جمهور رئیس غني د پانګونې او سوداګرۍ په چارو کې د پاکستان د لومړي وزیر سلاکار سره د سوداګرۍ او ټرانزیټ د ستونزو په هواري ټینګار وکړ.

جمهوري ریاست نن په یو بیان کې ویلي چې ولسمشر غني د پانګونې او سوداګرۍ په چارو کې د پاکستان د لومړي وزیر سلاکار عبدالرزاق داوود او پلاوي سره د افغانستان او پاکستان د ټرانزیټ او سوداګرۍ په هوکړه لیک "اپټا" کې د شته ستونزو او ننګونو او په دغه هوکړه لیک کې د تعدیلاتو په اړه، خبرې کړي.

ولسمشر غني ټینګار کړی چې د سیمې د اقتصادي پراختیا لپاره باید خپل لیدلوری برابر کړو او هغه تخنیکي ننګونې چې د ستراتېژیکو همکاریو او د دغه لیدلوري د تطبیق خنډ ګرځي، باید لېرې کړو.

ولسمشر غني همدارنګه ویلي چې افغان سوداګر د پاکستان په ګمرکونو او بندرونو کې له زیاتو ننګونو سره مخ دي چې د دوی د زړه ماتوالي لامل ګرځي.

په بيان کې راغلي جمهور رئیس په دغه کتنه کې ټینګار وکړ چې دواړه هېوادونه باید د کاسا زر، ټاپ او ټاپې په ګډون پر سترو اقتصادي پروژو زیات تمرکز وکړي.

د پاکستان دغه پلاوی د یکشنبې په ورځ کابل ته راغلی او له افغان چارواکو او سواګرو سره یې د سوداکرۍ او ټرانزيټ په برخه کې د ستونزو د هواري ژمنه کړې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي په کابل کې د ایران د بهرنیو چارو وزارت له یوه لوړپوړي چارواکي سره د حقابې او د افغان کډوالو په اړه خبرې کړي دي.

په کابل کې د ایران سفارت په خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې لیکلي چې د ایران د بهرنیو چارو وزارت سلاکار او د جنوبي اسیا د برخې مشر محمدرضا بهرامي له ښاغلي متقي سره لیدلي.

دغه سفارت زیاته کړې چې متقي د افغانستان او ایران ترمنځ اړیکې مثبتې ارزولي او د شته فرصتونو څخه د ګټې اخیستنې پر اهمیت یې ټینګار کړی دی.

د سفارت په اعلامیه کې ویل شوي چې د غونډې په جریان کې، بهرامي "د ګاونډیتوب پالیسۍ ته غاړه ایښودل د بهرني سیاست لومړیتوب وګاڼه."

همدارنګه، د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد په یوه مطبوعاتي کنفرانس کې اعلان وکړ چې دواړو خواوو د نویو پرمختګونو، دوه اړخیزو اړیکو، د اوبو موضوع او په ایران کې د افغان کډوالو د وضعیت په اړه خبرې کړې دي.

دا په داسې حال کې ده چې ایران او طالبان پخوا له هلمنده د ایران د حقابې په اړه له سختو کړکیچونو سره مخ وو.

دې ادارې د پنجشنبې په ورځ په خپل ایکس پاڼه کې لیکلي چې له پاکستان څخه راستنیدونکې کورنۍ باید په پوله کې خپلو ماشومانو ته واکسین ورکړي ترڅو د ناروغۍ د خپریدو مخه ونیسي.

په ۲۰۲۵ کال کې، په بادغیس ولایت کې د پولیو یوه مثبته پېښه ثبت شوې ده. که څه هم د طالبانو حکومت تېر کال مثبتې پېښې نه وې تایید کړې، خو د روغتیا نړیوال سازمان اعلان کړی چې ۲۰۲۴ کال په افغانستان کې د پولیو ۲۵ مثبتې پېښې ثبت شوي دي.

افغانستان او پاکستان په نړۍ کې یوازیني هیوادونه دي چې پولیو په بشپړه توګه له منځه نه ده وړل شوې.

