ټاکل شوې ده چې سبا د افغانستان او سریلانکا د کرکټ د ملي لوبډلو ترمنځ دویمه یوه ورځنۍ لوبه وشي.

سریلانکا د سوپرلیګ لوبو په ترڅ کې له افغانستان سره د درېیو پنځوس اووره لوبو کوربنه ده.

دا لوبې د ۲۰۲۳م کال نړیوال جام ته د مستقیم تګ لپاره دي.

د دې لړۍ لومړۍ لوبه پرون افغان لوبډلې د شپېتو منډو په توپير له سریلانکا څخه وګټله.

د سوپرلیګ لوبې له یوه کال راهیسې پيل شوې دي.

افغان لوبډله دومره امتیازات تر اوسه لري که چېرته له سریلانکا څه دا لړۍ وګټي په مستقیم ډول به د راتلونکي کال نړیوال جام ته ووځي.

له سریلانکا سره درېیمه لوبه به د سې شنبې په ورځ وشي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما وايي، چې د دغه دفتر مرستیال مارکوس پوټزل په تاجکستان او ازبکستان کې له دولتي چارواکو سره له افغان وګړو د لا زیات سیمه ییز ملاتړ په باب خپلې کتنې پای ته ورسولې.

یوناما نن شنبه په یوه ټویټ کې ویلي، چې دا کار به له ټولو سیمه ییزو لوبغاړو سره «په افغانستان کې د بامفهومه سولې د هڅو د ملاتړ لپاره» دوام ومومي.

تر دې مخکې د ازبکستان د بهرنیو چارو وزیر ولادمیر نوروف پرون په ټویټر کې لیکلي وو، چې له پوټزل سره یې په خبرو کې د افغانستان پر وضعیت او د طالبانو له سرپرست حکومت سره د مذاکرو لپاره د نړیوالې ډلې پر ایجاد بحث وکړ.

د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکی له هغو افغان مېرمنو څخه ملاتړ څرګند کړی چې د ده په وینا طالبانو یې حقوق تر پښو لاندې کړي.

ریچارډ بینیټ پرون د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د نړیوالې ورځې په مناست پر ټویټر په یوه بیان کې ویلي، دی د هغو افغان مېرمنو تر څنګ ولاړ دی چې په وروستیو څو میاشتو کې وهل شوي، نیول شوې دي او ډېری اساسي حقوق او د بیان، غونډو، تعلیم او ژوند لپاره آزادۍ یې ترپښو لاندې شوې دي.

پرون د نومبر په ۲۵ د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي په نړیواله ورځ په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندوی دفتر یوناما هم په یوه بیان کې د افغان ښځو پر وضعیت اندېښنه وښوده او افغانستان یې د نړۍ هغه هېواد وباله چې له ښځو سره په ډېره لوړه کچه تاوتریخوالی په کې کېږي.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو صندوق یا یونېسف په دایکندي ولایت کې د څلورو ماشومانو پر مړینه ژوره خواشیني څرګنده کړې.

یونېسف په یوه بیان کې چې پرون یې پر خپل ټویټر خپور کړی ویلي چې د دایکندي ولایت د نیلي ولسوالۍ په سیواک شیبر کلي کې ۴ هلکان چې عمرونه یې د یوه او څوارلسو کلونو ترمنځ وو، په یوه حمله کې وژل شوي دي.

یونېسف د دې پېښې په اړه نور جزییات نه دي ورکړي، خو ځینو کورنیو رسنیو راپور ورکړی چې دا ماشومان په هغو عملیاتو کې وژل شوي چې طالبانو د دوو پخوانیو سیمه ییزو قوماندانانو د بې وسلې کولو په هدف له چارشنبې ورځې راهیسې هلته پیل کړي دي.

په دې راپورونو کې د سیمې د نهو اوسېدونکو د وژل کېدو خبر ورکړل شوی.

خپلواکو سرچینو تراوسه دا راپورونه نه دي تایید کړي او طالبانو هم تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د یونېسف په بیان کې پر ټولو اړخونو غږ شوی چې په هر ډول شرایطو کې د نړیوالو قوانینو په اساس د ماشومانو خوندیتوب ته پاملرنه وکړي.

د ازبکستان د بهرنیو چارو وزیر وايي، د افغانستان پر اړوندو مسایلو یې په کابل کې د ملګرو ملتونو د مرستندوی دفتر له مرستیال سره خبرې کړي.

ولادیمیرنوروف پرون د نومبر ۲۵مه پر ټویټر ولیکل چې له مارک پوټزل سره په خبرو کې یې د افغانستان د روان وضعیت او له طالبانو سره د خبرو لپاره د نړیوالې ډلې د رامنځته کېدو د طرحې په اړه بحث وکړ.

ازبکستان له طالبانو سره وروسته له دې چې پر افغانستان بیا واکمن شول، د تعامل اړیکي لري او پخ پام کې لري چې د افغانستان له لارې تر پېښوره پورې د اورګاډي پټلۍ ورغوي، خو په تېرو څه باندې پنځلسو میاشتو کې د ازبکستان په ګډون د نړۍ هېڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې پرون د سریلانکا ملي لوبډلې ته د شپېتو منډو په توپیر ماتې ورکړه.

پرونۍ لوبه له کوربه سریلانکا سره د درېیو یو ورځنیو لوبو د لړۍ لومړۍ سیالي وه.

