د سوډان پوځ پرون شنبه ویلي، چې مرکزي ښار ود مدني ته داخل شوی او د چټک ملاتړ ځوکونو په نوم ملېشه ځواکونه یې شاتګ ته اړ ایستلي دي.

دا به په نژدې دوه کلنه جګړه کې د سوډان د پوځ لپاره تر ټولو لویه بریا وي. پوځ یوه ویډیو هم خپره کړې، چې پوځیان په دغه ښار کې ښکاري، چې د الجزیره ایالت مرکز دی.

د چټک ملاتړ ځواکونو دغه ښار د ۲۰۲۳م کال په ډسمبر میاشت کې نیولی و.

که چېرې دغه ټول ولایت ونیول شي، دا به په هغه جګړه کې چې د ۲۰۲۳م کال په اپرېل کې پیل شوې، د پام وړ بدلون وي.

دا جګړه په پوځ کې د چټک ملاتړ ځواکونو د ادغام پر سر د لانجو له کبله پیل شوه، چې په نړۍ کې یې تر ټولو ستر بشري بحران رامنځته کړ او د څه باندې ۱۲ ملیونه کسانو د بېځایه کېدو سبب شوه او د سوډان نیمايي وګړي یې له لوږې سره مخامخ کړل.

د روسیې په لوېدیځ کې د تامبوف سیمې په کوتوفسک ښارګوټي کې پر دوو اپارتمانونو د بې پېلوټه الوتکو د لګېدو له کبله ګڼ کسان ټپیان شوي دي.

سیمه ییز والي ایفګیني پرفیشوف نن په ټلګرام کې لیکلي، دغه کسان د ښیښو د ټوټو له کبله ټپیان شوي وو، چې درملنه یې شوې ده.

پرفیشوف ویلي چې دغو ودانیو اور نه دی اخیستی یوازې برسېرن زیان ور اوښتی دی.

د روسیې تاس خبري اژانس راپور ورکړی، چې بې پېلوته الوتکې د اوکراین له خوا توغول شوې وې، خو د اوکراین د پوځ د لوی درستیز دفتر د روسیې پر کومه سیمه د بې پېلوټه الوتکې د حملې راپور نه دی ورکړی.

د کلیفورنیا د اطفایې یو مسوول وایي چې که څه هم د لاس‌انجلس د «پاسیفیک پالیسیدز» په سیمه کې ۱۱ سلنه اور کنټرول شوی، خو دا اور د ښار لویدیځ «مندویل کانیون» سیمې ته غځېدلی او وېره شته چې «برینټ ووډ» ته هم خپور شي.

«برینټ ووډ» یوه لوکسه سیمه ده چې ګڼ شمېر مشهور شخصیتونه په کې ژوند کوي.

د لاس‌انجلس په شتمنه سیمه پاسیفیک پالیسیدز کې د اور وژلو پراخ عملیاتو د شنبې تر وځې (د جنورۍ ۲۲) پورې دوام درلود، ځکه چې دغه اور د شپې په اوږدو کې شاوخوا ۴۰۰ هکتاره نورې ساحې ته خپور شو.

په ورته وخت کې د دې ځای اوسېدونکو ته خبرداری ورکړل شوی چې په راتلونکو ۷۲ ساعتونو کې ممکن د هوا شرایط نور هم خراب شي او اور لا پسې زیات شي.

د لاس‌انجلس د ښاروال، رابرت لونا، په وینا، ۱۶۶ زره نورو کسانو ته هم خبرداری ورکړل شوی چې کېدای شي د خپلو کورونو پرېښودو ته اړ شي.

دا خبرداری د شنبې په ورځ په لاس انجلس کې هغه خلکو ته ورکړی چې کورونه یې د اور د پراخیدو له خطر سره مخامخ دي.

د اسوشیټدپرس خبري اژانس د راپور پر بنسټ، تیره ورځ د اوروژنې کارکوونکو هڅه کوله د هلیکوپترو په مرسته د اور لمبې مهار کړي.

