نن سې شنبه ماښام شااوخوا ۰۶:۳۰ بجې کابل ښار کې د درې چاودنو غږ واورېدل شو.

د کابل ښار د امنیه قوماندانۍ ویاند بصیر مجاهد له ازادي راډیو سره په خبرو کې وویل چې دغه چاودنې د کابل ښار د دوهمې امنیتي حوزې په مربوطاتو کې سپين زر هوټل ته نږدې پر یوې امنیتي پوستې د درېیو لاسي بمونو د غورځولو له امله رامنځته شوي دي.

ښاغلي مجاهد زیاته کړه چې د دغو چاودنو په پایله کې یو ملکي وګړی وژل شوی او دوه تنه نور د پولیسو منسوبین ټپيان شوي دي.

تر اوسه د دغې پېښې مسؤلیت چا په غاړه نه‌دی اخیستی.

دغه‌راز ښاغلي مجاهد وویل چې تر اوسه څوک نه‌دي نیول شوي او په دې اړه څېړنې روانې دي.

• پخواني معلومات

شېبه وړاندې د کابل ښار په دوهمې امنیتي حوزې کې له سپین زر هوټل سره چاودنه شوې ده.

د کابل د امنیه قوماندانۍ محافظتي مرستیال حق نواز حقیار د یادې پېښې په تائيد سره ازادي راډیو ته وویل چې چاودنه د چسپکي ماین له امله رامنځته شوې ده.

نوموړي زیاته کړه چې دغه چاودنه تلفات لري، خو د کره شمېر په اړه یې معلومات ورنه کړل.

په ورته کې په سیمه کې عیني شاهدانو ازادي راډيو ته وویل چې دغه چاودنه تلفات لري خو کره شمېر یې یاد نه کړ.

په ورته وخت کې د جلال اباد ښار په تلاشۍ څلور لارې کې هم چاودنه شوې ده.

د ننګرهار امنیه قوماندان عبدالرحمان رحیمي ازادي راډيو ته وویل چې دغه چاودنه د صوتي موادو له امله رامنځته شوې چې هیڅ ډول تلفات نه لري.

د دغه دواړو چاودنو مسؤلیت کومې وسله والې ډلې په غاړه نه دی اخیستی.

دا په داسې حال کې ده چې نن سې شنبې د پکتیا مرکز ګردېز کې د وسله والو طالبانو په ډله ییزو انتحاري حملو کې د چارواکو د معلوماتو له مخې ۴۱تنه وژل شوي او ګڼ نور یې ټپيان کړي دي.

د نړیوالو ستراتیژیکو دعوو شورا په مشرۍ د بشري حقونو تر سلو ډېرو ټولنو او فعالانو په یوه پرانیستي لیک کې، له پاکستان څخه غوښتنه کړې چې د افغان کډوالو د ایستلو لپاره د مارچ د یودېرشمې ضرب‌الاجل لغوه کړي، ځکه چې دوی به افغانستان ته د بېرته استول کېدو په صورت کې له جدي ګواښونو سره مخامخ شي.

پاکستان، افغان کډوالو ته ویلي چې یا تر ټاکلې نېټې د دغه هیواد له خاورې ووځي او یا به په زوره وایستل شی.

په داسي حال کې چې د پاکستان ضرب‌الاجل ته یوازې دوې ورځې پاتې دي، دغه ائتلاف د پاکستان له صدراعظم شهباز شریف څخه غوښتي چې خپله پرېکړه بېرته واخلي او ډاډ ورکړي چې عملي به نه شي.

په دې لیک کې، چې پرون (جمعه) د پاکستان صدراعظم شهباز شریف او لوی څارنوال منصور عثمان اعوان ته استول شوی، راغلي چې دوی د افغان کډوالو نیونې، په زوره له پاکستان څخه ایستنه او پراخې بشري سرغړونې غندي.

دا ائتلاف ټینګار کوي چې د افغان کډوالو د حقونو او خوندیتوب لپاره سمدستي اقدامات اړین دي.

په ګډ لیک کې راغلي چې یاد ضرب‌الاجل د پاکستان له قانوني ژمنو سره په ټکر کې دی، ځکه چې کډوال مجبوروي چې بېرته هغه هېواد ته لاړ شي، چې دوی له جدي امنیتي ګواښونو او د ازادۍ له محدودېدو سره مخامخ کېږي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وايي چې متحده عربي اماراتو د ۵۴ افغان بندیانو له خوشې کولو سره موافقه کړې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ ناوخته، په خپله ایکسپاڼه (پخوانی ټویټر) کې په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دا توافق د دې وزارت او په ابوظبۍ کې د افغانستان د سفارت د هڅو په نتیجه کې شوی دی.

دغه وزارت د اماراتو له مشرتابه مننه کړې چې د دغو افغان بندیانو د خوشې کولو په هوکړه کې یې همکاري کړې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د خوشي کېدونکو بندیانو نوملړ خپور کړی، خو دا یې نه دي ویلي چې دوی د کومو جرمونو له امله بندیان شوي وو.

