د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ اداره، یونسیف وايي، په افغانستان کې تر ۱۲ میلیونه ډېر ماشومان بشري مرستو ته اړتیا لري.

د دې ادارې د مارچ میاشتې په راپور کې، چې پرون (شنبې) خپور شو، ویل شوي چې اقتصادي ځوړتیا، د بې روزګارۍ زیاتېدا، د اوږدو جګړو او اقلیمي بدلون اغېزې په افغانستان کې د بېوزلۍ د ډېرېدو اصلي عوامل دي.

یونسیف وايي، افغان ماشومانو ته د مرستې لپاره یو میلیارد او ۴۰۰ میلیون ډالرو ته اړتیا ده ،خو تراوسه د دې پیسو یوازې ۳۵ سلنه برابرې شوې دي.

د پاکستان د سناجرګې رييس یوسف رضا ګیلاني وايي، هېواد یې د ترهګرۍ له ستونزې سره مخامخ دی او باید دا ستونزه له طالبانو سره د خبرو له لارې حل شي.

د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې، ګیلاني پرون په یوه غونډه کې وویل، د امنیت د ټینګېدو لپاره باید د طالبانو له حکومت سره خبرې وشي او د ترهګرۍ ستونزه له دې لارې هواره شي.

پاکستان تور پورې کوي چې طالبانو د ټي ټي پي غړیو ته پناه ورکړې، خو طالبان د پاکستان تور ردوي او وايي چې پاکستان دې خپلې ستونزې په خپله خاوره کې حل کړي.

د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت وايي چې د وروستیو ورښتونو له کبله له ډېرو کلونو وروسته په لومړي وار د قرغې بند له اوبو ډک شوی دی.

دغه وزارت نن پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې د بند له ډکېدو وروسته د هغه پرچاوه فعاله شوې ده.

د وروستیو ورښتونو له کبله، چې په نتیجه کې یې ډېر سیلونه هم وبهېدل، د دې ترڅنګ چې د سر و مال تاوانونه پېښ شول د افغانستان اکثره بندونه له اوبو ډک شوي دي.

د طالبانو مخالفه وسلواله ډله، د افغانستان د مقاومت ملي جبهه ادعا کوي چې په کابل او هرات کې یې څلور طالبان وژلي دي.

دغې جبهې په یوه خبرپاڼه کې ادعا کړې چې تېر ماښام یې د کابل د چهاردهي سیمې پر سړک پر دوو موټرسایکلو سپرو طالبانو حمله کړې او دواړه یې وژلي دي.

دغې جبهې په جلا خبرپاڼه کې ویلي چې په بله حمله کې یې پرون سهار په هرات کې د کډوالو چارو ریاست مخې ته د طالبانو د سرحدي لوا دوه پوځیان وژلي دي.

طالبانو په دې باب څه نه دي ویلي، خو دغه ادعاګانې د خپلواکو سرچینو له هم تایید شوې نه دي.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست اټکل ښيي چې نن یکشنبه به هم د افغانستان په ۲۸ ولایتونو کې اورښتونه او سېلابونه وي.

دغه وزارت پرون شنبه په خپله ایکس شبکه (پخواني ټویټر) کې لیکلي، په بدخشان، تخار، کندوز، بلخ، سمنگان، نورستان، کونړ، لغمان، ننگرهار، پروان، پنجشېر، کاپیسا، کابل، بغلان، میدان وردګ، لوگر، پکتیا، پکتیکا، خوست، غزني، ډایکنډي، بامیان، سرپل، زابل، اروزگان، کندهار، هلمند او غور ولایتونو کې د اورښتونو، تالندې- برېښنا او سېلابونو احتمال شته.

په بېلابېلو سیمو کې د باران اندازه له ۱۵ تر ۵۰ ملي مترو اټکل شوې ده.

په دوام کې ویل شوي چې په ځینو ولایتونو کې د سختو بادونو د لګېدو احتمال هم شته.

په وروستیو اوونیو کې د اورښتونو او سېلابونو له کبله په لسګونو کسان مړه شوي او زرګونو کورونو یا کروندو ته یا څه ناڅه زیان اوښتی یا په بشپړ ډول ویجاړ شوي دي.

په کابل کې نن د سړک جوړولو د درېیو پروژو چارې پیل شوې.

په دې پروژو کې یوه د خیرخانې مینې کوتل سړک د دویم لاټ جوړول دي چې څه باندې دوه نیم کیلومتره اوږدوالی او شپېته متره عرض لري.

