ایرانی مورخ علي اصغر حقدار چې د ۲۰۰۹م کال له اعتراضونو وروسته ترکیې ته کډوال شوی و، له دې ګواښ سره مخ دی چې بېرته ایران ته واستول شي.

حقدار چې چاپ شوی کتابونه لري او له ۱۳ کلونو راهیسې په ترکیه کې اوسېږي د روان کال د جون په ۱۳مه په استانبول کې ونیول شو او د کډوالو یوه کمپ ته واستول.

هغه پرون د ازادي راډیو فردا څانګې ته وویل چې محکمې په موقتي ډول د ده د خلاصېدو غوښتنه رد کړې.

د حقدار مدافع وکیل صالح افه فردا ته وویل، ده د محکمې د حکم پر وړاندې د استېناف غوښتنه کړې خو هغه په عین حال کې خبرداری ورکړ چې که دا غوښتنه هم رد شي نو ایران ته د حقدار د بېرته لېږلو امکان ښايي زیات شي.

حقدار تېره میاشت فردا راډیو ته ویلي وو چې دی په استانبول کې په کډوالو پسې د پولیسو د چاپو پر مهال نیول شوی دی.

حقدار د ۲۰۰۹م کال له لانجمنو انتخاباتو وروسته هغه مهال له ایرانه ووت چې د ده او ګڼ شمېر نورو لیکوالو او ژباړونکو نومونه د پراخو مظاهرو د پاروونکو کسانو په لېست کې چې ښايي د استخباراتو وزارت چمتو کړی و، افشا شول.

د هند صدراعظم خبرداری ورکړ چې د پهلګام په برید کې ښکېلو کسانو ته به له تصوره پورته سزا ورکړي.

نریندرا مودي نن په بیهار کې یوې غونډې ته وویل، هند به هر ترهګر او د هغوی ملاتړي وپيژني، وبه یې څاري او سزا به ورکړي. ښاغلي مودي زیاته کړه چې د دغو بریدونو تر شا لاس لرونکو ترهګرو ته به د هغوی له ملاتړیو سره یوځای سخته سزا ورکړي.

دا لومړی ځل دی چې ښاغلی مودي تر خپلې ادارې لاندې د کشمیر په پهلګام کې د شوي برید په اړه په یوه عمومي غونډه کې د وینا پر مهال د خپل حکومت دریځ روښانوي.

د سه شنبې په ورځ د هند تر واک لاندې کشمیر د پهلګام په تفریحي سیمه کې وسله والو پر سیلانیانو ډزې وکړې چې ۲۶ کسان پکې ووژل شول.

د اوکراین په پلازمېنه کییف کې د شپې د روسیې د راکټي بریدونو په پایله کې لږ تر لږه دوه کسان وژل شوي دي.

د کییف ښاروال ویتالي کلیچکو نن سهار، په ټیلیګرام کې لیکلي چې د دوو مړینو سربیره، په بریدونو کې ۵۴ نور ټپیان شوي دي.

کلیچکو دا هم وویل چې د استوګنې د یوې ودانۍ اوسیدونکي د کنډوالو لاندې بند پاتې دي او ودانۍ اور اخیستی دی.

روسیې تېره شپه پر اوکراین خپلو راکټي بریدونو ته دوام ورکړ، دقیقا څو ساعته وروسته له هغه چې چارواکو وویل د اوکراین د شخړې د حل په لور پرمختګ شوی دی.

د امریکا متحدو ایالتونو، اروپايي ټولنې، انګلستان او د اوکرایین استازو د چهارشنبې په ورځ په لندن کې سره ولیدل او په دې برخه کې یې د پرمختګ په اړه بحث وکړ.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم تېره شپه په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل چې هغه فکر کوي د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د اوکراین ولسمشر ولودومیر زیلینسکي سره یوې موافقې ته رسیدلی دی.

ټرمپ وویل: "زه فکر کوم چې روسیه چمتو ده. زه فکر کوم چې موږ له روسیې سره یو تړون ته رسېدلي یو. موږ باید له زیلینسکي سره یو تړون وکړو."

ټرمپ دا هم وویل چې له زیلینسکي سره هوکړې ته رسېدل تر هغه څه سخته وو چې په اړه یې فکر کېده. "ما فکر کاوه چې له زیلینسکي سره موافقې ته رسیدل به اسانه وي. خو تر اوسه دا کار ستونزمن وو، مګر زه فکر کوم چې موږ د دواړو خواوو سره موافقې ته رسیدلي یو."

