د روسیې د ښاري شوراګانو د انتخاباتو لومړنۍ پایلې ښيي چې د متحدې روسیې واکمن ګوند چې د ولسمشر ولادیمیر پوتین ملاتړ کوي، تر پخوا وختونو لږې رأیې اخیستې دي.

داسې ښکاري چې د روسیې ولسمشر د سیاسي مخالف الکسي ناوالني له‌خوا انتخاباتي ستراتېژي ښایي بریالۍ وه.

دغه انتخابات د سپټمبر په اتمه د دغه هېواد په ټولو سیمو کې وشوې، خو تر ټولو ډېر پام پلازمېنې مسکو ته وو.

وروسته له هغې چې ډېری خپلواک کاندیدان په دغو انتخاباتو کې له ګډونه منع شول، مسکو د پراخو اعتراضونو شاهد وو.

د متحدې روسیې ګوند کاندید د مسکو د دوما له ۴۵ څوکیو څخه ۲۵ اخیستي چې په پارلمان کې د اکثریت خپلولو لپاره کافي دي، خو دا شمېر په ۲۰۱۴ کال کې د ګټلو څوکیو په پرتله کم دی.

په تېرو ټاکنو کې د روسیې متحد ګوند ۲۸ څوکۍ ګټلې وې او ۱۰ نورې هم هغو خپلواکو کاندیدانو ګټلې وې چې د دغه ګوند ملاتړ یې کاوه.

خو د کرملېن ویاند دمیتري پسکوف ویلي، د متحدې روسیې ګوند په مسکو کې له خنډونو سره سره ښه پر مخ تللی دی.

د روسیې د ښاري شوراګانو انتخابات په هرو پنځو کلونو کې، یو ځل ترسره کېږي.

د افغانستان د کرکټ د ۱۹ کلونو کم عمره لوبډلې د شپږ وکټو په توپیر د نیپال لوبډلې ماتې ورکړه.

د لوبې پچه نیپال ګټلي وه او په پنځوس اورونو کې يې ۱۲۴ منډې هدف افغان لوبډلې ته ورکړی و.

افغان لوبډلې په شپږویشتو اورونو کې ورکړل شوی هدف پوره او د شپږ وکټو په توپیر يې لوبه وګټله.

افغانستان له دې وړاندې له سریلانکا بنګلادیش څخه ماتې خوړلې وه.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ او صنعت وزیر نورالدین عزیزي نن چهارشنبې د (ډیسمبر۱۷مه) د قرغیزستان د اقتصاد وزیر بکیت صدیکوف سره په کتنه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو او پانګونې پر پراختیا، د نندارتونو په جوړیدو او د سوادګریزو ناستو په اړه خبرې اترې کړي دي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزارت پر خپله ویبپاڼه لیکلي، افغانستان ته د قرغیزي چارواکو د سفر په ترڅ کې په کابل کې د قرغیزستان د سوداګرۍ خونه پرانستل شوې ده.

که څه هم قرغیزستان د طالبانو حکومت په رسمیت پیژندلی نه دی خو د افغانستان او قرغیزستان سوداګریزې اړیکې د نورو کالونو پرتله ښې دي.

د "اریان ۶" اروپايي توغندی د نړیوال موقعیت موندنې په موخه د ګالیله په نوم دوه سپوږمکۍ فضا ته توغولي دي.

د فرانس پریس خبري اژانس د خبر له مخې، دغه توغندی نن چهارشنبې (د ډیسمبر۱۷مه) په فرانسه کې د "کورو" له فضايي اډې توغول شوی دی.

له دې وړاندې د ګالیله سپوږمکۍ د "اریان۵" اروپايي توغندي او د روسیې "سایوز" توغندي د فرانسې له کورو فضايي اډې توغول شوي، خو په ۲۰۲۲کال کې پر اوکرایین د روسیې د یرغل له کلبه د روسیې او اورپايي ټولنې ترمنځ فضايي همکاري ودریده.

"اریان۶" اروپايي توغندو د ۲۰۲۴کال په جولای میاشت کې هغه مهال خپل عملي کار پیل کړ چې د ایلان ماسک له سپیس ایکس سره اروپايي ټولنې تړون لاسلیک کړ.

د تړون له مخې، د ۲۰۲۴کال په سپټمبر کې د "فالکن۹" توغندي په فلوریډا کې د کینډي له فضايي مرکزه د ګالیله دوه سپوږمکۍ فضا ته توغولي وو.

افغان ایوک ټولنې خبر ورکړی چې د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ امریکا ته د اس ای وي (SIV) کیس لرونکو افغانانو لپاره د سفر معافیت لغوه کړی دی.

دغه ټولنې د سه شنبې په ورځ د (ډیسمبر۱۶مه) پر خپله ایکسپاڼه د دې سازمان د مشر شان ون دایور په حواله لیکلي،" د امریکا حکومت د ملي ګارد پر سرتیرو د یوه افغان له له بریده ناوړه ګټه پورته کوي څوامریکا ته، په افغانستان کې د امریکا د پخوانیو همکارانو او د هغوی د کورنیو د ورتګ مخه ونیسي".