د لاس انجلس د عدلې طب د دفتر په خبره، تراوسه په دې اورلګیدنه کې ۱۱ کسان وژل شوي دي.

د امریکا د کالیفورنیای ایالت په ۴۰ کیلومټرۍ کې پروت لاس انجلس کې له څو ورځو راهیسې اور لګیدلی چې تراوسه یې څه باندې ۱۲۰ زره کورونه، اپارتمانونه سوداګریزې ودانۍ او نورو نقلیه وسایل سوځولي دي.

لومړنۍ څیړنې ښيۍ، دا اورلګیدنه د امریکا په تاریخ کې تر ټولو قیمتي اورلګیدنه ده، چې اقتصادي زیان یې تراوسه د ۱۳۵ څخه تر ۱۵۰ میلیارده ډالرو پورې تخمین شوی دی.

د اسراییلو د صداعظم دفتر د شنبې په ورځ د (جنورۍ۱۱مه) په یوې اعلامیه کې ویلي، نتانیاهو په بیت المقدس کې د امریکا د منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ له ځانګړې استازي اسیتو ویتکف، د امریکا د اوسني ولسمشر جوبایډن له استازي او یو شمیر نورو لوړ پوړو امریکايي چارواکو سره کتلي دي.

په اعلامیه کې وړاندې راغلي، په دې کتنه کې د اسراییلو استخباراتي ادارې "موساد" او امنیتې ادارې "شین بت" مشرانو ته امر شوی چې د یرغمل شویو د خلاصون او په غزه کې د اوربند د خبرو اترو لپاره د قطر پلازمینې دوحې ته لاړ شي.

څه باندې یو کال کیږي، چې د امریکا د متحده ایالاتونه او قطر په منځګړیتوب په غزه کې د اسراییلو او حماس وسله والې ډلې ترمنځ د اوربند خبرې اترې روانې دي.

امریکا او اروپايي ټولنه حماس وسله واله ډله ترهګریز سازمان بولي.

د ایران دولتي ټلویزیون په دې اړه پرون راپور ورکړ او په تصاویرو کې یې ښکاري چې حسین سلامي په نامعلوم ځای کې دغه پوځي تاسیسات ګوري.

په راپور کې ویل شوي، چې دغه پوځي اډه په یوه غرنۍ سیمه کې ده او ایران ورڅخه پر خپل سرسخت سیمه ییز رقیب اسرائیل د حملې لپاره کار اخیستی و.

ایران د اکتوبر میاشتې پر لومړۍ نېټه پر اسرائیل د شا و خوا ۲۰۰ راکټونو حمله وکړه. ایران ویلي وو، هغه حمله یې د حماس او حزب اله ډلې د مشرانو د وژنې په عکس العمل کې وکړه.

خالد مقبول صدیقي د فرانسې خبري اژانس ته نن ویلي، دوی افغانستان ته هم بلنه ورلېږلې وه، خو د طالبانو د حکومت کوم غړی په دې غونډه کې برخه نه اخلي.

په اسلام اباد کې به په دې دوه ورځنۍ غونډه کې چې نن پیلېږي او د مسلمانانو نړیوالې ټولنې "رابطة العالم الاسلامي" په نوښت رابلل شوې، د اسلامي همکاریو سازمان د مشرانو تر څنګ د بېلابېلو سازمانونو او هېوادونو استازي برخه اخلي او دوی په اسلامي هېوادونو په ځانګړي ډول افغانستان کې د نجونو پر تعلیم او تحصیل د محدودیتونو په باب خبرې کوي.

د نوبل د سولې د جایزې ګټونکې ملاله یوسفزۍ وایي، د نجونو د زده کړې په اړه به په اسلام آباد کې د اسلامي نړۍ د استازیو په غونډه کې د افغان نجونو او ښځو د زده کړې په ملاتړ خپل اواز اوچت کړي.

