګوند، پي‌کې‌کې چې ترکیې او متحدوایالتونو هغه یو تروریستي سازمان نومولی، په وړاندې مبارزې ته دوام ورکړي.

د هغه په خبره، دا ګوند هڅه کوي چې په سوریه کې له رامنځته شوي وضعیت څخه د ځان په ګټه کار واخلي.

د ترکیې او روسیې ولسمشران وروسته له هغې په خپلو کې خبرې کوي چې د سوریې یاغیانو تېره اوونۍ په حلب کې د سوریې د رژیم پرځواکونو په حملو سره هغوی له ډېرو سیمو په شا کړل او پر هغو یې خپله ولکه ټینګه کړه.

له هغې راهیسې روسیې د دمشق په ملاتړ د یاغیانو پر مورچلو بریدونو ته زور ورکړی دی.

اوکراین یوځل بیا په ناټو کې د بشپړ غړیتوب پر غوښتنه ټینګار کړی او وايي چې یوازې د ناټو بشپړ غړیتوب د دې هېواد د راتلونکي امنیت ضمانت کولای شي.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزیر اندرې سیبیها دا څرګندونې په بروکسل کې د ناټو د غړو هېوادونو د بهرنیو چارو د وزیرانو د نننۍ غونډې په درشل کې په یوه بیان کې وکړې او زیاته یې کړه، دی پوره باور لري چې یوازې په دې توګه پر اوکراین او نورو هېوادونو د روسیې د یرغل مخنیوی او د دې هېوادونو د امنیت رښتینی ضمانت کېدای شي.

د سیبیها د دې غوښتنې په ځواب کې د کریملین ویاند دیمیتري پیسکوف وویل چې په اوکراین کې د ناټو غړیتوب د منلو وړ نه دی او دا به د ده په وینا د روسیې لپاره یو ګواښ وي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي هم څو ورځې مخکې ویلي و چې په ناټو کې د اوکراین غړیتوب به هغه څه چې ده د جګړې تود پړاو وباله پای ته ورسوي.

روسیې د ۲۰۲۲م کال په فبروري میاشت کې پر اوکراین غیرموجه یرغل وکړ چې تراوسه هم دوام لري.

د امریکا د تحقیقاتو فدرال ادارې یا "ایف‌بي‌آی" FBI د روسیې وګړې نوما زاروبینا د متحدوایالتونو د قانون د تنفیذ ادارو ته د درواغو په ویلو او د روسیې له استخباراتي سره د اړیکو په دوام تورنه کړې.

"ایف‌بي‌آی" همداراز د روسیې له یوې مشکوکې اجنټې سره چې د امنیتي ادارو تر تعقیب لاندې وه، خو له امریکا څخه وتښتېده په اړیکو تورنه کړې ده.

د "ایف‌بي‌آی"د تورونو له مخې چې د تېرې نومبر میاشتې په وروستیو کې د نیویارک ښار د یوې جنوبي ولسوالۍ محکمې ته وړاندې شول، مېرمن زاروبینا په ۲۰۲۰م کال کې د روسیې د امنیتي خدماتو د ادارې FSB له خوا استخدام شوې او د الیسا په مستعار نوم یې فعالیت کاوه.

د لګېدلو تورونو له مخې نوموړې په ژورنالیستانو او کارپوهانو کې د تماس د یوې شبکې د جوړولو هڅه کوله او په عین حال کې یې د سایبریا په تومسک ښار کې په خپل پلرني ټاتوبي کې د "ایف‌ایس‌بي" FSB د یوه افسر په لارښوونه کار کاوه.

زاروبینا اوس مهال د ۲۵زره ډالرو په مالي ضمانت خوشې شوې، خو له نیویارک څخه پر وتلو او د روسیې له چارواکو سره پر تماسونو یې بندیز لګېدلی او خپل پاسپورټ یې هم تسلیم کړی دی.

د چمن پرلتوالو د پاکستان حکومت ته خبرداری ورکړی چې که تر سبا چارشنبې د سپین بولدک چمن د دروازې کاروباریانو او عامو مسافرو ته د افغانستان په تذکرو او پاکستاني شناختي کارډونو د تګ راتګ اجازه ورنه کړي، نو دوی به دا لاره د صادراتو او وارداتو پرمخ بنده کړي.

د پرلتوالو مشر صادق خان ازادي راډیو ته وویل چې پر دې اسنادو د پاکستان د حکومت د بندیز په نتیجه کې قاچاقبرانو ته امکان برابر شوی چې له خلکو څخه په غیرقانوني ډول پیسې واخلي.

