افغانستان
په کراچۍ زندان کې د مړ شوي افغان پناه غوښتونکي جسد افغانستان ته لېږدول شوی
د پاکستان په کراچۍ کې د یوه افغان مړی چې په توقیف کې یې ساه ورکړې وه، افغانستان ته ولېږدول شو.
دغه کس له نورو افغانانو سره یوځای د اکتوبر پر شلمه په کراچۍ کې نیول شوي وو، چې په توقیف کې ساتل کېدل.
په پاکستان کې د نیول شویو افغانانو مدافع وکیلې منیزې کاکړ، ازادۍ راډیو ته وویل: "له ډېرو هڅو وروسته دغه مړی د هوا له لارې له کراچۍ اسلام اباد ته ولېږدول شو، بیا د تورخم له لارې افغانستان ته ولېږل شو."
د منیزې کاکړ په وینا، د دغه افغان زوی لا هم په کراچۍ کې له نورو افغان پناه غوښتونکو سره یوځای بندي دی چې افغانستان ته یې د لېږدولو اجازه ورنه کړل شوه.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
رینا امیري د افغانستان د بحران د حل لپاره د بشري حقونو مرکزیت ته باید پام وشي
د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې وايي چې د افغانستان د بحران د حل په برخه کې باید د بشري حقونو د مرکزیت مسئلې ته پاملرنه وشي.
رینا امیري پرون پر خپله ایکس پاڼه د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه بیان کې ویلي چې د افغان ښځو او نجونو لپاره د طالبانو د جنسیتي شکنجې او د اقلیتونو، مذهبي ډلو، خبریالانو او د بشري حقونو له فعالانو سره د ناوړه چلند پالیسیو د افغان ولس کړاوونه زیات کړي او د سوله ایز او باثباته افغانستان لرلید زیانمن کړی دی.
د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې استازولۍ هم په یوه بیان کې د ټولو افغانانو د بشري حقونو، په ځانګړي ډول د نجونو او ښځو د تعلیم او کار د حق پر ملاتړ ټینګار کړی. همداراز د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافیرې کرن ډیکر پر خپله ایکس پاڼه په یوه ویډیویي پیغام کې پوښتنه کړې ده چې طالبان د افغانانو بشري حقونو ته د درناوي غوښتنې ولې له پامه غورځوي.
پرون د ډسمبر لسمه د بشري حقونو نړیواله ورځ وه. زموږ حقونه، زموږ راتلونکې همدا اوس سږکال د دې ورځې شعار و.
د افغانستان او زیمبابوې لومړی ۲۰ اوره سیالي
د افغانستان او زمبابوې د کرکټ ملي لوبډلې نن چهارشنبې د درې شل اوره سیالیو د لړۍ لومړۍ لوبه کوي.
د دې لړۍ لوبې د زمبابوې په کوربه توب د دې هیواد په پلازمینه هراري کې ترسره کیږي. د دغې لوبلړۍ په ترڅ کې افغانستان او زمبابوې درې شل اوریزې، درې یو ورځنۍ او دوه ټېسټ لوبې ترسره کوي.
دواړه لوبډلې به نورې دوه شل اوره سیالۍ د راتلونکې جمعې په ورځ، د ډسمبرپه ۱۳ او بله د شنبې په ورځ، د ډسمبرپه ۱۴مه ترسره کړي.
د شل اوریزو سیالیو لپاره د اعلان شوې لوبډلې مشري به راشدخان او د یو ورځنیو سیالیو حشمتالله شهیدي کوي.
بلینکن د افغانستان په اړه یو وار بیا استماعیه غونډې ته حاضریږي
د امریکا د بهرنیو چارو وزیرانتوني بلینکن به د امریکا د کانګرس په یوه استماعیه غونډه کې ګډون وکړي.
د استازیو جرګې د بهرنیو اړیکو جمهوریپال مشرمایکل مکال د نوومبرمیاشتې په ۲۶ نیټه اعلان وکړچې ښاغلي بلینکین منلې چې د ډسمبرپه یولسمه به د دې کمیټې په غونډه کې ګډون وکړي اوڅه باندې درې کاله مخکې له افغانستان څخه د امریکا د وتلو د څرنګوالي په اړه په اړه به د دې کمیټې د غړیو پوښتنو ته ځوابونه ووایي. د رویترز خبري آژانس د راپورله مخې ښاغلی بلینکین چې څو ځلې مخکې د استازیو جرګې په استاعیه غونډو کې نه ووحاضرشوی، د دې کمیټې د مشرله خوا استازیو جرګې ته په سپکاوی تورن شوی او د هغه د استیضاح لپاره یې هم هڅه کړې وه.
خو د امریکا د بهرنیوچارو وزارت ویلي و چې بلینیکین له افغانستان څخه د امریکا د وتلو په اړه تراوسه د کانګرس په ۱۴ غونډو کې ګډون کړی اوهم دې وزارت په زرګونه سندونه او ثبتي مکالمې دې کمیټې ته سپارلې دي.
