د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانکړې استازې یا د یوناما مشره روزا اتونبایووا وايي، پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو راهیسې که څه هم دې هېواد ته په میلیونونو ډالر مرسته راغلې، خو بیا هم افغانستان له پراخه فقر سره لاس او ګرېوان دی.

هغې دا خبرې نن ماښام د جون ۲۱مه د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د امنیت شورا ناسته ته کړي دي.

اغلې اتونبایووا وویل چې په نژدې درېیو کلونو کې نړیوالو مرسته کوونکو له افغانستان سره څه باندې ۷ میلیارده ډالره مرسته کړې ده.

د هغې په خبره، د افغانستان د خلکو د لومړنیو بشري اړتیاوو د پوره کولو لپاره څه باندې څلور میلیارده ډالره مرسته شوې ده.

د ملګرو ملتونو دې چارواکې زیاته کړې چې په افغانستان کې موجوده فقر خلک د طبیعي پېښو پر وړاندې نور هم زیانمن کړي دي.

پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو راهیسې خلک له بېکارۍ او فقر سر ټکوي او وايي چې له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ دي.

د طالبانو یوه جګپوړي ډیپلومات ذاکر جلالي د دوحې په راتلونکې غونډه کې د هغوی د ګډون لپاره د شرایطو په اړه خوشبیني څرګنده کړه

ده نن جمعه پر خپله ایکسپاڼه ولیکل چې د وضعیت ټاکلو ته لس ورځې پاتې دي.

جلالي همداراز لیکلي چې ملګرو ملتونو د دوحې د ناستې اجنډا له طالبانو سره شریکه کړې ده.

د ده په وینا، د دوحې د درېیم کنفرانس په اجنډا کې د خصوصي سکتور، مالیې، بانکدارۍ، له مخدرو موادو سره د مبارزې او د بدیل معیشت په اړه بحثونه شامل دي.

د طالبانو د بهرنیو چارو د سرپرست وزیر سلاکار ټینګار وکړ چې طالبان د سیمه‌ییزو همکاریو د بېلګې په وړاندې کولو سره له نړیوالې ټولنې سره د تعامل په لټه کې دي.

ټاکل شوې ده چې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو په کوربه توب د دوحې درېیم کنفرانس، چې د افغانستان لپاره د بېلابېلو هېوادونو ځانګړي استازي په‌کې ګډون کوي، د سرطان په لسمه او یوولسمه جوړه شي.

د ځینو سرچینو پر اساس، ملګري ملتونه به د طالبانو په غوښتنه دې غونډې ته د مدني ټولنې او د بشري حقونو فعالانو او ښځو ته بلنه ورنه کړي.

د ښځو د حقونو یو شمېر ډلو د دوحې پر غونډه نیوکه کړې ده.

په افغانستان کې د ملګروملتونو د مرستندوی پلاوي دفتر یا یوناما ویلي چې د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې او د یوناما مشره روزا اوتنبایوا به د امنیت شورا په غونډه کې د دغه هېواد د وضعیت په اړه وضاحت ورکړي.

د یوناما د معلوماتو له مخې، دا غونډه به نن جمعه د سرطان په لومړۍ نېټه په نیویارک کې د افغانستان پر وخت د ماښام په ۶:۳۰ بجو پیل شي.

تر دې غونډې مخکې په ملګرو ملتونو کې د عربي متحده اماراتو استازي او اوتنبایوا سره وکتل.

د پنجشنبې په ورځ، په ملګرو ملتونو کې د متحده عربي اماراتو استازي په ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې په دې ناسته کې د افغانستان د وروستيو پرمختګونو، د دوحې کنفرانس او د ښځو او نجونو په ګډون د یو سوکاله افغانستان لپاره د یوناما د کار په اړه بحث وشو.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت وایي چې افغانستان په تېرو ۵ میاشتو کې د اووه نیم میلیون ډالرو په ارزښت غالۍ بهر ته صادرې کړي دي.

د دغه وزارت ویاند عبدالسلام جواد اخوندزاده پرون پنجشنبې کورنیو رسنیو ته وویل چې افغاني غالۍ امریکا، هند، پاکستان، چین، ازبکستان، ترکیې او اروپايي هېوادونو ته صادرې شوې دي.

یو مهال غالۍ د افغانستان په صادراتو کې مهمه ونډه لرله، خو په وروستیو کلونو کې د افغانستان ډېرې غالۍ د پاکستان له لوري اروپايي او امریکايي هېوادونو ته صادرېږي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت ویندوی په عین حال کې وویل، که له هېواده بهرمېشتي افغان پانګه‌وال په افغانستان کې پانګونه وکړي، د ۵ کلونو لپاره به مالیه ورته معاف وي.

ده د دې پرېکړې هدف افغانستان ته د خپلو پانګو د لېږدولو لپاره د بهرمېشتو پانګه‌والو هڅول وبلل.

راپورونه ښيي چې ګڼ شمېر افغان پانګه‌والو، د دې لپاره چې طالبانو د نجونو د زده کړو د مخنیوي په شمول پر خلکو ګڼ محدودیتونه لګولي، خپلې پانګې ګاونډیو هیوادونو ته انتقال کړي دي.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هوا پېژندنې ادارې د هېواد په ۱۹ ولایتونو کې د سختو بارانونو او سېلابونو د راوتلو اټکل کړی دی.

