د ۲۰۲۴ کال د نوبل د سولې جایزې جاپاني سازمان نیهون هیدانکیو Nihon Hidankyo ته چې پر هیروشیما او ناګاساکي د غورځول شویو اټومي بمونو ژوندي پاتې شویو جوړ کړی او د اټومي وسلو د له‌منځه وړلو لپاره هڅې کوي، ورکړل شوه.

د ناروې د نوبل د سولې کمېټې نن جمعه په اوسلو کې اعلان وکړ، چې سږکال دغې جایزې ته ۱۷۹ افراد او ۸۹ سازمانونه غوره شوي و، چې له‌منځه یې دغه سازمان ته ياده جایزه ورکړل شوه.

دغې کمېټې د يادې جایزې د اعلانولو پر مهال وویل، د هیروشیما او ناګاساکي څخه د اټومي بمونو د ژغورل شویو دغه بنسټیز حرکت ته چې د هیباکوشا په نوم هم یادیږي، د نوبل د سولې جایزه د هغو هڅو په خاطر ورکړل شوه چې، دوی له اټومي وسلو د یوې پاکې نړۍ لپاره مخته وړي، د شاهدانو د سترګو لیدلی حالت یې بیان کړی چې ښیي اټومي وسله باید هیڅکله هم بیا ونه کارول شي.

د ناروې د سولې د نوبل کمېټې ویلي، د دې سازمان د پراخو هڅو په نتیجه کې په نړۍ کې اټومي وسله پر یوه تابو بدله شوې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وایي، واشنګټن تر اوسه هڅه کوي چې، په منځني ختیځ کې د یوې پراخې جګړې مخه ونیسي او له اسراییل یې غوښتي چې د بیروت په مرکزي برخه کې له وروستیو بریدونو وروسته، چې ۲۲ کسان په‌کې ووژل شول، د ملکیانو ساتنه وکړي.

بلېنکن دغه څرګندونې یوه ورځ وروسته له هغې وکړې چې، اسراییل په بیروت کې په بریدونو کې دوه ودانۍ په نښه کړې وې چې بشپړې ویجاړې شوې.

بلېنکن په لاوس کې د ختیځې اسیا له سرمشریزې وروسته خبریالانو ته وویل، واشنګټڼ په سیمه کې د یوې پراخې جګړې د مخنیوي لپاره جدي هڅو ته دوام ورکړی او زیاته یې کړه، دا ډېره مهمه ده چې اسراییل ډاډ ترلاسه کړي چې د جګړې پر مهال ملکي وګړي خوندي دي.

د لبنان یوشمېر سرچینو ویلي، په دغو بریدونو کې لږ تر لږه د حزب‌الله یو جګپوړی غړی وژل شوی دی.

ټاکل شوې چې د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي نن د جرمني له صدراعظم اولاف شولز او د نړۍ د کاتولیکانو له مشر پاپ فرانسیس سره وګوري.

زیلینسکي به د اوکراین مهمو اروپایي متحدینو ته په‌دې سفر کې، چې هدف یې د روسیې په وړاندې روانه جګړه کې له کییف سره د پوځي او مالي مرستو راجلبول دي، نن په واتیکان او برلین کې له دغو مشرانو سره خبرې ترسره کړي.

د اوکراین ولسمشر د دې سفر په ترڅ کې پرون پنج‌شنبې له لندن، پاریس او روم څخه کتنه ترسره کړه او د روسیې په وړاندې جګړه کې د خپلې بریا د پلان په اړه يې رڼا واچوله.

نوموړي د فرانسې له ولسمشر او د بریتانیا او ایټالیا له صدراعظمانو سره تر لیدنو کتنو وروسته په خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټويټر کې ولیکل، ده او نورو مشرانو موافقه وکړه چې د دغه پلان په اړه به په ګډه کار کوي، خو په‌دې اړه یې نور جزیات ورنه‌کړل.

د پاکستان او انګلستان ترمنځ پیل شوې لومړۍ ټېسټ سیالي نن جمعه د اکټوبر په ۱۱مه نېټه پای ته ورسېده چې انګلستان په یوې پاڼۍ او ۴۷ منډو وګټله.