بریټانیايي پولیسو یو افغان ځوان په جرمني کې د یوه کس د وژلو په تور نیولی دی.
دا اولس کلن افغان تورن دی چې په جرمني کې یې د فبروري په ۴ یو کس وژلی دی او بیا بریټانیا ته تللی.

جرمني چارواکو ویلي چې دغه افغان ځوان په شویرین ښار کې یو کس وژلی او لومړی فرانسې بیا بریټانیا ته تښتېدلی دی.

جرمن چارواکو له بریټانیا غوښتي چې دا تورن کس دوی ته وسپاري.

په استانبول کې د چهارشنبې ورځې د زلزلې له امله لږ تر لږه ۱۵۱ کسان ټپیان شوي دي.

پرون د ترکیې دا لوی ښار د ۶ اعشاریه ۲ درجې په کچه یوې زوروروې زلزلې ولړزاوه.

اکثر کسان له خپلو کورونو او ودانیو د تېښتې په وخت د لوېدو یا د ډبرو او خښتو د لګېدو له امله ژوبل شوي.

په استانبول کې د فاتح سیمې لرغونې ودانۍ هم زیانمنه شوې ده.

د استانبول چارواکو خلکو ته د زلزلې پر مهال د زیان د نه لیدو لارښود هم خپور کړی دی.

د ترکیې اکثر ښارونه د زلزلې په مسیرونو کې پراته دي.

تېر کال فبروري کې هم د ترکیې اکثر جنوب ختیځ ښارونه د اوه اعشاریه اتو درجې په ځواک یوې ډېرې زورورې زلزلې وران کړل.

په هغه خطرناکه زلزله کې چې څو ټکانونه یې هم درلودل لږ تر لږه ۵۵ زره کسان ووژل شول او تر یو لکو ډېر خلک ټپیان شول.

لکونه کسان بې کوره شول چې لا هم په موقتو کورونو کې اوسېږي.

یوې زورورې زلزلې نن د ترکیې د استانبول ښار ولړزاوه.

د ترکیې حکومت ویلي دي چې دا زلزله د ریښتر په کچه شپږ اعشاریه دوه وه.

په وروستیو کلونو کې دا په استانبول کې چې نژدې شپاړس میلیونه نفوس لري تر ټولو زوروره زلزله ده.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

له زلزلې سره خلکو له جګپوړیو ودانیو د واټونو او پارکونو لور ته مخه کړه.

د اوکراین د سولې په تړاو د لوړې کچې خبرې چې ټاکل شوې وه په لندن کې ترسره شي، په ناڅاپي ډول وروسته له هغه وځنډیدې چې څو جګپوړيو دیپلوماتانو په دې غونډه کې له برخې اخیستو ډډه وکړه.

د بریتانیا د بهرنیو چارو وزارت د ازادې اروپا/ازادي راډیو ته په رااستولي بیان کې ویلي چې د اوکراین د سولې لپاره ننۍ غونډه ځنډیدلې او په رسمي کچه به خبرې روانې وي خو دا خبرې به د رسنیو په غیاب کې ترسره شي.

دا ناسته چې هدف یې پر اوکراین له اته دیرش میاشتو راهیسې د روسیې د جګړې د پای ته رسیدو لپاره د حل لارې لټول و، وروسته له هغه ګډوډه شوه چې د امریکا د بهرنیو چارو د وزیر مارکو روبیو په ګډون یوشمیر دیپلوماتان ترې ووتل.

سکای نیوز نن راپور ورکړ چې د بریتانیا د بهرنیو چارو وزیر ډویډ لامي هم د غونډې د پریښودو پریکړه کړې وه، خو تر دې دمه د دې خبرې تایید نه دی شوی.

د اوکراین پلاوی د غونډې د ځنډیدو سربیره لندن ته ولاړ.

تېره اونۍ، روبیو او نورو اوکرایني او اروپايي چارواکو په پاریس کې غونډه کړې وه چې لږ پرمختګ پکې وشو. تر دې غونډې وروسته روبیو د امریکا بې صبري په ګوته کړه او څرګنده یې کړه چې متحد ایالات ممکن په بشپړ ډول له دې خبرو ووځي.

