د هالنډ د حکومت اپوزسیون د واکمن ښې اړخي ګوند هغه پرېکړه وغندله چې پر بنسټ يې په افغانستان کې د دوی له پوځیانو سره افغان کارکوونکي هالنډ ته نه لېږدوي.

د هالنډي رسنیو د راپورونو پر بنسټ، تېره اوونۍ د هالنډ د حکومت وزیرانو هغه پرېکړه بېرته واخیسته چې ویلي وو، ۱۴۵ افغان امنیتي ساتونکي چې په افغانستان کې يې په غیرمستقیم ډول د دوی له پوځیانو سره کار کړی و، هالنډ ته انتقالوي.

اپوزسیون پرون ماښام په یو لړ بحثونو کې ویلي، دا پرېکړه افغان امنیتي ساتونکو ته د مرګ د سزا د ورکولو او د "ژمنې ماتولو" په مانا ده.

اپوزسیون له ښې اړخو غوښتي چې پر خپلې پرېکړې له سره غور وکړي.

د هالنډ حکومت ویلي، که څه هم ممکن د دغو افغان امنیتي ساتونکي ډېر شمېر په هالنډ کې د پناه د غوښتنې وړ وي، خو د دوی انتقال او په هالنډ کې يې ځای پرځای کول ستونزمن دي.

پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو راهیسې نژدې څلور زره افغانان هالنډ ته انتقال شوي دي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سرګې لاوروف له لوېدیځو هېوادونو وغوښتل چې خپل مسولیت پرځای کړي او له جګړې وروسته د افغانستان د رغونې چارې بېرته پیل کړي.

لاوروف دغه څرګندونې نن د مسکو فارمټ چې روسیه يې کوربنه ده، د غونډې ګډونوالو ته په پرانیستونکې وینا کې وکړې.

د روسیې د تاس خبري اژانس د راپور له‌مخې لاورف همدارانګه پر افغانستان د لوېدیځ د بندیزونو د لیرې کېدو او د دې هېواد د کنګل شویو شتمنیو د ازادېدو غوښتنه وکړه.

د لاوروف په خبره په افغانستان کې بشري اړتیاو ته په پام چې، د ملګروملتونو په خبره له ۲۳ ميلیونه زیات وګړي یې مرستو ته اړ دي، باید له‌دې هېواد سره د نړیوالو بشري مرستو اندازه زیاته شي.

هغه همدارنګه وویل، دغه پروسه باید سیاسي نه‌شي.

د مسکو فارمټ په‌دې شپږمه مشورتي غونډه کې به د روسیې، چین، هند، ایران، پاکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان او ترکمنستان استازي او د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ګډون وکړي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویلي، په‌دې غونډه کې به په افغانستان کې د ملي روغې جوړې د هڅو پر پیاوړتیا، د طالبانو د حکومت او د سیمې د هېوادونو ترمنځ د همکارۍ د پراختیا او له مخدره موادو او ترهګرۍ سره د مبارزې پر لارو چارو خبرې وشي.

د جرمني خبري اژانس د راپور له‌مخې د تړلو دروازو تر شاه له بحثونو وروسته به یوه ګډه اعلامیه هم صادره شي.

د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت هیله وښوده چې دغه غونډه به له سیمه‌ییز امنیت او اقتصادي ثبات سره مرسته وکړي.

د مسکو فارمټ چې په ۲۰۱۷م کې رامنځته شوی، هدف یې د افغانستان په وړاندې له چلنجونو سره مبارزه او سیمه‌ییزې همکارۍ ته وده ورکول دي.

د ۲۰۲۱ کال د اګسټ له میاشتې راهیسې چې امریکایي ځواکونه له افغانستانه ووتل او دا هېواد بیا د طالبانو لاس ته پرېوت، د سیمې قدرتونو د طالبانو له سرپرست حکومت سره فعالې ښکېلتیا ته مخه کړې ده.

د ملګروملتونو د خوړو او کرنې ادارې "FAO" په نورستان او د افغانستان په اووه نورو ولایتونو کې پر ۱۵۰۰ ښځو د مچیو د روزنې د بستو د وېش خبر ورکړ.

دغې ادارې په یوه راپور کې چې د پنج‌شنبې په ورځ خپور شو وویل، دا مرستې د "کلیوالي معیشت د پیاوړتیا او خوراکي خوندیتوب" د پروګرام برخه ده.

