د ارزګان چارواکي د ورښتونو او سېلابونو له امله د ارزګان ـ کندهار د لویې لارې د تړل کېدو خبر ورکوي.

د ارزګان ولایت د امنیې قوماندانۍ لپاره د طالبانو ویاند بلال ارزګاني ازادي راډيوته وویل چې نن سهار دغه لویه لاره د سېلابونو له امله د ټرافیکو پرمخ وتړل شوه او موټر چلوونکي دې تربلې خبرتیا پورې پر دې لارې له تګ راتګ څخه ډډه وکړي.

هغه همدارنګه وویل چې د ارزګان د مرکز ترینکوټ او د هراوود ولسوالۍ لویه لاره هم د ټرافیکو پرمخ تړل شوې چې د خلاصون لپاره یې هڅې پیل شوي دي.

د ارزګان ولایت په مرکز او ولسوالیو کې له تېرو څو ورځو راهیسې ورښتونه او سېلابونه ادامه لري چې له امله یې ۱۲ کسان مړه شوي، ۳۶ تنه نور ټپیان دي اوپه سلګونو کورونه اوپه زرګونو جریبه کرنیزه ځمکه ویجاړه شوې ده.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ساتنې اداره، سیف ده چلډرن وایي، په تېرو ۷ میاشتو کې له پاکستانه د بېرته راستنو شویو افغانانو نژدې دوه نیم لکه ماشومان، مناسبو کورونو، خوړو او د زده کړو لاسرسي ته اړتیا لري.

سیف ده چلډرن نن پنجشنبې په خپله وېب پاڼه کې لیکلي، د هغو له ۵۲۰ زره زیاتو افغانانو له ډلې چې د تېرکال د سپټمبرله میاشتې راهیسې له پاکستانه ایستل شوي یا په خپله خوښه افغانستان ته ستانه شوي، نژدې نیمایي یې ماشومان دي.

د هغې سروې له مخې چې دې ادارې د بېرته راستنو شویو کورنیو او د کوربنو ټولنو په اړه کړې، موندنې یې ښیي چې نژدې ټولو یعنې ۹۹ سلنه یې ویلي چې د راتلونکې یوې یا دوو میاشتو لپاره کافي خواړه نه لري.

د دغې سروې له مخې، په کوربه ټولنو کې د راستنو شویو درې پرڅلورمه برخه یې ویلي چې د لویانو د خوړو مصرف یې محدود کړی ترڅو کوچني ماشومان وکولای شي چې لږ تر لږه دوه ورځې په اوونۍ کې ډوډۍ وخوري.

دغه راز ویل شوې چې د راستنو شویو او کوربنو کورنیو ۴۰ سلنه یې خواړه پوروي یا لږترلږه په اوونۍ کې درې ورځې په خپلو خپلوانو تکیه کوي.

سیف دي چلډرن ویلي په افغانستان کې اته میلیونه ماشومان یا په درېیو کې یو یې د لوږې له بحراني کچې سره مخ دي.

د سروې له مخې، له پاکستانه د راستنو شویو هرو شپږو کورنیو له ډلې نژدې یوه یې په خېمو کې اوسي او د راستنو شویو ماشومانو دوه پردرېیمه برخه یې هم ښوونځي ته لاسرسی نه لري.

د پاکستان پوځ وایي، د دغه هېواد امنیتي ځواکونو پرون چهارشنبه هغه ۷ وسله وال وژلي چې غوښتل یې په پټه له افغانستانه د دوی خاورې ته ورشي.

اسوشیتید پریس خبري اژانس د پاکستان د پوځ د خبرپاڼې پر اساس وایي چې دغه وسله وال غلام خان بندر ته نژدې چې له خیبر پښتونخوا سره پر پوله پروت دی، وپېژندل شول او له منځه ولاړل.

په خبرپاڼه کې راغلي چې پاکستان په پرله پسې ډول د طالبانو له حکومته غوښتي چې خپلې پولې سمې مدیریت کړي او پاکستان هیله لري چې د طالبانو حکومت وسله والو ته د پاکستان په ضد د افغانستان د خاورې د کارونې اجازه ورنه کړي.

