د پاکستان حکومت هلته د مېشتو ثبت شویو افغان کډوالو د اوسېدو د مودې د غځولو منظوري ورکړې ده.

د پاکستان لنډمهالې کابينې دا پرېکړه د قبایلو او سرحدونو د چارو وزارت په غوښتنه کړې ده.

د پرېکړې له مخې، په پاکستان کې د کډوالۍ یا پروف اف رجسټرېشن (پي او ار) کارډونو موده د روان کال د مارچ مياشتې تر ختمېدو پورې غځول کېږي.

تر دې وړاندې د پاکستان د قبایلو او سرحدونو چارو وزارت غوښتنه د حکومت له خوا نه وه منل شوې او له نيوکو سره بېرته ورلېږل شوې وه.

د پاکستان د اطلاعاتو سرپرست وزير مرتضا سولنګي پرون د ازادۍ راډیو مشال څانګې ته د يوې پوښتنې په ځواب کې وويل چې پرېکړه شوې ده خو په اړه یې ډير معلومات نه لري.

په پاکستان کې د ثبت شویو افغان کډوالو د کارډونو موده تېر (۲۰۲۳) کال په جون کې ختمه شوې ده.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویه کمشنري وايي، په پاکستان کې دا مهال شاوخوا ۱۴ لکه راجسټر شوي افغان کډوال مېشت دي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا نن (دوشنبه، د کب ۲۷مه) د افغانستان د وضعیت په اړه غونډه کوي.

په یوه راپور کې چې پرون د امنیت شورا پر ویبپاڼه خپور شو ویل شوي چې د وړاندیز شوي پریکړه لیک د مسودې له مخې د یوناما ماموریت به د ۲۰۲۶ کال د مارچ تر ۱۷ مې پورې وغځول شي. د راپورله مخې د دې پریکړه لیک د مسودې په متن کې په افغانستان کې د یوناما په دندو او لومړیتونو کې کوم بدلون نه دی راغلی او د دې شورا ټولو غړو یې ملاتړ کړی دی.

بشري حقوق په تېره د ښځو او نجونو حقونه، سوله او امنیت، د افغانستان اقتصادي او بشري وضعیت، تروریزم، مخدر مواد، د سپکو او درنو وسلو قاچاق، د کورنیو بې ځایه شویو او کډوالو او د طبیعي پيښو اغیز هغه موارد دي چې د یوناما ماموریت په افغانستان کې تمرکز پرې کوي. یوناما خپل ماموریت د یوه بل کال لپاره داسې مهال غځوی چې پر افغانستان د طالبانو د واکمنۍ څه باندې درې نیم کاله اوښتي دي خو سرپرست حکومت یې د نړۍ هیڅ هیواد تراوسه په رسمیت نه دی پیژندلی.

له بشري حقونو او په تېره د ښځو له حقونو سرغړونې د طالبانو د حکومت د رسمیت پیژندنې پر وړاندې لوی خنډ بلل کیږي.

د جرمني د بهرنیو چارو وزیرې انالینا بیربوک نن دوشنبه د کب (۲۷) مه، په بروکسل کې د اروپايي ټولنې په مشرۍ د بسپنه ورکوونکو تر کنفرانس مخکې ویلي، جرمني د ملګرو ملتونو او ځینو سازمانونو له لارې د سوریې لپاره د ۳۰۰ ملیون یورو د مرستو ژمنه کوي.

بیربوک وویل، د چمتو شویو مرستو له نیمایي څخه ډیر به د سوریې خلکو ته ګټه ورسوي، او دا مرستې به په سوریه کې د انتقالي حکومت پرته ورکړل شي.

د بهرنیو چارو وزارت په وینا، دا مرستې به د خوړو، روغتیا خدماتو او بیړنیو سرپناهو چمتو کولو او همدارنګه د ځانګړي زیان منونکو لپاره د محافظتي اقداماتو لپاره ولګول شي.

هغې زیاته کړه، په اردن، لبنان، عراق او ترکیه کې د سوریې کډوال او کوربه ټولنې به هم ملاتړ ترلاسه کړي.

