د امریکا د متحده‌ایالتونو ولسمشر جوبایډن او د بریتانیا صدراعظم کیر سټارمیر یو ځل بیا له اوکراین څخه په کلک ملاتړ ټینګار وکړ، خو پر هغو وسلو لګول شوي محدودیتونه په خپل ځای پاتې دي چې لوېدیځ اوکراین ته يې ورکړي او کییف اجازه نه‌لري چې د روسیې د خاورې دننه پرې هدفونه په نښه کړي.

سپینې ماڼۍ پرون جمعه په یوه اعلامیه کې وویل، د دواړو مشرانو په خبرو کې دا موضوع چې ایا کییف ته اجازه ورکړي چې له لیرې واټن ویشتونکو توغندیو څخه د روسیې د خاورې د ننه د بریدونو لپاره کار واخلي؟ راپورته نه‌شوه.

تمه کېده هغو نښو ته په پام چې د اوکراین متحدینو په‌دې وروستیو کې پر دغو وسلو د لګول شویو محدودیتونو د لیرې کولو لپاره ښودلې، له بایډن سره د سټارمیر په کتنه کې به نوموړی په‌دې برخه کې پر هغه فشار راوړي.

خو په خپره شوې اعلامیه کې د دې یادونه نه‌ده شوې، بلکې له اوکراین څخه د ملاتړ د دوام ترڅنګ د ځینو نړیوالو مسایلو یادونه شوې ده.

د روسیې ولسمشر ولادمیرپوتین د پنج‌شنبې په ورځ خبرداری ورکړ، چې که لوېدیځ خپله پالیسي بدله او اجازه ورکړي چې له وسلو یې د روسیې په خاوره کې د ننه د لیرې هدفونو لپاره کار واخیستل شي، نو دا به د روسیې په وړاندې د ناټو د جګړې په معنا وي.

د افغان نجونو، ښځو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري وایي، په افغانستان کې پر هزاره‌ګانو وروستۍ حمله یوازینۍ حمله نه‌ده، بلکې هغه د دوی په وړاندې د ویجاړونکي تاوتریخوالي یوه بېلګه ده.

مېرمن امیري بېګا پر خپله ایکس‌پاڼه په دایکنډي کې پر هزاره وګړو د وړمې ورځې د برید چې مسوولیت د اسلامي دولت ډلې د خراسان څانګې اخیستی، له قربانیانو او د هغوی له کورنیو سره خواخوږي څرګنده کړې ده.

نوموړې لیکلي، دا هم له هغو افغانانو سره یوځای کېږي چې د هزاره‌ګانو وضعیت ته د لازیاتې پاملرنې او ساتنې او د حساب ورکولو غوښتنه کوي.

تر دې مخکې دا برید د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافیرې کرن ډیکر، په افغانستان کې د ملګروملتونو د مرستندویه ماموریت یا یوناما او د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتونو ځانګړې راپور ورکونکي په ګډون یوشمېر لوريو غندلی او له عاملانو سره یې د حساب کتاب غوښتنه کړې ده.

د امریکا متحده‌ایالات وایي، د روسیې خبري رسنۍ RT له کریملن څخه مستقیم اوامر ترلاسه کوي او هغه د روسیې له پوځي استخباراتو سره کار کوي، ترڅو د ډیموکراسۍ د کمزوري کولو لپاره په ټوله نړۍ کې غلط معلومات خپاره کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن پرون جمعه ناوخته په واشنګټن کې خبریالانو ته وویل، متحده‌ایالات نوي شواهد راټول کړي چې دRT او د رسییه سیودنیه Rossia Segodnya میډیا ګروپ تر چتر لاندې څلورو نورو رسنیو ترمنځ همکاري ثابتوي.

د ده په خبره د دوی هدف دا دی چې، نورو هېوادونو ته د غلطو معلوماتو د ګواښ خبرداری ورکړي.

د امریکا خزانې وزارت تېره اوونۍ امریکایانو ته خبرداری ورکړ، چې روسیه د امریکا د روان کال د ولسمشرۍ پر انتخاباتو د نفوذ هڅه کوي.

