د دوحې په درېیمه ناسته کې د طالبانو د پلاوي مشر ذبیح الله مجاهد ویلي، په افغانستان کې د ملګروملتونو د ځانګړي استازي د ګومارلو اړتیا نه شته.

مجاهد چې د ناستې په پای کې بېګا شپه خبریالانو ته غږېده وویل اوس چې د ده په خبره افغانستان کې سوله او ثبات دی د ځانګړي استازي ګمارنې ته اړتیا نشته ځکه یوناما د ملګرو ملتونو په استازیتوب موجوده ده.

د دوحې دریمه ناسته د دوو ورځو لپاره د طالبانو د پلاوي، ملګرو ملتونو او د افغانستان لپاره د بیلابیلو هېوادونو د ځانګړو استازیو تر منځ ترسره شوه.

تر دې ناستې وروسته نن په دوحه کې د افغانستان د مدني ټولنې او د بشري حقونو د مدافعینو، ملګرو ملتونو او د هېوادونو د ځانګړو استازیو یوه ناسته هم پلان شوې ده.

ځینو فعالانو په دې ناسته کې خپل ګډون رد کړی او انتقاد یې کړی چې افغان ښځې او مدني فعالان ولې د ملګرو ملتونو له خوا د دوحې اصلي ناستې ته نه وو بلل شوي.

یوه ډله بیا په ټوله کې له طالبانو سره د ملګرو ملتونو په کوربه توب د دوحې په دریمې ناستې نیوکه کړې ده.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) وايي، په افغانستان کې د بودجې له سخت کمښت سره مخ دی.

دې ادارې د دوشنبې په ورځ په ایکس پاڼه کې په یوه بیان کې وویل چې تر دې دمه یې د اړینې بودیجې نږدې ۲۳فیصده ترلاسه کړې چې ۶۹۶میلیونه ډالره کېږي.

اوچا وايي چې د ژوند ژغورنې ځینې مهم پروګرامونه ځنډول شوي او د ادارې نور فعالیتونه د بندیدو له خطر سره مخامخ دي.

اوچا ویلي چې سږ کال په افغانستان کې ۲۳.۷ میلیونه خلک بشري مرستو ته اړتیا لري.

د کاناډا د بهرنیو چارو وزارت د ملګرو ملتونو د تنظیموونکو پر دې پرېکړه مایوسي څرګنده کړې چې غیرطالب ګډونوال، د ښځو مدافعانې، د مذهبي او قومي اقلیتونو غړي او د بشري حقونو د ډلو نور غړي د دوحې درېیمې غونډې له اصلي بحثونو څنډې ته کړای شوي دي.

دغه وزارت پرون په یوه اعلامیه کې وویل، کاناډا له اوونیو راهیسې په ښکاره ویلي، چې د دوحې له درېیمې غونډې د ښځو او د مدني ټولنې پر حذف کولو مایوسه ده.

د دوحې په درېیمه غونډه کې د کاناډا ځانګړی استازي ډېوېډ سپرول (David Sproule) هم برخه لري. د دې دوه ورځنۍ غونډې له اصلي بحثونو د ښځو او مدني ټولنې استازي څنډې ته کړای شوي، خو د سې شنبې په ورځ د ښځو او مدني ټولنې استازو ته په یوه حاشیوي غونډه کې د ګډون بلنه ورکړل شوې ده، ځینو ښځو دا حاشیوي غونډه تحریم کړې ده.

د افغانستان په اړه د دوحې د غونډې ګډونوال به نن د دې غونډې په دوهمه ورځ هم خپلو بحثونو ته دوام ورکړي. تمه ده په نننۍ غونډه کې به د ملګرو ملتونو او د طالبانو د حکومت استازي د افغانستان او نړیوالې ټولنې پر لومړیتوبونو او ننګونو خبرې وکړي.

د طالبانو یوې مخالفې ډلې، د افغانستان د ازادۍ جبهې ادعا کړې چې پرون یې په کابل کې درې طالبان وژلي دي.

د ازادۍ جبهې تېره شپه پر خپله ایکس­پاڼه لیکلي چې د دوی وسلوالو د کابل په «باغ بالا» سیمه کې د طالبانو پر پوسته حمله وکړه، درې طالبان یې ووژل او بل یې ټپي کړ.

دغه ادعا په بې پرې ډول تایید شوې نه ده. د طالبانو مخالفې ډلې وخت ناوخت په خپلو غلچکیو بریدونو کې طالبانو ته د مرګ ژوبلې اړولو ادعا کوي خو خپلواکو سرچینو د دوی ادعاوې تایید یا رد کړي نه دي.

د طالبانو سترې محکمې په غزني ولایت کې یوه کس ته د زنا په تور په عام محضر کې د دُرو وهلو خبر ورکړی دی.

دې محکمې په یوه بیان کې ویلي چې په مالستان ولسوالۍ کې دغه کس پرون یکشنبه د ۳۹ دُرو تعزیري سزا تر څنګ په پنځلس کاله بند محکوم شو.

په وروستیو کې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې د طالبانو له خوا د ورته سزاګانو د زیاتېدو خبرونه ورکول کېږي.

د طالبانو دغو اقداماتو د بشري حقونو د ګڼو بنسټونو عکس العملونه هم پارولي او دوی له طالبانو غوښتي چې دغه ډول مجازات ختم کړي، ځکه دا ادارې د محاکمو د شفافیت په باب اندېښنې لري او وايي په اکثرو مواردو کې تورن کسان د مدافع وکیل د لرلو له حق هم محروم دي.

