د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ مشر رافایل ګروسي نن تهران ته ورسېد.

ټاکل شوې چې ګروسي د ایران د اټومي پروګرام په اړه له ایراني چارواکو سره وګوری او یوه خبري کانفرانس کې وینا وکړي.

دغه سفر داسې مهال ترسره کېږي چې په سیمه کې وضعیت په لوړه کچه کړکېچن دی او د ملګرو ملتونو د اټومي انرژۍ اداره نیوکه کوي چې ایران د دوی له پلټنو سره همکاري نه کوي.

ټاکل شوې چې ګروسي د ایران د بهرنیو چارو له وزیر حسین امیر عبداللهیان او د اټومي انرژۍ له مشر محمد اسماعیلي سره وګوري.

د ایران په مرکزي ښار اصفهان کې یوې محکمې ایرانی فعال محمود محرابي په ټولنیزو رسنیو کې د یوې لیکنې له امله په اعدام محکوم کړی دی.

د ازادي راډيو ایراني څانګې راډیو فردا د راپور له مخې، محرابي د ۲۰۲۳م کال په فبرورۍ کې نیول شوی او تېرې شپږ میاشتې یې هغه زندان کې تېرې کړي چې خطرناک مجرمان په کې ساتل کېږي.

که څه هم معلومه نه ده چې محرابي په مشخص ډول په ټولنیزو رسنیو څه ډول لیکنه کړې وه، خو هغه پر ټولنیزو رسنیو خلک مظاهرو ته رابللي وو، هغه مظاهرې چې ایران کې د اجباري حجاب د قانون په ضد ترسره شوې.

دغه فعال د جعلي خبرونو د خپرولو او په "ځمکه کې د فساد" په جرم محکوم دی، دا هغه تور دی چې ایران کې قاتلینو، د نشه یي توکو قاچاق وړونکو او د لوی مالي فساد عاملانو ته اورول کېږي.

د محرابي مدافع وکیل ویلي، د پرونۍ محکمې په جریان کې ستونزې وې او هیله یې ښودلې چې ستره محکمه به پام ورته وکړي.

د بلوچستان ایالت په چمن کې نن په درېیمه ورځ هم د اعتراضونو لړۍ روانه ده.

دې معترضانو له درېیو ورځو راهیسې د کوټې او چمن ترمنځ لوی سړک بند کړی دی.

دوی خبرداری ورکړی چې ترڅو یې غوښتنې ونه منل شي د کوټې چمن لویه لاره به خلاصه نه کړي.

په چمن کې روان پرلت د ۲۰۲۳م کال له اکټوبر میاشتې راهیسې پیل شوی او ګډونوال یې غوښتنه لري چې افغانستان ته د تګ راتګ لپاره باید د ویزې او پاسپورت د لرلو شرط لیرې شي، خو د پاکستان حکومت یې نه مني.

دا پرلت تېره اوونۍ وروسته له هغه په تشدد واوښت چې د ګډونوالو په وینا ملېشه ځواکونو د دوی پر کمپ برید وکړ، یو تن یې په ډزو وواژه او له لسو زیات نور یې ټپيان کړل.

پرلتوالو لومړی دا مړی د احتجاج لپاره د مرستیال کمېشنر د دفتر مخې ته ایښې وو، خو پرون یې بیا خاورو ته وسپاره.

ملېشه ځواک وايي چې پر پرلتوالو یې ډزې نه دي کړي.

د فرانسې ولسمشر امانویل مکرون او د اروپایي کمېسیون مشرې اورسلا فون دیرلاین د چین له ولسمشر شي جین پینګ څخه وغوښتل چې د اوکراین په جګړه کې پر روسیې له خپل نفوذه کار واخلي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې له تېرو پنځو کلونو راهیسې دا لومړی ځل دی چې د چین ولسمشر د اروپا په سفر وتلی او نوموړی پرون پاریس ته رسېدلی دی.

د ارروپایي کمېسیون مشرې میرمن فون دیرلاین ویلي، له چین سره د اروپا اړیکې خورا پیچلې، خو مهمې دي.

د چین ولسمشر داسې مهال د اروپا سفر پیل کړی چې د اروپایي ټولنې او چین ترمنځ پر یو شمېر سوداګریو موضوعاتو لانجې روانې دي.

یو شمېر چینایي رسنیو لیکلي، چین غواړي له اروپايي ټولنې سره اړيکې او همغږي پياوړې، همکارۍ پراخه او شته ستونزې د خبرو له لارې هوارې کړي.

د اوکراین د دفاع وزارت د استخباراتو عمومي ریاست ویلي، د مسکو تر ولکې لاندې بردیانسک سیمه کې د روسیې هغه چارواکی " له منځه وړل شوی" چې د اوکرایني زندانیانو په شکنجې تورن و.

د اوکراین دفاع وزارت که څه هم په مستقیم ډول د دغې وژنې مسوولیت نه دی اخیستی، خو ویلې يې دي چې یفګیني انانیفسکي په هغې چاودنه کې وژل شوی چې پرون یکشنبه یې پر موټر شوې ده.

