نړۍ
امریکا په هرمز تنګي کې د جنګي جېټ الوتکو کارول زیاتوي
د امریکا د متحدو ایالتونو د دفاع وزارت یوه چارواکي پرون ویلي، واشنګټن په پام کې لري، د هرمز تنګي په شاوخوا کې د ایران له خوا د تجارتي کښتیو له توقیف د خوندیتوب لپاره د جنګي جېټ الوتکو کارول زیات کړي.
دغه چارواکي چې په دفاع وزارت کې خبریالانو ته خبرې کولې وویل، امریکا به نن شنبه او یکشنبه فارس خلیج ته F-16 ډوله جنګي جېټ الوتکې ولېږي، څو د هغو A-10 ډوله تهاجمي الوتکو مرسته وکړي، چې له څه باندې یوې اوونۍ راهیسې هلته په ګزمه بوختې دي.
د امریکا دغه دفاعي چارواکي چې د نوم نه افشا کېدو په شرط خبرې کړې ویلي، F-16 ډوله جېټ الوتکې به د ایران په وړاندې د مخنیوونکي اقدام په توګه، هغه کښتۍ خوندي کوي، پر سمندري لارو تګ راتګ کوي او په سیمه کې به د پوځ د څارنې امکان پراخوي.
د امریکا سمندري ځواک ویلي ایران په وروستیو دوو کلونو کې نږدې شلو تجارتي کښتیو ته چې نړیوال بیرغونه ورباندې رپېدل مزاحمت کړی، حمله یې ورباندې کړې یا یې هم توقیف کړي دي، چې دا ډول اقدامات د سیمې سمندري امن او نړیوال اقتصاد ته یو ښکاره ګواښ دی.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د اوکراين ولسمشر د دغه هېواد لوی څارنوال له دندې ګوښه کړ
د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي په رسمي ډول د دغه هېواد لوی څارانوال اندري کوستین لیوي له دندې ګوښه کړ.
دا اقدام د هغه تحقیقاتو څخه وروسته شوی چې څرګنده شوه چې د اوکراین یوشمېر حکومتي چارواکو د معلولیت ګټې ترلاسه کړي او د غلطو پلمو لهمخې یې له نظامي خدماتو څخه ډډه کړې.
زیلینسکي د اندري کوستین د لیرې کولو فرمان نن (اکتوبر ۳۱مه) وروسته له هغې لاسلیک کړ، چې د اوکراین پارلمان دوه ورځې وړاندې د هغه د لیرې کولو په حق کې رایه ورکړه.
وروستي تحقیقات ښیي چې د خمیلنیتسکي په سیمه کې ډېری څارنوالانو په ناسم ډول د معلولیت جوازونه ترلاسه کړي، کوم چې دوی ته اجازه ورکوي چې ځانګړي امتیازات ترلاسه کړي او د نظامي خدماتو څخه ډډه وکړي.
دا رسوایي په اوکراین کې د خلکو د اعتراض او ټول هېواد کې په پراخه کچه د تحقیقاتو د پیل سبب شوه.
اوکراین هڅه کوي د روسیې د بېدلیله برید مخه ونیسي چې د ۲۰۲۲په فبروري کې پیل شوی او لاهم دوام لري.
شمالي کوريا د يو بل توغندي د ازمايلو خبر ورکړی
شمالي کوریا وایي، د اټومي وسلو د پیاوړتیا لپاره یې یو تر ټولو پرمختللی او پیاوړی توغندی ازمایلی دی.
دا هېواد د وسلو دغه نوې ازموینه وروسته له هغې کوي چې، پیونګیانګ روسیې ته د سرتېرو په لېږلو تورن شوی دی.
جنوبي کوریا تر دې ازموینې یوه ورځ مخکې خبرداری ورکړی و، چې پر اټومي وسلو سمباله شمالي کوریا د یوه بل لیرې واټن ویشتونکي توغندي چې تر لویو وچو پورې رسېدلی شي، یا هم د اټومې ازموینې لپاره چمتووالی نیسي.
