د امریکا ولسمشر جوبایډن د ټیلفون له لارې، په ولسمشریزو ټاکنو کې ډونالډ ټرمپ ته د بریا مبارکي ورکړې او هغه ته یې سپینې ماڼۍ ته د ورتګ بلنه ورکړې ده.

د ازادي راډیو د خبر مرکزي څانګې لیکلي، بایډن به ټرمپ ته د سپینې ماڼۍ د ملاقات پر مهال چې ټاکل شوې ژر ترسره شي، د کلیانو او د هغه ټیم ته د سپینې ماڼۍ د ورسپارلو چمتووالی ونیسي.

د ټرمپ ټاکنیز کمپاین ویلي چې، نوموړی دغه ملاقات ته سترګې په لاره دی او په خبره یې ټرمپ د جوبایډن له‌دې ټیلفوني مکالمې هرکلی کړی دی.

اووه اتیا کلن ټرمپ د نومبر په ټاکنو کې خپلې سیالې کامالا هریس ته ماتې ورکړه او د امریکا د ۴۷م منتخب ولسمشر په توګه وټاکل شو.

د امریکا پخواني ولسمشر بارک اوباما او د نړۍ ګڼ‌شمېر مشرانو او سیاستوالو هم ټرمپ ته د مبارکۍ پيغامونه لېږلي دي.

بل لورته ټاکل شوې د امریکا ولسمشر جوبایډن نن د افغانستان په وخت ماښام مهال ولس ته وینا وکړي چې تر ډېره به پر ټاکنیزو مسلو ورټوله وي.

د امریکا د ولسمشر مرستیالې کامالا هریس په ولسمشریزو ټاکنو کې د ډونالډ ټرمپ په وړاندې خپله ماتې ومنله.

نوموړې خپل سیال منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ ته پرون د ټیلفونې مکالمې له لارې او په واشنګټن کې د خپلو پلویانو یوې غونډې ته په وینا کې دا څرګندونې کړي.

هغې ویلي: "د ټاکنو پایله هغسې نه‌دي لکه مونږ چې غوښته، نه هغسې چې مونږ ورته مبارزه وکړه."

خو په وینا یې له امریکایانو سره د کړیو ژمنو څراغ به یې تل بل وي.

مېرمن هریس ټرمپ ته په ټیلفوني خبرو کې هغه ته مبارکي ورکړې او سپینې ماڼۍ ته د هغه او د هغه د ټیم په بېرته ورتګ کې یې د مرستې وړاندیز ورته کړی دی.

ټاکل شوې ډونالډ ټرمپ چې د نومبر د پنځمې نېټې په ټاکنو کې د منتخب ولسمشر په توګه وټاکل شو، د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ په شلمه نېټه لوړه وکړي او د ۴۷م ولسمشر په توګه خپله دنده پيل کړي.

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې مشر وایي چې، په راتلونکو څو ورځو کې به ایران ته ولاړ شي او د ایران د اټومي پروګرام په اړه به له چارواکو سره خبرې وکړي.

رافایل ګروسي د دې سفر خبر پرون د ایټالیا په پلازمېنه روم کې خبریالانو ته ورکړ او ویې ویل، تمه لري چې د امریکا د متحدایالتونو له منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ سره رغنده همکاري وکړي.

ایران د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې متخصصین منع کوي چې له غني شویو یورانیمو کتنه وکړي او له څو کلونو راهیسې په ځینو مرکزونو کې د یورانیمو د غني کولو په اړه دې ادارې ته معلومات نه ورکوي.

په دوه زره پنځلسم کال کې نړیوالو له ایران سره اټومي تړون لاسلیک کړ چې له‌‌مخې به یې ایران یورانیم تر معین مقدار زیات نه غني کوي او پر ایران به لګول شوي بندیزونه تدریجي لرې کېږي.

ډونالډ ټرمپ د خپلې ولسمشرۍ په تېره دوره کې په دوه زره اتلسم کال کې له‌دې تړون څخه بهر شو چې تر اوسه د دې اټومي تړون برخلیک سم څرګند نه‌دی.

په سیمه کې یوې سرچینې ازادي راډیو ته وویل چې، طالبانو د سه‌شنبې په ورځ د مرغاب ولسوالي په جرقشلاق کلي کې دوه تنه ونیول او کله چې یې دوی د فیروزکوه ښار ته بيول د شاه تیغ د کوتل په سیمه کې یې ډزې پرې کړې دي.