همداراز، د بندیانو د دقیقې خوشې کېدا د نیټې په اړه هم جزییات نه دي ورکړل شوي.

په مزارشریف کې د والي دفتر د جمعې په ورځ، (د حمل ۸مه) په خپله ایکسپاڼه کې لیکلي چې محمد یوسف وفا د یوه ملکي او امنیتي پلاوي په مشرۍ ازبکستان ته تللی دی.

دا پلاوی به له ازبکستاني لوري سره د دوه اړخیزو همکاریو، د سوداګرۍ د پراختیا، د دواړو هېوادونو د سرحدي ځواکونو ترمنځ د همغږۍ، او ځینو نورو مسلو په اړه خبرې وکړي.

که څه هم تر اوسه هیڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسميت نه دی پېژندلی، خو ازبکستان د هغو محدودو هېوادونو له ډلې دی چې له طالبانو سره تعامل لري او د دوی دیپلوماتان یې منلي دي.

د تودو اړیکو ترڅنګ، د طالبانو تر واک لاندې افغانستان او ازبکستان ترمنځ سوداګري پراخه شوې ده. د تېر لمریز کال د سنبلې په پیل کې، د ترمذ نړیوال سوداګریز مرکز، چې د افغانستان او ازبکستان ګډ بازار ګڼل کېږي، د ازبکستاني چارواکو او د طالبانو د حکومت د استازو په حضور کې رسماً پرانستل شو.

د اسیا په جنوب ختیځ کې د پرونۍ زلزلې له کبله د مرګ ژوبلو شمېر په زیاتېدا دی.

د دې ۷ اعشاریه ۷ ریښتره زلزلې له کبله، چې د میانمار په وخت د ماسپښین په لومړیو کې وشوه، د دې هیواد ترڅنګ د تایلینډ په پلازمېنه بانکاک کې هم مرګ ژوبلې پېښې شوي دي.

په میانمار کې لږ تر لږه ۱۴۴ تنه مړه شوي، او د بشري مرستو ډلو خبرداری ورکړی چې په هغو سیمو کې چې رسیدل ورته سخت دي، ویجاړۍ ډېرې پراخې دي. سربېره پر دې، ۷۳۰ تنه نور ټپیان شوي.

د میانمار د پوځي حکومت مشر، جنرال مین آونګ هلینګ دولتي تلویزیون ته ویلي، د مړو او ټپیانو شمېر ښايي نور هم زیات شي.

د امریکا د جیولوژیکي سروې ادارې (USGS) ویلي چې د دې زلزلې مرکز ډېر ژور نه و او تر مځکې یوازې لس کیلومتره لاندې و.

د زلزلې مرکز د میانمار یا پخوانۍ برما ساګاین ښار ته نژدې، د مانډالای ښار په شاوخوا کې و.

د دې زورورې زلزلې ټکانونه په تایلیند کې هم محسوس شوي او د دغه هیواد په پلازمېنه بانکاک کې یې هم، چې د زلزلې له مرکزه زرګونه کیلومتره لیرې دی، مرګ‌ژوبلې اړولې دي.

له لومړۍ سختې زلزلې لس دقیقې وروسته، بله زلزله چې شدت یې د ریښتر په حساب ۶ اعشاریه ۴ درجې و، سیمه بیا ولړزوله.

یو افغان ترجمان، چې په افغانستان کې له مرګوني بریده ژوندی ووت، د امریکا د ټیکساس په هیوسټن کې په خپل دفتر کې د چړې په ګوزارونو وژل شو.

امریکايي رسنیو د جمعې په ورځ (د وري ۸، د مارچ ۲۸ مه) راپور ورکړ چې وژل شوی افغان ترجمان عبدالرحمن نیازی نومېږي، ۳۴ کلن و او د پینځو اولادونو پلار و.

د نیازی یوه ملګري امریکايي رسنیو ته ویلي چې کلونه وړاندې، هغه په افغانستان کې د ترجمان په توګه د دندې پر مهال په یوه چاودنه کې دواړه پښې بایللې وې.

هغه زیاته کړې چې نیازی له هیوسټن مېشتو افغان کډوالو سره د مرستې په هڅه کې و، چې ووژل شو.

په همدې حال کې، یو شمېر رسنیو راپور ورکړی چې پولیسو ۳۷ کلن مسیح‌الله ساحل د دې پېښې په تور نیولی دی.

تر اوسه لا نه ده څرګنده چې د دې پېښې احتمالي انګېزه څه وه.

د کابل په هوایي ډګر کې د پولیسو ویاند عبدالله فاروقي رسنیو ته نن وویل، دې چینایانو هڅه کوله چې شپږ سوه اته اویا ګرامه سره زر قاچاقي ورسره یوسي.

