نړۍ
په سوډان کې کولرا ناروغۍ لږترلږه ۳۸۸ کسان مړه کړي
په سوډان کې په تېرو دوو میاشتو کې لږترلږه ۳۸۸ تنه د کولرا په ناروغۍ مړه شوي دي.
د روغتیایی چارواکو په وینا، شاوخوا ۱۳ زره کسان په دې ناروغۍ اخته شوي دي.
کولرا په ځانګړی توګه په ختیځ سوډان کې چې میلیونونو کسانو له جګړې پهکې پناه اخیستې، ډېره خپره ده.
دا سیمې په وروستیو کې سختو بارانونو او سېلابونو هم ځپلې دي.
د سوډان د روغتیا وزارت پرون دوشنبې وویل، دا ناروغي د هېواد له ۱۸ ولایتونو څخه په ۱۰ ولایتونو کې خپره شوې، خو تر ټولو زیاتې پېښې په ختیځو ولایتونو؛ کَسَلا و القَضارِف کې ثبت شوې دي.
په سوډان کې د کولرا ناروغي بې سارې نه ده.
اووه کاله پخوا یوازې په دوو میاشتو کې دې ناروغۍ ۲۲ زره خلک اغېزمن کړل او تر ۷۰۰ ډیر یې مړه کړل.
کولرا یوه خورا ساري ساری ساري ناروغي ده چې د اسهال او دهایدرېشن یعنې د بدن د اوبو د کمېدو سبب کېږي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د ښځو شل اوریز نړیوال جام؛ سویلي افریقا او نیوزیلنډ خپلې سیالۍ وګټلې
د ښځو په پیل شوي شل اوریز نړیوال جام کې د شنبې په ورځ د اکټوبر په ۱۲مه نېټه د ورځې لومړۍ لوبه د سریلانکا او نیوزیلنډ ترمنځ ترسره شوه چې د ۸ وېکټو په توپير نیوزیلنډ وګټله.
په دې سیالۍ کې سریلانکا لومړۍ توپوهنه کړې وه چې په شلو اورونو کې یې د ۱۱۶ منډو هدف ټاکلی و، نیوزیلنډ یاد هدف په اتلسم اور کې د دوه لوبغاړو تر سوځېدو وروسته پوره کړ.
دغه راز د یادې ورځې په دوهمې سیالۍ کې بیا سویلي افریقا د ۷ وېکټو په توپیر بنګلهدېش ته ماتې ورکړه.
بنګلهدېشۍ لوبډلې د ۱۰۷ منډو هدف ټاکلی و او سویلی افریقا په اتلسم اور کې د ۳ لوبغاړو تر سوځېدو پوره کړ.
ټاکل شوې چې نن به د ښځو په نړیوال جام کې دوه نورې سیالۍ ترسره شي چې لومړۍ لوبه به د انګلستان او سکاټلنډ ترمنځ او دوهمه لوبه به د اسټرالیا او هندوستان ترمنځ وي.
زیلینسکي: له کورسک څخه د اوکرایني ځواکونو د ایستلو لپاره د روسیې هڅې شنډې شوي
د اوکراین ولسمشر ولودمیر زیلینسکي وايي، اوکرایني ځواکونو د روسي پوځیانو هغه هڅې شنډې کړي چې له کورسک سیمې یې د دوی د ایستلو لپاره کوي.
دا په داسې حال کې ده چې پرون د ۲۴ ساعتونو پر مهال د روسیې په راکټي حملو کې د لږ تر لږه ۵ ملکي اوکراینیانو د وژل کېدو خبر ورکړل شو.
زلینسکي تېره شپه د روسیې د هغو ادعاوو په ځواب کې چې ویلي یې دي، په سیمه کې یې پرمختګونه کړي، ویلي: "د کورسک سیمې د عملیاتو په باب به ووایم چې د روسیې لهخوا ځینې هڅې وشوې چې زموږ د سنګرونو خوا ته مخکې راشي خو موږ خپلې دفاعي کرښې ساتلې دي."
