د افغانستان او زیمبابوې د کرکټ د ملي لوبډلو ترمنځ د دوهمې ټسټ لوبې دوهمه ورځ پرون داسې مهال پای ته ورسېده چې افغانستان له سیال زیمبابوې څخه ۲۰۵ منډې مخکې دی.

افغانستان د لوبې په دوهمه پاڼۍ کې د رحمت شاه د ۱۳۹ او د عصمت علم د ۶۴ ناسوځېدلو منډو په مټ د ۷ لوبغاړو په زیان ۲۹۱ منډې وکړې او نن به د دوهمې پاڼۍ په بشپړولو سره د زیمبابوې سیالې لوبډلې ته د منډو هدف ټاکي.

د دې لوبې په لومړۍ پاڼۍ کې افغانستان ۱۵۷ او زیمبابوې ۲۴۳ منډې کړې وې.

د افغانستان او زبمبابوې ترمنځ لومړۍ ټسټ لوبه مساوي شوه.

اټکل کېږي چې له سبا څخه به د پنجشنبې تر ورځې پورې د افغانستان په ځینو ولایتونو کې د تودوخې درجه ټیټه او یخني ډېره شي.

د هواپېژندنې نړیوالې ادارې اټکل کوي چې د بدخشان ولایت په ځینو سیمو کې به نن د تودوخې ټیټه درجه منفي ۱۳ او لوړه منفي ۸ وي خو د پنجشنبې په ورځ به هلته د تودوخې ټیټه درجه منفي ۲۲ او لوړه منفي ۱۰ وي.

په بامیان ولایت کې به نن د تودوخې ټیټه درجه منفي ۱۸ او لوړه منفي ۹ وي او په میدان وردګو کې به نن د تودوخې ټیټه درجه منفي ۱۶ او لوړه منفي ۵ وي.

د هېواد په نورو سیمو کې هم د هوا د ناڅاپه سړېدو احتمال شته. د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هوا پېژندنې ادارې پرون په یوه بیان کې خبرداری ورکړ چې د پنجشنبې تر ورځې پورې به د سالنګونو په ګډون د هېواد د مرکز او شمال ختیځ په اړوندو سیمو کې هوا ډېره سړه شي.

د ایران د کورنیو چارو وزارت سلاکار وايي چې په تېرو دریو کلونو کې درې میلیون افغان کډوال له ایرانه ایستل شوي دي خو په افغانستان کې د ناوړه شرایطو له کبله بېرته دې هېواده ته ستانه شوي.

نادریار احمدي وايي چې ’’د کلک هوډ په نتیجه کې به له ایرانه د افغان وګړو د پوره وتلو شاهدان واوسو.’’ احمدي افغان کډوال په دوو برخو وویشل. د هغه په وینا یوه ډله افغانان په ایران کې د استوګنې قانوني اسناد لري چې د روغتیايي برخې شاوخوا ۷۰۰ تنه متخصصان چې په ایران کې کار کوي له همدې ډلې دي.

خو د دې ایراني چارواکي په وینا دوهمه ډله، هغه غیرقانوني کډوال دي چې د افغانستان د جګړه ایزو شرایطو له کبله یې دې هېواد ته پناه وروړې ده.

ښاغلی احمدي وايي چې حکومت به د محدودیتونو په لګولو سره د غیرقانوني وګړو ستونزه حل کړي.

د کډوالۍ د نړیوال سازمان د راپور له مخې په ایران کې د دېره افغان کډوالو شمېر له درې میلیون او ۷۰۰ زرو اوړي. د دې سازمان په وینا همداراز له دوو میلیون ډېر افغانان اوس مهال په پاکستان کې دېره دي.

د یوه بل خبر له مخې د ایران د سراوان د سرحدي سیمې د پولیسو یوه چارواکی په دې سیمه کې د ۱۱۵ افغان کډوالو د نیولو خبر ورکړی دی.

د پاکستان په پلازمېنه اسلام اباد کې دېره افغان کډوال وايي نن شنبه هم د افغان کډوالو د نیولو لړۍ روانه وه.