دغه ازموینه څو ساعته وروسته له هغې وشوه چې، د امریکا او جنوبي کوریا پوځي چارواکو پر پیونګیانګ غږ وکړ چې، خپل ځواکونه له روسیې وباسي.
شمالي کوريا روسيې ته د پوځيانو لېږل رد کړي، خو تېره اوونۍ يې د بهرنيو چارو مرستيال وزير ويلي و، که دا ډول پوځيان لېږل کېږي، دا به له نړيوال قانون سره سمون ولري.
پیونګیانګ د ملګروملتونو د بندیزونو لهمخې د بالستیک توغندیو له ازمايلو څخه منع شوی دی.
خو د دې هېواد واکمن کیمجونګ اون سږکال دغه ازموینې ګړندۍ کړي او کارپوهانو هم خبرداری ورکړی چې، دا هېواد مخکې لهدې چې روسيې ته وسلې ورکړي، هغه ازمویي.
د اوکراين ولسمشر: لوېديځ دې پر روسيه د پرمختللې وسلې د کارونې اجازه راکړي
د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي یو ځل بیا له خپلو متحدینو غوښتي چې، اوکراین ته اجازه ورکړي چې پرمختللې لوېدیځې وسلې وکاروي چې پر روسیې ژور برید وکړي.
دا څرګندونې وروسته له هغې کېږي چې، د روسیې وروستي برید په خارکیف کې د یوه ۱۱ کلن ماشوم په ګډون لږ تر لږه دوه کسان ووژل او ۳۴ نور یې ټپیان کړل.
د راپورونو لهمخې، روسي ځواکونو د اوکراین په دویم لوی ښار خارکیف کې د استوګنې پر نهه پوړیزه ودانۍ د برید لپاره لارښود هوايي بم کارولی دی.
د هوا له لارې لارښود بمونه یوه پیاوړې وسله ده چې، روسیه يې په زیاتېدونکي توګه په اوکراین کې د ملکي اهدافو د بریدونو لپاره کاروي.
ولودیمیر زیلینسکي په ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) کې په یوه پیغام کې د پېښې له ځای څخه د یوې ویډیو په خپرولو سره لیکلي، پهداسې شرایطو کې د متحدینو لهخوا د پرېکړې ځنډول د اوکراین پر وړاندې د لسګونو یا حتی د سلګونو نورو روسي بمونو د کارولو په معنا دي.
د اوکراین پر وړاندې د روسیې بېدلیله جګره د ۲۰۲۲ میلادي کال د فبروری، په ۲۵مه پیل شوه او تر اوسه دوام لري.
په اسپانیا کې د سېلابونو له کبله لږترلږه ۹۵ کسان مړه شوي
د اسپانیا په ختیځو، جنوب ختیځو او جنوبې سیمو کې د سملاسي سېلابونو د راوتلو له کبله لږترلږه ۹۵ کسان مړه شوي دي.
د اسپانیا چارواکي وایي، ممکن د مرګژوبلې شمېر لوړ وي، ځکه په وینا یې د ټولو سېلاب ځپلو سیمو د زیانونو معلومات لا نه دي وروستي شوي.
د اسپانیا صدر اعظم پدرو سانچز پرون چهارشنبه ناوخته وویل چې د دغه هېواد لسګونه ښارونه دغو سېلابونو زیانمن کړي او په وینا یې ګواښ لا هم له منځه نه دی تللی.
د اسپانیا د هوا پېژندنې ادارې په دغه هېواد کې د سه شنبې ورځې د ورښت کچه بې سارې بللې ده.
ژغورونکي ټیمونه سېلاب ځپلو سیمو کې د خلکو په مرسته لګیا دي.
یونان د پناه غوښتونکو او کډوالو پر وړاندې د لا سختو پالیسو غوښتنه وکړه
یونان د پناه غوښتونکو او کډوالو په وړاندې د اروپايي ټولنې د لا سختو پالیسو غوښتنه وکړه.
دا په داسې حال کې ده چې په منځني ختیځ کې د روانې جګړې له کبله یو وار بیا اروپا په ځانګړي ډول یونان ته د ورروانو پناه غوښتونکو شمېر زیات شوی دی.