د اوکراین پوځیان په اګست میاشت کې د روسیې پر کورسک سیمې د ناڅاپي حملې له پیل سره ځینې چټکې او ټکان ورکوونکې لاسته راوړنې لري، خو روسیې تېره جمعه د دوو کلیو په ګډون د ځینو سیمو د بېرته نیولو اعلان وکړ.
د جګړې د ډګر راپورونه په بې پرې ډول نه شي تاییدېدلای.
په لبنان کې له اسراییلو سره د اوربند لپاره یوازېنۍ لاره د نوي ولسشمر انتخاب وبلل شو
په لبنان کې د مسیحیانو د یوه لوی ګوند مشر وایي، د نوي ولسمشر انتخاب، له سیاسي په ټپه ولاړ حالت څخه د وتلو او د اسراییل او حزبالله ترمنځ د اوربند اصلي ټکی دی.
حزبالله د واشنګټن له لوري د یوه ترهګرې ډلې په توګه پېژندل کېږي، خو اروپایي ټولنې د دې ډلې یوازې وسلهواله څانګه په تور لېست کې شامله کړې ده.
د لبنان اکثر جنوبي سیمې د حزبالله په لاس کې دي او دا ګوند د لبنان په پارلمان کې هم څوکۍ لري.
د لبنان په پارلمان کې د مسیحیانو د سترګوند مشر سمیر جعجع پرون وویل چې د نړیوالو جدي هڅو په نشتوالي کې د اوربند لپاره یوازېنۍ لاره د نوي ولسشمر انتخاب دی.
د جعجع ګوند د امریکا د متحدهایالتونو او سعودي عربستان نژدې متحد دی.
شاوخوا دوه کاله وشول چې په لبنان کې اقتصادي بحران دی او ولسمشر نه لري.
په دغه هېواد کې د حزبالله متحدان او د هغوی مخالفان د مسیحي ګوند په شمول نه دي توانېدلي چې په دې موده کې د ولسمشر د ټاکلو په برخه کې یوې اجماع ته سره ورسېږي.
پر غزه د اسراييل د بريد پر مهال ۱۹ فسلطينيان وژل شوي
د اسرايیل پوځ تېره شپه بیا پر غزه حمله کړې او لږ تر لږه ۱۹ فلسطینیان یې وژلي دي.
روغتیايي سرچینو نن شنبه دا خبر ورکړی دی.
راپورونه وايي، د اسرايیل ځواکونو د جبالیا سیمې پر لوري مخکې تګ ته دوام ورکړی، چې د نړیوالو خیریه بنسټونو په وینا په زرګونو کسان پهکې راګیر پاتې دي.
ځايي اوسېدونکي وايي، اسرايیلي ځواکونو پر جبالیا سیمې چې د غزې په شمال کې پرته ده او د بېځایه شویو کمپونه پهکې دي، هوايي او ځمکني عملیات سخت کړي دي.
د اسرايیل پوځ د تازه حملې په باب څه نهدي ویلي، خو په مخکېنیو ورځو کې یې په جبالیا او شاوخوا سیمو کې د عملیاتو په نتیجه کې د لسګونو افراطي وسلهوالو د وژلو خبره کړې وه.
د فلسطینیانو روغتیايي چارواکي وايي، د یوې اوونۍ په موده کې په جبالیا کې د وژل شویو شمېر ۱۵۰ ته رسېدلی دی.
د ښځو شل اوریز نړیوال جام؛ نن هم دوه سيالۍ ترسره کېږي
د ښځو په پیل شوي شل اوریز نړیوال جام کې نن د اکټوبر په ۱۲مه نېټه سریلانکا، نیوزیلنډ، بنګلهدېش او سویلي افریقا سیالۍ کوي.
دغه سیالۍ چې د عربي متحده اماراتو په کوربهتوب پیل شوي دي، لومړۍ لوبه د سریلانکا او نیوزیلنډ ترمنځ د شارجې په لوبغالي کې پیل شوې ده.
پهدې لوبه کې سریلانکا پچه ګټلې او توپوهنه یې غوره کړې ده.
ټاکل شوې چې د ورځې دویمه لوبه د بنګلهدېش او سویلي افریقا ترمنځ د دوبۍ په لوبغالي کې د کابل پر وخت ماښام پیل شي.
