خبرونه
د افغانستان په اړه له م.م. د بخښنې نړیوال سازمان غوښتنه
د بخښنې نړیوال سازمان له ملګروملتونو غوښتي چې باید په افغانستان کې د هغه څه په وړاندې چې د نړیوالو قوانینو پر اساس یې جنایتونه بللي، د ځواب ورکولو یو خپلواکه میکانیزم رامنځ ته کړي.
د بخښنې نړیوال سازمان همدارنګه د خپلو شواهدو پربنسټ وایي چې د طالبانو له خوا د ښځو او نجونو پر بنسټیزو حقونو سخت محدودیتونه له پراخو خپلسري توقیفونو، جبري ورکیدو، شکنجې او نورو ناوړه چلندونو سره یو ځای د بشريت ضد جنایتونه او جنسي ځورونه بلل کیږي.
دې سازمان ویلي، طالبانو په کراتو ښودلې چې دوی نه غواړي له هغو کسانو سره حساب کتاب وکړي چې له نړیوالو قوانینو څخه په جدي سرغړونو تورن شوي دي.
په تیرو نژدې دریو کلونو کې چې طالبان بیا په افغانستان کې واک ته رسیدلې، په دې هیواد کې د بشري حقونو په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو بشري حقونه ورځ تر بلې محدود شوي دي.
د بشري حقونو د فعالانو په وینا همدا د ښځو او نجونو له بشري حقونو څخه جدي سرغړونې سبب شوي چې نړیوال د طالبانو حکومت په رسمیت ونه پېژني.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
البانیا غواړي ټیکټاک بند کړي
د البانیا صدراعظم ایدي راما پرون شنبه اعلان وکړ، چې حکومت یې ښايي د ویډیوګانو مشهوره شبکه ټیکټاک د ۲۰۲۵م کال په لومړیو کې په دغه هېواد کې بنده کړي.
په پلازمېنه تیرانیا کې د البانیا له ښوونکو او ارواپوهانو سره د کتنې پر مهال صدراعظم راما ویلي، ټیکټاک داسې دی لکه د سیمې اوباش.
د البانیا صدراعظم ویلي، موږ ټیکټاک د یوه کال لپاره بندوو او داسې پروګرامونه پیلوو، چې له زده کوونکو سره د دوی د تعلیم په وده او میندو او پلرونو سره د خپلو اولادونو د علمي سفر په څارنه کې مرسته وشي.
ټیکټاک د ویډیوګانو د شریکولو هغه شبکه ده، چې خلک په کې لنډې ویډیوګانې اپلوډ او کتلی شي، خو ګڼو هېوادونو ویلي چې دغه شبکه، د دوی د ماشومانو وخت ضایع کوي.
ترکیه: واورې ښویېدو یو تن مړ کړی
د ترکیې په ختیځ کې پرون شنبه د واورې په ښویېدنه/ برفکوچ کې یو کس مړ او ۴ نور ټپیان شول.
د ترکیې روغتیا وزارت پر خپله ایکس پاڼه مړ شوی کس ۱۶ کلن ایمري یزګان یاد کړی دی.
د ارزروم والي مصطفی چیفتچي خبریالانو ته ویلي چې د جودو ملي ټیم ۱۵ غړي پر ځايي وخت سهار لس بجې یوه غره ته ختلي وو، چې اورشیندنه پیل شوه.
په هغو لومړیو کې د دغه ټیم ۵ غړي د واورو له خوا لاندې شول چې یوه تنه یې وروسته په روغتون کې ساه ورکړه او څلور نور په ښه وضعیت کې دي.
غزه کې د وژل شویو فلسطینیانو شمېر ۴۵زره ۲۲۷ ته ورسېد
د حماس تر ولکې لاندې د غزې روغتیا وزارت پرون شنبه اعلان وکړ، چې په څه باندې ۱۴ میاشتنۍ جګړه کې د وژل شویو فلسطینیانو شمېر ۴۵زره ۲۲۷ ته ورسېد.
دغه وزارت ویلي، چې د په دې موده کې د روانې جګړې له کبله ۱۰۷زره ۵۷۳ نور ټپیان شوي دي.
د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه توندلارې ډله حماس یو تروریستي سازمان ګڼي.
په غزه کې دا جګړه وروسته له هغې پیل شوه، چې لومړی د حماس ډلې وسلوالو د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې پر اوومه پر اسرائیل ناببره حمله وکړه.
په دې حمله کې ۱۲۰۰ کسان ووژل شول او شا و خوا ۲۵۰ نور یرغمل کړای شول.