دې ټولنې خبرداری ورکړی چې د سفر دغه بندیز امریکا ته د کډوالۍ له پخوانیو اصولو له هغې ډلې د کورنیو د ملاتړ خلاف اقدام دی او ژر تر ژره باید لغوه شي.

افغان ایوک په امریکا کې د افغان کډوالو د ملاتړ سازمان دی.

د امریکا په پلازمینه واشنګټن دي سي کې د رحمان الله لکڼوال په نوم د افغان کډوال په برید کې چې د امریکا د ملي ګارد یوه غړې په کې ووژل شوه، د ټرمپ ادارې پر افغان کډوالو فشارونه زیات کړي دي.

د اوکراین دفاع وزیر، دېنیس شمېهال وایي متحدینو سږ کال د اوکراین د وسلو له تولید سره نږدې ۵ میلیارډ ډالره مرسته کړې.

هغه زیاته کړه چې شریکانو همدارنګه په امریکا کې د اوکراین لپاره په همدومره لګښت وسلې پېرلي دي. د اوکراین دفاع وزیر دغه څرګندونې پرون سې شنبې د اوکراین د دفاعي اړیکو د تماس ډلې سره له انلاین غونډې وروسته وکړې.

هغه په ټیلیګرام کې ولیکل: "دا دواړه شمېرې ریکارډ دي، او موږ غواړو دا بهیر تر ۲۰۲۶ کال پورې هم وساتو."

د اوکراین د دفاع وزیر وویل چې جرمني پلان لري راتلونکی کال یولس نیم میلیارده یورو پوځي مرسته برابره کړي، په داسې حال کې چې برېتانیا سږ کال د اوکراین د هوايي مدافعې لپاره له بېلابېلو سرچینو ۶۰۰ میلیونه پونډه راټول کړي دي.

د اوکراین دفاع وزیردغه څرګندونې داسې مهال کوي چې په دې هیواد کې د روسیې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د واشنګټن هڅې تیزې شوې دي. د دواړو هیوادونو مرکچې پلاوو روانه اونۍ په برلین کې د خبرو څو پړاوونه ترسره کړل او ولسمشرټرمپ وویل چې داسې ښکاري چې د دویمې نړیوالې جګړې راهیسې د اروپا د تر ټولو لویې او خونړۍ شخړې د پای ته رسولو لپاره یو تړون تر بل هر وخت نږدې شوی دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سه ‌شنبې په ورځ په هغه فهرست کې د سوریې او فلسطیني ادارې په ګډون نورهیوادونه هم شامل کړل چې پر وګړو یې امریکاته په ننوتو بندیز لګول شوی.

د سپینې ماڼۍ له‌ خوا د خپرې شوې پرېکړې له مخې، دغه بندیز د بورکینا فاسو، لاوس، مالي، نیجر، سیرییلیون او د جنوبي سوډان پر اتباعو هم تطبیقېږي.

د جرمني خبري آژانس د راپورله مخې د جنورۍ میاشتې راهیسې چې ټرمپ بیا د ولسمشرپه توګه دنده پیل کړې، د کډوالۍ او ویزو په برخه کې یې سخته تګلاره خپله کړې او موجوده قوانین یې لاسخت کړي دي.

د روان کال په پیل کې، واشنګټن د څو هېوادونو پراتباعو امریکا ته د داخلېدو بشپړ بندیزونه ولګول، چې ډېری یې لا هم پر ځای دي.

په اغیزمنو شویو هیوادونو کې افغانستان، میانمار، چاډ، د کانګو جمهوریت، استوایي ګینه، اریتریا، هایتي، ایران، لېبیا، سومالیا، سودان او یمن شامل دي. له هغې وروسته د واشنګټن له خوا پر یوشمیر نورو هېوادونو هم محدودیتونه لګول شوي دي.

ټاکل شوې چې د افغانستان د کرکټ له ۱۹ کلنو کم عمره لوبډله نن چهارشنبې له نیپال سره لوبه وکړي.

دا لوبه د افغانستان په وخت د سهارپه نهه نیمو بجو د دوبی د کرکټ په لوبغالي کې پیلیږي. د آسیايي جام په لوبو کې چې په متحده عربي اماراتو کې روانې دي، افغانستان په بې ګروپ کې له بنګلدېش، نیپال او سریلانکا سره یوځای دی. په الف ګروپ کې هند، پاکستان، متحده عربي امارات او مالیزیا شامل دي. په دې سیالیو کې دا د افغانستان د لوبډلې دریمه لوبه ده. له دې مخکې یې بنګله دیش او سریلانکا سره لوبې ترسره کړې وې چې دواړه یې بایللي دي.