هغې وویل د اروپایانو په توګه، موږ د سوریې د خلکو، د آزادې او سوله ایزې سوریې لپاره یوځای ولاړ یو.

هغې له انتقالي حکومته هم وغوښتل چې د علويانو ( د شیعه ګانو یوه فرقه) په کلیو کې د سلګونو ملکي وګړو د وژنې په اړه تحقیقات وکړي او هغه کسان چې د دوی لپاره مسؤل دي، حساب ورکړي.

د سوریې په ساحلي سیمه کې د څو ورځو تاوتریخوالي جګړو پر مهال روانه میاشت د لرې کړای شوي ولسمشر بشارالاسد وفادارانو د سوریې د نويو اسلامپالو واکمنانو پر وړاندې جګړه وکړه. د جګړې د څارنې یوې ډلې ویلي چې تر ۱۰۰۰ زیات کسان په دغو نښتو کې وژل شوي دي.

نن د کب ۲۷ مه په افغانستان کې د خبریال ملي ورځ ده او د خبریالانو د ملاتړ بنسټونو په هېواد کې د رسنیو او خبریالانو د وضعیت له کبله اندېښنه څرګنده کړې ده.

د افغانستان د خبریالانو مرکز په ۱۴۰۳ کال کې په افغانستان کې د رسنیو او خبریالانو د ازادۍ د وضعیت په اړه د راپور په خپرولو زیاته کړې چې په تېرو ۱۲ میاشتوکې یې د رسنیو او خبریالانو له حقونو د سرغړونو لږ تر لږه ۱۷۲ پېښې ثبت کړې دي.

د راپور له مخې په دې پېښو کې د «حاکمې ادارې» له خوا د تازه محدودیتونو د لګولو له امله د ۵۰ خبریالانو د نیولو او د ۲۲ رسنیو د فعالیتونو ځنډول هم شامل دي.

که څه هم د طالبانو حکومت تل ویلي چې د ملي ګټو او اسلامي ارزښتونو په چوکاټ کې له رسنیو او خبریالانو ملاتړ کوي.

خو د افغانستان د خبریالانو مرکز وايي، په روان لمریز کال کې د خبریالانو او رسنیو له حقونو د سرغړونې پېښې د تېر کال په پرتله چې هغه مهال۱۳۹ پېښې ثبت شوې وې، ۲۴ سلنه زیاتې شوې دي.

په دغه راپور کې چې د یکشنبې په ورځ د کب په ۲۶مه او (د کب ۲۷مې) د خبریالانو د ملي ورځې په مناسبت خپور شوی په کې راغلي چې په۱۴۰۳ کال کې د امر بالمعروف او نهي عن المنکر د نوي قانون په پلي کېدو د طالبانو محتسبینو د رسنیو د کارکوونکو په ګډون د خلکو لپاره د باید او نه باید مقررات وضع او په ځینو مواردو کې یې د دوی د استخباراتو ادارې سره په ګډه له رسنیو او د خبریالانو په وړاندې په مستقیمه توګه اقدام کړی دی.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند وايي، ایران به د ټرمپ لیک ته تر بشپړه څېړنې وروسته ځواب ورکړي.

دا وروسته له هغه چې تېره اوونۍ د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ایران ته د اټومي خبرو لپاره یو لیک لېږلی و.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې نن دوشنبه ( مارچ ۱۷مه) د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي تر بشپړه څېړنې وروسته د ټرمپ لیک ته د ځواب ورکولو خبره کړې ده.

تیره اونۍ، د اماراتو یوه چارواکي د امریکا د ولسمشر له خوا له تهران سره د اټومي خبرو اترو وړاندیز شوی لیک راوړ، چې ایران ستر مذهبي مشر ایت الله علي خامنه اي رد کړ او ویې ویل چې دا ډول وړاندیز د واشنګټن دوکه ده.

ډونالډ ټرمپ د کب په ۱۷مه ویلي و چې له ایران سره د اټومي پروګرام پر سر خبرو ته لیوالتیا لري او له همدې کبله یې د ایران ستر مشر ته لیک لیږلی دی.