تر دې دمه د روان نړیوال جام په الف ګروپ کې اسټرالیا او په ب ګروپ کې ویسټ اینډیز د نومرو په جدول کې تر نورو مخکې دي.
د اوکراين د بېپيلوټه الوتکو د بريد له امله د روسيې په يوشمېر سيمو کې درې تنه ټپيان شوي
روسي چارواکي وايي، د اوکراین بېپیلوټه الوتکو نن سهار وختي د روسیې پر بلګورود او کراسنودار سیمو بریدونه کړي، چې له امله یې درې تنه ټپیان شوي دي.
د بلګورود والي ویاچسلاف ګلادکوف په ټلېګرام کې ویلي، چې په اوستینکا کې د برید له امله یوه ښځه او دوه نارینه ټپیان شوي، چې په روغتون کې بستر دي.
په کراسنودار کې، یوه محلي چارواکي وینیامین کوندراتییف په ټلېګرام کې لیکلي، پهدې ځای کې درې کورونه او یو موټر د اوکراین د بېپیلوټه الوتکو له کبله ویجاړ شوي دي.
هغه زیاته کړه چې د ځاني زیان راپور نهدی ورکړل شوی.
د اوکراین د ختیځ لوهانسک په رووینکي نومې سیمه کې چې روسیې اشغال کړې د تېلو په یوه ډیپو کې اور لګېدلی.
د ټلېګرام په محلي چینلونو کې دا راپور ورکړل شوی او د اورلګېدنې یوه ویډیو خپره شوې ده.
د اوکراین پوځ هم ویلي چې، د اوکراین ختیځ په لوهانسک سیمه کې د روسیې تر اشغال لاندې د تېلو یو ډيپو يې ویشتلی دی.
دا له مې میاشتې وروسته چې هغه وخت هم د تېلو پر ډیپو حمله شوې وه، دویم برید دی.
په جلا خبر کې د روسیې د دفاع وزارت ویلي، د دوی ځواکونو ۱۷ بېپيلوټه الوتکې د کراسنودار پر فضا، ۱۲ د کورسک، ۲ د بلګورود او ۱۶ نورې د ازوف پر فضا ویشتلي او نسکورې کړې دي.
ايران: حسن نصرالله سره يو ځای د سپاه پاسداران د وژل شوي جنرال مړی موندل شوی
ایران پرون جمعه اعلان وکړ، چې د سپاه پاسداران د هغه جنرال مړی یې موندلی، چې تېره میاشت د لبنان په پلازمېنه بیروت کې د حزبالله ډلې له مشر حسن نصرالله سره یوځای د اسرايیل په هوايي حمله کې وژل شوی و.
د ایران سپاه پاسداران په یوه اعلامیه کې ویلي، د شهید عباس نیلفروشان مړی تر سختو هڅو وروسته موندل شوی دی.
په اعلامیه کې ویل شوي چې، ایران ته د نیلفروشان د مړي د انتقال او جنازې پلانونه به وروسته اعلان شي.
د ایران د سپاه پاسداران د قدس ځواکونو وتلی قوماندان عباس نیلفروشان د سپټمبر پر ۲۷مه له حسن نصرالله سره یوځای ووژل شو.
قدس ځواکونه د سپاه د بهرنیو عملیاتو څانګه ده.
د لبنان حزبالله ډلې پر اسراييل د مزاييل توغولو خبر ورکړی
د لبنان حزبالله ډلې نن ویلي، چې نن یې د حیفا په جنوب کې د اسرايیل پر یوه پوځي اډه یو لړ میزاییل ویشتلي دي.
دا پهداسې حال کې ده، چې اسرايیل نن د یوم کیپور په نوم د یهودانو مهم مذهبي جشن لمانځي.
د ایران متحدې ډلې حزبالله په یوه اعلامیه کې ویلي، ځواکونو یې د میزاییلو په حملې سره د اسرايیل د منفجره موادو یوه فابریکه په نښه کړې ده.
د دې ادعا په باب اسرايیل څه نهدي ویلي.