د دې سرچینې په باور یو تن ساه ورکړې او بل یې سخت ټپي شوی دی، چې دا کس د مرغاب-فیروز کوه د لارې مسافرانو موندلی دی او روغتون ته یې بیولی دی.

طالبانو د دې کسانو د نیولو علت نه‌دی ویلی.

په غور کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور رییس مولوي عبدالحي زعیم هم د دې کسانو د وژلو په اړه رسنیو ته معلومات نه‌دي ورکړي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز خبر ورکړ چې د طالبانو امر بالمعروف او نهي عن‌المنکر په امر په خوست کې د (ژمن) په نوم سیمه‌ییزه راډیو بنده شوې ده.

د دې مرکز په خبرپاڼه کې چې پرون خپره شوه راغلې دي چې، د دې راډیو د بندېدو علت د یوې خپرونې په ترڅ کې د موسیقي خپرول یاد شوې دي.

د خبریالانو مرکز په خوست کې د یوه خبریال په وینا لیکلي دي چې، (ژمن) راډیو پرون د غرمې له یوې نیمې بجې وروسته بنده شوه.

د خبریالانو مرکز د طالبانو دې پرېکړې ته اندېښنه ښکاره کړې ده او د خوست له سیمه‌ییزې ادارې یې هیله کړې ده چې د دې راډیو فعالیت ته بېرته اجازه ورکړي.

تر دې مخکې طالبانو په خوست کې د غرغښت په نوم د یوې راډیو خپرونې بندې کړې وې چې بیا یې څو ورځې وروسته بېرته خپرونې پیل کړې.

د هند د بهرنیو چارو د وزارت د مرستیال جي پي سینګ په مشرۍ پلاوي په کابل کې د طالبانو له دفاع وزیر ملامحمدیعقوب مجاهد سره پرون وکتل.

د طالبانو د دفاع وزارت د خبرپاڼې له‌مخې د دې لیدنې کتنې په ترڅ کې د دوه اړخیزو اړیکو پر پراختیا خبرې وشوې.

په خبرپاڼه کې وړاندې راغلې دي چې ښاغلي مجاهد له هندي پلاوي څخه په بشري برخه کې له افغانانو سره د مرستې غوښتنه وکړه.

وروسته تر دې چې طالبانو د دوه زره یو ویشتم کال په اګست کې کابل ونیو، هند خپل سفارت بند کړ خو له افغانستان سره یې د تېرو څه باندې درېیو کلونو په ترڅ کې په بشري برخه کې مرستې کړې دي.

د افغانستان او بنګله‌دېش ملي لوبډلو ترمنځ د درې یو ورځنیو سیالیو په لومړۍ لوبه کې افغانستان د ۹۲ منډو په توپیر بنګله‌دېش ته ماتې ورکړه.

دغه سیالي چې د چهارشنبې په ورځ د نومبر په ۶مه نېټه د عربي متحده اماراتو د شارجې په لوبغالي کې ترسره شوه، افغان لوبډلې د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه غوره کړه.

په‌دې سیالۍ کې د بنګله‌دېش توپ اچونکو په پیلیزو اورونو کې ښه لوبه وکړه او ډېر ژر یې ۵ افغان توپوهونکو وسوځول، خو لوبډلمشر حشمت‌‌الله شهیدي او محمدنبي تر سلو منډو اوږده ملګرتیا وکړه او هدف یې ۲۳۶ ته ورساوه.

محمدنبي په ۷۹ توپونو ۸۴، حشمت‌الله شهیدي په ۹۲ توپونو ۵۲ او ننګیالي خروټي ۲۷ ناسوځېدلې منډې وکړې.

افغانستان ونه‌کړای شول چې پنځوس اورونه پوره ولوبوي، ټوله لوبډله یې په ۴۹.۳ اورونو کې وسوځېده.

د بنګله‌دېش په توپ اچونکو کې مستفیظ‌الرحمن او تسکین احمد څلورـ څلور افغان لوبغاړي وسوځول.

افغانستان یو وار بیا د خپلو سوکه توپ اچونکو پر مټ وکړای شول، چې د بنګله‌دېش ټوله لوبډله په ۱۴۳ منډو په ۳۴.۳ اورونو کې وسوځوي.

افغان لوبډلې ته الله محمدغضنفر ښه وځلېد او ۶ لوبغاړي یې وسوځول، دغه راز راشدخان دوه، محمدنبي او عظمت الله عمرزي بیا یوه-یوه وېکټ واخیسته.

