د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت سرپرست وزیر امیرخان متقي د پنجشنبې په ورځ د سپټمبر په ۱۹مه وویل چې درې کاله وروسته له دې چې دوی واک ته ورسېدل، حکومت یې په نړۍ کې د ۳۹ افغان سفارتونو او قونسلګریو کنټرول تر لاسه کړی دی.

هغه زياته کړه، د دوى وزارت تېر کال د ترکيې، روسيې، ايران او پاکستان په ګډون ١١ هېوادونو ته لسګونه ډيپلوماتان لېږلي دي.

رویټرز خبری اژانس په خپل راپور کې لیکلې چې هېڅ نړیوال حکومت په رسمي توګه د طالبانو اداره په رسمیت نه پېژني، خو چین او متحده عربي اماراتو په رسمي توګه په خپلو پلازمېنو کې د طالبانو د حکومت سفیران منلي دي.

د امریکا متحده‌ایالاتو په ګډون لوېدیځو هېوادونو ویلي چې د طالبانو د هر ډول رسمي پېژندلو لاره به تر هغه وخته بنده وي چې دوی د ښځو د حقونو په برخه کې لاره هواره نه کړي، د نجونو او مېرمنو لپاره عالي ښوونځي او پوهنتونونه بېرته پرانېزي او د هغوی د بشپړې ازادۍ اجازه یې نه وي ورکړې.

متقي وویل چې افغانستان به په روانه اوونۍ کې ازبکستان ته نوی سفیر واستوي او تمه لري چې روسیه به ډېر ژر طالبان د تروریستي سازمانونو له لېست څخه وباسي.

د جولای په میاشت کې طالبانو وویل چې دوی به له ۱۴ افغان ډیپلوماتیکو ماموریتونو سره اړیکې پرې کړي او د هغو سفارتونو صادر کړي پاسپورټونه او ویزې یې هم بی اعتباره علان کړې.

د هرات ځايي مسوولان وایي چې پرون دغلته په یوه ترافیکې پېښې کې د یو کورنۍ ۹ غړي مړه شوي دي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر خبری اژانس د طالبانو د حکومت د هرات ولایت ویاند یوسف سعیدي له قوله وايي چې پېښه د دې ولایت په زاول ولسوالۍ کې د یو پاسو او ۵۸۰ ډوله موټر د ټکر له کبله رامنځته شوې ده.

د پېښې لامل د موټر چلوونکو بې احتیاطي ښودل شوې ده.

خراب سړکونه، د ترافیکي نښو نښانو نشتوالی او د موټر چلوونکو له‌خوا د ترافیکي مقراراتو نه مراعتول، هغه څه دي چې په افغانستان کې نږدې هره ورځ د ورته خونړیو ترافیکي پېښو سبب کېږي.

روسیې د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ته د مسکو فارمټ په راتلونکې غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

معلومه نه ده چې دغه غونډه څه وخت جوړېږي، خو مسکو فارمټ ۲۰۱۷م کال کې رامنځته شو چې ترڅ کې یې د روسیې، افغانستان، چین، پاکستان، ایران او هند استازي سره جرګه کېږي او مشترکې مسئلې سره څېړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد تېر ماښام پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې کابل کې د روسیې سفیر دیمیتري ژیرنوف پرون له متقي سره په کتنه کې هغه ته دا بلنه ورکړې ده.

نوموړي وړاندې لیکلي چې متقي د مسکو فارمټ راتلونکې ناسته بل فرصت وباله چې په ترڅ کې به يې د روسیې له لوړپوړو چارواکو او د سیمې هېوادونو استازو سره خبرې وشي.

روسیې تر دې وړاندې هم د طالبانو چارواکو ته د مسکو فارمټ او یو شمېر نورو غونډو کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

ټاکل شوې ده چې سبا د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله د جنوبي افریقا له پياوړې لوبډلې سره دوهمه پنځوس اوره یا یو ورځنۍ لوبه وکړي.

دا لوبه د دواړو لوبډلو ترمنځ د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې ترسره کېږي.

پرونۍ لوبه افغانستان د شپږو ویکټو په توپیر وګټله.

په پرونۍ لوبه کې افغان بالران وتوانېدل چې د جنوبي افریقا ټول لوبغاړي د ۱۰۶ منډو په جوړېدو اوټ کړي.

دې هدف ته افغان لوبغاړي په ۲۶ اورونو کې د څلورو لوبغاړو په سوځېدو ورسېدل.

د افغانستان او جنوبي افریقا ترمنځ به د دې لړۍ درېیمه او وروستۍ لوبه د یکشنبې په ورځ وشي.

د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې پرون د امریکا استازې لینډا توماس ګرینفیلډ ټینګار وکړ چې د افغانستان لپاره باید ځانګړی استازی وټاکل شي.

په ملګرو ملتونو کې د بریتانیا استازې باربره ووډ وارډ د اغلې ګرینفیلډ د خبرو په تایید وویل چې د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي ټاکل اړین دي.

واشنګتن د روان میلادي کال په پيل کې هم د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي د ټاکل کېدو ننګه کړې وه او د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند متیو مېلر ویلي وو چې داسې یو استازی به له افغانستان سره نړیوال تعامل تنظیم کړي څو هغه اهداف ترلاسه شي چې ملګري ملتونه یې په خپلو پرېکړه لیکونو کې وړاندې کوي.