دې وزارت او د امریکا د بهرنیو چارو وزارت تېره اوونۍ اعلان وکړ، چې د روسیې پر دغو رسنیو یې بندیزونه لګولي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر همدارنګه وویل، وزارت به یې یو ډیپلوماتیک کمپاین پیل کړي، ترڅو هغه شواهد له نورو هېوادونو سره شریک کړي چې متحده‌ایالتونو د RT د پراخو وړتیاوو په اړه ترلاسه کړي او له هغو به وغواړي چې په وړاندې یې اقدام وکړي.

ټاکل شوې چې د امریکا د ولسمشرۍ انتخابات د نومبر میاشتې په پنځمه نېټه ترسره شي.

په تور سمندرګي کې د اوکراین د غَلو دانو پر یوه ملکي کښتۍ د روسیې حملې د ناټو غبرګون پارولی دی.

د ناټو ویاندې فرح دخل الله له‌دې پېښې یوه ورځ وروسته پرون (د وږي ۲۳مه) په‌دې اړه غبرګون وښود او برید یې وغانده.

مېرمن دخل الله د بلجیم په پلازمېنه بروکسل کې د خبرو پرمهال وویل، دا حملې هيڅ راز توجیه نه‌لري او یوازې په جګړه کې د روسیې بې پروايي ښيي.

په عین حال کې د ناټو غړې رومانیا په تور سمندرګي کې د کښتیو د امنیت په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.

رومانیايي چارواکو پرون وویل، دا کښتۍ د رومانیا په اوبو کې روانه وه، چې د شپې په یوولسو بجو د روسیې په برید کې په نښه شوه.

د رومانیا ساحلي ګارډ په یوه بیان کې وویل، ياده کښتۍ د اوکراین له چیرنومورسک ښار څخه استانبول ته غلې دانې لېږدولې.

د نړۍ د کاتولیکو عیسویانو مذهبي مشر په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو په هڅو کې د نه پرمختګ له کبله خواشیني څرګنده کړه، خو پاپ فرانسس په عین حال کې د اسراییلو په بمباریو کې د فلسطیني ماشومانو د وژنې د بندېدو غوښتنه وکړه.

پاپ فرانسس چې د آسیا پاسیفیک هېوادونو ته له دولس ورځني سفر وروسته پرون له خپلې الوتکې د راکوزېدو په حال کې خبرې کولې وويل، دی په غزه کې د سولې د ټینګښت پر لور د پرمختګ نښې نه ويني.

پاپ له‌دې مخکې هم بیا بیا په غزه کې د تاوتریخوالي په غندنه کې خبرې کړې دي.

پاپ زیاته کړه چې، دی هره ورځ د غزې له کاتولیکې کلیسا سره چې د ده په وینا شاوخوا ۶۰۰ تنه مسلمانانو او عیسویانو پناه په‌کې اخیستې ده، خبرې کوي او د هغو له خولې د جګړې په اړه بوږنوونکې خبرې اوري.

د غزې جګړه د تېر کال د اکتوبر په اوومه وروسته له هغه پیل شوه، چې حماس ډلې د اسراییلو پر قلمرو برید وکړ، نژدې ۱۲۰۰ کسان یې ووژل او شاوخوا ۲۵۰ نور یې برمته کړل.

اسراییلو په ځوابي حملو کې تردې دمه د فلسطیني چارواکو د معلوماتو له‌مخې له ۴۱ زرو ډېر فلسطینیان وژلي دي.

د راپورونو له‌مخې په سرپل ولایت کې د طالبانو د امربالمعروف او نهي عن‌المنکر ریاست د چنار یوه ونه د شرک، بدعت او خرافاتو د دودېدو د مخنیوي لپاره له بیخه ایستلې ده.

د طلوع نیوز خصوصي ټلوېزیون او څو نورو رسنیو د راپورنو له‌مخې د سرپل د امربالمعروف ریاست په یوه بیان کې ویلي، د دې ولایت اوسېدونکو باور درلود چې که پردې ونه میخ ټک وهي، نو ستونزې او ناروغۍ به یې ختمې شي.

د سيمې خلکو په‌دې اړه رسنيو سره تر اوسه خبرې نه‌دي کړي.

د جنوبي افریقا د کرکټ د ملي لوبډلې کپټان له افغان لوبډلې سره د سیالۍ په درشل کې خپل غږ د دې هېواد د کرکټ د لوبغاړو له انجمن سره غبرګ کړ او د افغانستان له ورزشکارو ښځو او نجونو سره د توپیری چلند د پای ته رسېدو غوښتنه یې وکړه.