دغه ټېسټ سیالي چې د ملتان په ښار کې د اکټوبر په ۷مه نېټه پیل شوې وه، پاکستان د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه وکړه او په لومړۍ پاڼۍ کې یې د شان مسعود، عبدالله شفیق او سلمان اغا د سلیزو پر مټ ۵۵۶ منډې وکړې.

د انګلستان لوبډلې بیا په خپلې لومړۍ پاڼۍ کې ۸۲۳ منډې وکړې چې د یادې لوبډلې لپاره هري بروک ۳۱۷ او جو روټ ۲۶۲ منډې وکړې.

د انګلنډ لوبډله په لومړۍ پاڼۍ کې تر پاکستان ۲۶۷ منډې مخکې وه، پاکستان چې خپله دویمه پاڼۍ د څلورمې ورځې په اخري ساعتونو کې پيل کړې وه، د وروستۍ ورځې په لومړي سېشن کې یوازې د ۲۲۰ منډو په جوړولو وسوځېدل او په‌دې سره یې یو وار بیا په خپل کوربه‌توب ټېسټ لوبه وبایلله.

ټاکل شوې ده چې د دواړو هېوادونو ترمنځ دویمه ټېسټ سيالي به د اکټوبر په ۱۵مه نېټه پیل شي.

نامعلومو وسله‌والو نن سهار په بلوچستان د سکرو په یوه کان کې ۲۰ تنه ووژل.

په‌دې پېښه کې چې د بلوچستان په ډوکي کې شوې، ۷ تنه نور ټپیان شوي دي.

د پولیسو د ماموریت یوه افسر همایون خان نن خبریالانو ته وویل چې، حمله کوونکو د راکټونو په شان له درنو وسلو هم کار اخیستی دی.

د روغتیايي چارواکو په وینا روغتون ته د ۲۰ تنو مړي او ۷ ټپیان ور وړل شوي دي.

حمله کوونکي د پېښې له ځایه تښتېدلي او تر اوسه د دې برید مسوولیت کومې ډلې په غاړه نه‌دی اخیستی.

د چین د مرکزي بانک پخوانی مرستیال فان ییفې د بډې اخیستو په تور د مرګ په سزا محکم شو.

د چین دولتي رسنیو پرون راپور ورکړ، چې ییفې ته د دوو کلونو په ځنډ دغه سزا ورکول کېږي.

پر هغه تور پورې دی، چې د ۳۸۶ ميلیون چینايي ین په ارزښت چې څه باندې ۵۴ ميلیونه ډالره کېږي، جایدادونه په غیرقانوني ډول منلي دي.

د چین دولتي رسنیو د چین د یوې محکمې د حکم له‌مخې دغه خبر ورکړی دی.

د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ پرون اسرايیل ته د نورو وسلو او مهماتو د ورکولو اعلان وکړ.

هغه پر اسرايیل د حماس ډلې د حملې د کال پوره کېدو په مناسبت د پارلمان په یوه مباحثه کې د وینا پر مهال دا خبره وکړه.

د امریکا متحده‌ایالتونه او اروپايي ټولنه حماس ډله، یو تروریستي سازمان ګڼي.

شولڅ په خپلو خبرو کې وویل، موږ اسراييل ته وسلې ورکړي او نورې وسلې او مهمات به هم ولېږدوو.

د اپوزیسیون کرسشن ډیموکرات اتحاد او کرسشن سوسیال اتحاد ګوندونو د شولڅ پر حکومت انتقاد کړ، چې اسرايیل ته یې کافي ملاتړ نه‌دی برابر کړی.

د اقتصاد وزارت مخکې څرګنده کړې وه، د جرمني حکومت د مارچ او اګست میاشتو ترمنځ اسرايیل ته د جنګي وسلو د صادرولو اجازه ورنه‌کړه، خو ټینګار یې وکړ چې اسرايیل ته د وسلو پر صادراتو عمومي بندیز نه‌شته.

حماس ډلې د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې پر ۷مه پر اسرايیل په ناڅاپي حملې سره ۱۲۰۰ کسان ووژل او شا و خوا ۲۵۰ نور یرغل کړل، له هغې راهیسې په غزې تړانګه کې د حماس او اسرايیل ترمنځ جګړه روانه ده.

د فلسطینیانو روغتیايي چارواکي وايي، د غزې تړانګې پر یوه ښوونځي د اسرايیل په حمله کې پرون لږ تر لږه ۲۷ کسان وژل شوي دي.