دا پهداسې حال کې ده، چې په لبنان کې د ملګروملتونو د سوله ساتنې پر ماموریت د اسرايیل دویمې هوايي حملې په ډیپلوماتیک ډګر کې انتقادونه پارولي دي.
ملګروملتونو پرون ویلي چې، پهدې پېښه کې دوه سریلانکايي سوله ساتي ټپیان شوي دي.
د ايران له لوري پر اسراييل د بريد په غبرګون کې امريکا پر ايران نوي بنديزونه ولګول
د امریکا متحدهایالتونو پر اسراییل د ایران د تېرې اوونۍ د برید په غبرګون کې پرون جمعه پر ایران نور بندیزونه لګول.
د امریکا د خزانې وزارت په یوه خبرپاڼه کې وویل، په دغو نویو بندیزونو سره به چې د ایران د تېلو صنعت پهکې په نښه شوی، پر دې هېواد مالي فشارونه لا زیات شي او د تېلو د پلور له پلوه به یې د رژیم عواید چې هغه په سیمه کې د بې ثباتۍ او د متحدهایالتونو پر متحدینو د برید لپاره کارولای شي، کم شي.
د امریکا د خزانې وزیرې جنیت یلین وویل، پر اسراییل د ایران د برید په ځواب کې متحدهایالات د ایران د رژیم د تمویل او د بې ثباته کوونکو فعالیتونو د ترسره کولو د وړتیا د لا ګډ وډولو لپاره پرېکنده اقدام کوي.
په عین حال کې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ۶ شرکتونه او شپږ کښتۍ له ایران څخه د تېلو د محصولاتو د لېږد یا سوداګرۍ لپاره د بند ملکیت په توګه پېژندلي.
د دغو بندیزونو لهمخې په متحدهایالتونو کې د په نښه شویو شرکتونو او کښتیو ټولې شتمنۍ کنګل کېږي او امریکایان لهدې منع کوي چې ورسره هر ډول معامله وکړي.
د روسيې او ايران ولسمشرانو ترکمنستان کې ليدنه کړې
د روسیې ولسمشر ولادمیرپوتین او د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان پرون پهداسې حال کې د ترکمنستان په پلازمېنه عشقاباد کې سره وکتل چې، په اوکراین او منځني ختیځ کې د روانو جګړو په اړه د لوېدیځ اندېښنې په زیاتېدو دي.
روسیه د اوکراین په جګړه کې په مسقیم ډول ښکېله ده اوایران هم پهدې وروستیو کې په سیمه کې د نیابتي ډلو په ملاتړعملي اقدامات کړي دي.
د ازادې اروپا/ ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور لهمخې دواړه مشران له دغې کتنې په استفادي غواړي چې په خپلو کې دوه اړخیزې اړیکې لا پیاوړې کړي.
په عشقاباد کې د پوتین او پزشکیان ترمنځ دغه کتنه چې د یوه کنفرانس په څنډه کې ترسره شوه، د دواړو ولسمشرانو ترمنځ لومړنی کتنه ده.
د دوی ترمنځ بله کتنه د بریکس ډلې په سرمشریزه کې چې په پام کې د روانې اوکتوبر میاشتي له ۲۲ نه تر۲۴ پورې د روسیې په کازان کې جوړه شي، په پام کې نیول شوې ده.
د کریملین ویاند دیمتري پسکوف د روسیې او ایران د ولسمشرانو له پرونۍ کتنې مخکې خبریالانو ته وویل، پهدې کتنه کې به پر دوه اړخیزو اړیکو خبرې وشي، خو د نوموړي په خبره بې له شکه د منځني ختیځ روان وضعیت به هم د دوی د خبرو په اجنډا کې وي.
د ۲۰۲۲ کال د فبرورۍ له میاشتې راهیسې چې روسیې پر اوکراین پراخ برید کړی، د مسکو او تهران ترمنځ اړیکې پیاوړې شوې دي.
روسیې په دغه جګړه کې تر ډېره د ایران له بېپیلوټه الوتکو کار اخیستی، خو ایران د لوېدیځ د تورونو په ځواب کې ویلي، د اوکراین له جګړې مخکې یې مسکو ته یو محدود شمېر بېپیلوټه الوتکې ورکړې دي.