ایران وايي افغانستان ته یې صادرات ۱۶۷ ملیون ډالرو ته رسېدلي
د ایران د ګمرکونو یوه چارواکي ویلي، سږکال د لیندۍ/ قوس تر پایه افغانستان ته د ایران صادراتو اندازه له ۱۶۷ ملیون ډالرو زیاته وه.
د دوغارون تایباد سرحدي ګمرک عمومي مدیر سید حسن رحیميزاده ویلي، چې یوازې د دوغارون ګمرک له لارې د ۱۶۷ ملیون ۷۱۳زره او ۷۲۳ ډالرو په ارزښت صادرات شوي دي.
د ده په وینا دا د تېر کال په نسبت افغانستان ته د ایران په صادراتو کې شا و خوا ۵۰ سلنه زیاتوالی ښيي.
د ایران د ګمرکونو دغه چارواکي ویلي چې په دې موده کې له افغانستانه هم د ۱۴ ملیون او ۳۵۰ زره ډالرو په ارزښت ایران ته مالونه وارد شوي دي.
افغانستان چې مصرفي اقتصاد لري، تر ډېره د ګاونډیو هېوادونو پر وارداتو ولاړ دی او خپل صادرات یې کم دي.
د سالنګونو اصلي مسیر د سې شنبې په ورځ پرانیستل کېږي
د طالبانو ټولګټو وزارت وايي د سالنګونو لویه لار به د پلان شوي کار له بشپړاوي وروسته د سې شنبې په ورځ د ټولو موټرو پرمخ پرانیستل شي.
د دغه وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس پرون په یوه ویډیويي پیغام کې وویل، د لار تر پرانیستل کېدو پورې به کوچني او باروړونکي موټر په نوبتي ډول پر جلا مسیر د ټاکلي مهالوېش له مخې تګ راتګ کوي:
«لوی او کوچني مسافروړونکي موټر هره ورځ له دواړو مسیرونو تګ راتګ کولی شي، خو باروړونکي موټر یوه ورځ له شمال څخه د جنوب پر لوري او بله ورځ له جنوب څخه د شمال پر لوري د حرکت اجازه لري. د سې شنبې په ورځ د مرغومي/ جدي پر څلورمه بارړونکي موټرونه له شمال څخه جنوب ته د حرکت اجازه لري.»
د طالبانو ټولګټو وزارت له خلکو او موټرچلوونکو غوښتنه کړې، چې پر دغه لار د سفر پر مهال د وسایطو زنځیر، تودې جامې، د ژمي توکي او نور ضرور وسایل له ځان سره ولري.
د سالنګ لویه لار هر کال د اورښتونو او توفانونو له کبله د موټرو پرمخ د لنډې مودې لپاره تړل کېږي.
تخار کې چاودنه وشوه
د تخار ولایت په مرکز تالقان ښار کې نن ماښام چاودنه وشوه.
ځايي سرچينې وايي، چاودنه سراى سنګ او لومړۍ امنيتي حوزې ته نږدې يوه ريکشا کې د ځاى پر ځاى شوي ماين له امله شوې ده.
د چاودنې شدت د ځايي اوسېدونکو تر منځ وېره خپره کړې او طالبانو امنيتي ځواکونه سيمې ته لېږلي دي.
تر اوسه طالب چارواکو د چاودنې د څرنګوالي او د مرګ ژوبلې د شمېر او احتمالي زیان په اړه څه نه دي ویلي.
د ارزو ټلویزیون ۷ نیول شوي کارکوونکي خوشې شول
د افغانستان د خبریالانو مرکز د آرزو ټلویزیون د نیول شویو کارکوونکو د خوشې کېدو خبر ورکړ.
دغه مرکز د شنبې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د دغه خصوصي ټلویزیون دا ۷ کارکوونکي په ضمانت خوشې شوي، خو په کابل کې لا هم د دغه ټلویزیون دفتر ته د فعالیت اجازه نه ده ورکړل شوې.
وړاندې لیکل شوي، چې د دغو کسانو محاکمه به یوه اوونۍ وروسته وشي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د آرزو ټلویزیون د کارکوونکو د خوشې کېدو هرکلی کړی او د طالبانو له حکومت یې غوښتنه کړې چې دا قضیه پای ته ورسوي.
ترکي چارواکي: ۶۰ غیرقانوني افغان کډوال مو نیولي دی
ترکي چارواکي وايي، ۶۰ غیرقانوني افغان کډوال يې نیولي دي.
د ترکي ین ټي وي تلویزیون د جمعې په ورځ راپور ورکړی چې دغو کډوالو په ترکیه کې د پاتي کیدو قانوني اسناد نه درلود.
