د چین ولسمشر شي جن پنګ فرانسې ته خپل سفر پای ته ورساوه او صربیا ته ستون شو.

د راپورونو په اساس، د فرانسې ولسمشر امانول مکرون له خپل چینايي سیال سره په لیدنه کې پر هغه بازار ته د لاسرسي او د اوکرایین د جګړې په برخه کې ځینې نیوکې کړې دي.

په دې اساس شي جن پنګ د بهرني سیاست او سوداګرۍ په برخه کې د امتیازاتو د ورکړې لږ چمتووالی ښودلی.

د رویټرز د راپور له مخې، مکرون تمه درلوده چې د اروپا او چین تر منځ د غیر متعادلې سوداګرۍ په بدل کې چینايي بازارونو ته د اروپا د زیات لاسرسي او پر چینايي شرکتونو د سبسایدۍ د کمولو په برخه کې شي جن پنګ متقاعده کړي.

خو راپورونه وایي چې د چین ولسمشر په دې برخه کې د بدلونو لپاره ډېره لیوالتیا نه وه ښودلې.

د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مشر جوزپ بوریل وویل د اروپايي ټولنې غړو ته یې سپارښتنه کړې وه چې د ولادمیرپوتین د لوړې په مراسمو کې ګډون ونه کړي.

بوریل پرون په بروکسل کې خبریالانو ته وویل:

" د اروپايي ټولنې له غړو هېوادونو سره تر ګڼو بحثونو وروسته مې هغوی ته دا پيغام ورکړ چې زما په باور سم کار دا دی چې د لوړې په دې مراسمو کې برخه وانخلو. زما سپارښتنه دا وه چې دا کار ونکړئ."

۷۱ کلن ولادمیرپوتین پرون د ولسمشرۍ د یوې بلې شپږ کلنې دورې د پیل په خاطر لوړه وکړه. ګڼو لویدیځو هېوادونو دا مراسم تحریم کړي وو او دلیل یې په اوکرایین د روسیې غیر موجه یرغل او د پوتین د بریا لپاره سازمان شوې ولسمشریزې ټاکنې یادوي.

د ایران حکومت د بهرنیو ناقانونه کارګرو د استخدام پر سر جریمه لګولې ده.

په ایران کې بهرني کارګر اکثر د افغانستان دي.

د ایران د کار وزارت د بهرنیو اتباعو د استخدام لوی ریاست پرون اعلان کړی چې که له دې وروسته څوک ناقانونه کارګر وګماري نو د ورځې نږدې یو میلیون او دوه لکه تومنه چې شاوخوا شل ډالره کېږي جریمه کېږي.

چارواکو خبرداری ورکړی چې که څوک د دوی خبرې بابیزې وګڼي او د ناقانونه کارګرو استخدام ته دوام ورکړي جریمه به پرې دوه برابره کړي.

تر دې مخکې هم ایراني چارواکو د افغان کډوالو په وړاندې محدودیتونه وضع کړي چې له ډلې یې ۱۶ ښارونو ته د افغانانو د ورتګ مخنیوی او له اسنادو پرته د درملو او ځینو خوراکي توکو د پېرلو ممانعت شامل دي.

که څه هم ایراني چارواکو لکونه افغان کډوال له خپلې خاورې ایستلي، خو د راپورونو په اساس شاوخوا درې میلیونه افغانان په ایران کې اوسیږي.

د دغو خلکو یوه لویه برخه د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته هلته اړولي او اکثر یې د اوسېدو اسناد نه لري.

د طالبانو حکومت وایي چې د دوی د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د ملګرو ملتونو د مالي او اداري چارو د مشورتي کمېټې له یو شمېر غړیو سره په بېلابېلو مسلو خبرې کړي.

په یوه بیانیه کې راغلي چې پرون په دې ناسته کې په ملګرو ملتونو کې د افغانستان پر استازیتوب،بشري مرستو موثریت او په افغانستان کې د انکشافي پروژو د ملاتړ په امکان خبرې وشوې.

د بیانیې په حواله مولوي متقي په یو شمېر برخو له هغې ډلې خصوصي سکتور کې د ښځو رول مهمه بللی.

د ملګرو ملتونو د مالي او اداري چارو د مشورتي کمېټې مشر بچار بونګ عبدالله چې د یوه شل کسیزه پلاوي مشري په غاړه لري ویلي افغانستان ته یې د سفر هدف د یوناما د چارو ارزونه ده او غواړي د افغانستان د لومړیتوبونو په اړه د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلۍ ته معلومات وړاندې کړي.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد وایي په بدخشان ولایت کې د کوکنارو د له منځه وړلو پر سر رامنځته شوې لانجه هواره شوه.