دوهمه پروژه د کابل له قصبې سیمې د شهید تر چوک پورې د سړک جوړول دي چې نژدې دوه کیلومتره اوږدوالی لري او درېیمه پروژه د کابل له نړیوال هوایي ډګر څخه تر ګمرک پورې د سړک د جوړېدو ده.

د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر په شمول یو شمېر چارواکو نن د دې پروژو د پرانیستلو په مراسمو کې برخه واخیسته.

د طالبانو تر واک لاندې د باختر اژانس د خبر له مخې دا درې سره پروژې به د ښاروالي له بودیجې څخه د شاوخوا نهه سوه پنځوس میلیونه افغانیو په لګښت د څه باندې یونیم کال په ترڅ کې ګټې اخیستنې ته وسپارل شي.

د بخښنې نړیوال سازمان د طالبانو له حکومته غوښتې چې د خوست درې خبریالان پرته له څه قید او شرطه خوشې کړي.

دې سازمان د جمعې په ورځ په ایکسپاڼه کې په دې اړه اندېښنه وښوده.

خبریالان اسماعیل سعادت، وحیدالله معصوم او احسان‌الله تسل د موسیقي د خپرېدو او له ښځینه اورېدونکو سره د خپرونې پر مهال د خبرو له امله د اپرېل په ۲۲مه توقیف شول.

د امر بالمعروف او نهی عن المنکر ریاست رسنیو ته په استولي پيغام کې ویلي چې دا کسان د دوی د حکومت له قوانینو څخه د سرغړونې له امله محکمې ته معرفي شوي دي.

تر دې مخکې د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې او د بې پولي خبریالانو سازمان د دې خبریالانو د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کړې وه.

د افغانستان د ازادۍ جبهه وايي، تېره شپه یې په کابل کې د طالبانو په یوې پوستې عملیات کړي چې په پایله کې یې درې طالبان وژلي او یو بل یې ټپي کړی دی.

دې جبهې تېره شپه یوه خپره کړې اعلامیه کې لیکلي، دا عملیات یې د کابل د یوولسمې ناحیې اړوند د خیر خانې قلعه نجارها سیمه کې کړي دي.

دې جبهې په دې عملیاتو کې د طالبانو حکومت د دوو نظامي موټرو د ویجاړۍ ادعا هم کړې ده.

لا تر اوسه د طالبانو حکومت د کابل امنیه قوماندانۍ په دې اړه غبرګون نه‌دی ښودلی.

یو افغان ‌ډاکتر بسم‌الله شیوامل ته د جرمني یو له سترو جایزو چې "لیوناردو شوابیرر" نومېږي ورکړل شوې ده.

شېوامل چې جراح دی په خپله فېسبوک‌پاڼه د دې جایزې د اخستو خبره کړې او هغه یې د افغانستان ټولې طبي کورنۍ او جراحانو ته ډالۍ کړې ده.

په ورته وخت کې د جرمني یو شمېر رسنیو هم لیکلي، بسم‌الله شيوامل ته دا ډالۍ د هغه علمي او څېړنیزو فعالیتونو له امله ورکړل شوې ده.

د دې ر سنیو په راپورونو کې د خپرو شویو معلوماتو پر بنسټ، دا جایزه په جرمني کې یوه له معتبرو ویاړنو شمېرل کېږي چې ډاکتر بسم‌الله شيوامل ته د جرمني د جراحانو د ټولنې له‌خوا ورکړل شوې ده.

د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د اروپايي ټولنې له دوو چارواکو سره د کتنې پر مهال د زده‌کړو په ډګر، په تېره د نجونو د تعلیم او همداراز د مور او ماشوم د روغتیا په برخو کې له افغانستان سره د مرستو غوښتنه وکړه.

د دې کتنې جزییات د پخواني ولسمشر پر ایکس پاڼه په یوه بیان کې خپاره شوي دي.

بیان زیاتوي چې کرزي د اروپايي کمیسیون د آسیا او منځني ختیځ د څانګې له مشر پیټریس اوستوبس او په افغانستان کې د اروپايي ټولنې له شارژ دافیرې رافایلا یودیچې سره په پرونۍ کتنه کې دا څرګندونې کړې دي.

په بیان کې راغلي چې کرزي په دې کتنه کې له افغانستان سره د اروپايي ټولنې د مرستو مننه هم وکړه.

د نجونو پر تعلیم او لوړو زده کړو او د ښځو پر کار د طالبانو محدودیتونه هغه لویه ستونزه ده چې افغانستان د ۲۰۲۱م کال په اګست کې د طالبانو له واکمنېدو وروسته ورسره محامخ دی.