خبرونه
عبادي: په کُرد مېشته سيمه کې ټولپوښتنه له اور سره لوبه ده
د عراق صدراعظم حیدرالعبادي وايي، د خپلواکۍ د ټولپوښتنې په اړه د کردستان د مشرانو پلان له اور سره لوبه ده.
ده وويل که د رايې اخیستلو په نتیجه کې تاوتریخوالی رامنځته شو، بغداد چمتو دی د ځواک په کارولو سره مداخله وکړي.
د عراق حکومت په بغداد، ترکيه او ايران کې چې د کردانو زيات وګړي په کې ژوند کوي، له دې ټولپوښتنې سره مخالفت کړى دى.
په همدې حال کې د ترکيې ولسمشر رجب طيب اردوغان نن يکشنبه په استانبول کې يوه کنفرانس ته وويل:
”د عراق له صدراعظم حيدر العبادي سره به په امريکا کې وګورم او لکه څنګه چې ګورو، سره ورته هدف لرو. زموږ هدف د عراق د وېش مخنيوى دى، خو اوس د عراق په شمال کې محلي اداره (د عراق کورواکى محلي حکومت) د عراق د وېش پر لوري ګام اخلي“
تمه کېږي د ترکيې ولسمشر او د عراق صدراعظم په نيويارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي غونډې په څنډه کې سره وګوري.
د کردستان د کورواکې سیمې د پارلمان غړیو هغه پلان تصویب کړی چې پر اساس یې بله دوشنبه د دې سیمې د خپلواکۍ لپاره غيرواجب الاجرا ټولپوښتنه کېږي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
په لبنان کې نواف سلام ته د کابینې د جوړولو دنده وسپارل شوه
د لبنان د ولسمشرۍ دفتر ویلي چې د دې هېواد ولسمشر جوزف عون، د پارلمان له فراکسیونونو سره له مشورې وروسته، نواف سلام ته، چې د هاګ د نړیوالې محکمې رئیس دی، رسماً د کابینې د جوړولو دنده وسپارله.
د راپورونو له مخې، تر پرون (دوشنبې) ناوخته پورې د لبنان د پارلمان تر نیمايي زیاتو غړیو د نواف سلام ملاتړ کړی دی.
دا پرمختګ د دې ښودنه کوي چې په لبنان کې د حزبالله موقف کمزوری شوی دی. حزبالله، چې د ایران له ملاتړه برخمن دی، غوښتل چې نجیب میقاتی په دې څوکۍ کې پاتې شي.
د دوشنبې تر مازیګر پورې، نواف سلام د پارلمان د ۸۴ غړو ملاتړ ترلاسه کړی و. ښاغلی سلام به، چې اوس مهال په هاګ کې اوسي، د خپلې دندې د پیل لپاره لبنان ته ستون شي.
سعودي عربستان د یورانیمو د غني کولو او پلورلو هڅه کې دی
سعودي عربستان غواړي چې د معدني موادو په ځانګړي ډول د یورانیمو په پلورلو خپل عاید زیات کړي.
د دې هېواد د انرژۍ وزیر عبدالعزیز بن سلمان، دا خبره پرون (دوشنبې، د جدي په ۲۴مه) په ظهران ښار کې په یوه کنفرانس کې وکړه.
د عبدالعزیز بن سلمان په وینا، ریاض په پام کې لري چې د یورانیمو د غني کولو ترڅنګ "ژېړ کیک" تولید کړي او پلوري.
ژېړ کیک د اتومي رییکټور د سونګ میلو په تولید کې کارول کیږي. سره له دې چې دا منځنۍ ماده د وړانګو له اړخه ډېره خطرناکه نه ګڼل کیږي، خو د هغې د چمتو کولو او ساتنې لپاره زیات مهارت او پاملرنې ته اړتیا ده.
د سعودي عربستان اتومي پروګرام لا په لومړنیو پړاوونو کې دی خو دا هیواد هڅه کوي چې د یورانیمو د غني کولو پړاو ته ورسیږي.