وروسته تر دې چې د دوه زره یو ویشتم کال په اګست کې طالبانو کابل نیولی دی، دغهَ ښار ته د چینایانو سفرونه زیات شوې دي.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر د پنجشنبې په ماښام په سپینه ماڼۍ کې د روژه ماتې په مناسب په جوړې شوې غونډه کې برخه واخیسته.

دې غونډې ته ډونالډ ټرمپ د خبرو پرمهال له امریکایي مسلمانانو مننه وکړه چې په نومبر کې یې د ولسمشرۍ په انتخاباتو کې ده ته رایي ورکړې. ښاغلي ټرمپ وویل چې په سلګونو زره امریکایي مسلمانانو ده ته رایي ورکړې دي.

د امریکا ولسمشر وویل چې دی هڅه کوي چې په منځني ختیځ کې سوله وشي.

د روژه ماتې په دې پروګرام کې یوشمیر امریکایي مسلمانانو ته بلنه ورکړل شوې وه.

یوسل او څلور اویا افغانان له پاکستان څخه جرمني ته ورسیدل.

په دغو کډوالو کې دوه اتیا میرمنې او دوه نوي نارینه دي چې پرون ماسپښین د هانوور هوایي ډګر ته په الوتکه کې ولیږدیدل.

د راپورونو له مخکې برلین له شاوخوا دوه زره اته سوه نورو افغانانو سره هم ژمنه کړې ده چې هغوی به هم جرمني ته انتقالوي. دا هغه افغانان دي چې دوی په افغانستان کې د بهرنیو ځواکونو د موجودیت په وخت له جرمنیانو سره کار کړی وو.

د جرمني دننه یوشمیر سیاسي ګوندونه دغه هیواد ته د کډوالو له ورتګ سره مخالفت کوي.

استرالیا له افغان ښځو او نجونو سره په بشري برخه کې د پنځه میلیونه ډالرو مرستې اعلان وکړ.

د استرالیا د بهرنیو چارو وزیرې پیني وانګ نن وویل چې هیواد یې د افغان ښځو او نجونو ملاتړ ته چې د طالبانو په واکمنۍ کې له ننګونو سره مخامخ دي، ژمن دی.

د استرالیا د بهرنیو چارو د وزارت په ویبپاڼه کې په یوه بیان کې ویل شوې دي چې د استرالیا دا پنځه میلیونه اضافي مرستې به د ملګرو ملتو موسسو ته وسپارل شي چې په روغتیایي چارو کې له افغان نجونو او ښځو سره مرسته وکړي او همداراز د بیځایه شویو نجونو او ښځو لاسنیوی وکړي.

د ملګرو ملتو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې( اوچا) خبرداری ورکړ که سمه بودیجه ترلاسه نه کړي، سږکال به په افغانستان کې تر اووه میلیونه ډير کسان له وړیا روغتیایي خدماتو بې برخې شي.

د اوچا په راپور کې چې پنجشنبه( د وري اوومه) یې خپور کړ، راغلې دي چې د ښځو او نجونو په برخه کې د طالبانو سختې تګلارې د دې سبب شوې دي چې هغوی سمې مرستې ترلاسه نه کړي.

طالبان تل دا ادعا کوي چې د اسلامي شریعت په چوکاټ کې یې ښځو او نجونو ته حقوق ورکړې دي، خو د بشري حقونو فعالان تر شپږم ټولګي ورپورته د نجونو د ښوونځیو بندیدو ته په اشارې سره، طالبان د ښځو او نجونو له حقونو څخه په سرغړونو تورنوي.

د پاکستان امنیتي ځواکونه د جوماتونو د لاډسپیکرونو له لارې اعلانونه کوي چې افغان کډوال دې تر دوشنبې پورې له پاکستانه ووځي.

د پاکستان حکومت تر دې مخکې افغان کډوالو ته امر کړی و چې د مارچ تر یودیرشمې دې خپل هیواد ته ستانه شي.

په خواله رسنیو کې په خپرو شویو ویډیوګانو کې ښکاري چې د پاکستان امنیتي ځواکونه په لاډسپیکرونو کې وایي، دا د پاکستان د حکومت امر دی او باید پلی شي.

د پاکستان حکومت په دوه زره درویشتم کال کې اعلان کړی و چې تر یو میلیون او اووه لکه ډير افغان کډوال به د همهغه کال تر اکتوبر پورې له پاکستانه ووځي، هغه وخت د اسلام اباد پر دې پریکړي نړیوالو سختې نیوکې وکړې.

د پاکستان د بشري حقونو خپلواک کمیسیون ویلي دي چې د پاکستان دا پریکړه چې کډوال په دې ډول باسي، د بشري حقونو له نړیوالو قوانینو سره په ټکر کې ده.

بل لور ته د بخښنې نړیوال سازمان ویلي دي چې پاکستان باید له خپلې خاورې د افغان کډوالو له ایستلو لاس واخلي.