ټېمبا باووما Temba Bavuma پرون (د وږي ۲۳مه) متحده عربي اماراتو ته چې له افغانستان سره لوبې په‌کې پلان شوې دي، له روانېدو مخکې وویل، د ده خپل هېواد جنوبي افریقا چې دېرش کاله مخکې توکمیز تبعیض په‌کې پای ته ورسېد، د بشري حقونو د سرغړونو له پلوه خورا ډېر کړاو ګاللی او دی غواړي چې د افغان ښځو او نجونو حقونو ته درناوی وشي.

په پام کې ده د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله د وږي په ۲۸مه په متحده عربي اماراتو کې د جنوبي افریقا د لوبډلې کوربه وي.

په‌دې لوبلړۍ کې به دواړه لوبډلې د پنځو ورځو په ترڅ کې درې یوورځنۍ لوبې وکړي.

په افغانستان کې د ملګروملتونو مرستندوی ماموریت یا یوناما په دایکنډي کې د خونړۍ حملې د عاملانو د نیول کېدو غوښتنه کړې.

یوناما پرون پر ایکس شبکې په یو بیان کې د دې پېښې له قربانیانو او د هغو له کورنیو سره خواخوږي څرګنده کړې ده.

د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت شارژدافیرې کرن دیکر هم دا پېښه غندلې ده.

مېرمن دیکر پر خپله ایکس‌پاڼه په یو بیان کې د یوناما د هغې غوښتنې ملاتړ کړی چې وايي، د دې حملې له عاملانو سره باید حساب کتاب وشي.

په عین حال کې په ژنیو کې د افغانستان دایمي استازولۍ چې د پرځېدلي جمهوري نظام استازي یې اداره کوي، پر خپله ایکس‌پاڼه د دایکنډې په پېښه کې د بې‌ګناه کسانو پر مرګ‌ژوبله خپګان ښودلی دی.

له بلې خوا د ایران د بهرنیوچارو وزارت ویلي، د دایکنډي د پېښې قربانیان هغه کسان دي چې له کربلا څخه د راستنو شویو زایرانو هرکلي ته ولاړ وو.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت په بیان کې راغلي دي چې، تهران د دې جنایت عاملانو ته د سمدستي سزا ورکولو غوښتنه کوي.

له‌دې مخکې د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بېنيټ او یوشمېر افغان سیاستوالو هم دا برید غندلی وو او عاملانو ته یې د سزا ورکولو غوښتنه کړې وه.

د راپورونو له‌مخې د پنج‌شنبې ورځې په ماښام په دایکنډي ولایت کې وسله‌والو کسانو ۱۴ کسان په ډزو ووژل او شپږ نور یې ټپیان کړل.

د دې برید پړه د داعش ډلې خراسان څانګې ومنله.

اروپایي ټولنې له ادعا سره سم روسیې ته د ایران د بالستیک توغندیو د لېږلو غندنه کړې او ویلي یې دي چې پر دې غور کوي چې پر ایران نوي بندیزونه ولګوي.

د اروپایي ټولنې د بهرنۍ تګلارې مشر جوزیف بورېل نن په بروکسل کې وویل چې له خپلو نړیوالو شریکانو سره به ایران ته واضح او همغږه ځواب ورکړي او پر داسې لارو چارو به غور وکړي چې د ایران د هوایي چلند سکتور ورسره محدود شي.

د ایران د هوایي چلند پر سکتور له مخکې نه هم سخت بندیزونه لګېدلې دي.

د روغتیا د نړیوال سازمان مشر ټیډروس اډانوم ګیبریوسس په جګړه ځپلې غزه کې د پولیو د لومړي پراو د کمپاین د بشپړېدو ستاینه وکړه او په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې یې ولیکل چې دا د غزې په تړانګه کې د ژوند د یوه تریخ ورځني واقعیت په ترڅ کې ستره بریا ده.

د دې کمپاین په ترڅ کې څه باندې پنځه لکه شپېته زره ماشومانو ته د پولیو واکسین ورکړل شو.

د واکسین دا کمپیان د سپټمبر په لومړۍ نېټه وروسته تر دې پيل شو چې په غزه کې له ۲۵ کالونو وروسته د پولیو د لومړۍ مثبتې پېښې خبر ورکړل شو.