د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د بشري حقونو په برخه کې ځانګړي راپور ورکوونکی ریچارډ بېنيټ به بل سبا د ملګروملتونو بشري حقونو شورا اووه پنځوسمې نوبتي غونډې ته خپل راپور وړاندې کړي.

ریچارډ بېنيټ د افغانستان د بشري وضعیت په اړه دا راپور په‌داسې وخت کې چمتو کړی دی، چې د طالبانو حکومت افغانستان ته د هغه پر سفر بندیز لګولی دی.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد د ریچارډ بېنيټ راپورونه له مبالغې ډک بللي او ویلي یې دي، هغه کوچني مسایل لویوي چې له‌همدې امله یې افغانستان ته پر سفر بندیز لګېدلی دی.

ښاغلی بېنيټ تېره اوونۍ ترکیې او قطر ته ولاړ او هلته یې له یوشېیر افغانانو سره د افغانستان د بشري وضعیت په اړه خبرې وکړې.

د قرغزستان د بهرنیوچارو وزیر جین بېګ کولوبایف پرون (د وږي ۱۶مه) وویل، بشکېک دا اقدام د سیمه‌ييز ثبات د ټینګښت او د طالبانو له حکومت سره د اړیکو د پراخولو په مقصد کړی دی.

له‌دې یوه ورځ مخکې د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزارت له بشکېک څخه مننه وکړه، چې د طالبانو نوم یې د قرغزستان د تروریستي ډلو له فهرست څخه ایستلی دی.

د قرغزستان د لویې څارنوالۍ دفتر د تېرې اوونۍ په پیل کې د هغو شلو ډلو نوم‌لړ خپور کړ، چې تروریستي ډلې بلل شوي دي، خو د طالبانو نوم په‌کې نه و، شامل.

قزاقستان هم د روان کال د جون میاشتې په لومړیو کې طالبان د تروریستي ډلو او سازمانونو له فهرست څخه وایستل.

د طالبانو حکومت د منځنۍ اسیا او د سیمې له نورو هېوادونو سره نژدې اړیکي پالي، خو له‌دې سره سره تر اوسه هم د ګاونډیو او نورو هېوادونو له‌خوا په رسمیت نه‌دی پېژندل شوی.

په افغانستان کې د خوړو د نړیوال پرګرام WFP څانګه اټکل کوي، چې د تېرې مې او راروانې اکتوبر میاشتو ترمنځ موده کې به نژدې دولس نیم میلیون افغانان د خوړو له سختې ناامنۍ سره مخامخ وي.

د ملګروملتونو دې اړوندې ادارې په یوه راپور کې چې پرون د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې یا اوچا پر وېب‌پاڼه خپور شو ویلي دي، چې په‌دې ډله کې هغه ۲،۴ میلیون خلک هم شامل دي چې د خوړو بېړنیو مرستو ته اړتیا لري.

د WFP د راپور له‌مخې په افغانستان کې اوس مهال څه کم څلور میلیون خلک له سختې خوارځواکۍ سره مخامخ دي، چې په دوی کې له پنځو کلنو کم‌عمره ۲۸ لکه ماشومان هم شامل دي.

د طالبانو د حکومت یو چارواکي وايي، ټول هغه افغان کډوال له بنده خوشې شوي دي، چې جرمني تېره اوونۍ افغانستان ته ډیپورت کړل.

په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهېل شاهین پرون (د وږي ۱۶مه) د جرمني له خبري اژانس DPA سره په خبرو کې وویل، دا کسان وروسته له هغه خوشې شول چې کورنیو یې لیکلی ضمانت ورکړ چې دوی به نور هيڅ ډول جنایت نه ترسره کوي.

جرمني، د بشري حقونو، د نجونو او ښځو د زده‌کړو او کار په مسایلو کې د مخالفتونو له کبله د طالبانو له حکومت سره رسمي اړیکي نه‌لري، خو له‌دې سره سره یې د تېرې اوونۍ د جمعې په ورځ ۲۸ تنه افغانان چې د جرمني چارواکو په وینا په جنايي قضیو کې محکوم شوي وو، په یوه الوتنه کې افغانستان ته واستول.

د قطر الجزیرې ټلوېزیون راپور ورکړ، چې قطري چارواکو په‌دې برخه کې د طالبانو او جرمني ترمنځ منځ‌ګړتوب کړی دی.

