افغانستان
خوستوالو د افغان حکومت د اوبو د مدیریت کولو له برنامې ملاتړ وکړ
د سې شنبې په ورځ د خوست قومي مخورو او مدني فعالانو د یوې غونډې له لارې د افغانستان د اوبو او نورو طبیعي سرچینو د مدیریت کولو په اړه د افغان حکومت د پالېسیو او هڅو ملاتړ وکړ.
دوی د ایران د ولسمشر حسن روحاني د وروستو څرګندونو غندنه وکړه چې ویلي يې و، ایران په افغانستان کې د کمال خان، سلما او کجکي بندونو د جوړولو په اړه بېتفاوته نهشي پاتې کېدای.
د ناستې ویناوالو ویل د افغانانو لهخوا د خپلو طبیعي سرچینو څخه ګټه اخیستنه او پر هغو د زیربنايي پروژو پلي کېدل د دوی حق دی او پردي پهکې د مداخلې حق نهلري.
د غونډې یو تن ګډونوال دیني عالم مولوي محمد عارف عرفان او حاجي منډاییر د سیمې پر هېوادونو په ځانګړي ډول د افغانستان پر ګاونډیانو غږ وکړ چې د افغانستان په سیاسي، امنیتي او اقتصادي چارو کې دې له هر ډول مداخلو لاس واخلي.
دوی وویل:
"د نړۍ په ټولو هېوادونو په ځانګړي ډول ګاونډیو هېوادونو باندې غږ کوم چې د افغانستان ټولې طبعي شتمنۍ د افغانانو حق دی، هېڅچا ته اجازه نهورکوو چې د افغانستان په کورنیو چارو کې یا د افغانستان د طبیعي زېرمو د مدیریت په مسایلو کې مداخله وکړي، هېڅڅوک حق نهلري چې د افغانستان په قلمرو کې، د دولت په درې ګونو قواوو کې، په تشکیلاتو کې او د افغانستان په ملي او سیاسي هدفونو کې لاسوهنه وکړي."
"زموږ افغانستان خپلواک او مستقل هېواد دی، که له موږه څوک دا هیله لري چې تاسو بندونه مهجوړوئ، نور کارونه مهکوئ، پرمختګ مهکوئ دا موږ ته په هېڅ ډول د منلو وړ نهده، دا خلک که نهوي یا سبا دا به راپورته کېږي او موږ به خپل هېواد په خپله جوړوو."
ویل کېږي په افغانستان کې د طبیعي سرچینو د مدیریت کولو د مسئلې د راپورته کېدو سره په څنګ کې، په دې وروستیو کې د افغان حکومت پر ضد یو شمېر سیاسي ائتلافونه او حرکتونه د داسو شخصیتونو او ګوندونو لهخوا جوړ شوي او یا د جوړېدو په حال کې دي چې هغوی عملاً د موجوده حکومت یوه برخه دي او مهمې سیاسي څوکۍ لري.
یو شمېر کتونکي وايي د دې حرکتونو څخه د ځینو په جوړښت کې يې بهرني لاسونه موجود دي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
حمدالله فطرت د سلطان محمود غزنوي په اړه د پاکستان د دفاع د وزیر څرګندونې غندلې دي
د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت د پنځمې هجري لمریزې پېړۍ د امپراتور سلطان محمود غزنوي په اړه د پاکستان د دفاع وزیر وروستۍ څرګندونې غندلې دي.
د ښاغلي فطرت په وینا خواجه محمد آصف په یوه ټلویزیوني مرکه کې ویلي چې محمودغزنوي به د هند د لوټلو لپاره تګ راتګ کاوه او د ده لپاره اتل نه دی.
فطرت تېره شپه پر خپله ایکس په یوه تند بیان کې لیکلي چې د طالبانو حکومت د خواجه آصف غیرمسوولانه څرګندونې له تاریخي حقایقو د هغه بېخبري یې بولي. فطرت د پیغور په توګه دا هم ویلي چې پاکستان پر خپلو دفاعي توغندیو د محمود غزنوي نوم ایښی دی.
