د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافیره کرن ډیکر وایي، متحده‌ایالات د مسکو فارمټ ته د سیمه‌ییز ډیالوګ په توګه ګوري او هیڅکله یې هم په غونډو کې ګډون نه‌دی کړی.

مېرمن ‌ډیکر دغه څرګندونې نن پنج‌شنبې له رسنیو سره په یوه انلاین غونډه کې د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا متحده‌ایالات د مسکو د فارمټ په غونډه کې ګډون کوي، وکړې.

نوموړې وویل، سیمه‌ییز بېلابېل پلاټفورمونه شته او هر هغه څه چې افغانان سره یو کولای شي، ارزښت لري.

خو د مېرمن ډیکر په خبره لازمه نه‌ده چې متحده‌ایالات په ټولو دغو پلاټفورمونو کې ګډون وکړي.

ټاکل شوې چې د افغانستان په اړه د مسکو فارمټ شپږمه مشورتي غونډه سبا جمعه جوړه شي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زاخارووا پرون چهارشنبې په یوه خبري غونډه کې وویل چې، په‌دې غونډه کې به پر سیاسي، اقتصادي، د تروریزم ضد او د مخدرو موادو پر هڅو تمرکز وشي.

د مېرمن زاخارووا په خبره په‌دې غونډه کې به د روسیې، هند، چین، ایران، پاکستان، ازبکستان، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان او ترکمنستان استازي او د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ګډون وکړي.

که څه هم د دې غونډې هیڅ یوه برخه‌وال هېواد لکه د نورې نړۍ په څېر د طالبانو سرپرست حکومت تر اوسه په رسمیت نه‌دی پېژندلی، خو اړیکي یې ورسره ټینګې کړې دي.

په‌داسې حال کې چې د ناټو نوی سرمنشي مارک روته Mark Rutte د دندې له پیلېدو دوه ورځې وروسته په یوه نااعلان شوی سفر د اوکراین پلازمېنې کییف ته تللی، اوکراین او رومانیا نن پنج‌شنبې اعلان وکړ، چې د پاټرویټ توغندیو دفاعي سیسټم چې د ناټوغړې رومانیا له اوکراین سره مرسته کړې، کییف ته رسېدلی.

ښاغلي روته نن د ورځې په وروستیو کې داسې مهال د اوکراین له ولسمشر ولودمیرزیلینسکي سره وکتل چې، نن سهار وختي پلازمېنه کییف او د اوکراین نور ښارونه د روسیې په توغندویزو او د بې‌پیلوټه الوتکو په پراخو بریدونو کې په نښه شوي و.

په کییف کې دوه ځلې د بریدونو د خطر زنګونه ووهل شول.

زیلینسکي پر خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټویټر ولیکل، دی له ټولو هېوادونو چې د هېواد له هوایي مدافعې سره یې مرسته کوي، مننه کوي.

هغه په ځانګړې توګه له رومانیا مننه وکړه چې پاټرویټ سیسټم یې ورکړی دی.

د اوکراین ولسمشر زیاته کړه، دوی په ګډه کولای شي چې د روسیې په وړاندې چې هغه د دې هېواد ترور وباله اغېزمنې نتیجې ترلاسه کړي.

د ناټو سرمنشي مارک روته له زیلنسکي سره تر کتنې وروسته ژمنه وکړه چې، له اوکراین سره به چې د روسیې د بشپړ یرغل په وړاندې دفاع کوي، د لوېدیځ د ملاتړ د دوام لپاره هڅې وکړي.

د کرکټ نړیوالې شورا له لوري د ښځو ترمنځ شل اوریز نړیوال جام نن پنجشنبه د اکټوبر په درېیمه نېټه پيل شو.

دغه سیالۍ چې د عربي متحده اماراتو په ابوظبۍ، دوبۍ او شارجه ښارونو کې ترسره کېږي، ۱۰ لوبډلې په کې ګډون لري چې په دوه ګروپونو سره وېشل شوي دي.

د پیل سیالي د بنګله‌دېش او سکاټلنډ د لوبډلو ترمنځ ده چې د کابل پر وخت ماسپښین ۲:۳۰ بجې پیل شوې ده.

د لوبې پچه بنګله‌دېش ګټلې ده او توپوهنه یې غوره کړې ده.