د ملګروملتونو د ماشومانو وجهي صندق، یونیسف وایي، په افغانستان کې د خوراکي امنیت په اړه د یوې نوې څیړنې نتیجه ښيي چې اټکل کیږي چې له پنځو کلونو کم عمره ۳،۷ ملیونه ماشومان به له سختې خوارځواکۍ سره مخامخ شي. د افغانستان لپاره د دې صندوق استازي تاج الدین اویوال پرون سې شنبې په خپله ایکسپاڼه لیکلي چې یونیسف په پام کې لري چې د ۱،۳ ملیونه هغو ماشومانو د ژوند ژغورنې درملنه وکړي چې له سختې خوارځواکۍ او د لوړخطرلرونکې منځنۍ خوارځواکۍ سره مخامخ دي خو په خبره یې تمویل یې له جدي ستونزې سره مخ دی.

په افغانستان کې د ماشومانو لپاره د یونیسف د بشرپالنې پروګرام د اوه ملیونه ماشومانو په ګډون د ۱۲ ملیونه کسانو د بشري او لومړنیو اړتیاوو د پوره کولو لپاره د ۹۵۰ ملیون ډالرو مرستې غوښتنه کړې ده. یونیسف ویلي په ۲۰۲۶ کال کې به په افغانستان کې ۲۲ ملیونه کسان بشري مرستو ته اړتیا ولري.

د بښنې نړیوال سازمان، امنیستي انټرنشنل پرهېوادونو غږ وکړ چې افغانستان ته د خلکو جبري ستنول ودروي، او ویې ویل چې پاکستان، ایران او همدارنګه ځینې اروپايي هېوادونه خلک په "غیرقانوني ډول" ډیپورټ کوي.

امنیستي انټرنشنل پرون سې شنبې د ډسمبرپه ۱۶ په خپله ویبپاڼه کې په یوه راپورکې ویلي چې د ملګروملتونو شمیرې ښيي چې یوازې ایران او پاکستان په روان کال کې له ۲،۶ ملیونه زیات افغانان په غیرقانوني توګه بیرته خپل هیواد ته ستانه کړي دي. د دې سازمان په وینا د دغو ستنو شویو ۶۰ سلنه یې ښځې او ماشومان دي. پردې سربیره ترکیې او تاجکستان هم په زرګونو افغانان له خپلې خاورې ایستلي دي.

امنیستي انټرنشنل په افغانستان کې " مخ په زیاتیدونکي سخت بشري وضعیت" ته په اشاره وویل چې د "ستنېدونکو د زیانمنیدو جدي خطر زیات دی."

د دې سازمان په خبره هېوادونه باید له نړیوالو قوانینو سره سم عمل وکړي، هغه قوانین چې "د هر هغه کس جبري ستنول چې هلته د بشري حقونو د جدي سرغړونو له واقعي خطر سره مخ وي، منع کوي."

امنیستي انټرنشنل همدارنګه ویلي چې یوشمیراروپایي هیوادونو هم د افغانانو د جبري ستنولو هڅې تیزې کړې او د راپورونو له مخې جرمني، اتریش او اروپایي ټولنې له واکمنو طالبانو سره د جبري ستنولو د اسانتیا لپاره خبرو ته مخه کړې ده.

امنیستي انټرنشنل وایي، سره له دې چې د طالبانو د بشري حقونو ځپنه مستند شوې ده، خو د ایران، پاکستان، ترکیې، تاجکستان، جرمني او اتریش په ګډون یوشمیرهېوادونه هڅه کوي افغانان بیرته هغه هیواد ته ستانه کړي چېرې چې له بشري حقونو په ځانګړي ډول د ښځواو نجونو له حقونو څخه پراخې او سیستماتیکې سرغړونې ترسره کیږي.

په استرالیا کې احمد الاحمد ته، چې د سیدڼي د برید یو عامل یې بې وسلې کړی و، نژدې یو نیم میلیون ډالره ټول شوي دي.

د سیدني د بونډای ساحل د ترهګریز برید پر مهال احمد الاحمد یو له دوو بریدګرو بې وسلې کړ او د دې زړه ور اقدام له کبله د یوه ټولنیز انفلونسر او د موټرو د مینه‌والو د یوه کلب په نوښت د هغه لپاره د پیسو ټولولو کمپاین پیل شوی دی.

د برید پر مهال د احمد الاحمد د اتلولي ویدیو تر دې دمه په ټولنیزو شبکو کې تر ۲۲ میلیون ځلې ډېره لیدل شوې ده. هغه چې اوس د «بونډای اتل» بلل کېږي، د موټرو له منځه تېر شو، یو بریدګر ته ورنژدې شو، وسله یې ترې واخیسته، د ټوپک خوله یې ورته ونیوله. د ده دا زړور اقدام په ټوله نړۍ کې پراخ غبرګونونه وپارول. د استرالیا صدراعظم انتوني البانېزي په روغتون کې د هغه عیادت نه ورغی او د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم په علني ډول د هغه د زړورتیا ستاینه وکړه.

احمد ال‌احمد ۴۳ کلن دی، او په سیدني کې د سګرېټو او خوراکي توکو یو کوچنی دوکان لري. هغه د بریدګر له شړلو څو شېبې وروسته څلور مرمۍ ولګېد او د لاس او اوږې په برخو کې ټپي شو. نوموړی لا هم په روغتون کې بستر دی او تر اوسه یې یو جراحي عمل هم تېر کړی دی.