د اسرائیل پوځ وايي، پر هغو تروریستانو یې دقیقه حمله کړې چې له ښوونځي یې د سوق او ادارې د مرکز په توګه کار اخیست.

هغو کسانو چې په ښوونځي کې پناه اخیستې وه، وايي په پېښه کې ۵۴ نور کسان ژوبل شوي هم دي.

په همدې حال کې د لبنان په جنوب کې د ملګروملتونو د سوله‌ ساتنې پر یوه مرکز د اسرايیل یوه جلا حمله د دې سبب شوه، چې ایټالیا د اسرايیل سفیر احضار کړي.

د ملګروملتونو سوله ساتي ځواکونه وايي، په ناقوره ښارګوټي کې په‌دې پېښه کې د دوی د څار برج ویشتل شوی او دوه سوله ساتي یې ټپیان شوي دي.

د ټپیانو د هویت په باب څه نه‌دي ویل شوي.

د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین نن د (اکټوبر لسمه) په خیبر کې د جرګې په ځای کې په خپلې وینا کې له پښتنو غوښتي چې له جرګې په شا نه‌شي.

هغه ویلي: "زموږ له خبرو دا خلک (د پاکستان حکومت) دومره ورخطا دی او که لاس جګ کړو نو ټول يې د کراچۍ سمندر ته ځانونه غورځوي."

پښتین زیاته کړې، د پښتنو دا قومي جرګه چې هره پرېکړه وکړي دا به يې عملي کوي.

نن د خیبر په میدان کې په زرهاوو کسان راټول شوي چې، سبا د اکټوبر یوولسمه د پښتنو قومي عدالت جرګه کې برخه واخلي.

دې جرګې ته د خیبر پښتونخوا له بېلابېلو سیمو په زرهاوو کسان ور روان دي، چې یوشمېر يې د پولیسو له‌خوا نیول شوي هم دي.

تېره ورځ د خیبر په ریګي للمه سیمه کې د پاکستان د پوځ له‌‌‌خوا د جرګي پر ګډونوالو د ډزو په پایله کې درې تنه ووژل شول او لس نور ټپیان شول.
منظور پښتین له‌دې وړاندې ویلي، په هره بیه چې کېږي، جرګه به کوي.

د پاکستان حکومت تور پورې کړی چې، خيبر کې د پښتنو جرګه د یو موازي حکومت او په ټولنه کې د اختلافونو د رامنځته کېدو په موخه جوړیږي.

د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي پرون چهارشنبې د(اکټوبر ۹مه) په اسلام‌اباد کې یوې خبرې غونډې ته ویلي وو: "د اکټوبر ۱۱مه لویه جرګه نه بلکې د زرګونو کسانو وربلل بل څه دي."

د دغو تورونو په ځواب کې د پښتون ژغورنې غورځنګ مخکښ فعال عطالله جان پرون د ازادي راډیو مشال برخې سره په خبرو کې ویلي: "پښتون ژغورنې غورځنګ د حکومت ضد هیڅ ډول اقدام نه‌دی کړی، بلکې یوازې د پښتنو د حقونو پوښتنه کوي."

د پاکستان حکومت د اکټوبر په شپږمه په یو بیان کې د پښتون ژغورنې غورځنګ پر فعالیتونو بندیز ولګاوه.

د غورځنګ مشر منظور پښتین په همغه ورځ په یو بیان کې د پاکستان د حکومت دغه اقدام "ظالمانه" بللی و او د پاکستان د بشري حقونو د کمېسیون په ګډون د بشري حقونو ادارو، فعالانو او یوشمېر سیاستوالو د پاکستان د حکومت دا اقدام غندلی او خواشیني يې پرې څرګنده کړې وه.

د بښنې نړیوال سازمان د اکټوبر په اتمه په یو بیان کې پر پښتون ژغورنې غورځنګ بندیز او د ترهګرۍ ضد قانون د پلي کېدو په اړه سختې نیوکې کړې وې.

د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین د دې غورځنګ د یو مخکښ فعال ګیله‌من وزیر چې په تېرې جولای میاشت کې په اسلام‌اباد کې ووژل شو، د جنازې په مراسم کې د پښتنو د یوې لوې جرګې د جوړېدو ژمنه وکړه.