د بیل او ملیندا ګیټس بنسټ په افغانستان کې د روغتیايی سیستم د پیاوړتیا پروګرام جوړوي
د بیل او ملیندا ګیټس بنسټ د قطر، متحده عربي اماراتو، سعودي عربستان او د اسلامي پراختیايي بانک په همکارۍ په افغانستان کې د ماشومانو د ګوزڼ د له منځه وړلو او د لومړني روغتیايي سیسټم د پیاوړتیا لپاره یو پروګرام پیلوي.
دا پروګرام به د افغانستان د بیا رغونې صندوق له لارې تمویل شي.
د بیل او ملیندا ګیټس بنسټ د نړیوالې پراختیا څانګې رئیس، کریس الیاس، له ګلف ټایمز ورځپاڼې سره په مرکه کې، چې پرون (دوشنبې) خپره شوه، وویل چې دغه پروګرام به د روان ۲۰۲۵ کال په لومړیو کې پيل شي.
ده زیاته کړه: «د ګیټس بنسټ او د قطر، متحده عربي اماراتو او سعودي عربستان حکومتونه د افغانستان د لومړني روغتیايي سیسټم د ملاتړ لپاره د اړتیا وړ مالي منابع د افغانستان د بیا رغونې صندوق له لارې برابروي.»
افغانستان او پاکستان لا هم په نړۍ کې هغه دوه هیوادونه دي چې د پولیو یا ګوزڼ ویروس پکې له منځه نه دی تللی.
د ګیټس بنسټ د نړیوالې پراختیا څانګې رئیس ګلف ټایمز ته ویلي چې د منځني ختیځ، پاکستان او افغانستان روغتیايي چارواکي هڅول کېږي چې د دې ناروغۍ د له منځه وړلو لپاره لازم اقدامات وکړي.
کریس الیاس په خپله مرکه کې په افغانستان کې د پولیو د محوه کولو لپاره د بودجې د اندازې په اړه څه نه دي ویلي.
ایران او روسیه د ستراتیژیکې همکارۍ تړون لاسلیکوي
د کرملین ماڼۍ وايي چې د ایران ولسمشر به د روسیې د رسمي سفر په ترڅ کې د مسکو او تهران د "هراړخیزې ستراتیژیکې همکارۍ تړون" لاسلیک کړي.
کرملین د دوشنبې په ورځ (د جدي ۲۴) په یوه خبرپاڼه کې وویل چې د ایران ولسمشر به د راروانې جمعې په ورځ (د جدي په ۲۸) په کرملین کې د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره وویني.
دواړه ولسمشران به د دې تړون د لاسلیک تر څنګ د دوه اړخیزو همکاریو د لا پراختیا لپاره د سوداګرۍ او پانګونې، ترانسپورت، لوژستیک، او بشري برخو په شمول پر مهمو سیمهییزو او نړیوالو موضوعاتو هم خبرې وکړي.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقایي د دوشنبې په ورځ په یوه خبري ناسته کې بې له دې چې د ایران او روسیې ترمنځ د ستراتیژیکې همکارۍ تړون د لاسلیک نېټه څرګنده کړي، وویل چې د دې تړون د چمتو کولو بهیر شاوخوا دوه نیم کاله وخت ونیوه.
مهران غلامي په نړیواله کچه د فوټسال د غوره لوبغاړي جایزې ته نوماند دی
د فوټسال پلانټ ویب سایټ د دوشنبې په ورځ د جنورۍ په ۱۳مه نېټه په تېر ۲۰۲۴ ز کال کې د فوټسال د غوره لوبغاړي جایزې ته د نوماندو لوبغاړو نوملړ خپور کړی دی چې افغان لوبغاړی مهران غلامي هم پکې شامل دی.