دغه راز په دې ورځ دوهمه سیالي د پاکستان او سریلانکا ترمنځ ده چې ماښام پيلېږي.

د یاد نړیوال جام په اېA ګروپ کې اسټرالیا، هندوستان، نیوزیلنډ، پاکستان او سریلانکا یوځای دي، په بيB ګروپ کې بیا بنګله‌دېش، انګلستان، سکاټلنډ، سویلي افریقا او ویسټ اینډیز لوبډلې یوځای شوي دي.

د ویلو ده چې په دې نړیوال جام کې ټولټال ۲۳ سیالۍ ترسره کېږي او پایلوبه به یې د اکټوبر په ۲۰مه نېټه د دوبۍ په نړیوال کرکټ لوبغالي کې وي.

د اوکراین د پلازمېنې کییف د پوځي چارو د ادارې مشر سرهې پوپکو وایي، د دې هېواد د هوایي مدافعې ځواکونو نن پنجشنبې سهار وختي د روسیې شاوخوا ۱۵ بې پیلوټه الوتکې د دې ښار پر سر راغورځولي دي.

پوپکو پر ټیلیګرام چینل لیکلي چې د دغه برید په ترڅ کې چې پنځه ساعته یې دوام وکړ، د ایستل شویو بې پیلوټه الوتکو ټوټې د پلازمېنې دسنیانسکي پر سیمې راپریوتي، خو ځاني او مالي زیانونه یې نه‌دي اړولي.

د اوکراین هوایي ځواکونو همدارنګه ویلي چې د روسیې یو شمېر بې پیلوټه الوتکې، په چرنیهیف، پولتاوا، چرکاسي، سومي او وینیټسیا کې هم راغورځول شوي دي.

په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت ویلي چې په تېرو ۲۴ ساعتونو کې یې د اوکراین ۱۱۳ بې پیلوټه الوتکې د بلګورود، ورونژ، کورسک او بریانسک سیمو کې راغورځولي دي.

د دې وزارت په خبره، د دغو الوتکو ډېری یعنې ۷۳ یې د بلګورود پرسر راغورځول شوي دي.

د لبنان په پلازمېنه بیروت کې د اسراییل یوې هوایي حملې لږ تر لږه شپږ تنه وژلي دي.

د لبنان روغتیا وزارت ویلي، دغه برید تېره شپه پر یوه هستوګنیزه ودانۍ شوی دی.

دغه برید داسې مهال شوی چې بېلابېلو هېوادونو له خپلو اتباعو غوښتي چې له لبنان څخه ووځي.

په بیروت کې دغه هوایي برید وروسته تر هغه شوی چې اسراییل وویل، اته سرتیري یې د لبنان په جنوب کې، چيرته چې دوی د حزب‌الله په ضد ځمکنۍ جګړه پيل کړې، وژل شوي دي.

امریکا د حزب‌الله ډله چې د ایران له ملاتړه برخمنه ده، د ترهګرو په توګه پیژني او اروپایي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې.

د حزب‌الله سیاسي ډله د لبنان په پارلمان کې څوکۍ هم لري.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا پرون د منځني ختیځ پر شخړو د بحث لپاره بېړنۍ غونډه جوړه کړې وه.

د حماس ډلې پوځي څانګې په تل‌ابیب کې د ډزو او چاقو برید پرمهال د اتو اسراییلیانو د وژلو مسوولیت ومانه.

دا حملې پرون د یافا په سیمه کې د برښنایي رېل له تمځي سره وشوې.

حماس چې امریکا او اروپایي ټولنه یې د ترهګرې ډلې په توګه پېژني، پرون یې په یوه بیان کې وویل چې د عزالدین القسام وسله‌والو د لوېدیځې غاړې له الخلیل اشغال شوي ښاره دا برید تنظیم کړی و.

دا برید څو ساعته وروسته تر دې وشو چې ایران د اسراییل په لور په لسګونو توغندي وویشتل.

د اسراییل پولیس وایي چې د تل‌ابیب په یافا سیمه کې دوه بریدګر د یوه وسله‌وال ملکي او امنیتي ساتونکو له لوري وژل شوې دي.

د هند پولیسو د نشه‌يي توکو یوه لویه بسته پرون ونیوله.

د پولیسو په وینا، دا ۵۶۰ کیلوګرامه کوکاین دي چې د بازار د نرخ له مخې یې بیه ۲۶۷ میلیونه ډالرو ته رسېږي.