روبیو دا خبره پرون د ناټو یا شمالي اتلانتیک پوځي تړون د بهرنیو چارو وزیرانو په ناسته کې چې په بروکسل کې جوړه شوې وه وکړه.

هغه چې د ناټو د بهرنیو چارو وزیرانو په کنفرانس کې د لومړي وار لپاره ګډون کړی وویل زیاته کړه چې ولسمشر ټرمپ په ښکاره اعلان کړی چې له ناټو ملاتړ کوي او موږ په ناټو کې پاتې کېږو.

اروپايي هېوادونو بیا ویلي چې خپله پوځي بودیجه د پام وړ لوړوي.

د ناټو سرمنشي مارک روت هم تایید کړې چې تېرو څو میاشتو کې دې برخه کې د پام وړ بدلونونه رامنځته شوي دي.

هنګري اعلان وکړ چې له نړیوالې جنایي محکمې (ICC) څخه وځي. دا اعلان په داسې وخت کې شوی چې د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو بوداپست ته رسیدلی دی.

وروسته تر دې چې ( ای سي سي) پر نتنیاهو په غزه کې د جنګي جنایتونو تور پورې کړ او د هغه د نیولو خبرداری یې ورکړ، دا لومړی ځل دی چې نتنیاهو یوه اروپایي هیواد ته سفر کوي.

د هنګري دفاع وزیر کریسټوف سزالي-بوبرونیکزکي د شپې شاوخوا دوه نیمې بجې د پلازمینې بوداپست په هوایي ډګر کې د نتنیاهو هرکلی وکړ.

څو ساعته وروسته د هنګري د صدراعظم ویکتور اوربان او لوی درستیز ګیرګلي ګلیاس په وینا دولتي تلویزیون خبر ورکړ چې حکومت په هاګ کې د میشتې محکمې له غړیتوبه وځي.

په هنګري کې د اونۍ په پیل کې دیپلوماتیکو سرچینو د ازادې اروپا/ازادي راډيو ته همدا خبره کړې وه چې هنګري به له ای سي سي څخه بهر شي.

د افغانستان د نولس کلنو کرکټ لوبډلې د کوربه نیپال د نولس کلونو لوبډلې ته نن ( مارچ دریمه) د یوسل او دیرش منډو په توپير ماتې ورکړه.

دا یو ورځنۍ لوبه چې کله سهار په پلازمینه کتمندو کې پيل شوه، افغان لوبډلې پچه وګټله او د بټنګ پریکړه یې وکړه.

افغان لوبغاړو په ټاکلیو پنځوس اورونو کې درې سوه منډې جوړې کړې او نهه لوبغاړي یې له لاسه ورکړل.

د افغانستان له لورې د فیصل شینوزاده اووه نوي او د خالد احمدزي شپږ اویا منډې د دې سبب شوې چې افغان لوبغاړي د نهو لوبغاړو په سوځیدو مخالف ټیم ته درې سوه یو منډې هدف وټاکي.

نیپال خپل ټول لوبغاړي د یوسل او اویا منډو له جوړیدو سره له لاسه ورکړل.

د ناټو د بهرنیو چارو وزیران نن( د اپریل ۳) په بروکسل کې دوه ورځنۍ غونډه پيلوي. په دې غونډه کې ناټو له خپلو اروپایي متحدانو سره د دې تړون د دفاعي ظرفیت پر پیاوړي کولو غږیږي.

دا غونډه په داسې وخت کې جوړیږي چې د امریکا د متحد ایالتونو له لورې د ناټو د اروپایي هیوادو پر غړیو فشار په زیاتیدو دی چې ناټو ته هغومره پیسې ورکړي چې ژمنه یې کړې ده.

د ناټو سرمنشي مارک روټه وویل چې دا غونډه د غړیو هیوادو د ګډ امنیت لپاره مهمه ده ځکه چې ننګونې دومره زیاتې دي چې په یوازې یې نه شي تحمل کولی.