د افغانستان د فوټسال ملي لوبډلې په لومړي ځل په ۲۰۲۴ زیږدیز کال د فوټسال په نړیوال جام کې چې په ازبکستان کې ترسره شوی و، ګډون کړی و او په یادو سیالیو کې مهران غلامي ښې لوبې کړې وې.
اتلس کلن غلامي له خپلې لوبډلې سره په ۲۰۲۳ ز کال د فوټسال نړیوال جام د لارموندنې پړاو په سیالیو کې هم ګډون درلود چې نړیوال جام ته یې لار پیدا کړه.
همدارنګه په ۲۰۲۴ ز کال د افغانستان فوټسال ملي لوبډلې د اسیا جام په سیالیو کې پینځم مقام ګټلی و.
که څه هم ښاغلي غلامي د تېر فوټسال په نړیوال جام کې یوازې یو ګول وهلی و، خو هغه لومړنی افغان دی چې د فوټسال
په افغانستان کې د اقتصادي ستونزو د حل د ملګرو ملتونو او پاکستاني چارواکو خبرې
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي د دغه وزارت مرستیالې امنې بلوچ د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو له ځانګړې استازې روزا اوتنبایووا سره په اسلام اباد کې «په اسلامي ټولنو کې د نجونو د تعلیم په وړاندې د پرتو ستونزو» په نوم کنفرانس په څنډه کې کتلي دي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي د دغه وزارت مرستیالې امنې بلوچ د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو له ځانګړې استازې روزا اوتنبایووا سره په اسلام اباد کې «په اسلامي ټولنو کې د نجونو د تعلیم په وړاندې د پرتو ستونزو» په نوم کنفرانس په څنډه کې کتلي دي.
دغه وزارت نن دوشنبه پر خپله ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) لیکلي، چې د دواړو لوریو په افغانستان کې د روانو تحولاتو په اړه هم نظرونه تبادله کړل. د پاکستان په کوربه توب په اسلام اباد کې دغه کنفرانس تېره شنبه او یکشنبه جوړ شوی و.
د پاکستان د پوهنې وزیر ویلي وو، چې طالبانو ته هم په دې کنفرانس کې د ګډون بلنه ورکړل شوې وه، خو طالبانو چې په افغانستان کې د نجونو او ښځو پر زده کړو بندیز لګولی، په دې کنفرانس کې ګډون ونه کړ.
په دغه کنفرانس کې د بېلابېلو هېوادونو او نړیوالو بنسټونو تر ۱۵۰ زیاتو استازو ګډون کړی و، چې د نجونو پر تعلیم یې ټینګار وکړ. د کنفرانس په پای کې په خپره شوې اعلامیه کې راغلي، چې د نجونو تعلیم نه یوازې یوه دیني وجیبه ده، بلکې د ټولنې یوه مهمه اړتیا هم ده.
ایران وايي د بې اسناده افغان کډوالو د ورتلو مخه تر ډېره ډب شوې
د ایران یوه چارواکي ویلي، چې ایران ته د پولو له لارې د بې اسناده کډوالو ننوتل صفر ته راټیټ شوي دي.
د ایران د انتظامي ځواکونو عمومي قوماندان احمد رضا رادانپرون یکشنبه ویلي، پر پولو به د بې اسناده کډوالو د داخلېدو د مخنيوي لپاره ټول امکانات وکارول شي.
د ایراني رسنیو د راپورونو له مخې ښاغلي رادان په یوه کنفرانس کې ویلي، د ایران له پولو د بې اسناده کډوالو د مخنیوي لپاره پرمختللي امکانات کارول شوي دي.
تر دې مخکې د ایران چارواکو اعلان کړی و، چې له افغانستان سره پر ۳۰۰ کیلومتره پوله د خنډ جوړولو کار پیل شوی او تر اوسه پر ۷۵ کیلومتره پوله دغه خنډونه جوړ شوي دي.