د ډیموکراټ ولسمشرجوبایډن پرادارې یوشمیرجمهوریپالان انتقاد کوي چې له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو بهیریې سم ندی مدریت کړی. د ۲۰۲۱ م کال د اګسټ په پای کې له افغانستان څخه په ګډوډۍ کې د ټولو امریکایي ځواکونو د وتلو بهیرلابشپړشوی نه وچې له ملاتړه برخمن پخوانی حکومت یې ړنګ او طالبان بیا واک ته ورسیدل.
د افغانستان د موسیقۍ ملي انسټیټیوت پر طالبانو د دیپلوماتیک فشار غوښټنه وکړه
د افغانستان د موسیقۍ ملي انسټیټیوټ پرون سې شنبې د ډسمبرلسمه د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت یوه اعلامیه کې د موسیقۍ او فرهنګ په ګډون د افغانستان د وګړو د بشري حقونو ترپښولاندې کول په کلکه وغندل او له نړیوالې ټولنې یې وغوښتل چې په دې هیواد کې د بشري حقونو د تامین لپاره پرطالبانو ډیپلوماتیک او عملي فشارونه زیات کړي.
دې انسټیټیوټ چې له افغانستانه بهرفعالیت کوي، ویلي چې موسیقي، د نړیوالې ژبې او د انسان د قدرت د بیان په توګه د یوه ملت د نه جلاکیدونکي هویت او فرهنګي حقوقو یوه برخه ده.
خو طالبانو نه یوازې د موسیقي او د افغانستان د بډایه فرهنګ په ځپلو سره بشري حقونه ترپښو لاندې کړي بلکې په ډله ییزه توګه د یوه هیواد روح او هویت یې په نښه کړی دی.
په اعلامیه کې د طالبانو دغه اقدامات له فرهنګي حقوقو، د بیان له آزادۍ او نورو بنسټیزو آزادیو سره ښکاره سرغړونه بلل شوې او له نړیوالې ټولنې او د بشري حقونو له مدافع ټولنواو ټولو بنسټونو څخه غوښتنه شوې چې د طالبانو چلندونه په کلکه وغندي.
طالبانو په تیره څه باندې درې کلنه واکمني کې نه یوازې د موسیقۍ پرغږولو بندیز لګولی او د موسیقۍ الې یې ماتې کړې بلکې د ښځو په وړاندې د سختوچلندونو په ترڅ کې یې ان هغوی په عام محضرکې په لوړغږ له خبرو کولو هم منع کړي دي.
اروپايي ټولنې د افغانانو په تیره بیا د نجونو د تعلیم له حقه پر خپل ملاتړ ټینګار وکړ
د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې استازولۍ وایي، بشري حقونه د یوه پیاوړي دولت د جوړولو او د یوه سوکاله افغان ولس لپاره ډیرمهم دي.
دې استازولې پرون سې شنبې د ډسمبر د لسمې د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې اروپایي ټولنه د ټولو افغانانو د بشري حقونو، په ځانګړې توګه د کار او تعلیم په برخو کې د ښځو له حقونو څخه د ملاتړ په برخه کې خپله ژمنه بیا تکراروي.
پرون د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت ډیرو نورو لورو هم په افغانستان کې د طالبانو له لورې له بشري حقونو په تیره د ښځو او نجونو له حقونوڅخه سرغړونې په کلکه وغندلې او د دغو حقونو د دفاع لپاره یې پرخپلو ژمنو یوځل بیا ټینګاروکړ.
د افغانستان لپاره د امریکا شارژدافیرې کرن ډیکر په یوه ویډیویي پیغام کې چې پرون سې شنبې یې پرخپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې خپورکړی ویلي چې “ زموږ حقونه، زموږ راتلونکې اوس” د بشري حقونو د سږني کال د نړیوالې ورځې پیغام دی او د افغانستان اکثریت وګړي هم همداشی غواړي خو زیاته یې کړه چې ولې طالبان دغو غوښتنو ته غوږ نه نیسي؟
امریکایي ډيپلوماته تعلیم د افغانانو د هوساینې لومړنی شرط بولي
د افغانستان لپاره د امریکا سفارت شارژدافیره کرن ډیکر وایي، د افغانانو ترڅنګ دریږي او د ټولو تړل شویو تعلیمي مرکزونو د خلاصېدو غوښتنه کوي.
میرمن ډیکر د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت نن سه شنبه ( د لیندۍ شلمه) پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې ښوونه او روزنه د روغتیا او هوساینې لومړنی شرط دی او ټول افغانان ، ښځې او نرینه یې مستحق دي.
هغې زیاته کړې چې د افغانستان خلک د دې وړ دي چې باعزته ژوند ولري.
هغې طالبانو څخه پوښتنه کړې چې ولې د خلکو غوښتنو باندې غوږ نه ږروي.
نن د د سمبر لسمه د بشري حقونو نړیواله ورځ ده. دغه ورځ سږ کال " زمونږ حقونه، زمونږ راتلونکې" په شعار سره لمانځل کیږي.
