افغانستان
خوست کې د ماشومانو د زده کړو په هدف قومي تړون
د خوست د شمل-دوه منده ولسوالۍ اوسیدونکو قومي پرېکړه وکړه، چې نوي ښوونیز کال کې به خپل ټول ماشومان او تنکي زلمیان ښوونځیو کې شاملوي.
په پرېکړه کې راغلي، که چا له دې تړونه سرغړونه وکړه، نو قوم به ورسره ټولې اړیکې پرې کوي او سل زره افغانۍ به ناغه ورڅخه اخلي.
په دې ناسته کې قومي مخورو وویل، د دې سیمې د وروسته پاتې والي او ستونزو یوازینۍ لامل دادی، چې دوی له زده کړو لرې پاتې شوې دي.
په دې قومي پرېکړه کې د دې ولسوالۍ ټول خلک مکلف شوي، چې خپل له پنځو تر شلو کلونو پورې ماشومان او تنکي زلمیان به دوه میاشتې وروسته د نوي ښوونیز کال په پیلیدو ښوونځیو او یا ددیني زده کړو په مرکزونو کې شاملوي.
یاده ناسته کې ګڼو قومي مخورو، ځايي مسوولینو، علماوو او ځوانانو برخه اخیستې وه.
د ځوانانو د سمون ټولنې مشر احمدالله افتاب د لیکلي تړون یوه برخه مشال راډیو ته ولوسته: "د شمل-دوه منده ولسوالۍ قومي مشران، ځوانان او علماء کرام د سمون ټولنې د فعالانو د هڅو په پایله کې پi دې وتوانیدل چې د خپلو ماشومانو د ژوند د ښه کېدو په خاطر د زده کړو لپاره دا پرېکړه لیک رامنځته کړي، ټولې کورنۍ په دې مکلفې دي، چې خپل هغه ماشومان چې د مدرسو او ښوونځیو د شمولیت عمر يې پوره کړی وي په راتلونکې نوي ښوونیز کال کې به يې ښوونځيو کې شاملوي او د نه تطبیق په صورت کې سرغړونکي به د قوم د ښو او بدو وتلي او سل زره افغانۍ ناغه به هم ورڅخه اخیستل کېږي."
د خوست ځینو قومونو پخوا هم په ټولنیزو مسایلو کې ځینې تړونونه کړي، چې په پوره ډول نه دي عملي شوي.
دا په داسې حال کې ده، چې تېر کال کې د خوست د موسی خېلو منګل میشتې ولسوالۍ قومي مخورو، سپین ږیرو او مدني فعالانو هم پرېکړه کړې وه، چې د ښوونځي د عمر برابر نجونې او ماشومانې به ښوونځیو کې شاملوي او که کوم کور یاده پرېکړه ونه منله، کورنۍ به يې پنځه زره افغانۍ ناغه کیږي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د کابل پیروزي ځوانانو ټیم د عدالت فراه ټیم مات کړ
د کابل پیروزي ځوانانو ټیم وتوانیده د عدالت فراه ټیم مات کړي.
د افغانستان د فوټبال د قهرمانانو په لیګ کې د یکشنبې په ورځ دوې لوبې ترسره شوې، چې د کابل پیروزي ځوانانو، د عدالت فراه ټیم ته دوه د یوه پر وړاندې ماتې ورکړه او په دویمه لوبه کې سرسبز یا شلرفاریاب ټیم د خدیم اف سی بلخ سره مساوي لوبه پای ته ورسوله.
په لومړی لوبه کې سید ذکریا سادات او محمد هارون نصیري ګولونه ووهل.
نن دوشنبه د دغه لیګ وروستۍ لوبې د فراه د ابومسلم او د کندهار د عینو مینې ټیمونو ترمنځ او دویمه لوبه کې د هرات صرافان د هرات د خوافي ټیم پر وړاندې د لوبې میدان ته ښکته کیږي.
یوناما: د ښځو په مشرۍ کاروبارونو کې يې ۹۰۰،۰۰۰ کسانو ته کاري فرصت برابر کړی دی
د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام (UNDP) وايي، د ښځو په مشرۍ د ۸۰ زرو کوچنیو کاروبارونو او اقتصادي بوختتیاو په ملاتړ یې نهه سوه زره کسانو ته کاري فرصتونه برابر کړي دي.
دې پروګرام د یکشنبې په ورځ د (ډیسمبر۲۲مه) پر خپلې ایکس پاڼه/پخواني ټویټر لیکلي چې دغو کاري فرصتونو د څه باندې څلور نیم میلیونو کسانو ژوند ته ګټه رسولې ده.
وړاندې راغلي، دغه کاري فرصتونه د اروپايي ټولنې او جاپان د سفارت په ملاتړ رامنځته شوې دي.
د ملګرو ملتونو دې پروګرام په یو بل خبر کې ویلي، په بغلان ولایت کې یې وروستیو سیلاب ځپلو ۴۳۰۰ کورنیو سره مرسته کړې ده.