افغان لوبډلې د پچې تر ګټلو وروسته د بېټینګ یا توپ وهلو پرېکړه وکړه او په ۵۰ اوورونو کې یې سیالې لوبډلې ته د ۲۹۵ منډو هدف ورکړ، خو د سریلانکا لوبغاړي ټول په اته دېرشم اوور کې وسوځېدل په داسې حال کې چې یوازې ۲۳۴ منډې یې جوړې کړې وې.

په افغان لوبغاړو کې د لوبې غوره لوبغاړي ابراهیم ځدراڼ په ۱۲۰ بالونو ۱۰۶ منډې وکړې او رحمت الله ګربز او رحمت شاه هم نیمې سلیزې وکړې او په بالېنګ کې فضل الحق فاروقي څلور ویکټې واخیستې او یوازې ۴۹ منډې یې ورکړې.

د افغانستان او سریلانکا ترمنځ دوهمه لوبه به د یکشنبې او درېیمه او وروستۍ د سه شنبې په ورځ په پام کې دي.

د افغانستان لپاره د برېتانیا د سفارت شارژدافیر هوګو شارټر ویلي چې، په عام محضر کې د طالبانو له‌خوا په دورو د یو شمېر کسانو په لیدو یې ټکان خوړلی دی.

شارټر نن په یوه ټوېټ کې پر ښځو او نجونو لګول شویو محدودیتونو ته په اشاره ویلي چې دا تبعیض، بشري حقونه تر پښو لاندې کوي او هغه د اقتصادي رغونې چې افغانستان ورته سخته اړتیا لري، مخه نیسي.

طالبانو په دې وروستیو کې د لوګر په مرکز پل علم کې درې ښځې او نهه سړي د نامشروع اړیکو د جرمونو په تور په عام محضر کې په متروکو وهلي و.

له دې مخکې طالبانو شرعي حدود په تخار کې هم په ۱۹ تنو تطبیق کړی و چې، د بشري حقونو مدافع ډلو هغه په کلکه غندلي.

د افغانستان برښنا شرکت وایي، د کابل په ګډون اتلسو ولایتونو ته له ازبکستانه د وارداتي برښنا بهیر بېرته عادي شوی دی.

دې شرکت نن په خپله ټوېټرپاڼه کې ویلي چې دغو ولایتونو ته د برښنا جریان وروسته له هغې پیل شو چې تېره شپه د ازبکستان د وارداتي برښنا دوهم سرکټ بېرته فعال شو.

د افغانستان د برښنا شرکت چارواکو له دې مخکې ویلي و چې ازبکستان له تېرو شاوخوا دوو اونیو راهیسې افغانستان ته واردېدونکې برښنا سمه نیمه راکمه کړې ده.

د چارواکو په خبره افغانستان له ازبکستان څخه ۴۳۰ میګا واټه برښنا واردوي چې هغه یې په دې موده کې ۲۰۰ میګا واټه ته راښکته کړې وه.

افغانستان د اړتیا وړ برښنا شاوخوا اویا سلنه یې له ګاونډیو هېوادونو وارودي.

د افغانستان د کرېکټ ملي ټيم له سرېلانکا سره خپله لومړۍ یو ورځنۍ لوبه پیل کړې ده.

افغان لوبډلې پچه وګټله او د توپ‌وهنې پرېکړه یې وکړه.

د افغانستان او سرېلانکا تر منځ د دریو یو ورځنیو لوبو دا لړۍ د ۲۰۲۳ کال نړیوال جام د سوپرلیګ په دور کې ترسره کېږي.

د سوپرلیګ د پړاو د سر اته ټیمونه مستقیماً نړیوال جام ته وتلی شي.

که افغانستان د سرېلانکا په وړاندې په دې سیریز کې دوه لوبې هم وګټي نو نړیوال جام ته ورتګ یې تر ډېره کره کېږي ځکه مخکې یې د سوپر لیګ له دولسو لوبو ۱۰ ګټلي.

د افغانستان لپاره د ملګروملتونو مرستندویه ماموریت، یا یوناما وایي، افغانستان د نړۍ هغه هېواد دې چې له ښځو سره په تر ټولو لوړه کچه تاوتریخوالی په‌کې کېږي.

یوناما نن د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي د له‌منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه راپور کې ویلي چې، د ښځو په وړاندې د تاوتریخوالي پای ته رسېدل او د ښځو او نجونو د اساسي حقونو رعایتول د یوې تل پاتې سولې لپاره اساسي عنصر بلل کېږي.

نن له دې ورځې سره هم‌مهاله په نړۍ کې د ښځو او نجونو په وړاندې د تاوتریخوالي د پای ته رسېدو لپاره د فعالیتونو د یو موټي کېدو په نوم شپاړس ورځنی کمپاین هم پیلیږي چې د ډسمبر تر لسمې، د بشري حقونو تر نړیوالې ورځې پورې به دوام کوي.

د ملګروملتونو د سرمنشي او د ملګروملتونو د ښځو د ادارې له‌خوا دغه کمپاین چې په ۲۰۰۸ م کال پیل شوی، هدف یې په نړۍ کې د ښځو او نجونو په وړاندې د تاوتریخوالي مخنیوی دی.

دغه کمپاین همدارنګه په دې برخه کې د عامه پوهاوي د لوړولو، د ملاتړ د زیاتوالي او د ننګونو په اړه بحثونو او حل لارو ته یې د فرصتونو برابرولو لپاره د یوه نړیوال اقدام غوښتنه کوي.