د چمن پرلت شاوخوا څوارلس میاشتې مخکې هغه مهال پیل شو چې د پاکستان حکومت پر چمن-سپین بولدک لاره د تګ راتګ لپاره د پاسپورټ او ویزې د لرلو شرط وضع کړ.

پرلت کوونکي استدلال کوي چې دې شرط د خلکو تګ راتګ له ستونزو سره مخامخ کړی دی.

په ګرجستان کې د حکومت مخالف معترضان چې په تېرو پنځو شپو کې یې له امنیتي ځواکونو سره نښتې وکړې نن سهار خواره شول.

د ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور له‌‌‌مخې، پولیسو د مظاهره‌‌‌چیانو د تیت‌و‌پرک کولو لپاره اوښکې بهوونکی ګاز او د اوبو شیندلو ماشینونه وکارول.

دا مظاهرې تر ۲۰۲۸ کاله په اروپايي ټولنه کې د ګرجستان د غړیتوب د مذاکراتو د ځنډولو لپاره د حکومت د طرحې په مخالفت کې پیل شوې.

معترضان وروسته له هغه لارو کوڅو ته راووتل چې، د ګرجستان د هیلو په نوم واکمن ګوند د نوامبر په ۲۸مه په‌دې اړه خپله پرېکړه اعلان کړه.

د امریکا سنا جرګې د هغه جنرال ارتقا ومنله چې، د وروستي امریکايي پوځي په توګه د افغانستان له خاورې ووت او په‌‌دې ترتیب یې شل‌کلن پوځي حضور پای ته ورساوه.

سترجنرالۍ ته د ډګرجنرال کریستوفر دوناهو ارتقا د څه وخت لپاره د جمهوري پاله سناتور مارکوین مالین له‌خوا ځنډول شوې وه.

سنا جرګې د دوشنبې په ورځ د جنرال دوناهو نوې رتبه تایید کړه.

جنرال دوناهو د ۸۲هوايي قطعې قومندان دی او له‌‌دې وروسته ممکن په اروپا یا افریقا کې د امریکايي پوځیانو قومانده ورکړل شي.

یوشمېر جمهوري پاله سناتوران د ۲۰۲۱ کال د اګست په وروستیو کې له افغانستانه د وتلو د ګډوډۍ پړه پر امریکایي جنرالانو او قومندانانو اچوي.

منتخب جمهور رییس ډونالډټرمپ چې له افغانستانه د وتلو په بڼه د ولسمشر جوبایډن پر ادارې کلکې نیوکې کړي، په خپلو ویناو کې ګواښ کړی چې له افغانستانه د وتلو د ګډوډې پروسې ټول ښکېل پوځي قومندانان او مسوولین به له دندو ګوښه کړي.

له افغانستانه د امریکا د وتلو په پروسه نیوکې تر هغه وروسته زیاتې شوې چې، د اګست په ۲۶مه د کابل هوایي ډګر ته څېرمه په یوه خونړي برید کې لږترلږه ۱۳ امریکايي پوځیان ووژل شول او ۴۵ نور ټپیان شول.

په هغه برید کې تر ۱۷۰ زیات افغان ملکیان هم وژل شوي وو او سلګونه نور ټپیان وو.

جمهوري پاله منتقدین وايي، پوځي قومندانانو کولای شوای د هغه برید مخه ونیسي خو خپل مسوولیتونه یې سم ادا نه‌کړل او ناغیړې یې وکړه.

د اسراییلو پوځ وايي، د حزب‌الله د بریدونو په غبرګون یې په لبنان کې د یادې ډلې لسګونه اهداف ویشتلي دي.

حزب‌الله د امریکا له‌‌خوا ترهګره ډله ګڼل کېږي او اروپايي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې اچولې.

د لبنان روغتیا وزارت ویلي چې، د اسراییلو په هوايي بریدونو کې لږترلږه نهه کسان وژل شوي.

د دغه وزارت په بیان کې راغلي، د لبنان په جنوب کې د نبطیه په ولایت کې پنځه کسان په حاریص او څلور کسان په طلوسه ښارګوټو کې وژل شوي.

د اسراییلو پوځ په خپله اعلامیه کې ویلي، وروسته له هغه یې په لبنان کې د حزب‌‌الله مواضع تر برید لاندې راوستل، چې دې ډلې د اسراییلو په شبعا ځمکو باندې دوه ګولۍ توغولي دي.

د اسراییلو او حزب‌الله تر منځ د امریکا او فرانسې په منځ‌ګړیتوب اوربند ټینګ شوی، خو دواړو خواو تېر شپږ ورځې څو واره یو بل د اوربند په ماتولو تورن کړي.