د FAO په وینا، هغو مېرمنو چې د مچیو د روزنې د وسایلو بستې ترلاسه کړي، د خپلو کورنیو مسوولیت ور ترغاړې دی.

په دغو بستو یا کڅوړو کې د مچیو روزنې تجهیزات او د خوندیتوب وسایل شامل وو.

د خوړو نړیوال پروګرام تېره چهارشنبه وویل چې په افغانستان کې ښځې د عوایدو د ترلاسه کولو لپاره لږ فرصتونه لري.

د ملګروملتونو د دې ادارې د معلوماتو له‌مخې، په هېواد کې زرګونه ښځې د خپلو کورنیو لپاره نفقه برابروي.

په افغانستان کې څه دپاسه درې کاله مخکې واک ته د طالبانو له راتګ وروسته د دغه هېواد په ډېرو ادارو کې د ښځو پر کار کولو بندیز لګول شوی دی.

د کډوالۍ نړيوال سازمان "IOM" وايي، په تېره يوه مياشت کې څه باندې ۲۳۰زره افغانان له ايرانه افغانستان ته راستانه شوي دي.

دغې ادارې د پنج‌شنبې په ورځ په یوه راپور کې ویلي چې، په‌دې شمېر کې ۴۳ سلنه افغانان په زوره افغانستان ته اخراج شوي دي.

د راپور له‌مخې په‌دې وروستیو کې په ایران کې پر افغان کډوالو فشارونه زیات شوي او وخت نا وخت د ټولنیزو شبکو په ویډیوګانو کې په ایران کې له افغانانو سره د ناوړه چلند شکایتونه خپرېږي.

د ایران د امنیتي ځواکونو عمومي قوماندان احمد رضا رادان په وږي/ سنبلې میاشت کې ویلي وو، چې د ۲۰۲۵م کال د مارچ تر پایه به دوه ميلیونه بې‌اسناده افغان پناه غوښتونکي له ایرانه وایستل شي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زخارووا ویلي، په‌دې غونډه کې به په افغانستان کې د یوه ټولګډون حکومت پر جوړېدو، له نشه‎يي توکو سره پر مبارزې، اقتصادي او سیاسي ستونزو خبرې وشي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت سرپرست امیر خان متقي د مسکو فارمټ په غونډه کې د ګډون لپاره د سه‌شنبې په ورځ د یوه هیئت په مشرۍ روسیې ته لاړ.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت ویلي، متقي به د غونډې په څنډه کې نن جمعه د روسیې د بهرنیو چارو له وزیر سرګي لاوروف سره وګوري او پر دوه اړخیزو مسایلو به خبرې وکړي.

د روسیې په ګډون، تر اوسه هيڅ هېواد د طالبانو سرپرست حکومت په رسمیت نه‌دی پېژندلی، خو روسیه یو له هغو څو هېوادونو څخه ده، چې له طالبانو سره نږدې اړیکې لري او د طالبانو ډیپلوماتان یې منلي دي.

د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافیره کرن ډیکر وایي، متحده‌ایالات د مسکو فارمټ ته د سیمه‌ییز ډیالوګ په توګه ګوري او هیڅکله یې هم په غونډو کې ګډون نه‌دی کړی.

مېرمن ‌ډیکر دغه څرګندونې نن پنج‌شنبې له رسنیو سره په یوه انلاین غونډه کې د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا متحده‌ایالات د مسکو د فارمټ په غونډه کې ګډون کوي، وکړې.

نوموړې وویل، سیمه‌ییز بېلابېل پلاټفورمونه شته او هر هغه څه چې افغانان سره یو کولای شي، ارزښت لري.

خو د مېرمن ډیکر په خبره لازمه نه‌ده چې متحده‌ایالات په ټولو دغو پلاټفورمونو کې ګډون وکړي.

ټاکل شوې چې د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ شپږمه مشورتي غونډه سبا جمعه جوړه شي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زاخارووا پرون چهارشنبې په یوه خبري غونډه کې وویل چې، په‌دې غونډه کې به پر سیاسي، اقتصادي، د تروریزم ضد او د مخدرو موادو پر هڅو تمرکز وشي.

د مېرمن زاخارووا په خبره په‌دې غونډه کې به د روسیې، هند، چین، ایران، پاکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان او ترکمنستان استازي او د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ګډون وکړي.

