د هندوستان غوره لیګ یا آی‌پي‌ایل د لوبغاړو د پیرلو مراسم نن یکشنبه په سعودي عربستان کې پیل شوي چې تر دې دمه په ګڼ شمېر لوبغاړي په‌کې پلورل شوي دي.

په نننیو مراسمو کې له افغانستانه تر دې دمه یوازې رحمن‌الله ګربز بولۍ ته وړاندې شو چې په خپل اصلي قیمت دوه کروړه هندي روپیو پخوانۍ لوبډلې کلکته نایټ رایډرز واخیست.

په نوموړي باندې نورو لوبډلو بولي ونه وهله.

سږ کال د آی‌پي‌ایل د بولۍ مراسمو ته اتلس افغان لوبغاړي شارټ لېست شوې دي.

د ویلو ده چې سږکال ګڼ شمېر لوبغاړي تر دې دمه په لوړو بیو پلورل شو، خو د رېشب پنټ بیه تر ټولو لوړه وه چې په ۲۷ کروړه هندي روپیو وپلورل شو.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت نن یکشنبې وویل چې د دغه هېواد د باندنیو چارو وزیر عباس عراقچي په حکم علیرضا بیګدلي په کابل کې د ایران د استازولۍ د نوي مشر په توګه وټاکل شو.

ښاغلی بیګدلي، چې د کاظمي قمي پر ځای ګومارل شوی، پخوا د ایران د بهرنیو چارو وزارت د کونسلي چارو مرستیال و.

د ایران د تسنیم خبري اژانس د راپور له مخې، د افغانستان لپاره د ایران د ولسمشر د ځانګړي استازي دنده پای ته رسول شوې او د پخوا په شان به د افغانستان په چارو کې ځانګړی استازی د ایران د باندنیو چارو وزارت تر څارنې لاندې کار کوي.

بیګدلي تر دې وړاندې په قزاقستان، اذربایجان، قبرس او ترکیې کې د ایران د سفیر په توګه دندې اجرا کړي دي.

اروپايي اتحادیې په افغانستان کې د بغلان ولایت په یوه زیارت کې برید په کلکه وغانده او د زیانګالو ټولنو د لا زیاتې ساتنې غوښتنه یې وکړه.

د دې برید، چې د نومبر په ۲۱مه، د پنجشنبې په شپه وشو، او۱۰ کسان په‌کې ووژل شول، مسوولیت داعش ډلې په غاړه واخیست.

په کابل کې د اروپايي اتحادیې پلاوي په یوه بیان کې، چې پر ایکس یا پخوانی ټویټر یې خپور کړی، لیکلي: "موږ په بغلان ولایت کې د عبادت پر مهال د ملکي وګړو برید غندو. موږ د قربانیانو او د هغوی له کورنیو ژوره خواخوږي څرګندوو. ټول ولسونه باید له تاوتریخوالي څخه په امن او خوندي وي."

د کرکټ د درې اړخیزو سیالیو په لړ کې دا ځل د افغانستان ۱۹ کلنو ځوانانو د لومړي پړاو په وروستۍ لوبه کې عربي متحده اماراتو ته د ۸ وېکټو په توپير ماتې ورکړه.

دغه سیالي چې نن یکشنبه د نومبر په ۲۴مه نېټه د اماراتو په کوربتوب د کابل پر وخت سهار لس بجې پیل شوې وه، اماراتو لومړۍ توپوهنه وکړه چې د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته یې په ۳۷ اورونو کې ۸۸ منډې وکړې.

د افغانستان لپاره په توپ اچونه کې نصیر معروف خېل ۳، عبدالعزیزخان، خاطر ستانکزي او روح الله عرب دوه دوه لوبغاړي وسوځول.

افغان لوبډلې ورکړل شوی هدف په ۲۱.۲ اورونو کې د ۲ لوبغاړو تر سوځېدو وروسته پوره کړ.

په افغان توپوهونکو کې عزیرالله نیازي ۵۷ ناسوځېدلې منډې وکړې.

دا د درې اړخیزو سیالیو په روانه لوبلړۍ کې د افغانستان درېیمه بریا وه او په دې سره یې د دې لوبلړۍ پایلوبې ته لار پیدا کړه چې د نومبر په ۲۶مه نېټه به یې له پاکستان سره ترسره کوي.

د افغانستان د بدن ښکلا فنلنډ میشتي لوبغاړي فرهاد ساپي د جمعې په ورځ د نومبر په ۲۲مه نېټه د بدن ښکلا د نړیوالو سیالیو په ترڅ کې د سرو زرو مډال وګاټه.

دغه سیالۍ د ډنمارک په کوربتوب ترسره شوې چې ساپي د منفي اتیا کیلو ګرامه وزن په سیالیو کې تر خپلو سیالانو مخکې شو او د سرو زرو مډال یې وګاټه.

په دې نړیوالو سیالیو کې له بېلابېلو هېوادونو ۵۰۰ لوبغاړو ګډون کړی و او فرهاد ساپي په‌کې د افغانستان په استازولی برخه اخیستې وه.