دا مرسته په داسې حال کې ده، چې د خوړو نړیوال پروګرام وړمه ورځ په یوه اعلامیه کې ویلي و، په روان ژمي کې څه باندې ۱۵ میلیونه افغانان بشري مرستو ته اړ دي.
سعودي عربستان په کابل کې بیرته خپل سفارت پرانیزي
سعودي عربستان په کابل کې د خپل سفارت د بیرته پرانېستو خبر ورکړی دی.
دغه سفارت د یکشنبې په ورځ د (ډیسمبر۲۲مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، "دا اقدام یې افغانانو ته د خدمتونو وړاندې کولو او د افغانستان او سعودي ترمنځ د دوه اړخیزو اړیکو د پراختیا په موخه کړی دی".
په خبرپاڼه کې ویل شوي، د دې سفارت خدمتونه له پرون یکشنبې راهيسي پیل شوي دي.
د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۱۵مه پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنیدو وروسته ډیر شمیر هیوادونو په کابل کې خپل سفارتونه او ډپلوماټیکې نمایندګۍ وتړلې.
خو په وروستیو کې د ایران، پاکستان او د افغانستان د یو شمیر نورو ګاونډیو هیوادونو تر څنګ، اوس سعودي عربستان هم په کابل کې د سفارت بیرته پرانیستلو خبر ورکړی.
آی او ام وايي راتلونکی کال له افغانانو سره د مرستې لپاره ۵۰۰ میلیون ډالرو ته اړتیا لري
د مهاجرت نړیواله اداره IOM وايي چې په ۲۰۲۵ کال کې د افغانانو د ملاتړ لپاره نژدې ۵۰۰ میلیون ډالره بسپنې ته اړتیا لري.
د ملګروملتونو دې اړوندې ادارې نن (د مرغومي ۲مه) د ۲۰۲۵ کال د بودیجې لپاره په خپله غوښتنه کې ویلي دي چې په راروان کال کې ټولټال ۸،۳ میلیارد ډالر بودیجې ته اړتیا لري چې په دې کې ۴۹۹ میلیون او ۸۰۰ زره به له افغانانو سره د مرستو پر چاره ولګول شي.
IOM وايي، د هغو خلکو ترڅنګ چې د سوریې او اوکراین له بحرانونو تښتي ډېر تمرکز به یې له هغو افغانانو سره په مرستو وي چې د منځنۍ آسیا او بالکان د هېوادونو له لارې په مهاجرت لاس پورې کوي.
دا په داسې حال کې ده چې د کډوالو لپاره د ملګروملتونو د لویې کمیشنرۍ د راپور له مخې څه کم یوولس میلیون افغانان د تېرو څو کلونو جګړو، تشدد او بېوزلۍ له کبله بېلابېلو هېوادونو ته کډوال شوي دي.
د راپورونو له مخې ډېره برخه دا کډوال په ګاونډیو هېوادونو او نوره سیمه کې له ډېرو ستونزو سره لاس ګرېوان دي.
چین د تخار د سرو زرو پر یوه کان ۳۵۰ میلیونه ډالره پانګونه کوي
د طالبانو د حکومت د کانونو او پټرولیم وزارت د تخار ولایت د چایاب ولسوالۍ په یوه کان کې د چین د شاوخوا ۳۵۰ میلیون ډالرو پانګونې خبر ورکوي.
د دې وزارت ویاند همایون افغان له ملي ټلویزیون سره چې طالبان یې اداره کوي، په مرکه کې ویلي دي چې د استخراج د چارو ټول لګښت به چینايي شرکت کوي او د ترلاسه شویو عوایدو ۵۶ سلنه به افغانستان ته ورکوي.
نوموړی زیاتوي چې د چایاب ولسوالۍ په سمتي سیمه کې د سروزرو دا کان لوی دی خو په تړون کې شاوخوا ۱۲ کیلومتر مربع ساحه له مزایدې وروسته د پنځو کلونو لپاره چینايي شرکت او افغان شریکانو ته یې ورکړل شوه.
د ښاغلي افغان په وینا د دې کان د استخراج ټولې چارې به په افغانستان کې دننه کېږي.
د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند په نورو ولایتونو کې هم بېلابېلو شرکتونو ته د سروزرو د کانونو د استخراج د تړونونو د پلان خبر ورکړ.
د طالبانو پر حکومت له دې کبله چې د ډېرو کانونو تړونونه یې له چین سره کړي انتقادونه په زیاتېدو دي.
منتقدان د دې تړونونو د معیارونو او شفافیت له پلوه اندېښمن دي.
تخار کې د چاودنې مسولیت د طالبانو یوې مخالفې ډلې ومانه
د تخار ولایت په مرکز تالقان ښار کې د تېر ماښام د چاودنې پړه د آزادۍ جبهې په نوم د طالبانو مخالفې ډلې ومنله.