په ۲۰۲۱ کال کې پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته دا لومړی ځل دی چې له اروپا څخه په دومره لوی شمېر افغانان افغانستان ته ډیپورت کېږي.

د جرمني په منهایم ښار کې د یوه افغان کډوال له‌خوا د یوه جرمني پولیس له وژل کېدو وروسته د افغان کډوالو د استولو موضوع په‌دې هېواد کې تاوده بحثونه پارولي دي.

منتقدان اندېښمن دي چې افغانستان ته د افغان کډوالو ډیپورت کول، ښايي د بشري حقونو د پراخو سرغړونو باعث شي.

د لویو وچو جام په وروستۍ سیالۍ کې نن جمعه د سپټمبر په شپږمه نېټه د افغانستان او تایلنډ ملي لوبډلو سره سیالي ترسره کړه چې ۲ـ ۱ د تایلنډ په بري سره تمامه شوه.

په دې سیالیو کې تایلنډ ټولټال ۹ نمرې وګټلې چې اتلولي یې وګټله، ګواټیمالا هم د ۹ نمرو په لرلو سره دویم مقام ترلاسه کړ او افغانستان په درېیم مقام کې راغی.

د افغانستان فوټبال فدراسیون د دې سیالیو تر پیل وړاندې ویلي وو، دا سیالۍ د فوټسال د نړیوال جام د تیاریو په موخه ترسره کېږي.

د لویو وچو جام په سیالیو کې افغانستان ټولټال ۴ لوبې وکړې چې دوه یې وګټلې او دوه یې وبایللې.

د افغانستان د فوټسال ملي لوبډله په نړیوال جام کې په درېیم ګروپ کې قرار لري چې له انګولا، اوکراین او ارجنټاین سره به سیالۍ ترسره کړي.

د فوټسال نړیوال جام چې د ازبکستان په کوربتوب پیلېږي، افغانستان به خپله لومړۍ سیالي د سپټمبر په ۱۵مه نېټه ترسره کړي.

افغانستان به تر نړیوال جام دمخه دوه تمریناتي سیالۍ له تایلنډ او مراکش سره ترسره کړي.

د افغانستان کرکټ بورډ ادارې نن جمعه د سپټمبر میاشتې په ۶مه نېټه د نیوزیلنډ پر وړاندې یوازېنۍ ټېسټ سیالۍ ته خپله ۱۶کسیزه لوبډله اعلان کړه.

ټاکل شوې ده چې د افغانستان او نیوزیلنډ ترمنځ دغه ټېسټ سیالي د سپټمبر میاشتې په نهمه نېټه پیل او تر ۱۳مې نېټې دوام وکړي.

د افغانستان په اعلان شوې لوبډله کې حشمت‌الله شهیدي (لوبډلمشر)، ابراهیم ځدراڼ، رحمت شاه، عبدالمالک، ریاض حسن، افسر ځاځی، اکرام علي‌خیل، بهیر شاه محبوب، شاهدالله کمال، عظمت‌الله عمرزی، شمس‌الرحمن، ضیاالرحمن اکبر، قیس احمد، خلیل احمد، ظاهرخان او نجات مسعود شامل دي.

افغان کرکټ بورډ ویلي وو چې له تېرې یوې اوونۍ راهیسې یې یوې شل کسیزې لوبډلې د هندوستان په ګریټر نویډا کې تمریناتي کمپ پیل کړی چې له ډلې یې یما عرب، فرید ملک، ګلبدین نایب او نوید ځدراڼ له ۱۶ کسیزې لوبډلې کېنول شول.

د افغانستان د والیبال فدراسیون خبر ورکړی دی چې د کام ایر د والیبال کلب د اسیا په کچه د کلبونو په سیالیو کې ګډون کوي.

د جمعې په ورځ د سپټمبر په ۶مه نېټه والیبال فدراسیون په یوه خبر کې ویلي دي، یاد کلب نن ایران ته سفر کړی دی او د اسیا په کچه د غوره کلبونو په سیالیو کې به ګډون وکړي.

د یاد کلب په ترکیب کې ۱۴ لوبغاړي، دوه روزونکي او یو مدیر شامل دي.

د افغانستان استازی کام ایر کلب به د سپټمبر میاشتې په ۸مه نېټه د ایران هېواد له استازي کلب فولاد ایران سره سیالي وکړي.