فرهاد ساپي د ازادي راډیو له دري څانګې سره په خبرو کې ویلي، تر ټولو ستره هیله یې دا ده چې د بدن ښکلا د "مسټرالمپیا" په سیالیو کې هم د افغانستان په استازولۍ د سرو زرو مډال وګټي.

د ویلو ده چې تر دې وړاندې هم د بدن ښکلا په سیالیو کې ګڼو نورو افغان لوبغاړو هم بېلابېل مډالونه ګټلي دي.

د فرانسې خبري اژانس راپور ورکړی چې د اسلامي دولت ډلې د خراسان ولایت څانګې پرون شنبه د بغلان ولایت په نهرین ولسوالۍ کې د صوفيانو پر یوه زیارت د وسله‌وال برید مسوولیت ومانه.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع د جمعې په ورځ ازادي راډیو ته ویلي وو چې د پنجشنبې په شپه په دغه برید کې ۱۰ تنه وژل شوي دي.

د راپورونو له مخې، دغه کسان د ډزو پر مهال په سید پادشاه اغا زیارت کې په عبادت بوخت وو.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما د شنبې په ورځ دغه برید غندلی او پر طالبانو یې غږ کړی چې په دې اړه هراړخیزه څېړنه وکړي.

یوناما له طالبانو دا هم غوښتي چې په راتلونکي کې د نورو بریدونو مخه ونیسي او ډاډ ترلاسه کړي چې پرګنې خوندي دي.

تر دې مخکې د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینېټ په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي وو چې په افغانستان کې مذهبي اقلیتونه تر جدي ګواښ لاندې دي.

هغه زیاته کړې، ټول افغانان حق لري چې په سوله او ارامۍ کې عبادت وکړي.

د داعش ډلې د خراسان ولایت څانګې په تېرو څه باندې درېیو کلونو کې چې طالبان پر افغانستان واکمنان دي، د څو وژونکو بریدونو مسوولیت منلی دی.

د درې اړخیزو سیالیو په لړ کې د افغانستان د نولس کلنو ځوانانو ملي لوبډله نن یکشنبه د نومبر په ۲۴مه نېټه له عربي متحده اماراتو سره سیالي کوي.

دغه سیالي به د کابل پر وخت سهار لس بجې پیل شي.

دا د روانو درې اړخیزو سیالیو په ترڅ کې د افغانستان څلورمه لوبه ده چې تر دې وړاندې یې یوه سیالي له پاکستان او دوهمه له عربي متحده اماراتو ګټلې ده، خو پاکستان ته یې یوه سیالي بایللې هم ده.

تر دې دمه د درې اړخیزو سیالیو د نومرو په جدول کې پاکستان او افغانستان یو په بل پسې په لومړي او دوهم مقام کې قرار لري.

تر دې سیالۍ وروسته به د نومبر په ۲۶مه نېټه د افغانستان او پاکستان د نولس کلنو ځوانانو لوبډلې پایلوبه ترسره کوي.

د ویلو ده چې دا لوبلړۍ د ۱۹ کلنو ځوانانو د اسیا جام سیالیو د تیارۍ په موخه ترسره کېږي او اسیا جام به د نومبر په ۲۹مه نېټه پیل شي.

د طالبانو یوې عمده مخالفې ډلې، د افغانستان د ملي مقاومت جبهې ادعا وکړه چې په کابل او کاپیسا کې یې طالبانو ته مرګ ژوبله اړولې ده.

دغې جبهې تېره شپه په یوه خبرپانه کې وویل چې د جمعې ناوخته یې کسانو د کاپیسا ولایت په نجراب ولسوالۍ کې د طالبانو پر ګزمه حمله کړې، د طالبانو یو غړی یې وژلی او دوه نور ژوبل کړي دي.

د ملي مقاومت جبهې تر دې مخکې په بله خبرپاڼه کې ادعا کړې وه چې په کابل کې یې ځواکونو په یوه کمین کې دوه طالبان وژلي دي.

د خبرپاڼې له مخې، په دې حمله کې چې د جمعې پر ماسپښین شوې، په بالاحصار ساحه کې د طالبانو د استخباراتو غړي په نښه شوي دي.

دغې جبهې پرون ویلي چې په لړم یا عقرب میاشت کې یې په ۱۱ ولایتونو کې د طالبانو خلاف ۴۱ عملیاته کړي دي.

د طالبانو د دغې مخالفې ډلې د ادعا له مخې، په دغو عملیاتو کې د طالبانو ۷۲ غړي وژل شوي او ۴۳ تنه نور ژوبل شوي دي.

طالبانو د ملي مقاومت جبهې د دغو ادعاوو په باب څه نه دي ویلي او ازادي راډیو هم نه شي کولی چې په بې پرې ډول ادعاوې تایید کړي.

د افغانستان لپاره د چین ځانګړي استازي یوشیاو یونګ د شنبې په ورځ په کابل کې د طالبانو له ځینو چارواکو سره وکتل.