دې ډلې تېره شپه ناوخته پر خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ادعا کړې چې وسله والو یې د تالقان ښار د لومړۍ حوزې پر قرارګاه د برید پرمهال د طالبانو د ځواکونو سرګروپ ملا انور وژلی او درې نور سرتېري یې ټپیان کړي دي.
له دې مخکې سرچینو آزادۍ راډیو ته ویلي و، چې د تالقان ښار په سرای سنګ سیمه کې پرون ماښام یوه درنه چاودنه شوې ده.
د آزادۍ جبهې د دې ادعا په اړه طالبانو تراوسه څه نه دي ویلي او آزادي راډیو هم په خپلواک ډول دا ادعاوې نه شي تاییدولای.
ایران وايي افغانستان ته یې صادرات ۱۶۷ ملیون ډالرو ته رسېدلي
د ایران د ګمرکونو یوه چارواکي ویلي، سږکال د لیندۍ/ قوس تر پایه افغانستان ته د ایران صادراتو اندازه له ۱۶۷ ملیون ډالرو زیاته وه.
د دوغارون تایباد سرحدي ګمرک عمومي مدیر سید حسن رحیميزاده ویلي، چې یوازې د دوغارون ګمرک له لارې د ۱۶۷ ملیون ۷۱۳زره او ۷۲۳ ډالرو په ارزښت صادرات شوي دي.
د ده په وینا دا د تېر کال په نسبت افغانستان ته د ایران په صادراتو کې شا و خوا ۵۰ سلنه زیاتوالی ښيي.
د ایران د ګمرکونو دغه چارواکي ویلي چې په دې موده کې له افغانستانه هم د ۱۴ ملیون او ۳۵۰ زره ډالرو په ارزښت ایران ته مالونه وارد شوي دي.
افغانستان چې مصرفي اقتصاد لري، تر ډېره د ګاونډیو هېوادونو پر وارداتو ولاړ دی او خپل صادرات یې کم دي.
د سالنګونو اصلي مسیر د سې شنبې په ورځ پرانیستل کېږي
د طالبانو ټولګټو وزارت وايي د سالنګونو لویه لار به د پلان شوي کار له بشپړاوي وروسته د سې شنبې په ورځ د ټولو موټرو پرمخ پرانیستل شي.
د دغه وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس پرون په یوه ویډیويي پیغام کې وویل، د لار تر پرانیستل کېدو پورې به کوچني او باروړونکي موټر په نوبتي ډول پر جلا مسیر د ټاکلي مهالوېش له مخې تګ راتګ کوي:
«لوی او کوچني مسافروړونکي موټر هره ورځ له دواړو مسیرونو تګ راتګ کولی شي، خو باروړونکي موټر یوه ورځ له شمال څخه د جنوب پر لوري او بله ورځ له جنوب څخه د شمال پر لوري د حرکت اجازه لري. د سې شنبې په ورځ د مرغومي/ جدي پر څلورمه بارړونکي موټرونه له شمال څخه جنوب ته د حرکت اجازه لري.»
د طالبانو ټولګټو وزارت له خلکو او موټرچلوونکو غوښتنه کړې، چې پر دغه لار د سفر پر مهال د وسایطو زنځیر، تودې جامې، د ژمي توکي او نور ضرور وسایل له ځان سره ولري.
د سالنګ لویه لار هر کال د اورښتونو او توفانونو له کبله د موټرو پرمخ د لنډې مودې لپاره تړل کېږي.
تخار کې چاودنه وشوه
د تخار ولایت په مرکز تالقان ښار کې نن ماښام چاودنه وشوه.
ځايي سرچينې وايي، چاودنه سراى سنګ او لومړۍ امنيتي حوزې ته نږدې يوه ريکشا کې د ځاى پر ځاى شوي ماين له امله شوې ده.
د چاودنې شدت د ځايي اوسېدونکو تر منځ وېره خپره کړې او طالبانو امنيتي ځواکونه سيمې ته لېږلي دي.
تر اوسه طالب چارواکو د چاودنې د څرنګوالي او د مرګ ژوبلې د شمېر او احتمالي زیان په اړه څه نه دي ویلي.
د ارزو ټلویزیون ۷ نیول شوي کارکوونکي خوشې شول
د افغانستان د خبریالانو مرکز د آرزو ټلویزیون د نیول شویو کارکوونکو د خوشې کېدو خبر ورکړ.
دغه مرکز د شنبې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د دغه خصوصي ټلویزیون دا ۷ کارکوونکي په ضمانت خوشې شوي، خو په کابل کې لا هم د دغه ټلویزیون دفتر ته د فعالیت اجازه نه ده ورکړل شوې.
وړاندې لیکل شوي، چې د دغو کسانو محاکمه به یوه اوونۍ وروسته وشي.
د افغانستان د خبریالانو مرکز د آرزو ټلویزیون د کارکوونکو د خوشې کېدو هرکلی کړی او د طالبانو له حکومت یې غوښتنه کړې چې دا قضیه پای ته ورسوي.