د یونان د کډوالۍ وزیر نیکوس پاناګیوتوپولوس پرون چهارشنبه وویل، څرنګه چې یونان ته له تېر مني د سمندر له لارې د ور روانو کډوالو شمېر دوه برابره شوی، حکومت یې په ردس او کرت ټاپوګانو کې د توقیف ځایونو پر جوړولو غور کوي.
هغه ویلي اټکل دا دی چې د کال تر پایه به د پناه غوښتونکو شمېر ۵۰زرو ته ورسېږي.
د یونان د کډوالۍ وزیر له اکشن ۲۴ خصوصي تلوېزیون سره په خبرو کې ویلي، د یونان په ټاپوګانو کې د کډوالو کمپونه ډک شوي، خو په اصلي قلمرو کې دغه کمپونه ۶۰ فیصده ډک دي.
د بشري حقونو څار بنسټ: له لبنانه د سوریايي وګړو بېرته ستنېدنه به دوی له فشارونو سره مخ کړي
د بشري حقونو د څار بنسټ پرون خبرداری ورکړ، د سوریې هغه وګړي چې په لبنان کې دېره دي، د اسراییل او لبنان د جګړې له کبله که خپل هېواد ته ستنېږي، ښايي له فشارونو سره مخامخ شي.
له کله چې له یوې میاشتې راهیسې دغه جګړه پیل شوې، د سوریې ۳۵۵زره وګړي بېرته خپل هېواد ته ستنېدو ته اړ شوي دي.
د بشري حقونو د څار بنسټ په خپله اعلامیه کې ویلي: "د سوریې هغه وګړي چې له لبنان څخه وتلو ته اړ شوي، په ځانګړي ډول نارینه، د خپلسرو نیونو او د سوریې د چارواکو له خوا د ناوړه چلند له خطر سره مخامخېږي."
کله چې اسراییل د سپټمبر پر ۲۳مه د لبنان په وړاندې خپل هوايي عملیات شدید کړل، له لبنان څخه څه باندې ۵۰۰ زره وګړي سوریې ته کډې کولو ته اړ شوي چې په هغوی کې د سوریې ۳۵۵زره او ۱۰ وګړي هم شامل دي.
روسۍ محکمې یوه اوکراینۍ مېرمنه په ۱۱ کاله بند محکومه کړه
د روسیې یوې محکمې یوه اوکراینۍ مېرمنه د اوکراین پوځ ته د روسي پوځیانو د تحرکاتو په اړه د اطلاعاتو ټولولو په تور په ۱۱ کاله بند محکومه کړه.
روسیې له کله چې په اوکراین کې پوځي عملیات پیل کړي، ګڼو کسانو ته یې د خیانت یا او د اوکراین لپاره د جاسوسۍ په تور د اوږده بند سزاوې ورکړې دي.
د اوکراین پولې ته څېرمه د بلګرود سیمې یوې محکمې پرون دغه مېرمنه چې نوم یې نه دی اخیستل شوی، مجرمه وپېژندله.
د روسیې د ریا نووستي خبري اژانس د خبر له مخې، دغه اوکراینۍ ښځه تورنه شوې چې د روسي پوځیانو د موقعیت او فعالیتونو په باب یې اطلاعاتو راټولول.
د روسیې د استخباراتي ادارې په دې باب په یوه اعلامیه کې معلومات ورکړي او ویلي یې دي چې د دوی افسرانو دا ښځه داسې وخت ونیوله چې د اوکراین استخباراتي ادارو ته یې انلاین پیغامونه لېږلي وو.
په اعلامیه کې ویل شوي چې دغې ښځې د دې سزا پر وړاندې د استېناف غوښتنه بایللې ده.
ایران د آیفون د وروستیو ماډلونو پر پېرلو لګول شوی بندیز لرې کړی
ایراني چارواکو نن چهارشنبې اعلان وکړ چې د آیفون ټیلیفون د وروستیو ماډلونو پر پېرلو لګول شوی بندیزیې لرې کړی دی.
دغه بندیز له څه باندې ۱۹ میاشتو راهیسې لګول شوی و.