دې رياست پرون پنجشنبې په یوه خبرپاڼه کې وویل چې په بدخشان، غزني، کاپيسا، کونړ، نورستان، پنجشېر، تخار، لغمان، کابل، ننګرهار، لوګر، پکتيکا، پکتيا، خوست، ميدان وردګ، باميان، سمنګان، بغلان او پروان ولايتونو کې به د جمعې په ورځ باران واوري.

د ورښت اندازه له ١٥ تر ٣٥ ملي مترو پورې اټکل شوې ده.

د هواپېژندنې ادارې په عین حال کې په ځینو سیمو کې د شدیدو بارانونو له کبله د سېلابونو د راتلو خبرداری ورکړی دی.

د اپرېل او مې د میاشتو د سختو ورښتونو او سېلابونو له کبله د افغانستان په یو شمېر ولایتونو په تېره بیا بغلان کې سلګونه کسان مړه شول.

د پېښور عالي محکمې د یوه حکم په صادرولو پولیس او امنیتي ځواکونه د هغو افغان هنرمندانو له نیولو منع کړل چې د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته پاکستان ته کډوال شوي دي.

د پېښور محکمې دا پرېکړه پرون د جون په شلمه، د کډوالو په نړیواله ورځ وکړه.

له محکمې څخه د تېر کال د اکټوبر په ۲۴مه نېټه ۱۴۷ افغان هنرمندانو غوښتي وو چې د دوی ځورول دې ودرول شي او پناه دې ورکړل شی.

د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام پر اساس، د ۲۰۲۱م په اګست کې د طالبانو له بیا واک ته رسېدو وروسته یو میلیون او ۶۰۰زره افغانان ګاونډیو هېوادونو ته کډوال شوي دي.

د کرکټ د شلو اوورونو نړیوال جام سیالیو په لړ کې نن هند افغانستان ته د ۱۸۲ منډو هدف وټاکه.

د دې لوبې پچه یا ټاس هند وګاټه او د بېټېنګ کولو یا توپوهنې پرېکړه یې وکړه.

هند ۱۸۱ منډې په داسې حال کې وکړې چې ۸ لوبغاړي یې سوځېدلي وو.

په توپ اچونه کې راشد خان درې، فضل الحق فاروقي درې او نوین الحق یوه ویکټه واخیسته.

د سږ کال د شلو اوورونو نړیوال جام سیالۍ د امریکا او ویسټ اینډیز په کوربه‌توب روانې دي او د دغه جام پایلوبه به د جون پر ۲۹ نېټه په ویسټ اینډیز کې وي.

د شل اوریز نړیوال جام د ۸ غوره لوبډلو په پړاو کې نن پنجشنبه افغانستان او هند سیالي کوي.

د لوبې پچه هندي لوبډلمشر وګټله او توپوهنه یې غوره کړه.

په نننۍ سیالۍ کې د افغان لوبډلې په یولس کسیز ترکیب کې یو بدلون راغلی چې د کریم جنت پر ځای حضرت الله ځاځی غوره شوی دی.

د افغانستان بله سیالي راروانه شنبه د اسټرالیا او د سې شنبې په ورځ د بنګله‌دېش پر وړاندې ده.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپور ورکوونکی ریچارډ بینېټ وايي، د کډوالۍ نړیوالې ورځې په مناسبت د هغو میلیونونو افغانانو قدردانی کوي چې له خپلو مېنو کډې کولو ته اړ شوي دي.

بینېټ نن په خپله ایکس­پاڼه کې لیکلي چې که څه هم دغه افغانانو انعطاف منونکي دي، خو ډېری یې له سختو شرایطو سره مخامخ دي.

تر دې مخکې د افغانستان لپاره د بسپنې ځانګړي مرستندوی صندوق د کډوالو نړیوالې ورځې په مناسبت د افغان کډوالو او بېځایه شویو د ملاتړ پر دوام ټینګارکړی و.

دې صندوق نن په دې مناسبت پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي، دا درک کوي چې ملیونونه بېځایه شوي او هېواد ته راستانه شوي کډوال، د شخړو او طبیعي پیښو په ګډون له سترو ننګونو سره مخ دي.

دغه مرستندوی صندوق لیکلي چې د افغان کډوالو او بېځایه شویو لاسنیوي ته ژمن دي ترڅو چې بېرته خپل ژوند ورغوي.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ریاست نن او سبا د افغانستان په ۱۹ ولایتونو کې د نسبتاً تېزو بارانونو او تالندې برښنا اټکل کړی دی.

دغه ریاست نن په یوه اطلاعیه کې لیکلي، چې د بدخشان، تخار، نورستان، کونړ، پنجشېر، کاپیسا، لغمان، ننګرهار، کابل، لوګر، پکتیا، خوست، پکتیکا، غزني، میدان وردګ، بامیان، سمنګان، بغلان او پروان ولایت په بېلابېلو برخو کې به د باران سطحه له ۱۵ تر ۳۵ ملي مترو پورې وي.

په اطلاعیه کې ویل شوي چې د سالنګونو تر څنګ به په شمالي، لوېدیځو، جنوبي او مرکزي ولایتونو کې تېز بادونه، خاورې او دوړې هم وي چې د بادونو سرعت به په یوه ساعت کې له ۵۰ تر ۹۰ کیلومترو وي.