د ټرمپ د لیک نور جزیات نه دي خپاره شوي خو ده هیله څرګنده کړې ده چې ایران خبرو ته حاضر شي، ځکه د ده په وینا خبرې د ایران په ګټه دي.

ایران بیا مخکې ویلي، تر هغو چې امریکا د فشار له سیاستونو لاس وانخلي، له واشنګټن سره به مخامخ خبرې ونکړي.

د سې شنبې په ورځ (د مارچ ۱۱مه) په غزه کې د اسراییلو په هوايي برید کې څلور فلسطینیان ووژل شول.

د رویترز خبری آژانس په دې اړه په راپور کې ویلي چې دا په داسې حال کې ده چې د عربي او امریکایي منځګړو له خوا د حماس او اسراییل ترمنځ د جنوري د ۱۹مې د اوربند د تړون د غځولو په اړه د اختلافاتو د حل لپاره هڅې روانې دي.

د اسراییلو دفاعي ځواکونو (IDF) هم اعلان وکړ چې دوی په مرکزي غزه کې د اسراییلو سرتیرو ته د ګواښونو په اړه شکمن یو شمیر ترهګر پیژندلي او د الوتکو په وسیله یې برید وکړ.

د اسراییلو او حماس ترمنځ د اوربند لومړی پړاو چې د امریکا متحدو ایالتونو او اروپايي ټولنې له خوا د یوه تروریستي سازمان په توګه په رسمیت پېژندل کېږي، له یوې اوونۍ زیاتې تېرې شوې او تر اوسه دواړه لوري د دې تړون د غځولو پر شرایطو نه دي سلا شوي.

په غزه کې جګړه د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر په اوومه پر اسرائیلو د حماس او نورو سخت دریځو ډلو له برید سره پیل شوه، چې په پایله کې یې شاوخوا ۱۲۰۰ کسان ووژل شول او تر ۲۵۰ ډېر کسان یرغمل شول.

په غزه کې د حماس تر کنټرول لاندې د روغتیا څانګې په وینا، له هغه وخت راهیسې له ۴۸،۵۰۰ څخه ډیر خلک وژل شوي دي، چې ډیری یې ښځې او ماشومان دي.

ټاکل شوې د افغانستان او پاکستان سوداګر نن ماسپښین مهال یوځل بیا د تورخم لارې د پرانستو پر سر سره جرګه شي.

په ننګرهار کې د سوداګرۍ او پانګونې خونې رسنیو ته ویلي چې نننیو خبرو کې به د دوی له خوا ۲۷ سوداګر او د پاکستان له خوا ۳۷ سوداګر او قومي مشران ګډون کوي.

دوی تېره اونۍ هم د دغې لارې د خلاصون پر سره سره ناست وو او د دواړو هېوادونو له حکومتونو یې د تورخم د خلاصېدو غوښتنه وکړه، خو خبرو یې لا پایله ورنه کړه.

هغه مهال د افغانستان-پاکستان د سوداګرۍ د ګډو خونو مسول خانجان الکوزي وویل، پاکستانی لوري په دې شرط تورخم خلاصوي چې هلته افغان لوری د تاسیساتو جوړول پای ته ورسوي.

تورخم لاره د همدې تاسیساتو پر سر د شخړو له کبله د فبرورۍ له ۲۱مې راهیسې بنده ده چې خلکو او سوداګرو ته یې ډېر زیانونه اوښتي دي.

څو ځله دواړو خواوو درنې او سپکې ډزې هم سره تبادله کړي چې دواړو خواوو ته یې مرګ ژوبله اړولې او ګڼ خلک یې بې ځایه کړي دي.

په افغانستان کې د نهه اویا کلن بریتانوي‌ پیټر رینولډز، چې له خپلې میرمنې باربي سره یوځای زنداني شوی، ژوند له خطر سره مخامخ دی.

د بریتانیا ګارډین ورځپاڼې دغه خبره د دغې جوړې د لور سارا اینټویسټل په حواله پرون یکشنبه کړې ده.

سارا ویلي، پلار یې د زړه دوامداره درمل خوري او په خبره یې روغتیایي وضعیت یې وروسته تر هغه ډېر خراب شوی چې تر کلکو امنیتي تدابیرو لاندې یوه زندان ته لېږدول شوی دی.