روته ټينګار وکړ چې د امریکا متحد ایالتونه له ناټو سره په خپلو ژمنو ولاړ دی، سربیره پر دې چې ولسمشر ټرمپ انتقادونه کوي.

روټه زیاته کړه چې دی پوهیږي چې ترخې خبرې شته چې د ناټو ځیني غړي یې د امریکا او ناټو اوږدمهاله ژمنو ته اندیښمن کړې دي.

ټاکل شوې ده چې د امریکا د متحد ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د اوکراین د بهرنیو چارو د وزیر اندري سیبیها هم په دې غونډه کې برخه واخلي.

د پاکستان د شخړې او امنیت انستیتیوت وایي، تېره مارچ میاشت کې دغه هېواد کې له سلو زیات ترهګریز بریدونه شوي دي.

د دوی د شمېرو له مخې چې پاکستاني رسنیو نن پنجشنبه ( د حمل ۱۴مه) خپرې کړي، تېرو شاوخوا ۱۶ کلونو کې لومړی ځل دی چې د یوې میاشتې په ترڅ کې دومره ډېر بریدونه کیږي.

راپور کې راغلي چې په دغو شویو ۱۰۵ بریدونو کې ټولټال ۲۲۸ تنه وژل شوي چې ۷۳ یې د پاکستان امنیتي ځواکونه، ۶۷ ملکیان او ۸۸ یې خپله وسله وال سخت دریځي دي.

د سخت دریځو پر بریدونو سربیره په مارچ میاشت کې د پاکستان د امنیتي ځواکونو له خوا هم د وسله والو مخالفانو پر اهدافو بریدونو کې ۱۰۷ تنه وژل شوي چې ۸۳ یې سخت دریځي، ۱۳ امنیتي سرتیري او ۱۱ یې ملکیان دي.

په پاکستان کې د امنیتي وضعیت له خرابوالي را وروسته د هغه هېواد چارواکي تل تور پورې کوي چې وسله وال خپلې ډېرې حملې د افغانستان له خاورې پلانوي.

د طالبانو حکومت بیا دا تورونه رد کړي او ویلې یې دي، دوی چاته اجازه نه ورکوي د افغانستان له خاورې د بل چا په ضد کار واخلي.

د اروپا دوه لویو اقتصاد لرونکو هېوادونو، جرمني او فرانسې د امریکا له خوا د دوی پر تولیداتو د تعرفې لوړولو ته غبرګون ښودلی او د ورته اقدام ګواښ یې کړی دی.

د جرمني د اقتصاد وزیر رابرټ هابیک ویلي، اروپایي ټولنې ته مهمه ده چې د امریکا له خوا د تعرفې لوړولو ته واحد ځواب ورکړي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې ښاغلي هابیک ویلي اروپا په نړۍ کې تر ټولو لوی واحد بازار لري او دا به پياوړی ساتي.

د فرانسې د حکومت ویاندې سوفیا پریماس ویلي، دوی به د همدې اپریل میاشتې په نیمایي کې د امریکا پر المونیمو او فولادو او بیا د همدې میاشتې په پای کې د امریکا پر نورو تولیداتو تعرفې لوړې کړي.

د چین په ګډون یوشمېر نورو هېوادونو هم غبرګونونه ښودلي دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ پرون چهارشنبې پر خپلو سوداګریزو شریکانو "متقابلې تعرفې" وضع کړې.

دې ترڅ کې د اروپایي ټولنې پر سوداګریزو توکو ۲۰ سلنه، د امریکا پر اقتصادي سیال چین ۳۴ سلنه ، جاپان ۲۴ سلنه او نورو هېوادونو هم همداسې بېلابېلې تعرفې ولګول شوې.

د تعرفو د لست له مخې ویتنام له۴۶ سلنه، هند له۲۶سلنه، اندونیزیا له ۳۲ سلنه، کامبودیا له ۴۹سلنه، مالیزیا له ۲۴سلنه، جنوبي کوریا له ۲۵ سلنه، ټایلنډ له ۳۶سلنه، تایوان له ۳۲ سلنه، سویس له ۳۱سلنه، اوکرایین او بریټانیا بیا هر یو له لس سلنه تعرفې سره مخ شوي دي.