د چین دغه چارواکي د طالبانو د ریاست الوزرا له سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره تر کتنې وروسته د یکشنبې ماښام پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې دوی د افغانستان د بیارغونې لپاره د ښه ګاونډیتوب د اړیکو د پراخولو په هدف د ګډ کار پر دوام خبرې وکړې.

تر دې مخکې د طالبانو حکومت په یوه خبرپاڼه کې ویلي وو چې د چین ځانګړي استازي پاکستان ته د خپل سفر په اړه معلومات ورکړل او د افغانستان، پاکستان او چین ترمنځ یې د اړیکو او تفاهم پر ښه کولو ټینګار وکړ.

په خبرپاڼه کې د مولوي عبدالکبیر له قوله راغلي چې افغانستان له چین سره ښې اړیکې لري او د دواړو هېوادونو ترمنځ اقتصادي او سوداګریزې همکارۍ د پراختیا په حال کې دي.

د افغانستان لپاره د چین ځانګړي استازي د طالبانو د دفاع له سرپرست وزیر محمد یعقوب مجاهد سره هم کتلي دي.

د طالبانو دفاع وزارت په یو خبرپاڼه کې ویلي چې دواړو لوریو پر اقتصادي همکاریو، د دوه اړخیزو اړیکو پر پیاوړتیا، پولو، پانګونې او نورو مسایلو خبرې وکړې.

وړاندې راغلي چې مجاهد چین د افغانانو یو مهم ګاونډی او شریک وباله او په ګډو برخو کې یې د همکارۍ لپاره د طالبانو پر ژمنتیا ټینګار وکړ.

یوشیایو یونګ شاوخوا یوه اوونۍ وروسته له هغې کابل ته تللی چې د افغانستان پولې ته څېرمه د تاجکستان په خاوره کې یو چینایي وګړی ووژل شو او څلور نور چینایان ټپیان شول.

باخبرو سرچینو چې د امنیتي دلایلو له مخې یې د نوم له څرګندولو ډډه کوله ازادي راډیو ته ویلي چې دا برید د لړم پر ۲۷مه د افغانستان له خاورې شوی و.

د چین د بهرنیو چارو وزارت دغه برید غندلی او پر تاجکستان یې غږ کړی چې په دې اړه پلټنې وکړي.

د تاجکستان حکومت او طالبانو د پېښې په اړه څه نه دي ویلي.

د طالبانو د اعلامیې له مخې، د دوی د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال د افغانستان لپاره د چین له ځانګړي استازي سره په کتنه کې ویلي، د طالبانو حکومت ټولو ګاونډیانو او نړۍ ته ډاډ ورکړی چې له افغانستان څخه به هیچا ته ګواښ نه پېښېږي.

دغه چینايي چارواکي تېره اوونۍ د بیجینګ ډیالوګ له مرکز سره په مرکه کې ویلي وو چې په افغانستان کې تر ۲۰ ډېرې ترهګرې ډلې فعالیت کوي.

چین یو له هغو څو هېوادونو څخه دی چې له طالبانو سره نږدې اړیکې لري او د دغې ډلې سفیر یې منلی دی.

د ننګرهار ولایت په کچه د کلبونو پیل شوې سیالۍ د فقیر وهاب کلب په بري سره پای ته ورسېدې.

د ننګرهار د کرکټ اداره وايي، د دې سیالیو پایلوبه د سیداغا عرب او فقیر وهاب کلبونو ترمنځ ترسره شوه چې، د ۱۰ منډو په توپیر د فقیروهاب کلب په ګټه تمامه شوه.

د کرکټ بورډ ادارې په وینا چې، دغه سیالۍ د روان زېږدیز کال د جولای په ۲۵مه نېټه د ننګرهار په بېلابېلو لوبغالو کې پیل شوې وې، چې د نومبر په ۲۲مه نېټه پای ته ورسېدې.

کرکټ بورډ لیکي: "په دغه سیالیو کې د یاد ولایت له بېلابېلو ولسوالیو ۴۲ کلبونو ګډون درلود، چې په ۷ ګروپونو وېشل شوې وې او د ۱۲۷ لوبو وروسته تېره ورځ په برياليتوب سره پای ته ورسېدې."

د دې سیالیو په پایلوبه کې د غوره لوبغاړي جایزه ذبیداکبري وګټله او بارکزی ناصري چې ۴۴۴ منډې کړې وې، د مخکښ منډه جوړونکي جایزه یې ګټلې.

دغه راز سفیراحمد د ۱۹ وېکټو په ترلاسه کولو سره د غوره توپ اچونکي په توګه ونومول شو.

د ویلو ده چې عثمان یونس د ننګرهار کلب کچې سیالیو کې د ټورنمنټ د غوره لوبغاړي په توګه نومول شوی دی. چې ۳۵۹ منډې یې کړې وې او ۱۱ لوبغاړي یې سوځولي وو.