د افغانستان کرکټ بورډ ادارې د خبر پر اساس د ملي لوبډلې چټک توپ اچونکی نوید ځدران د ټپونو له امله د نیوزیلنډ پر وړاندې د یوازینۍ ټېسټ لوبې له لوبډلې بهر شو.

کرکټ بورډ د جمعې په ورځ د سپټمبر په ۶مه نېټه په یوه خبر کې ویلي دي، نوید ځدران د بدن د ښي لوري د پوښتیو په برخه کې ټپي شوی دی چې د اړوندو ډاکټرانو له لوري له لوبو منع شوی دی.

د بورډ په خبره، نوید ځدران تر درملنې لاندې دی، ترڅو د سویلي افریقا پر وړاندې د یو ورځنیو سیالیو لوبلړۍ ته ورغیږي.

د ویلو ده چې د افغانستان او نیوزیلنډ د کرکټ ملي لوبډلې اوس‌مهال د هندوستان په ګریټرنویډا لوبغالي کې په تمریناتو بوخت دي او د روانې میاشتې په ۹مه نېټه به یوازینۍ ټېسټ لوبه پیل کړي.

کرکټ بورډ تر دې دمه د یادې ټېسټ سیالۍ لپاره خپله ۱۵کسیزه لوبډله نه‌ده اعلان کړې.

د بشري حقونو د څار سازمان يا هیومان ‌رایټس‌ واچ د جرمني په وروستي اقدام چې افغانستان ته په ډله‌ییزه توګه یې یوشمېر افغان کډوال بېرته استولي، اندېښنه ښودلې.

هیومان رایټس واچ پرون پنج‌شنبې په یوه بیان کې د جرمني پر دې اقدام انتقاد کړی او ویلي یې دي، چې دې هېواد په‌دې کار سره په افغانستان کې پر روان بحران او د بشري حقونو په ناوړه وضعیت سترګې پټې کړې دي.

د بشري حقونو دې ډلې د جرمني حکومت ته ویلي، هیڅوک په افغانستان کې خوندي نه‌دی او هیڅوک باید بېرته دې هېواد ته وانه‌ستول شي.

د جرمني حکومت تېره اوونۍ د جمعې په ورځ ۲۸ افغانان چې د هغه هېواد د چارواکو په وینا په‌دې هېواد کې يې مختلف جرمونه ترسره کړي وو، په یوې چارټر الوتکه کې کابل ته ولېږدول.

دا د ۲۰۲۱ کال په دوبي کې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې لومړی ځل دی چې جرمني په ډله‌‌ییزه توګه يوه ډله افغانان بېرته افغانستان ته لېږي.

جرمني دغه اقدام وروسته له هغې کوي چې په می میاشت کې د جرمني په منهایم ښار کې د یوه افغان له‌خوا د چړې د ګوزاونو په پېښه کې چې څو تنه ټپیان شوي و او یوه ټپي پولیس وروسته په روغتون کې ساه ورکړه، له‌دې هېواده د افغانانو په ګډون د مجرمینو کډوالو د ایستلو په اړه بحثونه ډېر تاوده شوي دي.

د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د بشري حقونو ځانګړی راپور ورکوونکی ريچارد بېنيټ وایي، د ملګروملتو د بشري حقونو راتلونکې غونډې ته سترګې په لاره دی.

ټاکل شوې ده چې دا غونډه د دوشنبې په ورځ جوړه شي او په‌کې د افغانستان د بشري حقونو اوسنی وضعیت و ارزول شي.

ریچارډ بېنيټ د ملګروملتونو د راتلونکې غونډې په اړه په خپله ایکس‌پاڼه کې پرون ناوخته ولیکل.

نوموړي زیاته کړه چې د ترکیې او قطر له سفرونو راګرځېدلی دی او په انقره او دوحه کې یې له یوشمېر افغان ښځو او نارینه‌و سره د پخوانیو ډیپلوماتانو او د پوهنتونونو د استادانو په شمول د افغانستان د بشري وضعیت په اړه خبرې کړې دي.

د ملګروملتونو د بشري حقونو د عالي کمېشنرۍ دفتر د افغانستان اوسنی بشري وضعیت ته ژوره اندېښنه څرګنده کړې ده.

دې ادارې د سپتمبر په درېیمه د افغانستان پر بشري وضعیت یو راپور ورکړی و او تمه ده چې د دوشنبې د ورځې غونډې ته دا راپور وړاندې شي.