بل لور ته د روسیې د څېړنو کمېټې په یوه بیان کې ویلي چې بردیانسک سیمه کې یې یو محلي چارواکی د موټر په چاودنه کې وژل شوی، خو دوی د دغه کس نوم نه دی یاد کړی.

د پېښې د څرنګوالي نور جزییات لا نه دي خپاره شوي.

په غور ولایت کې زورورو سېلابونو څه باندې زر کورنۍ بې‌ځایه کړي او دا مهال په تش میدان پاتې دي.

د طالبانو د حکومت د کډوالو چارو وزارت نن پر خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې دغه سیلابونه وړمه ورځ په مرغاب ولسوالۍ کې راوتلي چې دغې ولسوالۍ ته یې مالي زیانونه هم اړولي دي.

که څه هم د غور په سېلابونو کې د سر د زیان راپور لا نه دی ورکړل شوی، خو د طالبانو د کډوالو چارو وزارت وایي، پېښه او زیانونه یې لا بشپړ نه دي څېړل شوي.

په افغانستان کې د وروستیو څو اوونیو سېلابونو له کبله له سلو ډېر کسان مړه شوي او لسګونه نور ټپیان شوي دي.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو په شورا کې د افغانستان د پرځېدلي جمهوري نظام استازی وایي، دغې شورا د افغانستان د بشري حقونو ملي راپور تصویب کړ.

دغه راپور د تېرې دوشنبې په ورځ په دغې شورا کې د افغانستان د استازي نصیر احمد اندېشه له خوا وړاندې شو او په کې د افغانستان بشري وضعیت کړکیچن وبلل شو.

اندېشه نن ازادي راډیو ته وویل چې پر راپور سربېره دغې غونډه کې د ۷۰ هېوادونو له‌خوا د افغانستان د بشري وضعیت په اړه ۲۴۳ سپارښتنې مطرح شوې چې دا د ده په ټکو د وضعیت د ناوړه کېدو څرګندونه کوي.

د طالبانو حکومت د بشري حقونو شورا پر تازه اندېښنو او راپور تبصره نه ده کړې، خو وړاندې تر دې یې ورته راپورونه رد کړي دي.

طالبانو واک ته له بیا رسېدو وروسته پر ښځو او نجونو د کار او تعلیم په ګډون یو شمېر نور بندیزونه لګولي چې نړیوال یې اندېښمن کړي دي.

په تبعید کې د افغان خبریالانو فدراسیون یوځل بیا په افغانستان کې د دوی په ټکو د طالبانو د استخباراتو له‌خوا د خبریالانو پر نیولو اندېښنه ښودلې ده.

دغه فدراسیون پرون ناوخته په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې طالبانو وړمه ورځ په پروان کې د ملي تلوېزیون خبریال ندا محمد نوري نیولی دی.

خبرپاڼه کې راغلي چې د طالبانو چارواکي د دغه خبریال نیول نه تاییدوي او د خبرپاڼې په ټکو همکاران یې هم له ویرې پټه خوله دي.

دغه فدراسیون ویلي چې د طالبانو حکومت په دې کار سره غواړي چې د بیان ازادي محدوده کړي.

په پروان کې د ملي تلوېزیون د خبریال ترڅنګ دغه فدراسیون د یو شمېر نورو خبریالانو یادونه هم کړې چې په دې وروستیو کې طالبانو نیولي او توقیف کړي یې دي.

ټاکل شوې د حماس له منګولو، د یرغمل شویو د خلاصون په بدل کې، په غزه کې د اوربند د احتمالي ټینګښت پر سر نن دوشنبه خبرې بیا پیل شي.

دا په داسې حال کې ده چې د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې، د اسراییل او حماس ډلې ترمنځ په غزه کې د اووه میاشتنۍ جګړې د ختمېدو لپاره اختلافات زیات شوي دي.

د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه حماس ډله یو تروریستي سازمان ګڼي.

یوې باخبره سرچینې د فرانسې خبري اژانس ته ویلي چې ټاکل شوې نن په قطر کې دغه مذاکرې دوام ومومي، هغه ځای چې د امریکا د مرکزي استخباراتو د ادارې یا (CIA) مشر ویلییم برنز او د قطر صدراعظم محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل‌ثاني د منځګړیتوب پر هڅو خبرې کوي.

د پنجشېر ولایت د زمردو په یوه کان کې د ګازو بالون د چاودنې له کبله د څلورو کارګرو د ټپي کېدو خبر ورکړل شوی دی.

د پنجشېر لپاره د طالبانو چارواکو پرون ویلي چې دغه پېښه د یکشنبې ماښام د حصه اول ولسوالۍ په سفېدچهر ساحه کې شوې ده.

د پنجشېر لپاره د طالبانو د والي ویاند سیف‌الدین لټون ویلي، کارګر د زمردو په کان کې په کار بوخت وو چې چاودنه وشوه.

پنجشېر له هغو غرنیو ولایتونو دی چې په څه باندې ۸زره کسان په کې په شاوخوا ۱۲۰۰ کانونو کې په کار بوخت دي.

د خوندیتوب د اصولو نه رعایت او په غیرمعیاري ډول د کانونو کیندل، د دغسې پېښو اصلي علت ګڼل کېږي.