د ایران د بهرنیو چارو وزارت یوه چارواکي د طالبانو او ایران د سرحدي ځواکونو ترمنځ پرونۍ نښتې ته په اشاره ویلي، هر ډول نښته د دواړو هېوادونو په زیان ده.

د ایران په بهرنیو چارو وزارت کې د جنوبي اسیا د سیمې عمومي مدیر سید رسول موسوي نن په خپل ټویټر کې لیکلي، د افغانستان او ایران خلک او نخبګان دې هوښیار وي، چې هر ډول نښته د دواړو لوریو په زیان ده.

د نیمروز ولایت په کنګ سرحدي ولسوالۍ کې د طالبانو او ایراني پوله ساتو ترمنځ نښته بېګا تر ناوخته پورې روانه وه، چې دواړو لورو له درنو او سپکو وسلو کار اخیست.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند ویلي په نښته کې په دواړو غاړو کې یو یو تن وژل شوی او ګڼ ټپیان دي.

خو د ایران ایرنا خبري اژانس راپور ورکوي چې په دې نښته کې د ایران د سرحدي ځواکونو دوه سرتېري وژل شوي او دوه ملکي وګړي ټپیان دي.

ځینو سرچینو ویلي، د افغانستان لوري ته د جګړې په ټپیانو کې لږ تر لږه درې مېرمنې او څلور ماشومان هم شامل دي.

سپاه پاسداران ځواک ته د نږدې فارس خبري اژانس د راپور له مخې د دواړو هېوادونو سرحدي چارواکو د دې پېښې په اړه څېړنې پیل کړې دي.

نن د مې میاشتې ۲۸مه د لوږې په وړاندې د مبارزې نړیواله ورځ ده.

دا ورځ په داسې حال کې رارسېږي چې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې یا اوچا د شمېرو پر بنسټ دا مهال په افغانستان کې ۲۸ ملیونه او درې لکه وګړي بشري مرستو ته اړتیا لري.

د اوچا په وينا، په دولتي او نادولتي موسسو کې د ښځو پر کار محدوديتونو د نړیوالې ټولنې د مرستو رسولو چارې نورې هم پېچلې کړي دي.

خو د طالبانو ویاند ذبیح اله مجاهد ازادۍ راډیو ته ویلي، د دوی له واکمنېدو سره د هېواد اقتصادي وضعیت مخ په ښه کېدو دی.

د مې اته ویشتمه، یا د لوږې نړیواله ورځ په ۲۰۱۱ کال کې د لوږې د له منځه وړلو په هدف چې یوه نړيواله ستونز ده، ونومول شوه.

د راپورونو له مخې دا مهال په نړۍ کې څه باندې ۸۰۰ ملیونه وګړي له لوږې ځورېږي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویه کمېشنري وايي، د هغو کسانو ملاتړ ته دوام ورکوي چې د شخړو له کبله بېځایه شوي یا هم بېرته خپلو اصلي مېنو ته ستنېږي.

دغې ادارې نن یکشنبه په یوه ټویټ کې له ویډیو سره لیکلي، 'یو این ایچ سي آر' د کډوالو او 'د ستنېدنې او ادغام د لومړیتوب په ساحو' کې د کوربه ولسونو ملاتړ هم کوي.

د ټویټ له مخې په دغو مرستو کې د معیشت په برخه کې روزنه او د ښځو لپاره د فرصتونو برابرول شامل دي چې په خپله د ځانونو او خپلو کورنیو مرسته وکړي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ ویلي، په افغانستان کې د امنیتي وضعیت له ښه کېدو سره څه باندې یو میلیون او درې لکه کسان خپلو اصلي مېنو ته ستانه شوي دي.

په نیمروز ولایت کې د طالبانو او ایراني ځواکونو ترمنځ جګړه پای ته رسېدلې او د دواړو هېوادونو چارواکو ویلي چې د نښتې د عواملو په اړه یې څېړنې پیل کړي دي.

د طالبانو د حکومت د کورنیوچارو وزارت ویاند عبدالنافع ټکور ازادي راډیو ته وویل چې، د کنګ په سرحدي ولسوالۍ کې په پرونۍ نښته کې له دواړو خواو یو یو تن وژل شوی او ګڼ شمېر نور ټپیان دي.

د ټکور په وینا موضوع د دواړو هېوادونو تر مشرانو پورې رسېدلې.

د ایران ایرنا خبري اژانس بیا راپور ورکړی چې په نښته کې د ایران دوه سرحدي سرتېري او یو طالب وسله‌وال وژل شوي دي.

د فارس خبري اژانس د راپور له مخې د دواړو هېوادونو سرحدي چارواکو د دې پېښې په اړه څېړنې پیل کړې دي.

په داسې حال کې چې د ملګروملتونو د اټکل له مخې په افغانستان کې شاوخوا ۲۸.۳ میلیون وګړي بشري مرستو ته اړتیا لري او په دې ډله کې یوازې شپږ میلیون افغانان له قحطۍ څو ګامه لیرې دي، نن په نړۍ کې د لوږې پر وړاندې د مبارزې ورځ نمانځل کېږي.

د ۲۰۱۱ کال د مې په ۲۸مه د لوږې د پروژې ټولنې دا ورځ په نړۍ کې د لوږې د له منځه وړلو د ورځې په توګه ونوموله.

د ملګرو ملتونو د بېلابېلو ادارو او د نورو نړیوالو مرستندویو مؤسسو چارواکي وايي چې اوسمهال د افغانستان خلک د تېرو څو لسیزو پرتله له بې‌سارې لوږې او بې‌وزلۍ سره لاس ګرېوان دي.