په اسلام اباد کې د افغان کډوالو د شورا مشر میوند عَلَمي له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې وویل، هره ورځ افغان کډوال تر نیول کېدو وروسته افغانستان ته د اخراج لپاره حاجي کمپ ته لېږل کېږي:

«هره ورځ له ۲۰ تر ۲۵ پورې کسان نیول کېږي او حاجي کمپ ته لېږل کېږي. دقیقې شمېرې نه لرو خو په تېرو پنځو ورځو کې ښايي شا و خوا ۱۴۰ یا هم ۱۵۰ افغان کډوال نیول شوي وي.

ځینې یې افغانستان ته لېږل شوي او نور یې په حاجي کمپ کې توقیف دي.» په اسلام اباد کې د افغانانو د نیولو او کور پر کور تلاشۍ لړۍ له تېرې سې شنبې پیل شوې او دا مهال لسګونه نیول شوي افغان کډوال په حاجي کمپ کې ساتل کېږي، چې ځینې یې ښايي افغانستان ته وایستل شي. پاکستان د ۲۰۲۳م کال د نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج پیل کړی، له ایرانه هم د افغان کډوالو د اخراج لړۍ روانه ده.

د هواپېژندنې ریاست سر له سبا دوشنبې د سالنګونو په ګډون د هېواد په مرکزي او شمال ختیځو ولایتونو کې د هوا د درجې د ټیټېدو اټکل کړی دی.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست نن په خپل خبرداري کې نه دي ویلي چې هوا په څو درجو ته راټیټېږي.

په همدې حال کې د طالبانو ټولګټو وزارت د درنې واورې له کبله د څو لارو د تړل کېدو خبر ورکړی دی.

د دغه وزارت ویاند محمد اشرف حق‌شناس ویلي، د سالنګونو لویه لاره د ټرافیکو پر مخ تړل شوې، دغه راز «د غزني مالستان او ناور، د جاغوري او اجرستان ولسوالیو سړکونه او د بامیان د قوناق، اب قول کرمان او شاتو کوتلونه او د دې ولایت د پنجاب ولسوالۍ د دهن سیاه مسیرونه هم د واورې ورښت له امله تړل شوې دي.»

نن شنبه هم د افغانستان په ۲۷ ولایتونو کې د باران او واورې د دوام اټکل شوی دی.

افغانستان ته له ګاونډیو هېوادونو ایران او پاکستان څخه د اته اویا (۷۸) کورنیو د ستنېدو خبر ورکړل شوی دی.

باختر خبري اژانس چې د طالبانو په کنټرول کې دی نن شنبه خبر ورکړی، چې «پرون د تورخم له لارې۴ کورنۍ، د کندهار د سپین بولدک له لارې ۱، د نيمروز د ورېښمو پله له لارې ۳۵ او د هرات د اسلام کلا له لارې ۳۸ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي.»

په دغه خبر کې نه دي ویل شوي چې دغه کورنۍ په خپله خوښه ستنې شوي، که په جبري ډول افغانستان ته ایستل شوي دي. پاکستان د ۲۰۲۳م کال د نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج پیل کړی، له ایرانه هم د افغان کډوالو د اخراج لړۍ روانه ده.

له بلې خوا د ایران یوه چارواکي ویلي چې په وروستیو ۹ میاشتو کې د ایران پر پوله ۳۰زره ۸۳۰ بې اسناده افغان کډوال نیول شوي دي.

اسماعیل بقايي د جمعې په ورځ ویلي، د دواړو هېوادونو د روابطو ټینګښت او دوام د متقابلو ګټو پر احترام او له یواړخیزو اقداماتو پر ډډې کولو ولاړ دی.

بقايي ویلي، د افغانستان او ایران ګډ سیندونه چې له پېړیو راهیسې د دواړو هېوادونو د سمسورتیا سرچینې دي باید د حقوقي اصل او دوه اړخیزو معاهدو پر بنسټ مدیریت شي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند پر طالبانو انتقاد وکړ، چې غواړي د دغو اوبو پر سر بندونه جوړ او اوبو عادي جریان مختل کړي.