د ین ټي وي د راپور پر بنسټ، د دې کډوالو له ډلې ۲۱ يې افغانستان ته ډپیورټ شوي دي.
بل پلو، ترکي چارواکو ویلي، درې کسان يې د انساني قاچاق په تور نیولي او عدلي او قضايي اروګانو ته يې سپارلي دي.
د رسمي شمیرو له مخې څه باندې درې لکه افغانان په غیرقانوني توګه په ترکیه کې ژوند کوي.
ترکیه چې اروپا ته د رسیدو پر لار پروت هیواد دی، ډیر کله په کې د افغان کډوالو د نیولو سربیره، د دغو کډوالو د تښول کیدو او وژل کیدو راپورونه هم ورکړل شوي دي.
د پاکستان پوځي عدالت: د مې نهمې پېښو کې ښکیلو کسانو ته مو سزاوې واورولې
د پاکستان پوځي عدالت وايي، د عمران پر پلوۍ د تیر کال په خونړیو لاریونونو کې ۲۵ تورونو کسانو ته سزوارې اورولي دي.
د پاکستان پوځ نن شنبې د (ډیمسبر۲۱مه) په یو بیان کې ویلي، دا کسان د ۲۰۲۳ کال د مې په پېښو کې په پاکستان کې د تاواتریخوالي په رامنځته کولو تورن وو.
په بیان کې راغلي، دغو کسانو ته له دوو تر ۱۰ کلونو د بند سزاوې ورکړل شوي دي.
د پوځ په بیان کې وړاندې راغلي، د تیر کال د مې نهمه، چې د پاکستان په تاریخ کې یوه تیاره ورځ ده، د سیاسي انګیزه له کبله رامنځته شوې وه.
خو د پاکستان د تحریک انصاف ګوند چې مشري بندویان عمران خان په غاړه لري، پر ایکس پاڼې/پخواني ټویټر د پوځي عدالت دا پریکړه له بشري حقونو سرغړونه یاده کړې او ویلي دي، "دا عمل شفاف نه دی او له تیر یونیم کال راهیسې د دوی د ګوند شاوخوا ۸۰ کسان نیول شوي دي".
د ۲۰۲۳ کال د مې پر نهمه د القادر ټرسټ په نوم د درغلۍ په یوه قضیه کې د پاکستان د پخواني صداعظم عمران خان تر نیولو وروسته د هغه پلویانو د پاکستان په بیلابیلو ښارونو کې پراخ لاریونونونه پیل کړی چې په دې لړ کې یو شمیر کسانو پر پوځي تاسیساتو، دولتي او خصوصي ودانیو او نورو شخصي ملکیتونو بریدونه وکړل او اور ورته کړ.
د هغوو لاریونونو پر مهال په پېښور کې یو شمیر کسان وژل او ټپیان شوي هم وو.
د اسراییلو پوځ: له یمن څخه توغول شوی توغندی پر تل ابیب لګیدلی دی
د اسراییلو پوځ وايي، له یمن څخه توغول شوی توغندی پر تل ابیب لګیدلی دی.
د پوځ په خبره، د توغندي د لګیدو له کبله په سیمه کې د ماتو شیشو په وجه ۱۶ کسان ټپیان شوي دي.
پوځ وړاندې ویلي، ۱۴ نور کسان هغه مهال ټپیان شول چې د خطر زنګ له اوریدو وروسته یې هڅې کولي په امن ځایونو کې پټ شي.
د اسراییلو د پوځ په خبره، دا برید نن سهار وختي شوی دی.
دا دوه بریدونه وروسته له هغې دي چې د اسراییلو پوځ د یمن پر پلازمینه صنعا او حدیده ساحلي ښار چې د حوثي یاغیانو په واک کې دي هوايي بریدونه وکړل.
بل پل، په یمن کې د ایران له ملاتړه برخمنو حوثي یاغیانو د پنجشنبې په ورځ ادعا کړې وه چې د اسراییلو یوه بې پیلوټه الوتکه ویشتلی ده.
د اسراییلو پوځ وايي، حوثي یاغیانو له حماس وسله والي ډلې سره په ګډه ۲۰۰ توغندي د اسراییلو پر لور توغولي دي.
د پوځ په خبره، په دې شمیر کې بې پیلوټه الوتکې هم شاملې وې.
د یمن حوثي یاغیان په احمر بحیرې او عدن خلیج کې په غزه کې د فلسیطنیانو په ملاتړ پر بیړو بریدونه کوي.