سارا ویلي، د پلار سینه او دواړه سترګې یې مکروبي شوي او د سمې نه تغذیې له کبله یې د هاضمې سیستم هم له ستونزو سره مخ شوی دی.

ویل شوي چې له زندانه مخکې پر دغه بریتانوي وګړي د زړه یوه وړه حمله هم راغلې ده.

طالبانو تېره میاشت تایید کړه چې دغه بریتانوي جوړه یې چې د راپورونو له مخې افغانستان کې يې خیریه کارونه کول، په بامیانو ولایت کې نیولې ده.

په شمالي مقدونیه کې په یوه کنسرت کې د اور د لګېدو په پېښه کې لږترلږه ۵۹ کسان مړه شوي دي.

د دې هېواد د کورنیوچارو وزیر پانچې توشکوفکسي نن (د مارچ ۱۶مه) په یوه خبري غونډه کې وویل چې اور تېره شپه په کوچاني سیمه کې د DNA د موسیقۍ د بانډ د کنسرت پرمهال په تالار کې دننه د اورلوبې په نتیجه کې ولګېد.

د توشکوفسکي په وینا له اورپېښې وروسته له سلو ډېر کسان د علاج لپاره د سیمې روغتونونو ته رسول شوي دي. نوموړی وايي، داسې ښکاري چې د تالار چت له داسې موادو جوړ شوی و، چې د اورلوبې له بڅرو اور اخلي.

کوچاني د شمالي مقدونیې د پلازمېنې سکوپیې په ۱۰۰ کیلومترۍ کې پروت ښار دی.

داسې مهال چې د سربیا په پلازمېنه بلګراد کې د تېرو څو لسیزو تر ټولو لویې مظاهرې روانې دي، د دې هېواد ولسمشر الکساندر ووچیچ وايي، هغه پراخه منفي انرژۍ او غوسه چې خلک یې د چارواکو په وړاندې لري، د درک وړ ده.

دا اعتراضونه په تېره نوامبر میاشت کې هغه مهال پیل شول چې د اورګاډي په یوه سټېشن کې له خونړۍ پېښې وروسته خلکو چارواکو په فساد تورن کړل.

ولسمشر ووچیچ تېره شپه په یوه خبري غونډه کې د خبرو پرمهال هڅه کوله چې ځان د خلکو د غوښتنو د استازي په توګه معرفي کړي. هغه وویل چې په حکومت کې شامل ټول کسان باید پوه شي چې کله دومره ډېر خلک راټولېږي، پیغام یې څه شی دی.

د چارواکو د اټکل له مخې په دې مظاهرو کې د ۸۸ زرو او ۱۰۷ زرو ترمنځ خلکو ګډون کړی و، خو د عمومي غونډو د ارزونې یوې ادارې ویلي دي چې ښايي د دوی شمېر به د ۲۷۵ زرو او ۳۲۵ زرو ترمنځ و.

معترضان پرون په داسې حال کې چې بیرغونه ورسره وو، د ښار په بېلابېلو برخو راټول شول او بیا یې د پارلمان مخې ته غونډه وکړه.

د افغانستان د ساحلي فوټبال ملې لوبډلې په یوه دوستانه لوبه کې له جاپان څخه د ۲ د ۶ په مقابل کې ماتې وخوړه.

دا لوبه پرون شنبې په ټایلند کې ترسره شوه. د افغانستان د ساحلي فوټبال ملي لوبډله د ۲۰۲۵ کال د اسیا د ملتونو د ساحلي فوټبال جام سیالیو کې د ګډون په موخه تیره دوشنبې تایلند ته تللې ده. افغانستان له دې مخکې د تیرې جمعې په ورځ د عربستان لوبډلې ته د ۳ د ۲ په مقابل کې ماتې ورکړې وه.

د اسیا د ملتونو د ساحلي فوټبال سیالۍ د روانې مارچ میاشتې په شلمه د تایلند په کوربتوب پیلږي چې پر افغانستان سربیره د ډیر شمیر اسیايي هېوادونو لوبډلو پکې ګډون کړی دی.