په تورخم کې د طالبانو د حکومت او پاکستان د پوله ساتو ځواکونو له پرونۍ جګړې وروسته پاکستان دغه لاره تړلې ده.

اسوشېټېډپرېس خبري اژانس د تورخم د یوه مسوول نصر الله خان په حواله ویلي، تر اوسه د پرونۍ وسله وال شخړې اصلي لامل روښانه نه دی.

دغه پاکستاني چارواکي ویلي، پوځي مسوولان یې د افغانستان له چارواکو سره په تماس کې شوي چې په سیمه کې د لانجې د زیاتېدا مخه ونیسي.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت پرون د تورخم جګړه تایید کړه، خو د ورځې تر پایه یې نور جزییات ورنه کړل.

په تورخم کې یوې سرچینې ازادي راډیو ته وویل چې د طالبانو د حکومت ۴ پوله ساتي پرونۍ شخړه کې وژل شوي دي، خو د طالبانو رسمي سرچینو څه نه دي ویلي.

تورخم کې د پاکستان د کمیسارۍ یوه مسوول بیا د مشال راډیو له خبریال سره خپلې خواته د دوو کسانو د ټپي کېدو خبره کړې ده.

د افغانستان د نولس کلنو کرکټ لوبډلې د کوربه نیپال د نولس کلونو لوبډلې ته نن ( مارچ دریمه) د یوسل او دیرش منډو په توپير ماتې ورکړه.

دا یو ورځنۍ لوبه چې کله سهار په پلازمینه کتمندو کې پيل شوه، افغان لوبډلې پچه وګټله او د بټنګ پریکړه یې وکړه.

افغان لوبغاړو په ټاکلیو پنځوس اورونو کې درې سوه منډې جوړې کړې او نهه لوبغاړي یې له لاسه ورکړل.

د افغانستان له لورې د فیصل شینوزاده اووه نوي او د خالد احمدزي شپږ اویا منډې د دې سبب شوې چې افغان لوبغاړي د نهو لوبغاړو په سوځیدو مخالف ټیم ته درې سوه یو منډې هدف وټاکي.

نیپال خپل ټول لوبغاړي د یوسل او اویا منډو له جوړیدو سره له لاسه ورکړل.

د پاکستان د شخړې او امنیت انستیتیوت وایي، تېره مارچ میاشت کې دغه هېواد کې له سلو زیات ترهګریز بریدونه شوي دي.

د دوی د شمېرو له مخې چې پاکستاني رسنیو نن پنجشنبه ( د حمل ۱۴مه) خپرې کړي، تېرو شاوخوا ۱۶ کلونو کې لومړی ځل دی چې د یوې میاشتې په ترڅ کې دومره ډېر بریدونه کیږي.

راپور کې راغلي چې په دغو شویو ۱۰۵ بریدونو کې ټولټال ۲۲۸ تنه وژل شوي چې ۷۳ یې د پاکستان امنیتي ځواکونه، ۶۷ ملکیان او ۸۸ یې خپله وسله وال سخت دریځي دي.

د سخت دریځو پر بریدونو سربیره په مارچ میاشت کې د پاکستان د امنیتي ځواکونو له خوا هم د وسله والو مخالفانو پر اهدافو بریدونو کې ۱۰۷ تنه وژل شوي چې ۸۳ یې سخت دریځي، ۱۳ امنیتي سرتیري او ۱۱ یې ملکیان دي.

په پاکستان کې د امنیتي وضعیت له خرابوالي را وروسته د هغه هېواد چارواکي تل تور پورې کوي چې وسله وال خپلې ډېرې حملې د افغانستان له خاورې پلانوي.

د طالبانو حکومت بیا دا تورونه رد کړي او ویلې یې دي، دوی چاته اجازه نه ورکوي د افغانستان له خاورې د بل چا په ضد کار واخلي.

د پاکستان په کراچۍ ښار کې د طالبانو د حکومت سرکونسل عبدالجبار تخاري وايي، د سند ایالت د پولیسو له مشر غلام نبي میمن سره يې د افغان کډوالو د وضعیت په اړه خبرې کړي دي.

په هغې خبرپاڼه کې چې افغان کونسلګرۍ د چهارشنبې په ورځ خپره کړې راغلي، "تخاري له پاکستاني لوري غوښتي څو د هغوو افغان کډوالو نیول او ځورول ودروي چې په پاکستان کې د پاتي کیدو قانوني اسناد لري".

په خبرپاڼه کې د سند ایالت د پولیسو مشر ژمنه کړې چې په دې برخه کې به د طالبانو له حکومت سره همکاري وکړي.

بل پلو، پاکستاني رسنیو راپور ورکړی چې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي او د دې هېواد صداعظم شهبازشریف د بې اسناده افغان کډوالو د جبري اخراج په اړه خبرې کړي دي.