د ویلو ده چې دواړه لوبډلې به دویمه سیالي د نومبر میاشتې په ۹مه نېټه ترسره کوي.

د ملګروملتونو د نشه‌يي توکو او جرمونو پر وړاندې د مبارزې اداره وايي، د تېر کال په پرتله په افغانستان کې د کوکنارو کښت ۱۹سلنه زیات شوی دی.

دې ادارې نن چهارشنبې پر خپلې وېب‌پاڼې په یو بیان کې ویلي، د دوی د سروې له‌مخې سږکال په افغانستان کې پر نژدې ۱۳زره هکټاره ځمکه کوکنار کرل شوي دي.

ملګري ملتونه په افغانستان کې د کوکنار د کښت د زیاتېدو خبره په‌داسې حال کې کوي، چې طالبانو د کوکنارو پر کښت بندیز لګولی او د راپورونو پر بنسټ تېر کال د کوکنارو په کښت کې ۹۵سلنه کمولی راغلی و.

د طالبانو حکومت تر اوسه د ملګروملتونو د دې نوي سروې په اړه څه نه‌دي ویلي.

د ملګروملتونو د نشه‌يي توکو او جرمونو پر وړاندې د مبارزې د ادارې سروې ښيي چې سږکال د کوکنارو د کر مرکز د افغانستان جنوب لوېديځ ولایتونه دي.

د افغانستان او بنګله‌دېش ترمنځ د پیل شوې لومړۍ لوبې لومړۍ پاڼۍ بشپړه شوه او افغان لوبډلې ۲۳۴ منډې وکړې.

دغه سیالي چې د عربي متحده اماراتو د شارجې په لوبغالي کې روانه ده، افغان لوبډلمشر پچه وګټله او توپوهنه یې غوره کړه.

په‌دې سیالۍ کې د بنګله‌دېش توپ اچونکو په پیلیزو اورونو کې ښه لوبه وکړه او ډېر ژر یې ۵ افغان توپوهونکو وسوځول، خو لوبډلمشر حشمت‌الله شهیدي او محمدنبي تر سلو منډو اوږده ملګرتیا وکړه او هدف یې ۲۳۵ ته ورساوه.

محمدنبي په ۷۹ توپونو ۸۴، حشمت‌الله شهیدي په ۹۲ توپونو ۵۲ او ننګیالي خروټي ۲۷ ناسوځېدلې منډې وکړې.

افغانستان ونه‌کړای شول چې پنځوس اورونه پوره ولوبوي، ټوله لوبډله یې په ۴۹.۳ اورونو کې وسوځېده.

د بنګله‌دېش په توپ اچونکو کې مستفیظ‌الرحمن او تسکین احمد څلورـ څلور افغان لوبغاړي وسوځول.

بنګله‌‌‌دېش به په څو شېبو کې د خپلې توپوهنې پاڼۍ پیل کړي.

د طالبانو د حکومت د سترې محکمې په حکم په پروان، جوزجان او ننګرهار ولایتونو کې د ښځو په شمول څو تنه په عام محضر کې په دُرو وهل شوي دي.

د طالبانو سترې محکمې د چهارشنبې په ورځ په یوه بیان کې وویل، په جوزجان ولایت کې د ابتدایې محکمې د پرېکړې له‌مخې نهه کسان د شرابو پلورلو په جرم تورن شوي او هر یو په عام محضر کې له ۲۵ تر ۳۹ دُرو وهلو محکوم شوي.

په یادو کسانو کې د دېرشو کلونو څخه د کم‌عمره څلور ښځو یادونه هم شوې ده.

په ورته وخت کې د پروان ولایت په بګرام ولسوالي کې هم دوه تنه د یوی ښځې په ګډون د زنا په تور هر یو درې-درې کاله حبس او نهه دېرش دُرو محکوم شوي دي.

د ننګرهار ولایت ده بالا ولسوالۍ کې هم نن د ابتدایه محکمې د پرېکړې له‌‌مخې يوه کس ته د نامشروع اړيکو په جرم تعزیري سزا ورکړل شوې ده.

طالبانو په وروستیو کې پر هغو کسانو چې د دوی عدلي او قضايي ادارې یې په بېلابېلو جرمونو تورنوي، په عام محضر کې د ډاول سزاګانو عملي کول زیات کړي دي.

د بشري حقونو نړیوالو ادارو پرله‌پسې له طالبانو غوښتي چې، پر تورنو کسانو دې په عام محضر کې جسمي سزاګانې نه عملي کوي.