د اوکرایني چارواکو په وینا یوې روسۍ ډرون الوتکې د دنیپروپیتروفسک په سیمه کې د مارهانیتس په ښارګوټي کې د کارګرانو یو بس ویشتلی دی چې لږ تر لږه نهه تنه یې وژلي او په لسګونو نور یې ټپيان کړې دي.

د دنیپروپیتروفسک والي نن سهار وختي اندیښنه ښکاره کړه چې د تلفاتو شمیر په زیاتیدو دی.

روسیي ځواکونو د اوکراین په نورو سیمو کې هم ملکي تاسیسات په نښه کړې دي.

د دې بریدونو له امله د اوکراین په پولتاوا او اودیسا ښارونو کې لږ تر لږه پنځه کسان ټپیان شوې دي.

د اوکراین د بیړنیو خدماتو ادارې وویل، د استوګنې ودانۍ، سوداګریز تاسیسات، ګودامونه او ګراجونه زیانمن شوي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د جنوبي او مرکزي اسیا څانګې پر خپلې ایکس پاڼې/ پخواني ټویټر د هند تر ولکې لاندې کشمیر ایالت کې پر سیلانیانو ډزې یو ترهګریز او نه بښونکی عمل بللی دی.

وړاندې دغه وزارت ویلي، حالات څاري او د پېښې عاملانو ته باید سزا ورکړل شي.

د سه شنبې په ورځ د هند تر واک د کشمیر په یوه تفریحي سیمه وسله والو پر سیلانیانو ډزې وکړئ چې ۲۶ کسان يې ووژل.

فرانس پریس خبري اژانس وايی، له ۲۰۰۰ کال راهیسې دا په سیمه کې تر ټولو خونړۍ پېښه ده.

تراوسه د برید مسولیت چا یا کومې ډلې منلی نه دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ راتلونکې اونۍ منځني خیتځ ته ځي او له دریو هېوادونو لیدنه کوي.

د فرانس پریس خبري اژانس د راپور له مخې، دا خبره د سپینې ماڼې ویاندې کارولین لیویت د سه شنبې په ورځ کړې ده.

تمه ده ټرمپ د شنبې په ورځ واتیکان ته لاړ شي څو د نړۍ د کاتولیکانو د مشر پاپ فرانسیس په جنازه کې ګډون وکړي.

لیویت په سپینه ماڼې کې په یوې خبري ناسته کې وویل،"ټرمپ به د مې میاشتې له۱۳ تر۱۶مې سعودي عربستان، قطر او متحده عربي اماراتو ته سفر وکړي".

اغلې لیویت د ټرمپ د سفر په اړه نور جزیات ور نه کړل.

روسیې یو ځل بیا د سه شنبې په ورځ د اوکرایین په یو شمیر ښارونه کې د استوګنې ودانۍ په نښه کړي دي.

په دې بریدونو کې یو تن وژل شوی او د ماشومان په ګډون شل نور ټپیان دي.

د اوکرایین ولسمشر ولادیمیر زلنسکي دا بریدونه "عمدي ترور" بللي دي.

د ازادي راډیو د خبر مرکزي څانګې د زاپوریژریا د والي ایوان فیدوروف په حواله لیکلي، " د سه شنبې په ورځ په دوو بریدونو کې چې هدایت شوي بمونه وو، یو ښځه وژل شوي او ۳۸ نور ټپیان دي".

د فیدوروف په ټکو، په ټپیانو کې یو څلور کلن ماشوم او یوه امیندواره ښځه هم شامل دي.

د اوکرایین پر خارکیف ښار د بې پیلوټه الوتکو د بریدونه راپورونه ورکړل شوي خو د بریدونه له کبله د احتمالي مرګژبلې په اړه څه ویل شوي نه دي.

روسي ځواکونو بیا د شپې له خوا د اودیسا پر بندري ښار د بې پیلوټه الوتکو په بریدونو د استوګنې ودانۍ په نښه کړي چې له کبله يې پراخه اورلګیدنه رامنځته شوې ده.

روسیه پر اوکرایین په داسې حال کې پراخ بریدونو ته دوام ورکوي چې په جګړه کې د اوربند د ترلاسه کولو لپاره ډیپلومایټکي هڅې هم روانې دي.