د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې، دغو دوو لوړو پوړو چارواکو د بې اسناده افغان کډوالو پر وړاندې د قانوني اقداماتو غوښتنه کړې ده.

د پاکستان حکومت د تیرې مارچ میاشتې ۳۱مه د ای سي سي کارت لرونکو افغان کډوالو لپاره وروستۍ مهلت ټاکلی وه چې درې ورځي وړاندې پای ته ورسیده.

په تیرو دریو ورځو کې په لسهاو بې اسناده افغان کډوال د پلازمینې اسلام اباد په ګډون د پاکستان په لویو ښارونو کې نیول شوي او بیرته افغانستان ته ډپیورټ شوي دي.

خو په دې هېواد کې میشت یو شمیر افغان کډوال وايي، پاکستاني پولیس هغه افغانان هم نیسي چې قانوني اسناد لري.

نن د افغانستان او نیپال د نولس کلنو د کرکټ ملي لوبدلې د پنځوس اووریزو سیالیو په لومړی لوبه کې سره مخامخ کیږي.

دا لوبه د نیپال په کوربتوب د کابل پرمهال د سهار ۸:۴۵ دقیقې پیلږي.

د کرکټ نړیوال شورا پر خپلې رسمي ویب پاڼې ویلي، د افغانستان او نیپال د کرکټ د نولس کلنو لوبډلو ترمنځ د دریو پنځوس اووریزو سیالیو دویمه لوبه به د اپریل به ۶مه او وروستۍ یا دریمه لوبه به يې د اپریل په ۹ ترسره شي.

افغان لوبډله به له دې سیالیو وروسته د نولس کلنو نړیوال جام ته د لار موندنې په سیالیو کې چې د نپیال په میلپاني ښار کې ترسره کیږي ګډون وکړي.

په دغو سیالیو کې به افغان لوبډله د عمان، هانګ کانګ، متحده عربي امارات او نپیال پر وړاندې ولوبیږي.

د دې سیالیو غوره لوبډله به د ۲۰۲۶ کال د نولس کلنو کرکټ نړیوال جام ته لار ومومي چې د د زیمبابوي او نامیبیا په کوربتوب به ترسره شي.

د طالبانو د حکومت ویاند هغه راپورونه رد کړي چې ګواکې د دوی حکومت یوازې د امریکا پر وړاندې د جګړې هغو قربانیانو ته پيسې ورکړي چې د دوی په پلوۍ جنګیدلي دي.

ذبیح الله مجاهد پرون ناوخته پر خپلې ایکس پاڼې/ پخواني ټویټر ادعا کړې، " په هغوو یتیمانو، کونډو او معلولینو کې چې د حکومت له لورې ورته کلنۍ پیسې ورکول کیږي، د تیرې ادارې د عسکرو او پولیسو یتیمان، کونډې او معلولین هم شامل دي".

مجاهد وړاندې ویلي، دغو کسانو ته دولس نیم میلیارده افغانۍ بودیجه ځانګړې او پرې ویشل شوې ده.

یو شمیر رسنیو د چهارشنبې په ورځ د مجاهد په حواله ویلي و، "د طالبانو حکومت د هغوو کسانو کورنیو ته ځانګړې پاملرنه کوي چې د امریکا پرضد جګړه کې يې له دوی سره مرسته کړې ده."

مجاهد وړاندې په افغانستان کې د یتیمانو، کونډو او معلولینو شمیر شاوخوا شپږنیم لکه یاد کړی او ویلي دي، دغو کسانو ته چې د طالبانو، تیر جمهوریت او طبعي معلولین په کې شامل دي په کلني ډول پیسې ورکول کیږي.

د طالبانو د حکومت له پيله یوشمېر دولتي ماموران په معاشونو کې له ځنډه شکایت لري او متقاعدان بیا وایي چې تراوسه یې خپل دا حق نه دی ترلاسه کړی.

د ازبکستان ولسمشر شوکت میرضیایف وایي، په افغانستان کې ثبات د منځنۍ اسیا او اروپا په ګټه دی.

میرضیایف دغه څرګندونې له یورو نیوز سره په مرکه کې چې پرون سه شنبه ( د حمل په ۱۲مه) خپره شوې، کړې دي.

هغه زیاته کړې چې د افغانستان په وړاندې یې د هېواد سیاست تل پر عمل او اوږدمهاله ستراتیژۍ ولاړ دی.

د ازبکستان ولسمشر زیاته کړې چې منځنۍ اسیا د نړیوال سوداګریز لېږد رالېږد په مهمې کړۍ بدلېدونکې ده او هېواد یې هڅه کوي چې له افغانستان سره ترانس افغان او اروپا سره ترانس کسپین دهلیزونه پراخ کړي.

هغه زیاته کړې چې دغه اقدام کولای شي د نړۍ کلیدي بازارونو ته د منځنۍ اسیا لاسرسی اسانه کړي.

