ملګرو ملتونو ژمنه کړې چې له افغان سېلاب ځپلو سره به اړینې مرستې وکړي.

د ملګرو ملتونو د سرمنشي ویاند فرحان حق د یکشنبې په ورځ ازادي راډیو ته وویل: "ملګري ملتونه افغانستان کې له واکمنو چارواکو سره په تماس کې دي څو د وروستیو سېلابونو په تړاو اړینې مرستې ورسوي. سرمنشي د افغانستان له خلکو سره خپله خواخوږي ښودلې او په شمال ختیځ کې یې د سېلابونو له کبله د څه باندې درې سوو کسانو د وژل کېدو په تړاو د ملګرو ملتونو د پیوستون ډاډ ورکړی."

د طالبانو د حکومت چارواکي وايي، په بغلان ولایت کې د جمعې د ورځې د سيلابونو له کبله ۳۱۵ تنه مړه شوي دي.

د کډوالو او بېرته راستنېدونکو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي د سېلابونو له کبله ۳۱۵ تنه مړه شوي، ۱۶۳۰ تنه ټپیان شوي او ۲ زره ۶۶۵ کورونه بشپړ ویجاړ شوي دي.

په کابل کې د طالبانو امنیه قومانداني وايي، د ولسي جرګې پخوانی غړی‌ الله‌ګل مجاهد به تر هغو په توقیف کې وي چې د ده د تور په اړه پلټنې بشپړېږي.

د کابل امنیه قوماندانۍ ویندوی خالد ځدراڼ نن پر ایکسپاڼه لیکلي چې مجاهد د تېر کال په حوت میاشت کې د سعیدالله په نوم د یوه کس د وژل کېدو د قضیې په تړاو نیول شوی دی.

ده نه دي ویلي چې نوموړی کله نیول شوی او یا کله به یې د تورونو په اړه څېړنې بشپړې شي.

د افغانستان لپاره د برېتانیا شارژدافېر وايي په افغانستان کې د سېلونو له کبله د انساني مرګ ژوبلو خبر ډېر خواشینوونکی دی.

ده پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې برېتانیا په افغانستان کې د طبیعي پېښو په شمول په بېلابېلو برخو کې د بشري مرستو لوی مرسته وال هېواد دی.

ده په دې اړه څه نه دي ویلي چې له سېل ځپلیو سره به یې هېواد څومره مرسته وکړي.

د وروستیو درېیو ورځو سېلونو په بغلان، غور، بدخشان، فاریاب او او تخار ولایتونو کې ډېر تاوانونه اړولي دي.

تر ټولو ډېر کسان په بغلان کې مړه شوي دي.

د مهاجرت نړیوال سازمان یا آی او ایم وايي، له خپلو شریکو موسسو سره په افغانستان کې د سیل ځپلیو لپاره د ژغورونکو مرستو په چمتو کولو بوخت دی.

د ملګرو ملتونو دې ادارې نن پر خپله ایکسپاڼه د مرستو رسولو په اړه د خپلو هلو ځلو خبر ورکړی دی.

آی ایم او وايي، اټکل کوي چې د سیلونو په نتیجه کې د مرګ ژوبلو شمېر زیات شي.

د ملګرو ملتونو له شمېرو سره سم، د ښځو او ماشومانو په شمول تر ۳۰۰ ډېر کسان د جمعې د ورځې د سیل له کبله په بغلان ولایت کې مړه شوي او تر دوه زره ډېر کورونه نړېدلي دي.

د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت له دوو کورنیو شرکتونو سره په څه باندې ۳۳ میلیون ډالره د دوو کانونو د استخراج قراردادونه لاسلیک کړل.

دغه وزارت پرون (شنبې) وویل چې د کانونو او پیترولیم سرپرست وزیر شهاب الدین دلاور د اریانا هایلنډ او وحدت نیازي شرکتونو له مسوولانو سره د کابل ولایت د سروبي ولسوالي د جګدلک د یاقوتو او د هرات ولایت د باریت کان قراردادونه لاسلیک کړل.

ښاغلي دلاور ویلي چې د لاسلیک شویو قرادادونو پر اساس د دواړو کانونو استخراج کېدونکې تیږې به په هېواد کې دننه پروسیس کېږي او بیا به په بهر کې پلورل کېږي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري چارو ځانګړی همغږی کوونکی انډریکا راټواټ د وروستیو سېلابونو وروسته؛ د افغانانو په بېړني ملاتړ ټینګار کړی دی.

هغه پرون ناوخته په خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، افغانستان د اقلیمي بدلون له امله د لسو اغېزمنو هېوادونو په کتار کې ولاړ دی.

ښاغلي راټواټ زیاته کړې، اقلیمي ټکانونه اغېزمنې ټولنې له‌منځه وړي او د اقلیمي بدلون سره د ځان برابرونې لپاره د افغانانو بېړنی ملاتړ مهم دی.