د پېښو پر وړاندې د مبارزې په چارو کې د دولت وزارت چې طالبان یې اداره کوي وايي چې په تېره یوه میاشت کې د هېواد په کچه له څلوېښتو زیات کسان په طبیعي پېښو کې مړه شوي دي.

د دې ریاست وزارت ویاند شفیع‌الله رحیمي رسنیو ته په یو غږیز پیغام کې د دې وزارت د ولایتي ادارو د راپورونو په حواله ویلي: "په تېره یوه میاشت کې د هېواد په بېلابېلو سیمو کې د بارانونو، ږلۍ، سېلابونو د ځمکې د ښویېدو او په نورو پېښو کې زموږ ۴۲ هېوادوال شهیدان، ۴۵ ټپیان، ۳۴۱ کورونه په نیمه یا بشپړ ډول ویجاړ شوي."

د رحیمي په وینا دې پېښو نږدې شل زره جریبه کرنیزه ځمکه او باغونه او همدا راز له ۱۳۵۰ زیات څاروي هم له منځه وړي دي.

د ایران تسنیم خبري اژانس راپور ورکړی چې د نیمروز ولایت په کنګ سرحدي ولسوالۍ کې د ایراني او طالب سرحدي ځواکونو ترمنځ نښته پای ته رسېدلې ده.

د دواړو هېوادونو د دفاع وزارتونو چارواکو د جګړې د پای ته رسولو لپاره خبرې کړي دي.

د اسوشېټېډپرېس خبري اژانس د 'حال­ وش­' په نامه د یوې ایرانۍ مدافع ډلې په حواله ویلي و, چې دغه نښته نن سهار پیل شوې وه.

په هغو ویډیوګانو کې چې په ټولنیزو رسنیو کې خپرې شوي، د دواړو لورو ترمنځ د ډزو تبادله ښيي، خو دا ویډیوګانې په خپلواکه توګه نه‌دي تایید شوي.

دا په داسې حال کې ده چې نن د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي په کابل د ایران له سفیر حسن کاظمي قمي سره هم کتلي دي.

تر اوسه د نښتې علت معلوم نه‌دی.

طالبانو او ایراني چارواکو هم تر اوسه د دغې نښتې په اړه څه نه‌دي ویلي.

کاناډا اعلان کړی چې له متحده‌عربي اماراتو سره د افغان کډوالو د خوندي لېږد د اسانتیاوو برابرولو په برخه کې یوې هوکړې ته رسېدلي دي.

د کاناډا حکومت په یوه اعلامیه کې چې تېره شپه یې ناوخته خپره کړې، د کډوالو او تابعیت وزیر شان فریزر له قوله لیکلي، دوی د دې هوکړې په بدل کې ژمنه کړې چې ۱۰۰۰ کسه هغه افغانان به چې د افغانستان له سقوط وروسته، متحده‌عربي اماراتو ته انتقال شوي او هلته پاتې دي، کاناډا کې مېشت کړي.

وروسته تر دې چې طالبانو کابل ونیوه، کاناډا د تخلیې او بشردوستانه لارو خپل هېواد ته د ۴۰ زره افغانانو د منلو اعلان وکړ.

د کاناډا د کډوالۍ وزارت د معلوماتو پر بنسټ، تر اوسه له دې شمېر کسانو ۳۲زره افغانان دې هېواد ته رسېدلي دي.

د مدني ټولنو یوه سازمان، د طالبانو له توقیف نه د تعلیم د افغان فعال مطیع‌الله ویسا د خوشې کېدو غوښتنه وکړه.

د مدني سازمانونو او فعالانو د نړیوال اتحاد ادارې پرون جمعه په خپل ټویټر کې لیکلي چې د د بشري حقونو د مدافع او د تعلیم د حق د فعال مطیع‌الله ویسا د توقیف دوې میاشتې کېږي.

د دې سازمان په وینا، د ویسا کورنۍ ته اجازه نه‌ده ورکړل شوي، څو له هغه سره، چې په خپلسري ډول نیول شوی، وګوري.

د مدني سازمانونو او فعالانو د نړیوال اتحاد غوښتنه کړې چې د مطیع‌الله ویسا د خوشې کېدو لپاره باید غږونه خاموش نه‌شي.

دا په داسې حال کې ده چې د ویسا تر څنګ د هرات د ښځو د زندان پخوانۍ رئیسه عالیه عزیزي او د هرات پوهنتون استاد رسول پارسي د طالبانو له‌خوا نیول شوي او برخلیک یې لا هم معلوم نه‌دی.

د مطیع‌الله ویسا یوه خپلوان چې نه یې غوښتل نوم یې واخیستل شي ازادي راډيو ته وویل، د ویسا د وضعیت په اړه سخت اندېښمن دی.

د افغانستان لپاره د روغتیا نړیوال سازمان استازی وايي، له افغانانو سره په روغتیايي برخه کې د مرستې لپاره نړیوال مشارکت کلیدي رول لري.

لاو ډاپینګ پرون جمعه په یوه ټویټ کې وویل، د روغتیا نړیوال سازمان تیار دی چې په افغانستان کې اړو کسانو ته د روغتیايي خدماتو د رسولو د مشرۍ رول پر غاړه واخلي.

هغه ویلي، د دې سازمان څه باندې ۵۰ شریکان یې د افغانستان له خلکو سره د روغتیايي مرستو لپاره هڅولي دي.

د روغتیا نړیوال سازمان د شمېرو له مخې په افغانستان کې ۱۷ ميلیونه او ۶ لکه کسان روغتیايي خدماتو ته اړتیا لري او د دغو خدماتو لپاره څه باندې ۱۸۸ ملیون ډالرو ته اړتیا ده.