که څه هم د دې غونډې هیڅ یوه برخه‌وال هېواد لکه د نورې نړۍ په څېر د طالبانو سرپرست حکومت تر اوسه په رسمیت نه‌دی پېژندلی، خو اړیکي یې ورسره ټینګې کړې دي.

د هند پولیسو د نشه‌يي توکو یوه لویه بسته پرون ونیوله.

د پولیسو په وینا، دا ۵۶۰ کیلوګرامه کوکاین دي چې د بازار د نرخ له مخې یې بیه ۲۶۷ میلیونه ډالرو ته رسېږي.

پولیسو څلور تنه په دې تړاو د ډیلي په جنوب کې نیولې او په دې باور دي چې په دې قضیه کې د مخدر موادو د قاچاق یو نړیوال سازمان لاس لري چې مشري یې په نوي ډیلي کې افغانان کوي.

د هندي چارواکو په وینا، نیول شويو کسانو غوښتل چې دا کوکاین په ډیلي او شاوخوا سیمو کې خرڅ کړي.

دوې ورځې مخکې تر دې هم دوه افغانان د محمود وارث هاشمي او عبدالنایب په نومونو له یوې اندازې مخدرو موادو سره په ډیلي کې نیول شوي وو.

د طالبانو اړوند المرصاد خبري شبکې داعش غړو ته د منسوبو هغو درېیو کسانو اعترافونه خپاره کړي چې کابل کې د تیرې میاشتې له خونړۍ حملې وروسته نیول شوي دي.

په هغې ځان وژونکې حمله کې چې شاوخوا یوه میاشت وړاندې د سنبلې په ۱۲مه د پخوانۍ لویې څارنوالۍ یا د فرامینو او تعقیب اوسني ریاست مخې ته وشوه، ۴۵ کسانو ته مرګ‌ژوبله واوښته.

هغه مهال داعش د برید مسوولیت ومانه.

په کومه ویډیو کې چې المرصاد پر خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر تیره شپه خپره کړې، داعش ته منسوب درې غړي اعتراف کوي چې د تېرې میاشتې په برید او یو شمېر نورو حملو کې یې لاس درلود.

معلومه نه ده چې له دغو کسانو څخه دغه اعترافات تر څه ډول شرایطو لاندې اخیستل شوي دي.

دغه کسان چې دوه یې افغانان او درېیم یې د تاجکستان تبعه دی وایي چې داعش دوی کلونه وړاندې جذب کړي او د روزنې لپاره یې د بلوچستان کوټې ښار ته لېږدولي وو.

د افغانستان لپاره د امریکا د متحده‌ایالاتو د سفارت شارژدافېره کرن ډیکر وایي چې په افغانستان کې به د ښځو او نجونو د ملاتړ، د ټولو افغانانو لپاره د بشري حقونو د ترویج او د افغانستان له خلکو سره د مرستې لپاره به د بهرنیو چارو د وزارت له مرستیال جان مارک پومرشیم او د افغان ښځو او نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا له ځانګړې استازې رینا امیري سره په ګډه خپلو هڅې ته دوام ورکړي.

اغلې ډیکر دا خبره پرون په خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلې او په دې ټویټ کې یې د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي د تېرو درېیو کلونو له هڅو مننه کړې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د سې شنبې په ورځ په یوه بیان کې خبر ورکړ چې د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي ټام وېسټ ماموریت پای ته ورسېد.

د افغانستان لپاره د امریکا سفارت د قطر له پلازمېنې دوحې څخه فعالیت کوي.

ټاکل شوې ده چې په کابل کې د سوداګرۍ او پانګونې خونه د امام ابوحنیفه په نوم درېیم نندارتون جوړ کړي.

د سوداګرۍ او پانګونې خونې چارواکي وایي چې په دې نندارتون کې به د افغانستان، منځنۍ او جنوبي اسیا هېوادونو، چین، ایران، ترکیې او جاپان تولیدات په څه باندې ۷۰۰ غرفو کې د یکشنبې په ورځ پرانیستل شي.

د سوداګرۍ او پانګونې خونې د معلوماتو له مخې، په دې نندارتون کې به چې اووه ورځې به وي، د کرنې، غالیو، کانونو، روغتیا، لاسي صنایعو، ماشین الاتو، ټرانسپورټ، لوژیستیک، ودانیزو توکو، مخابراتو او یو شمېر نورو کورنیو او بهرنیو توکو په ګډون د بېلابېلو صنعتي سوداګریزو او خدماتي سکتورنو محصولات نندارې وړاندې شي.