ایراني چارواکو په زمري/ اسد میاشت کې ویلي وو، چې له افغانستان سره پر پوله د موانع جوړولو کارونه به په درېیو کلونو کې بشپړ شي او دا کار له افغانستان سره په تفاهم کېږي.
ایران په وروستیو کې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج چټک کړی دی.
ایراني چارواکو ټینګار کړی چې غواړي څه باندې دوه ملیونه افغان کډوال د روان لمریز کال تر پایه له ایران څخه وباسي.
بلګراد کې په نوې بڼه اعتراض
پرون یکشنبه د سربیا په پلازمېنه بلګراد کې په لسګونو زره معترضانو د خپلو ګرځنده تلیفونونو څراغونه ولګول او د اورګاډي تمځای د چت نړېدو د قربانیانو د یاد لپاره یې د ۱۵ دقیقو لپاره چوپتیا غوره کړه.
دوی په دې پېښه کې چارواکي په ناغېړۍ تورنوي.
دا لاریون د بلګراد دولتي پوهنتون د محصلانو له خوا تنظیم شوی و او برخوالو غوښتنه کوله چې د پېښې عاملین باید عدالت ته راکش کړای شي. دوی د پرمختګ په نوم د سربیا واکمن ګوند، چې مشري یې ولسمشر الکساندر ووچیچ کوي، په فساد او خپلوۍ پالنه تورنوي؛ هغه تور چې دغه ګوند یې ردوي.
د ۲۰۲۳م کال د نومبر میاشتې پر لومړۍ نېټه د «نوی ساد» تمځای نوی ترمیم شوی کانکرېټي چت د نړېدو له امله څوارلس کسان مړه شول او درې نور ټپیان شول. یوه ټپي وروسته ساه ورکړه.
د ۲۰۲۵ کال لومړنۍ الکلاسیکو بارسلونا وګټله
بارسلونا پنځه د دوو په وړاندې په ۲۰۲۵م کال کې د لومړۍ الکلاسیکو ګټونکی شو او د هسپانیا په سوپرکپ کې یې خپله پنځلسمه بریا ولمانځله.
په سعودي عربستان کې تېره شپه د هسپانیا د سوپرکپ په پایلوبه کې بارسلونا او ریال ماډریډ له یو بل سره مخامخ شول.
کیلیان ایمباپې د ریال ماډریډ لپاره لومړی ګول په پنځمه دقیقه کې وواهه او د بارسلونا لومړی ګول د بارسلونا ځوان ستوري لامین یامال په ۲۲مه دقیقه کې وواهه.
د طالبانو حکومت د حج د ونډو زیاتېدل غواړي
د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر مولوي امیر خان متقي په کابل کې د سعودي عربستان له سفیر فیصل طلق البقمي سره د کتنې پر مهال په حج کې د افغانانو لپاره د ونډې زیاتېدو غوښتنه وکړه.
دغه وزارت په یوه بیان کې ویلي چې ښاغلي متقي پرون یکشنبه د غونډې په جریان کې د سعودي له حکومته وغوښتل چې په هغه هېواد کې مېشتو افغانانو ته د قونسلي خدماتو په برابرولو کې همکاري وکړي.
د بیان په یوه برخه کې د سعودي د سفیر په وینا راغلي چې ویلي یې دي، هېواد یې غواړي په بېلابېلو برخو کې له افغانانو سره مرسته وکړي. په دې باب نور جزئیات نه دي ورکړل شوي او د سعودي سفارت هم د دې غونډې په اړه تبصره نه ده کړې.
سعودي عربستان د مرغومي/ جدي پر دویمه نېټه په افغانستان کې خپل سفارت بیا پرانیست. پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته هېڅ هیواد د دې ډلې لنډمهاله حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی.
سعودي عربستان یو له هغو درېیو هېوادونو و چې په ۱۹۹۰ یمه لسیزه کې یې د طالبانو لومړی حاکمیت په رسمیت پېژندلی و. نور دوه هېوادونه متحده عرب امارات او پاکستان وو.