په همدې حال کې د اسلامي همکارۍ سازمان د افغانستان له سېلاب ځپلو سره د بېړنیو مرستو د راټولولو غوښتنه او غږ کړی.

دې سازمان تېره شپه ناوخته یوه اعلامیه کې له خپلو ټولو غړو هېوادونو، د نړۍ له نورو هېوادونو او مرستندویه سازمانونو غوښتي چې له سېلاب ځپلو افغانانو سره ژر تر ژره ژوند ژغورونکي مرستې وکړي.

د ماشومانو د خوندیتوب اداره وايي، په بغلان کې د وروستیو سېلابونو له امله ۶۰۰ زره کسان اغېزمن شوي چې له دې شمېر ۳لکه ۱۰ زره ماشومان دي.

دې ادارې پرون ناوخته یوه خبرپاڼه کې په افغانستان د "Save the children" د مشر ارشاد ملک له قوله لیکلي: "د سېلابونو له امله کلي او کورونه ویجاړ شوي، ماشومانو هر څه له لاسه ورکړي او ژوند یو مخ له‌منځه تللی."

د ماشومانو د خوندیتوب ادارې افغانستان په نړۍ کې یو له هغو هېوادونو بللی چې د اقلیمي بدلون له امله ډېر اغېزمن شوی، خو ورسره د مقابلې لپاره تر ټولو لږ چمتووالي لري.

سیف د چلډرن په نړیوالې ټولنې غږ کړی چې باید په افغانستان کې د اقلیمي بدلون د کړکېچ د سمدستي او اوږدمهاله اغېزو د له‌منځه‌وړو لپاره لپاره لا ډېرې مرستې متمرکزې کړي.

افغانستان په نړۍ کې یو له هغو هېوادونو څخه دی چې د اقلیم له پلوه ډېر اغېزمن شوي خو د اقلیم له کړکېچ سره د مقابلې لپاره تر ټولو لږ چمتووالی لري.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوتریش په افغانستان کې د سېلابونو له امله په اوښتې مرګ‌ژوبلې خواشیني او سېلاب ځپلو سره همدردي ښودلې ده.

د هغه ویاند سټېفن دوجاریک د ښاغلي ګوتریش له قوله خپره کړې اعلامیه کې لیکلي، ملګري ملتونه او په افغانستان کې د دوی شریکان له طالب چارواکو سره سېلاب ځپلو ته د بېړنیو مرستو د رسولو په برخه کې په همغږۍ بوخت دي.

ښاغلي ګوتریش د قربانیانو کورنیو ته تسلیت ویلی او د ټپیانو د بېړنۍ روغتیا هیله یې کړې.

په افغانستان کې وروستیو سېلابونو سلګونه کسان مړه کړي او سلګونه نور ټپیان دي.

د یو شمېر کسانو د ورکېدو خبرونه هم ورکړل شوي دي.

په نيمروز ولايت کې څه دپاسه سل کيلوګرامه ترياک کشف او هم څه باندې ٢٣٠٠ کيلوګرامه اومان له منځه یوړل شول.

اومان یو غرنی بوټی دی چې د راپورونو په اساس د مخدره موادو په جوړولو کې ترې کار اخیستل کېږي.

باختر اژانس د نيمروز ولايت دامنيې قوماندانۍ دپوليسو يو مسوول عبدالواسع په حواله وايي چې دوه تنه يې هم د ١٠٨ کيلوګرامو تریاکو د قاچاق په تور نيولي دي.

طالب چارواکو همداراز ویلي چې د فراه ولایت په پرچمن ولسوالۍ کې ۱۰۹ جریبه تریاک اړول شوي او ۲۳۰۰ کیلوګرامه اومان له منځه وړل شوي.

طالبان په داسې حال کې د افغانستان په لوېدیځ کې د نشه يي توکو د کشف او له منځه وړلو خبره کوي چې د ایران د مخدره موادو پر ضد د مبارزې چارواکو په دې وروستیو کې ادعا کړې چې په افغانستان کې د مخدره موادو د تولید په حجم کې کوم بدلون نه دی راغلی.

د صنعت اونۍ په مناسبت نن (یکشنبه د مې ۱۲مه) په کابل کې یو ملي او نړیوال نندارتون جوړېږي.

د طالبانو د حکومت د صنایعو او سوداګرۍ وزارت پرون (مۍ ۱۱) په یوه خبرپاڼه کې وویل چې دغه نندارتون به د طالبانو د حکومت د لوړ پوړو چارواکو، سوداګرو او پانګوالو په حضور کې پرانیستل شي.

اعلامیې نه دي ویلي چې په دغه نندارتون کې کوم هېوادونه ګډون کوي او ایا افغان سوداګرې مېرمنې هم په دغه نندارتون کې د ګډون اجازه لري او که نه؟

وروسته له هغه چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې پر افغانستان واک تر لاسه کړ، یو شمېر سوداګرو ښځو په پرله پسې ډول د دوی پر فعالیتونو او په نندارتونونو کې د ګډون د محدودیت په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.