د طالبانو حکومت د پاکستان د دغې ادعا په اړه څه نه دي ویلي، خو مخکې یې ویلي چې د پاکستان امنیتي ستونزې د هغوی یوه کورنۍ موضوع ده.

طالبانو په وار وار ادعا کړې چې هیڅ ډلې ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان له خاورې د نورو په ضد کار واخلي.

د خوړو نړیوال پروګرام، WFP وایي، تېرکال یې په افغانستان کې د محلي ټولنو په مرسته د اوبو نژدې ۴۷۰ کیلومتره کانالونه جوړکړي دي.

د دې پروګرام د افغانستان څانګې پرون چهارشنبې په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې کښلي چې په افغانستان کې بزګر، اوبو ته له لاسرسي پرته ژوند نه شي کولای او زیاتوي د اوبو دغه کانالونه به له دوی سره مرسته وکړي چې خواړه یې زیات، خپلې کورنۍ تغذیه او هم اضافي محصولات وپلوري او ژوند وکړي.

په افغانستان کې د څو کلونو وچکالۍ وروسته، وروستیو ورښتتونو بزګر له خپلو کروندو د راتلونکي کال ښه حاصل ته هیله‌ من کړي دي.

په افغانستان کې د تېرو ۵ ورځو ورښتونو او سېلابونو له کبله د مړو شویو کسانو شمېر شاوخوا ۷۰ ته رسېدلی دی.

طبیعي پېښو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو د دولت وزارت ویاند جانان سایق نن چهارشنبه ویلي چې دغو ورښتونو او سېلابونو کې چې په اکثرو ولایتونو کې راوتلي ۵۰ کسان ټپیان شوي هم دي.

فرانس پرېس خبري اژانس د سایق په حواله ویلي چې په سېلابونو کې ۲۶۰۰ کورونه او ۹۵ زره هکتاره کرنیزه ځمکه تخریب شوې.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ ادارې یا اوچا پرون د سېلابونو له کبله پر اوښتې مرګ ژوبلې او زیانونو اندېښنه وښوده او وې ویل، سېلاب ځپلي بېړنیو مرستو ته اړتیا لري.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ او صنعت وزارت وایي، صنعت د نظام د ملا تېر دی او په خبره یې د ښه والي او معیاري توب لپاره یې کار کړی.

د دغه وزارت د سوداګرۍ عمومي رییس محمد زبیر دین پرور دغه څرګندونې په پروان ولایت کې د " عالیست افغانیست" په نوم د کورنیو تولیداتو د درې ورځنی نندارتون په پای کې وکړې.

په دغه نندارتون کې چې پرون سه شنبه پای ته ورسېد، په څه باندې سلو غرفو کې افغاني تولیدات او محصولات نندارې ته ایښودل شوي وو.

دا هڅې داسې مهال کیږي چې په کور دننه صنعت کاران د برېښنا د کموالي په ګډون د یو شمېر نورو اسانتیاوو له کموالي شکایتونه لري.

د عالیست افغانیست په نوم د نندارتونونو لړۍ ۲۰۱۷ کال کې د تېر پرزیدلي جمهوري نظام پر مهال پيل شوې ده.

د افغانستان د خبریالانو مرکز په افغانستان کې د دوو ټلویزیوني چینلونو پر خپرونو بندیز غیر قانوني اقدام بللی دی.

د طالبانو حکومت پرون د نور او بریا په نوم ټلویزیونه بند کړل او ویې ویل چې د دوی اړوندې دوسیې یې محکمې ته سپارلې دي.

د خبریالانو مرکز نن په یوه خبرپاڼه کې وویل چې دا پرېکړه د هېواد د ټولنیزو رسنیو له قانون سره په ټکر کې ده.

د رسنیو د ملاتړ دې ټولنې د دې پرېکړې د لغوې او د دې دوو رسنیو د فعالیت د سمدستي پیل غوښتنه کړې.