مجاهد سه شنبه ناوخته په خپله ایکس پاڼه لیکلي چې د درایم او ارګو خلکو له حکومتي پلاوي سره په ناسته کې ژمنه کړې چې د کوکنارو له محوې ملاتړ کوي او د ده په خبره مزاحمت به نه ورته کوي.

په ارګو او درایم کې د طالبانو د کوکنارو د له منځه وړلو ټیمونو له ولسي خلکو سره لانجه کړې وه چې په نتیجه کې یې د سیمې دوه تنه وژل شوي وو او شپږ نور ټپیان وو.

ذبیح الله مجاهد ویلي چې د زیانمنو ستونزو ته به رسیدګي کېږي او له دې وروسته به په دې برخه کې څه شخړه نه رامنځته کېږي.
د ارګو او درایم لسګونو اوسیدونکو د طالبانو په وړاندې تاوتریخجنې مظاهرې وکړې او له دې سیمو یې د طالبانو د ځواکونو د وتلو غوښتنه کوله.

خلکو شکایت کاوه چې د طالبانو وسله وال د دوی شنې کروندې او میوه داره ونې هم د کوکنارو د له منځه وړلو پر مهال له منځه وړي.

د افغانستان برښنا شرکت چارواکي وایي چې په تېر یوه کال کې یې د ګاونډیو هېوادونو د وارداتي برښنا او د برښنا د تولید د کورنیو شرکتونو د برښنا د پېر له درکه ټول پورونه ورکړي دي.

د باختر آژانس چې طالبان یې اداره کوي د راپور له مخې د دې شرکت ویاند حکمت‌الله میوندي نن سې شنبې په کابل کې د حکومت د رسنیو په مرکز کې چې د دې شرکت چارواکو خپلې لاسته راوړنې له رسنیو سره شریک کولې وویل چې ازبکستان ته څه باندې ۱۰۵ میلیون ډالره، تاجکستان ته څه باندې ۷۱ میلیون ډالره، ترکمنستان ته څه باندې ۶۴ میلیون ډالره، ایران ته څه باندې ۴۸ میلیون ډالره او کورنیو شرکتونو ته هم ۳۶نیم میلیون ډالره ورکړل شوي دي.

د افغانستان برښنا شرکت مسوولانو د افغانستان په یو شمېر سیمو کې د برښنا د تولید د ځینو پروژو د یادونې ترڅنګ دا هم وویل چې له یو شمېر پخوانيو زوراکو او سیاسیونو څخه چې د دغه شرکت پوروړي وو، کابو ۱۸۶ میلیونه افغانۍ راټولې کړي او د پاتي پورونو د راټولولو په هدف یوه طرحه جوړه شوې چې د دوی د مشر له کتنې او تایید وروسته به یې په اړه پرېکړه وشي.

دغه شرکت د برښنا د پېر له درکه د ګاونډیو هېوادونو د ټولو پورونو د پرې کولو خبره داسې مهال کوي چې په تېرو وختونو کې ډېر ځلې لیدل شوي چې د افغانستان لوری په خپل وخت د پورونو په پرې کولو کې پاتې راغلی و.

د پاکستان پوځ نن سې شنبې ادعا وکړه چې په پاکستان کې پر چینایي وګړو وروستۍ ځانوژونکې حمله په افغانستان کې پلان شوې او بریدګر یې هم د افغانستان وګړی و.

د مارچ په ۲۶مه د خیبر پښتونخوا ایالت د شانګلې ولسوالۍ په بشام سیمه کې په یوه ځانمرګي برید کې پنځه چینایي انجینران او د هغوی پاکستانی موټر چلوونکی ووژل شول.

د هغه برید مسوولیت تراوسه کومې ډلې نه‌دی اخیستی.

دغو چینایي انجنیرانو په داسوکې د اوبو بند او برښناکوټ پر جوړولو کارکاوه.

د پاکستان د پوځ ویاند جنرال احمد شریف په اسلام‌آباد کې په یوه خبري کنفرانس کې وویل چې دغه حمله کاملاً په افغانستان کې پلان شوې او هغه موټر چې ور څخه په دغه برید کې کار اخیستل شوی و، هم په هغه هېواد کې چمتو شوی و.

هغه همدارنګه بریدګر هم د افغانستان وګړ وباله او ویې ویل چې د دغه برید په تړاو څلور مشکوک کسان نیول شوي دي.

د طالبانو حکومت د پاکستان د پوځ د دغې ادعا په اړه سمدستي غبرګون نه‌دی ښودلی، خو له دې مخکې یې په پاکستان کې تاوتریخوالی د اسلام‌آباد داخلي مسئله بللې ده.