که څه هم د طالبانو حکومت تراوسه د هیڅ هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو ازبکستان د سیمې له هغو هېوادونو دی چې طالبانو سره تعامل لري او د طالبانو ډيپلوماتان یې منلي دي.

د بدخشان مرکز فیض اباد د ریښتر په کچه ۴اعشاریه ۶ درجې زلزلې لړزولی دی.

د ولکینو دیسکوري په نوم ویب پاڼې ویلي، دا زلزله نن سهار ۳ او ۵۳ دقیقې د فیض اباد په ۶۵کیلو مټرۍ کې شوې ده.

تراوسه د زلزلې له کبله د احتمالي مالي زیانونو په اړه څه ویل شوي نه دي.

طالب سیمه ییزو چارواکو هم تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د سویس د بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ چې د دغه هیواد د پراختیا او همکارۍ ادارې دفتر په کابل کې بیا پرانیستل شو.

دغه وزارت په یوه اعلامیه کې چې دوشنبې( مارچ ۳۱) یې خپره کړه ویلي دي چې په دې دفتر کې د مارچ په لومړۍ نیمایي کې کار پيل شوی دی.

د سویس د بهرنیو چارو وزارت ویلي دي چې اوسمهال د دغه هیواد د مرستو د څانګې څلور سویسي متخصصین او لس سیمه ییز کارمندان په دې دفتر کې په کار بوخت دي.

د سویس د بهرنیو چارو د وزارت په اعلامیه کې راغلې دي چې په افغانستان کې بشري بحران د نړۍ په کچه یو له بدو بحرانونو څخه دی او د طالبانو له بیا واکمنۍ راوروسته په نژدې څلورو کلونو کې د افغانستان له نیمایي نفوس څخه ډیر بشري مرستو ته متحاجه دي.

د امریکا پوځ وایي چې د درېیو امریکایي سرتېرو مړي، چې څو ورځې مخکې په لیتوانیا کې د یوه پوځي تمرین په ترڅ کې ورک شوي وو، په د ولاړو اوبو په یوه دڼد کې وموندل شول.

د هغه راپور له مخې، چې پرون خپور شو، د امریکا د پوځ د اروپا او افریقا قوماندانۍ په یوه بیان کې اعلان وکړ چې دا درې سرتېري د وري د ۵مې په لومړیو ساعتونو کې هغه مهال ورک شول، چې د یوه تاکتیکي نظامي موټر د ترمیم او لېږد مأموریت یې ترسره کاوه.

د دې بیان له مخې، د دغو درېیو سرتېرو هویت به تر هغه وخته افشا نه شي، چې د هغوی کورنیو ته خبر نه وي ورکړل شوی.

د ازادې اروپاږ ازادي راډیو د راپور له مخې، د دې درېیو سرتېرو زغرګاډی د یکشنبې په غرمه په ډنډ کې وموندل شو. په تېرو شپږو ورځو کې د دغو سرتېرو د موندلو لپاره د لیتوانیا او بیلاروس پولې ته نژدې د ژغورنې عملیات پیل شوي وو.

څلور امریکایي سرتېري له شپږو ورځو راهیسې ورک دي، او لا هم د څلورم سرتېري برخلیک نامعلوم دی. د لیتوانیا ولسمشر وایي چې د څلورم سرتېري د موندلو لپاره لټون لا هم روان دی.

پاکستاني رسنیو پرون راپور ورکړ چې افغانستان ته د پاکستان ترانزیتي سوداګري د روان مالي کال په لومړیو اته میاشتو کې د تېر مالي کال د همدې مودې پرتله ۶۶ سلنه کمه شوې ده.

یوې رسمي سرچینې وویل، د افغانستان د ترانزیتي سوداګري د تېر مالي کال د ورته مودې پرتله ۱.۴۸۹ میلیارده ډالره کمه شوې.

سرچینې د دې کموالي اصلي دلیل د پاکستان له لوري د قاچاق ضد اقدامات او د وارداتو محدودیتونه ګڼلي دي خو دا په داسي حال کې ده چې د دواړو خواوو ترمنځ د بندري لارو بیا بیا بندېدا او د پاکستان له لوري د ترانزیت او ګمرکي تعرفو لوړېدا هم اغېز لرلی دی.

د یادونې وړ ده چې د تېرو مالي کلونو په لړ کې هم د افغانستان د ترانزیتي سوداګرۍ کچه د پام وړ کمه شوې وه.

په ۲۰۲۲-۲۳ مالي کال کې د افغانستان د ترانزیتي سوداګرۍ ټول ارزښت ۷.۰۹۵ میلیارد ډالره و، خو په ۲۰۲۳-۲۴ مالي کال کې دا رقم ۵۹ سلنه کم شو، چې یوازې ۲.۸۸۷ میلیارد ډالرو ته راښکته شو.

همداراز له پاکستان څخه د افغانستان واردات ډېر کم شوي او اوس افغانستان تر ټولو ډېر واردات له ایران څخه کوي.