د ایران د مخابراتو وزیر ستار هاشمي پر خپلې ایکسپاڼې یا پخواني ټویټر ولیکل چې د آیفون ټیلیفونونو د واردولو په اړه نور جزییات او مقررات به په نژدې راتلونکې کې اعلان شي.
هغه په دې اړه نور جزییات نهدي ورکړي، خو ویلي یې دي چې د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان د دغه اقدام ملاتړ کړی دی.
ویل کېږي د ۲۰۲۳م کال د فبرورۍ په میاشت کې د آیفون ۱۴ او ۱۵ ماډلونو پر وارداتو او پېرلو دغه بندیز د دې لپاره لګول شوی وچې دا هېواد چې د اټومي پروګرام په خاطر پرې لګول شویو بندیزونو یې اقتصاد ډېر خراب کړی، د بهرنیو اسعارو لګښتونه محدود کړي.
د اسراييل له لوري د ملګروملتونو پر مرستندويه ادارې بنديز؛ امريکا پرې اندېښنه ښودلې
امريکا د اسراييل له لوري د ملګروملتونو پر مرستندويه ادارې د بنديز د قانون په اړه اندېښنه ښودلې
د امریکا متحدهایالتونو پرهغه قانون ژوره اندېښنه څرګنده کړې چې، د اسراییل پارلمان د دوشنبې په ورځ تصویب کړی او لهمخې یې د ملګرملتونو پر لویې ادارې، UNRWA چې په غزې تړانګه او د اسراییل په ګډون په منځني ختیځ کې د فلسطینیانو لاسنیوی کوي، بندیز لګوي.
د متحدهایالتونو د بهرنیو چارو وزارت ویاند متیو میلر پرون سهشنبې ناوخته په یوه خبري غونډه کې د دغه قانون په اړه چې لهمخې یې د ملګروملتونو دغه مرستندویه اداره په اسراییل کې له هر ډول فعاليت څخه منع کېږي او هم اسراییلي چارواکي ورسره له هر ډول اړیکو راګرځوي، په غبرګون کې وویل چې واشنګټن د دغه قانون په اړه په ښکاره اندېښنې او هم یې ورسره مخالفت څرګند کړی دی.
د هغه په خبره متحدهایالت دغه قانون ته ډېره اندېښنه ځکه لري چې هغه کولای شي، په لوېدیځه غاړه، غزه او ختیځ بیتالمقدس کې د دې ادارې فعالیتونه بند کړي.
د ښاغلي میلر په خبره د دې خطر شته چې د اسراییل د دغه اقدام په نتیجه کې په ميلیونونو فلسطینیان چې د ملګروملتونو پر دغې مرستندویه ادارې متکي دي، د روغتیاپالنې او د لومړنیو او ثانوي زدهکړو په ګډون له اساسي خدمتونو بېبرخې شي.
غزه کې نن سهار د اسراييلو په هوايي بريدونو کې ۸۸ کسان وژل شوي
د غزې تړانګې په شمالي برخه کې نن چهارشنبې د اسرايیلو په دوو هوايي بریدونو کې د لسګونو ښځو او ماشومانو په ګډون لږ تر لږه ۸۸ کسان ووژل شول.
روغتیايي چارواکو او د یوه روغتون مشر ویلي چې، د ژوند ګواښوونکو ټپیانو درملنه ځکه نهشي کېدای چې د اسرايیلي ځواکونو د اوونۍ د پای په عملیاتو کې په لسګونو ډاکټران توقیف شوي دي.
اسراییل په وروستیو اوونیو کې د غزې په شمال کې هوايي بریدونه زیات کړي او هم یې پراخ ځمکني عملیات پیل کړي دي.
اسراییل ویلي چې، دغه عملیات د حماس چې د متحدهایالاتو او اروپايي اتحادیې لهخوا د یوه ترهګر سازمان په توګه پېژندل شوی، د سختدریځې ډلې د وسلهوالو په لهمنځه وړلو متمرکز دي.
د جګړې له پراخېدو سره د غزې په شمال کې د سلګونو زرو فلسطینیانو د خرابېدونکي بشري وضعیت په اړه اندېښنې زیاتې شوې دي.