د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وايي روان میلادي کال یې په افغانستان کې له ۲۴زره هغو کورنیو سره چې د طبیعي افتونو له کبله زیانمنې شوې وې، مرسته کړې ده.

دغه بنسټ نن دوشنبه په خپله ایکس­پاڼه کې لیکلي، چې له دغو کورنیو سره د دوی د زیانونو د جبران او په خپلو پښو د درېدو لپاره دا مرسته شوې ده.

د خوړو نړیوال پروګرام وايي دوی له ۶۰ کلونو راهیسې په افغانستان کې د ولس د ملاتړ لپاره ژوند ژغورونکي مرسته کوي. د غويي/ ثور له ۲۱مې د افغانستان ختیځ، شمال ختیځ، شمال، شمال لوېدیځ او لوېدیځ ولایتونه تر سختو اورښتونو وروسته د سېلابونو بهېدلو شاهدان وو، چې سلګونو کسانو ته یې د مرګ­ژوبلې اړولو تر څنګ دوی ته درانه مالي زیانونه هم اړولي دي.

استقلال روغتون تېر کال څه باندې ۱۸زره عملیاتونه ترسره کړي.

دا خبره د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت پرون په یوه بیان کې کړې ده.

استقلال روغتون په پلازمینه کابل کې له مهمو دولتي روغتونونو دی چې کلونه کلونه یې په بېلابېلو برخو کې صحي خدمات وړاندې کړي.

دا د سوځېدنې د پېښو د درملنې یوازینی عمده مرکز دی چې تر څنګ یې د زیږنتون او نو زیږو څانګې هم پکې شاملې دي.

د طالبانو حکومت داسې وخت لسګونه زره کسانو ته د دغه روغتون له لارې د صحي خدماتو او عملیاتونو د ترسراوي خبر ورکړی چې د بې پولې ډاکترانو سازمان څه وخت مخکې اندېښنه ښوولې وه چې د افغانستان ګڼ روغتیايي مرکزونه د بودجې د کمښت له ستونزې سره مخامخ دي.

دغه سازمان زیاته کړې وه چې د زیږنتون څانګې له دې ستونزې تر نورو ډېر اغېزمن شوي.

د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته ګڼو لویديځو مرستندویانو د روغتیايي مراکزو تمویل هم کم کړی چې له امله یې خلک اغېزمن شوي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې (د افغانستان بانک) مشر هدایت الله بدري د اسلامي مالي خدماتو د بورډ په ۲۲مه ناسته کې برخه اخیستې.

دا ناسته د جیبوتي هېواد په پلازمینه کې نن دوشنبې (د جولای لومړۍ) پیلیږي او سبا هم دوام کوي.

د افغانستان بانک په یوه بیان کې ویلي چې په دې ناسته کې به د اسلامي بانکدارۍ د ستندردونو، د مالي بنسټونو مدیریت، په اسلامي بانکدارۍ کې د دیجیتالیزیشن رول او په نړیواله کچه د اسلامي بانکدارۍ په پراختیا باندې بحث وشي.

مولوي هدایت الله بدري په تېرو دوو لسیزو کې د طالبانو د مالي کمیسیون مشر پاتې شوی او د تېر جمهوري نظام او لویدیځو هېوادونو په وړاندې یې د طالبانو د جګړې د تمویل سرچینې برابرولې.

د امریکا متحدو ایالتونو څو واره د افغانستان بانک په مشرتابه کې د جګپوړو طالب چارواکو پر ځای د مسلکي کسانو په ګومارنه ټینګار کړی.

په هلمند ولایت کې د هاوان مرمۍ د چاودنې له امله یو ماشوم وژل شوی او بل ټپي دی.

په هلمند کې د طالبانو د والي د رسنیو دفتر په یوه بیان کې ویلي چې پرون (یکشنبه) ماسپښین شاوخوا درې بجې د هاوان مرمۍ هغه مهال وچاودېده چې دوو ماشومانو، چې سره خور او ورور وو، لوبې ورسره کولې.

دوولس کلنې نجلۍ روغتون کې ساه ورکړې او ورور یې تر درملنې لاندې دی.

د افغانستان په بېلابېلو برخو کې له جګړو څخه پاتې شوي ناچاوده توکي کله ناکله ماشومانو ته مرګژوبله رسوي.

اروپايي ټولنه وايي، افغانستان ته یې ۹۸ ټنه درمل او طبي وسایل لېږلي دي.

په افغانستان کې د اروپايي ټولنې شارژدافيرې رافايل يوديس د جون په ۳۰مه په ایکسپاڼه کې لیکلي، دغه مرستې د اروپايي ټولنې د بشري هوايي دهلېز له لارې د يکشنبې په ورځ افغانستان ته ورسېدې.

دا مرستې به د خوارځواکو ماشومانو، په طبیعي پیښو کې د ټپي شویو کسانو او په مرګونو سیلونو کې زیانمن شویو کسانو د درملنې لپاره ولګول شي.

د اروپايي ټولنې د معلوماتو له مخې، دې اتحادیې له ۲۰۲۱ کال راهیسې افغانستان ته ۱۷۵۰ ټنه مرستې په ۳۶ الوتنو کې انتقال کړي دي.