د خیبرپښتونخوا په کورمه سیمه کې، له خونړیو فرقوي نښتو وروسته بالاخره اوربند ټینګ شوی خو لا هم دې سیمې ته غځېدلې لارې بندې دي.

ځايی رسنیو پرون (دوشنبې) وویل چې د دواړو ښکېلو خواو وسله‌وال کسان له مورچو وتلي او خپل سنګرونه یې ملېشه ځواک ته سپارلي دي.

د پاړه‌چینار او ټل ترمنځ او همداراز له افغانستان سره د پاړه‌‌چنار د خرلاچۍ لار بنده ده.

په‌‌‌دې سیمه کې وروسته له‌‌‌دې اوربند وشو چې قومي مشرانو په جرګه کې په‌‌دې اړه پرېکړه وکړه.

پرون (دوشنبې) له یوولس ورځو جګړو وروسته ښوونځي او دوکانونه هم پرانیستل شول، خو د سیمې اوسېدونکي وايي چې، د لارو د بندېدو له کبله خوراکي مواد نه موندل کېږي یا ډېر لږ موندل کېږي.

په کوزه کورمه کې د تېر نوومبر په ۲۲مه نښته پیل شوه او په لړ کې یې لږترلږه ۳۵ تنه ووژل شول او تر ۱۰۰۰ ډېر نور ژوبل شول.

همداراز په‌‌‌دې نښتو کې لږترلږه ۱۰۰ دوکانونه او تر ۵۰۰ ډېر کورونه سوځول شوي او تر زر ډېر کورنۍ د خپلو مېنو پرېښودو ته اړې شوي دي.

په پاکستان کې هغه ناحکومتي اداره، چې په دغه هېواد کې د مرګ‌‌ژوبلو راپورونه خپروي وايي چې، په تېر نوومبر میاشت کې د پاکستان د ناامنیو په دوام کې د ۶۸ امنیتي ځواکونو په شمول ۲۴۵ تنه وژل شوي دي.

د پاکستان د شخړو او امنیت د څېړنو انستیتیوت پرون په خپل میاشتني راپور کې وویل، د ۶۸ پوځیانو او ۵۰ ملیکانو ترڅنګ ۱۲۷ وسله‌وال مخالفان هم وژل شوي دي.

د راپور له‌مخې، تر ټولو ډېره مرګ‌‌ژوبله په خیبرپښتونخوا کې پېښه شوې ده.

په‌‌‌دې ایالت کې په ۵۰ بریدونو کې ۷۱ تنه وژل شوي او ۸۵ نور ژوبل شوي دي.

په بلوچستان ایالت کې بیا په شلو بریدونو کې ۶۰ تنه وژل شوي دي.

په راپور کې د سند ایالت او اسلام‌‌اباد په اړه څه نه‌دي ویل شوي، خو خیبرپښتونخوا ته څېرمه د پنجاب په میاوالي سیمه کې د یوې حملې راپور ورکړل شوی دی.

د پاکستان د شخړو او امنیتي څېړنو انستیتیوت د روان ۲۰۲۴ په لومړیو ۱۱ میاشتو کې په وسله‌والو بریدونو کې د وژل شویو کسانو شمېر یو زرو ۸۰ تنه ښودلی دی.

د بهرنیو چارو وزیر هاکان فیدان نن په انقره کې له خپل ایراني سیال عباس عراقچي سره ګډې خبري غونډې ته وویل، وروستیو پرمختګونو وښوده چې د سوریې حکومت باید له خپلو خلکو او وسله‌والو مخالفینو سره موافقې ته ورسېږي.

هغه همداراز غوښتنه وکړه چې په آستانه کې د روسیې، ایران او ترکیې د درې اړخیزو خبرو لړۍ بیا پیل شي.

مسکو او تهران د سوریې په جګړه کې د ولسمشر بشارالاسد ملاتړ کوي او انقره بیا د سوریې د ملي پوځ په نوم د هغې ډلې ملاتړ کوي چې بېلابېلې وسله‌‌والې ډلې په‌کې راټولې شوې دي.

له‌‌دې مخکې رویټرز خبري آژانس راپور ورکړی چې و، چې ایران پلوې وسله‌‌والې ډلې له عراق څخه سوریې ته ننوتې دي او د کلابندو دولتي ځواکونو د ملاتړ لپاره تېره شپه د سوریې شمال ته واستول شول.

د سوریې د پوځ سرچینو رویټرز ته ویلي، په‌‌دې ډلو کې حشدالشعبي، د عراق کتایب حزب‌‌الله او د فاطمیون لښکر شامل دي.

دا په‌‌داسې حال کې ده چې سني وسله‌‌والو د جمعې په ورځ د سوریې په حلب ښار کې پر پراخو سیمو ولکه ټینګه کړه.