د اقتصادي همکارۍ او بهرنۍ پانګونې په برخه کې د روسیې ځانګړی استازی واشنګټن ته تللی څو له امریکايي چارواکو سره په اوکرایین کې د جګړې د پایته رسولو او اوربند په اړه خبرې اترې وکړي.

رویترز خبري اژانس د دوو باخبره امریکايي سرچینو په حواله ویلي، کیریل دمیتریف پرون چهارشنبې د امریکايي چارواکو په رسمي بلنه واشنګټن ته رسیدلی دی.

د رویتر په ټکو، د منځني خیتځ لپاره د امریکا ځانګړي استازي سټیو وتکاف د سپینې ماڼې او بهرنیو چارو وزارت په لارښونه تیره اونۍ دمیتریف ته د بلنه سربیره د لنډ مهاله ویزې د برابرولو په برخه کې مرسته کړې وه.

د ۲۰۲۲کال له فبرورۍ له راهیسې له کله چې روسیې پر اوکرایین یرغل کړی، دا لومړی ځل دی چې یو لورپوړی روسي چارواکی واشنګټن ته سفر کوي.

د سي این این د راپور له مخې دمیتریف او وتکاف به د امریکا او روسیې د اړیکو پر پراخیتا او پیاوړتیا هم خبري وکړي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ چې په دې وروستیو کې د اوکرایین په جګړه کې د اوربند د خبرو اترو له سست بهیر او د روسیې د ولسمشر ولادیمیر پوتین له چلنده ناراضه ښکاري تیره شپه يې د اروپايي ټولنې او اوکرایین په ګډون د نړۍ په ډیر شمیر هېوادونو له ۴۰سلنه د لوړو تعرفو د وضعه کولو پرمهال یو بیا ژمنه وکړه چې د اوکرایین جګړه به پای ته رسوي.

د ټرمپ په ټکو، روسیه او اوکرایین د خبرو په بهیر کې ښه همکاري کوي.

د پاکستان په کراچۍ ښار کې د طالبانو د حکومت سرکونسل عبدالجبار تخاري وايي، د سند ایالت د پولیسو له مشر غلام نبي میمن سره يې د افغان کډوالو د وضعیت په اړه خبرې کړي دي.

په هغې خبرپاڼه کې چې افغان کونسلګرۍ د چهارشنبې په ورځ خپره کړې راغلي، "تخاري له پاکستاني لوري غوښتي څو د هغوو افغان کډوالو نیول او ځورول ودروي چې په پاکستان کې د پاتي کیدو قانوني اسناد لري".

په خبرپاڼه کې د سند ایالت د پولیسو مشر ژمنه کړې چې په دې برخه کې به د طالبانو له حکومت سره همکاري وکړي.

بل پلو، پاکستاني رسنیو راپور ورکړی چې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي او د دې هېواد صداعظم شهبازشریف د بې اسناده افغان کډوالو د جبري اخراج په اړه خبرې کړي دي.

د پاکستاني رسنیو د راپور له مخې، دغو دوو لوړو پوړو چارواکو د بې اسناده افغان کډوالو پر وړاندې د قانوني اقداماتو غوښتنه کړې ده.

د پاکستان حکومت د تیرې مارچ میاشتې ۳۱مه د ای سي سي کارت لرونکو افغان کډوالو لپاره وروستۍ مهلت ټاکلی وه چې درې ورځي وړاندې پای ته ورسیده.

په تیرو دریو ورځو کې په لسهاو بې اسناده افغان کډوال د پلازمینې اسلام اباد په ګډون د پاکستان په لویو ښارونو کې نیول شوي او بیرته افغانستان ته ډپیورټ شوي دي.

خو په دې هېواد کې میشت یو شمیر افغان کډوال وايي، پاکستاني پولیس هغه افغانان هم نیسي چې قانوني اسناد لري.