پولیسو څلور تنه په دې تړاو د ډیلي په جنوب کې نیولې او په دې باور دي چې په دې قضیه کې د مخدر موادو د قاچاق یو نړیوال سازمان لاس لري چې مشري یې په نوي ډیلي کې افغانان کوي.

د هندي چارواکو په وینا، نیول شويو کسانو غوښتل چې دا کوکاین په ډیلي او شاوخوا سیمو کې خرڅ کړي.

دوې ورځې مخکې تر دې هم دوه افغانان د محمود وارث هاشمي او عبدالنایب په نومونو له یوې اندازې مخدرو موادو سره په ډیلي کې نیول شوي وو.

د حزب‌الله د مخکېنی مشر حسن نصرالله زوم حسن جعفر قصیر په سوریه کې د اسراییل په یوه برید کې وژل شوی دی.

امریکا د حزب‌الله ډله چې د ایران له ملاتړه برخمنه ده، د ترهګرو په توګه پېژني او اروپایي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې ده.

د حزب‌الله سیاسي ډله د لبنان په پارلمان کې څوکۍ هم لري.

د جرمني ډي‌پي‌اې خبري اژانس د سوریې د بشري حقونو د څار یوې لندن مېشتې ډلې پر بنسټ راپور ورکړی چې قصیر د هغو درېیو کسانو په ډله کې و چې دمشق کې پر یوې هستوګنیزې ودانۍ د اسراییل په هوایي برید کې ووژل شول.

سرچینو دغه بنسټ ته ویلي چې دا برید پرون ناوخته د دمشق ښار په المزه سیمه کې شوی دی.

ویل شوي چې تر برید لاندې راغلې دغه ودانۍ د حزب‌الله ډلې اړوند وه.

اسراییلو په دې وروستیو کې د حزب‌الله پر وړاندې خپل بریدونه ډېر کړي او د لبنان په جنوبي برخه کې یې د هغوی پر اهدافو ځمکني عملیات هم پيل کړي دي.

د طالبانو اړوند المرصاد خبري شبکې داعش غړو ته د منسوبو هغو درېیو کسانو اعترافونه خپاره کړي چې کابل کې د تیرې میاشتې له خونړۍ حملې وروسته نیول شوي دي.

په هغې ځان وژونکې حمله کې چې شاوخوا یوه میاشت وړاندې د سنبلې په ۱۲مه د پخوانۍ لویې څارنوالۍ یا د فرامینو او تعقیب اوسني ریاست مخې ته وشوه، ۴۵ کسانو ته مرګ‌ژوبله واوښته.

هغه مهال داعش د برید مسوولیت ومانه.

په کومه ویډیو کې چې المرصاد پر خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر تیره شپه خپره کړې، داعش ته منسوب درې غړي اعتراف کوي چې د تېرې میاشتې په برید او یو شمېر نورو حملو کې یې لاس درلود.

معلومه نه ده چې له دغو کسانو څخه دغه اعترافات تر څه ډول شرایطو لاندې اخیستل شوي دي.

دغه کسان چې دوه یې افغانان او درېیم یې د تاجکستان تبعه دی وایي چې داعش دوی کلونه وړاندې جذب کړي او د روزنې لپاره یې د بلوچستان کوټې ښار ته لېږدولي وو.

د افغانستان لپاره د امریکا د متحده‌ایالاتو د سفارت شارژدافېره کرن ډیکر وایي چې په افغانستان کې به د ښځو او نجونو د ملاتړ، د ټولو افغانانو لپاره د بشري حقونو د ترویج او د افغانستان له خلکو سره د مرستې لپاره به د بهرنیو چارو د وزارت له مرستیال جان مارک پومرشیم او د افغان ښځو او نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا له ځانګړې استازې رینا امیري سره په ګډه خپلو هڅې ته دوام ورکړي.

اغلې ډیکر دا خبره پرون په خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلې او په دې ټویټ کې یې د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي د تېرو درېیو کلونو له هڅو مننه کړې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د سې شنبې په ورځ په یوه بیان کې خبر ورکړ چې د افغانستان لپاره د امریکا د ځانګړي استازي ټام وېسټ ماموریت پای ته ورسېد.

د افغانستان لپاره د امریکا سفارت د قطر له پلازمېنې دوحې څخه فعالیت کوي.