افغانستان په نړۍ کې یواځینی هېواد دی چې نجونې او ښځې په کې ښوونځیو او پوهنتونونو ته له تګ څخه راګرځول شوې دي. طالبانو د نجونو او ښځو پر کار، ګرځېدو راګرځېدو او نورو فعالیتونو هم ډول- ډول محدودیتونه لګولي او په وروستي مورد کې یې په طبي انستیتیوتونو کې د نجونو او ښځو زده کړې هم منع اعلان کړې.

د لبنان په جنوب کې پر یوه موټر د اسرائیل د بې پېلوټه الوتکې په حمله کې د وژل شویو شمېر ۵ ته ورسېد.

د لبنان روغتیا وزارت وايي، په دې حمله کې چې ساحلي ښار صُور ته نږدې په طير دبّا سیمه کې شوې، ۴ نور کسان ټپیان شوي دي.

د اسرائیل پوځ وايي د لبنان په جنوب کې یې د حزب اله ډلې د وسلو یوه لارۍ ویشتلې ده.

د اسرائیل او د لبنان د حزب اله ډلې ترمنځ روانه جګړه د اوربند د هغې موافقې له مخې ودرېده، چې د جنورۍ پر ۲۶مه یې مهلت ختمېږي.

پر دغه اوربند د نومبر میاشتې پر ۲۷مه د ۶۰ ورځو له پاره موافقه وشوه چې له مخې یې د لبنان پوځ او د ملګرو ملتونو سوله ساتي ځواکونه د لبنان په جنوب کې ځای پر ځای شول او د اسرائیل پوځ له دغو ساحو ووت.

له کله چې د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې پر اوومه په غزه کې د اسرائیل او حماس ډلې ترمنځ جګړه پیل شوې، اسرائیل او د لبنان حزب اله ډلې هم په خپلو کې ډزې تبادله کولې.

اسرائیل حزب اله او حزب اله ډلې اسرائیل، له دغه کاواکه اوربند څخه په سرغړونې تورن کړی دی.

د راپورونو له مخې په لاس انجلس کاونټي کې شاوخوا ۱۷۹ زره کسان له خپلو کورونو ایستل شوي او شاوخوا دوه لکه نورو ته له خپلو کورونو د وتلو خبرداری ورکړل شوی او هرکله چې ورته امروشي باید خپل کورونه پریږدي.
یل کیږي چې دغو اورونو تراوسه د څه باندې اته ملیارډ ډالرو زیان رسولی دی.
د لاس انجلس ډیرو هغو سیمو کې چې اورونو په کنډوالو بدل کړي، د خلکو د شتمنیو د لوټ او تالان د مخنیوي لپاره د شپې له خوا ګرزبندیز لګول شوی او په سړکونو او لارو کې د ایالتي ملي ګارډ پرسونل ګزمې کوي.
د کلیفورنیا ایالت د اور وژنې ادارې په وینا دغو اورونو تر اوسه پورې په لاس انجلس کې څه باندې اویا زره جریبه ځمکه سوځولې ده.

ښاغلي فیدان دغه څرګندونې نن جمعه په استانبول کې په یوه خبري غونډه کې څو ورځې وروسته له هغې وکړې چې انقرې په سوریه کې د کرد ځواکونو په وړاندې د پوځي اقدام ګواښ وکړ.

د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر وویل، ترکیه پرځواک او وړتیا سربیره کلکه اراده لري چې د خپلې بقا لپاره ټول ګواښونه په نطفه کې شنډ کړي.

د فرانسپرس خبري آژانس د راپور له مخې د ښاغلي فیدان اشاره د سوریې په شمال کې هغو کرد وسله والو ته وه چې انقره یې د کردستان د کارګرانو له ګوند پي کې کې سره په تړاو تورنوي. د ترکیې د بهرنیو چارو وزیر همدارنګه وویل چې ترکیه نیت نه لري چې په سوریه کې د بشار اسد د رژیم له ړنګیدو وروسته د دې هیواد د خاورې کومه برخه ونیسي.