د طالبانو حکومت دغه راز ویلي چې هیچا ته به اجازه ورنه‌کړي چې د افغانستان له خاورې پر نورو د بریدونو لپاره کار واخلي.

حماس وایي، د مصر او قطر په منځګړیتوب یې په غزه کې د اوربند وړاندیز منلی، خو اسراییل ویلي چې دغه موافقه د دوی اساسي غوښتنې نه پوره کوي او د غزې پر جنوبي ښار رفح به پوځي عملیات مخ ته یوسي.

خو اسراییل دا هم ویلي چې په دې اړه به خبرو ته دوام ورکړي.

حماس چې متحده ایالات او اروپایي ټولنه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژني، په ناڅاپي توګه د اوربند دغه موافقه څو ساعته وروسته له هغې مني چې اسراییل د رفح له ختیځو سیمو شاوخوا سل زره کسانو ته له خپلو کورونو د وتلو امر کړی دی.

هغه اقدام چې پر دې سیمې د اسراییل د پوځي عملیاتو د ژر پیلېدو نښه بلل کېږي.

په عین حال کې د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټېرېش وایي، د غزې پر جنوبي ښار رفح پوځي عملیات د نه زغملو وړ دي.

هغه نن سهار وختي په یوه وېډیویي پیغام کې چې د ملګرو ملتونو رسنیو خپور کړی، په غزه کې اوربند حیاتي بللی دی.

هغه ویلي په سیمه کې پوځي عملیات به ناوړه بشري عواقب ولري او ورسره به سیمه لا بې ثباته شي.

د اسوشېټېډپرېس خبري اژانس د راپور له مخې اسراییل پرون ناوخته پر رفح هوایي بریدونه پیل کړل.

اسراییل د غزې جنوبي ښار رفح د حماس ډلې وروستی مورچل ګڼي، خو امریکا، ملګري ملتونه او نور اړخونه په دې سیمه کې چې د غزې د نفوس شاوخوا ۱،۴ میلیونه وګړو له جګړو پناه وروړې، د اسراییل له پوځي عملیاتو سره موافق نه دي.

د اوکراین د استخباراتو ادارې یا "ایس‌بي‌یو" (SBU) نن وویل چې د روسیې د استخباراتو د اجنټانو یوه شبکه کې نیولې چې د ولسمشر ولودمیر زیلینسکي او د اوکراین د نورو چارواکو د وژنې پلان یې جوړ کړی و.

د اوکراین استخباراتو ویلي چې دغې شبکې د زیلینسکي تر څنګ د استخباراتي ادارې د مشر واسیلي مالیوک او د پوځي استخباراتو د مشر کیریلو بودانوف د وژنې پلان هم درلود.

د اوکراین استخباراتي ادارې ویلي چې د دولتي ګارډ د ځواکونو دوه ډګروالان چې نومونه یې نه دي اخیستل شوي، د جګړې پر مهال په ملي خیانت او یوه ترویستي عمل تورن شوي دي.

دغه دوه کسان د دوی د کورونو له تالاشۍ وروسته نیول شوي او که دوی مجرم وپېژندل شي، په عمري بند به محکوم شي.

د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ ادارې مشر رافایل ګروسي چې د ایران په سفر وتلی، نن په اصفهان کې د خبرو پر مهال له تهرانه وغوښتل چې د خپل اټومي پروګرام په برخه کې د همکارۍ د پیاوړتیا لپاره کوټلي ګامونه واخلي.

هغه په عین حال کې له تهران غوښتنه کړې چې د نړیوالو اندېښنې لیرې کړي.

ګروسي په اصفهان کې یوه کنفرانس ته وینا پر مهال وویل چې ایرانو چارواکو سره یې د خبرو وړاندیز کړی و چې پر ډېرو کوټلو، عملي او محسوسو اقداماتو تمرکز وکړي، داسې اقدامات چې د اجرا وړ وي او د دواړو لوریو ترمنځ همکاري چټکه کړي.

د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې مشر رافایل ګروسي د ایران د اټومي انرژۍ د سازمان د مشر محمد اسلامي په ګډون له لوړرتبه ایراني چارواکو سره پر اټومي موضوعاتو او نورو مسایلو خبرې کړې دي.

ګروسي په داسې حال کې د اټومي مسایلو پر سر د اختلافاتو پر حل ټینګار کړی چې منځنی ختیځ له سختو شېبو سره مخامخ دی، په ځانګړې توګه په غزې تړانګه کې د اسراییل او د ایران له ملاتړه د برخمنې فلسطیني ډلې حماس ترمنځ روانه جګړه.