د اطلاعاتو او کلتور وزارت په چوکاټ کې د رسنیزو شکایتونو او سرغړونو د څېړنو د کمیسیون غړي ذبیح الله سادات پرون ماښام خبریالانو ته وویل چې نور او بریا ټلویزیوني چینلونو اصول تر پښو لاندې کړي وو او سره له دې چې په وار وار ورته ویل شوي و، چې د هېواد ملي ګټې او د ژورنالېزم اصول په پام کې وساتي، خو د ده په وینا هغو دا سپارښتنې له پامه غورځولې وې.

نور ټلویزیون د جمعیت اسلامي د مشر صلاح الدین رباني او بریا ټلویزیون د حزب اسلامي د مشر ګلبدین حکمتیار له خوا جوړ شوي وو.

د طالبانو حکومت د نور او بریا په نوم ټلویزیونه تړلي او ویلي یې دي چې د دوی اړوندې دوسیې یې محکمې ته سپارلې دي.

د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او کلتور وزارت په چوکاټ کې د رسنیزو شکایتونو او سرغړونو د څېړنو کمیسیون پرون ناوخته د دې رسنیو د خپرونو د بندېدو خبر ورکړ.

د دې کمیسیون غړي ذبیح الله سادات یوې خبري غونډې ته وویل چې دې ټلویزیونونو اصول تر پښو لاندې کړي وو او سره له دې چې په وار وار ورته ویل شوي و، چې د هېواد ملي ګټې او د ژورنالیزم اصول په پام کې وساتي، خو د ده په وینا هغوی دا سپارښتنې له پامه غورځولې وې.

نور ټلویزیون د جمعیت اسلامي د مشر صلاح الدین رباني او بریا ټلویزیون د حزب اسلامي د مشر ګلبدین حکمتیار له خوا جوړ شوي وو.

د بدخشان ولايت په بهارک ولسوالۍ کې د ماين د چاودنې له امله يو څوارلس کلن هلک وژل شوى او پلار يې ټپي دى.

په بدخشان کې د طالبانو د امنیې قومندانۍ ویاند احسان الله "کامګر" وايي چې دا پېښه د سه شنبې په ورځ (اپریل ۱۶) د دغه ولایت د بهارک ولسوالۍ په ملنګ آب کلي کې شوې ده.

د کامګار په وينا، ماين له کورنيو جګړو راهيسې په يوه کرونده کې پاتې و او د پېښې لامل شوى دى.

د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخې، د ۲۰۲۲ کال له جنورۍ څخه د ۲۰۲۴ کال تر فبرورۍ پورې په افغانستان کې د ماینونو او نورو ناچاودېدونکو توکو د چاودنو له امله څه باندې ۱۴۰۰ کسانو ته مرګ ژوبله رسېدلې چې ډېری یې ماشومان دي.

د بې پولې ډاکترانو ټولنې ام اس اف ویلي د هغو افغانانو په اړه جدي اندېښنه لري چې له پاکستانه په زور ایستل کېږي.

دې ټولنې په یوه خبرپاڼه کې د سه شنبې په ورځ دا خبره کړې.

ام اس اف ویلي ګڼ دا افغانان روغتیايي خدماتو څخه محرومه دي، له بیوزلۍ کړېږي، سختو شرایطو او داسې حال کې خپل هېواد ته ستنېږي چې په ښځو باندې پراخ محدودیتونه لګول شوي.

له پاکستانه د افغان کډوالو د جبري ستنولو په دویم پړاو کې چې د اپرېل له ۱۵ وروسته پیل شوی شاوخوا اته لکه کسان اغېزمنوي.

دا هغه افغان کډوال دي چې په پاکستان کې ثبت او راجستر شوي او تر څنګ یې د افغان تابعیت اسناد یا اې اسي سي کارتونه لري.

پاکستان د کډوالو د جبري ستنولو په لومړي پړاو کې شاوخوا نیم میلیون افغانان چې په خبره یې اسناد یې نه درلودل له خپلې خاورې په داسې حال کې وایستل چې افغانستان کې سوړ ژمی و او خلک یې له سختې بېوزلۍ او لوږې سره مخ دي.