د هغه په وینا ایران د طالبانو له چارواکو سره ایران ته د ور روانو اوبو د کمېدو او د سیندونو د طبیعي مسیر د بدلون په اړه خپل اعتراض او اندېښنه شریکه کړې ده.

طالبانو د ایران د دغه چارواکي پر تازه څرګندونو تبصره نه ده کړې مخکې یې ویلي وو، چې ایران ته د ورروانو سیندونو اوبه په عادي ډول روانې وي.

ذبیح اله مجاهد له شمشاد خصوصي ټلویزیون سره په هغه مرکه دا څرګندونې کړي چې جمعه خپره شوه. هغه ویلي یې دي، چې طالبان له نړۍ سره تعامل غواړي.

د طالبانو حکومت، چې د نړۍ د یوه هېواد له خوا هم په رسمیت نه دی پېژندل شوی، لا هم پر ښځو او نجونو خپل محدودیتونه کم کړي نه دي.

د طالبانو د حکومت د رسمیت پېژندنې لپاره نړیوالې ټولنې یو شرط په افغانستان کې د نجونو او ښځو حقونو ته درناوی ښوول شوی دی.

طالبانو په وروستي مورد کې په طبي انستیتیوتونو کې هم د ښځو او نجونو مسلکي زده کړې منع کړې، چې دې کار یې په نړیواله سطحه عکس العملونه وپارول.

د هواپېژندنې ریاست نن جمعه او سبا شنبه د افغانستان په ۲۷ ولایتونو کې د واورې او باران اټکل کړی دی.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست پرون په یوه خبرداري کې ویلي، چې د سالنګونو په ګډون په: کندهار، زابل، روزګان، غور، سرپل، بامیان، دایکنډي، پکتیکا، غزني، پکتیا، خوست، لوګر، میدان وردګ، سمنګان، بلخ، کندوز، بغلان، پروان، کابل، پنجشېر، نورستان، تخار، بدخشان، کاپیسا، ننګرهار، لغمان او کونړ کې به د باران کچه له ۱۵ تر ۴۰ ملي مترو او د واورې اندازه له ۱۰ تر ۴۰ سانټي مټرو پورې وي.

وړاندې په خبرداري کې ویل شوي، چې د سالنګونو په ګډون په شمال ختیځو او مرکزي ولایتونو کې د تېزو بادونو د لګېدو اټکل شوی، چې سرعت به یې په یوه ساعت کې له ۵۰ تر ۱۰۰ کیلومترو پورې وي.

پرون هم د افغانستان په ګڼو ولایتونو کې باران او واوره واورېده چې خلکو د کابل په ګډون په ځینو ولایتونو کې د سږکال د لومړۍ واورې د اورېدو هرکلی وکړ.

د افغانستان او زمبابوې ترمنځ د دویمې ټیسټ لوبې په دویمې ورځ د زیمبابوې د توپوهنې لومړۍ پاڼۍ بشپړه شوه او ټول لوبغاړي یې په ۲۴۳ منډو وسوځېدل.

یادې لوبډلې پخپلې لومړۍ پاڼۍ کې له افغانستان څخه د ۸۶ منډو لیډ واخیست.

زیمبابوې ته په توپوهنه کې سکندر رضا او لوبډلمشر ګریګ ایروین نیمې سلیزې ووهلې او په افغان توپ اچونکو کې راشدخان ۴، یمین احمدزي درې او فرید ملک دوه لوبغاړي سوځولي دي.

د دې لوبې په لومړۍ پاڼۍ کې افغانستان د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته ۱۵۷ منډې کړې وې.

افغانستان به په څو شېبو کې د خپلې توپوهنې دویمه پاڼۍ پیل کړي او باید وویل شي چې د دې لوبې درې نورې ورځې هم پاتې دي.