طالبانو هغه مهال ویلي وو چې د ملګرو ملتونو ځانګړی استازی هغو هېوادونو ته ټاکل کېږي چې په بحران کې وي او افغانستان له بحرانه وتلی دی.

د بخښنې نړیوال سازمان وایي چې له افغان نجونو او ښځو سره د طالبانو چلند باید د بشریت ضد جنایت په توګه وارزول شي.

د بخښنې نړیوال سازمان دا وړاندیز پرون په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې وکړ.

دا سازمان وړاندې لیکي چې نړیواله ټولنه باید پر طالبانو له هر راز فشار څخه کار واخلي چې دوی مجبوره شي چې د ښځو او نجونو حقوق رعایت کړي او اجازه ورکړي څو دوی بېرته ښوونځيو ته ولاړې شي.

وروسته تر دې چې طالبانو د ۲۰۲۱م کال په اګست کې کابل ونیوه، له شپږم ټولګي ورپورته یې د نجونو ښوونځي بند کړل او بیا کال وروسته یې د پوهنتون دروازې هم د نجونو او ښځو پرمخ وتړلې.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د درې یو ورځنیو سیالیو د لوبلړۍ په لومړۍ لوبه کې سویلي افریقا ته د ۶ وېکټو په توپیر ماتې ورکړه.

دغه سیالي چې نن چهارشنبه د سپټمبر میاشتې په ۱۸مه نېټه د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې د کابل پر وخت مازدیګر ۴:۳۰ نیمې بجې پیل شوې وه، سویلي افریقا د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه غوره کړه.

مېلمه لوبډلې د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته په ۳۳.۳ اورونو کې ۱۰۶ منډې جوړې کړې.

د یادې لوبډلې په ګټه وین مولډر تر نورو زیاتې ۵۲ منډې وکړې.

په افغان توپ اچونکو کې فضل‌حق فاروقي ۴، الله محمدغضنفر ۳ او راشدخان دوه لوبغاړي وسوځول.

افغان لوبډلې ورکړل شوی هدف د ۴ ویکټو تر سوځېدو ورسته په ۲۶م اور کې پوره کړ.

په افغان توپوهونکو کې ګلبدین نایب ۳۴ او عظمت الله عمرزي ۲۵ ناسوځېدلې منډې وکړې.

فضل‌حق فاروقي د دې لوبې د غوره لوبغاړي جایزه وګټله.

ټاکل شوې ده چې، دواړه لوبډلې به دویمه سیالي د روانې سپټمبر میاشتې په ۲۰مه او وروستۍ به د همدې میاشتې په ۲۲مه نېټه ولوبوي.

د فوټسال نړیوال جام په دویمې سیالۍ کې افغانستان نن چهارشنبه د ارجنټاین پر وړاندې سیالي وکړه چې ۲ـ۱ یې ماتې وخوړه.

دغه سیالي چې د کابل پر وخت ماښام ۷:۳۰ بجې پیل شوې وه، د لوبې په لومړۍ او دویمې نیمايي کې ارجنټاین دوه ګولونه ووهل او افغانستان د یوه ګول په وهلو سره لوبه وبایلله.

دا په روان نړیوال جام کې د افغانستان دویمه سیالي وه چې په لومړۍ لوبه کې یې انګولا ته ماتې ورکړې وه.

افغان لوبډله به په ګروپي پړاو کې خپله وروستۍ لوبه له اکراین سره د سپټمبر په ۲۱مه نېټه ترسره کړي.

د افغانستان او سویلي افریقا ترمنځ د درې یو ورځنیو سیالیو د لوبلړۍ لومړۍ لوبه پیل شوې ده، چې سویلي افریقا افغانستان ته د ۱۰۷ منډو هدف وټاکه.

دغه سیالي چې د عربي متحده اماراتو په شارجه لوبغالي کې د کابل پر وخت مازدیګر ۴:۳۰ بجې پیل شوې مېلمه لوبډلې یې پچه وګټه او توپ‌وهنه یې غوره کړه.

سویلي افریقا د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته په ۳۳.۳ اورونو کې ۱۰۶ منډې وکړې.

د یادې لوبډلې په ګټه تر نورو زیاتې ۵۲ منډې اېون مولډر وکړې.

افغانستان ته په توپ‌اچونه کې فضل حق فاروقي ۴، الله‌ محمدغضنفر ۳ او راشدخان دوه لوبغاړي وسوځول.

افغانستان به په څو شېبو کې د خپلې توپوهنې پاڼۍ پیل کړي.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتونو ځانګړی راپورتر ریچارد بېنیټ وایي، هیڅ پلمه نه‌شي کولای له زده‌کړو او تحصیله د افغان نجونو محرومیت توجیه کړي.

ښاغلي بېنیټ نن چهارشنبه (د وږي ۲۸مه) پر خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر له ښونځیو د افغان نجونو د محرومیت د درېیمې کلیزې په مناسبت دا څرګندونې کړي او نوموړی له هغه نړیوال کمپاین سره یوځای شوی چې شعار یې دی: "د افغان نجونو غږ، زده‌کړې نه‌شي منتظرېدای."

هغه ټینګار کړی چې، افغان نجونې او ښځې د زده‌کړو حق لري.

طالبانو په ۱۴۰۰هجري لمریز کال کې واک ته له رسېدو وروسته د نجونو ښونځي وتړل او وروسته یې د نجونو پوهنتونونه هم بند کړل.