دغه ورځ داسې مهال را رسیږي چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت د خپلې واکمنۍ په څه باندې درې کلونو کې د بشري حقونو په نقض تورن شوي دي.
طالبانو تر شپږم ټولګي پورته نجونې له ښونځیو راګرځولي او د هغوی پوهنتونونه یې هم ورتړلي دي. هغوی تېره اونۍ د نجونو د روغتیایي زده کړو موسسې هم بندې کړې.
د سالنګ لار د موټرو پر مخ وتړل شوه
د سالنګ لویه لاره د دوو اونیو لپاره د لویو مسافروړونکو موټرو پرمخ تړل شوې ده.
د طالبانو د حکومت د فواید عامې وزارت پرون پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې وویل چې په تېرو څو ورځو کې په سالنګونو کې د پرله پسې واورو او توپانونو او د لارې په فرعي سړکونو کې د واورې او کنګل د زیاتېدو له کبله دا لویه لاره د ترافیکي ګڼې ګوڼې وړتیا نه لري نو ځکه لوی مسافروړونکي بسونه، فلایینګ کوچونه او لوی مسافروړونکي او بار وړونکې موټر د مرغومي یا جدي تر ۴مې نېټې پورې پر دې لاره د تګ راتګ اجازه نه لري خو کوچني مسافروړونکي تېزرفتار موټر له دواړو خواوو پر دې لاره تلای راتلای شي.
ډبيلوايچاو: اکتوبر کې تر ۱۳۴زره ډېرو افغانانو په روغتيايي مرکزونو کې طبي مشورې ترلاسه کړي
د روغتیا نړیوال سازمان د افغانستان د بېړني روغتیایي وضعیت په اړه د اکتوبر میاشتې راپور خپور کړ.
پهدې راپور کې ویل شوي چې، د اکتوبر په میاشت کې په افغانستان کې تر ۱۳۴ زره زیاتو کسانو په ۱۱۷ روغتیایي مرکزونو او روغتونونو کې، چې د دې سازمان تر ملاتړ لاندې دي، طبي مشورې ترلاسه کړي دي.
راپور زیاتوي چې شدید اوبلن نسناستی، د بدن د اوبو کمېدا، د ډینګې تبه، شری او کوویډ-۱۹ د اکتوبر په میاشت کې عامې ناروغۍ وې.
د روغتیا نړیوال سازمان همداراز وايي چې، د نشهيي توکو د درملنې له ۱۲ مرکزونو سره یې په افغانستان کې مرسته کړې ده.
توماس نيکلاسن: افغانستان کې مو د ميليونونه يورو په ارزښت پروژو د تطبيق چارې روانې دي
کهڅه هم د طالبانو حکومت د اروپایي اتحادیې د پروژو د تطبیق په څرنګوالي نیوکه کړې، خو دغه اتحادیه وایي چې، په افغانستان کې یې له خلکو سره د مرستې لپاره د لسګونو میلیونو یورو په ارزښت پروژې روانې دي.
د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر دولتي خبري اژانس د دوشنبې په ورځ راپور ورکړ چې، د کرنې وزارت معین مولوي صدراعظم عثماني د افغانستان لپاره د اروپایي اتحادیې له ځانګړي استازي توماس نیکلاسن سره په کتنه کې د ځینو پروژو د لوړو اداري لګښتونو په اړه نیوکه وکړه.
مولوي صدراعظم عثماني ويلي: "هغه پیسې چې د افغانستان خلکو ته ځانګړې کېږي، له بدهمرغه زیاتره د پروژو له لارې په اداري لګښتونو مصرفیږي."
خو ښاغلي نیکولاسن په ځواب کې ویلي چې، اروپایي اتحادیه په اوسني وخت کې په افغانستان کې د ۴۴ میلیون یورو په ارزښت پروژې لري، چې له هغې به تقریباً یو میلیون خلک ګټه پورته کړي.
ټاکل شوې سبا چهارشنبه د افغانستان او زمبابوې د شل اوريزو سياليو لومړۍ لوبه وشي
د افغانستان او زمبابوې د کرکټ ملي لوبډلې به سبا (چهارشنبې) د درې شل اوره سیالیو د لړۍ په لومړۍ مسابقه کې مخامخ شي.
په پام کې ده چې دواړه لوبډلې دوهمه سیالي د جمعې په ورځ، چې د دسمبر ۱۳مه کېږي او همداراز د شنبې په ورځ، چې د دسمبر ۱۴مه ده، دوې نورې شل اوره سیالۍ وکړي.
دواړه لوبډلې همداراز د دسمبر په ۱۷مه، ۱۹مه او ۲۱مه په درې یو ورځنیو یا پنځوس اوره سیالیو کې هم مخامخ کېږي.
ورپسې په پام کې ده چې دواړه لوبډلې دوې ټېست سیالۍ وکړي.
د دوی لومړۍ ټېسټلوبه د دسمبر په ۲۶مه پیلیږي او ټاکل شوې ده، چې دوهمه د جنورۍ په دوهمه پیل شي.
دا مسابقې د زمبابوې په کوربهتوب په هرارې کې کېږي.