د طالبانو د حکومت مرستیال ویاند محمود غزنوي هغه مسلمان افغان بللی چې د سیمې له ټولو مظلومو او تر ګواښ لاندې ولسونو سره یې د ایماني مسوولیت له مخې همدردي کوله.
د پاکستان ځانګړي استازي په کابل کې له طالب چارواکو سره کتلي دي
د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی له طالب چارواکو سره د خبرو لپاره کابل ته تللی. محمد صادق خان نن پر خپله ایکس پاڼه د طالبانو د حکومت د کورنیوچارو له سرپرست وزیر سراج الدین حقاني سره د خپلې کتنې عکسونه خپاره کړي دي.
ښاغلی صادق خان چې په کابل کې د پاکستان پخوانى سفير و، په روانه ډسمبر میاشت کې وروسته له هغه يوځل بيا د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي پر دنده وګومارل شو چې په تېره سپټمبر مياشت کې لومړي وزير شهبازشريف پخوانى ځانګړى استازى اصف دراني له دندې ګوښه کړ.
ښاغلي صادق خان لیکلي دي چې له طالب چارواکو سره یې د دوه اړخیزو اړیکو او سیمه ییز امنیت ترڅنګ پر یو لړ مسایلو خبرې کړې دي، خو د خپلو خبرو په اړه یې نور جزییات نه دي ورکړي.
د خوړو نړیوال پروګرام وايي، سږکال ژمی یوازې شپږ میلیون اړو افغانانو ته مرستې رسولی شي
د خوړو نړیوال پروګرام WFP وايي چې د بودیجې د کمښت له کبله په سږني ژمي کې په افغانستان کې یوازې شپږ میلیون کسانو ته مرستې رسولی شي.
WFP نن پر خپله ایکس پاڼه لیکلي دي چې میلیونونه نور افغان وګړي به د دې سازمان له مرستو بې برخې وي.
د خوړو نړیوال پروګرام دا خبرداری داسې مهال ورکوي چې ملګروملتونو په خپل وروستي راپور کې ویلي دي چې په راروان سخت ژمي کې به د افغانستان شاوخوا ۱۵ میلیون وګړي بشري مرستو ته اړتیا ولري.
مخکې له دې د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ ادارې اوچا ویلي و، چې په ۲۰۲۵ کال کې به شاخوا ۲۲،۹میلیون افغانان بشري مرستو ته اړ وي.
ترامپ: له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل وحشتناکه وو
د امریکا منتخب ولسمشر ډونالد ټرامپ یو ځل بیا له افغانستانه د امریکا ځواکونو وتل وحشتناکه یاد کړي او ژمنه یې کړې چې د خپل هېواد پوځي ځواک به پیاوړی کوي.
هغه چې د یکشنبې په ورځ د (ډیمسبر۲۲مه) د امریکا د متحده ایالتونو د اریزونا ایالت په فېنکس سیمه کې خپلو پلویانو ته وینا کوله وویل، "هیچا د هغو وسلو یادونه چې د بایډن ادارې په افغانستان کې پرېښودې او هغه سرتیري چې په هوايي ډګر کې ووژل شول، ونه کړه خو زه دا ټول یادوم ".
هغه د بایډن پر حکومت نیوکه وکړه چې د میلیونو ډالرو په ارزښت امریکايي وسلې یې طالبانو ته پرېښودې.
ټرامپ وړاندې وویل، "له بده مرغه موږ د هغوو وسلوو لویه برخه افغانستان کې پرېښوده، تاسې باور کولی شئ، دا څومره وحشتناکه ده ".
ټرامپ د خپل پوځ د پیاوړي کیدو په اړه وویل، "زه به داسې خپل پوځ بیرته راجوړ او پیاوړی کړم چې هیڅ کله له دې وړاندې نه وو ".
د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرامپ چې تمه ده د جنورۍ په شلمه سپینې ماڼۍ ته د دویم ځل لپاره د امریکا د متحده ایالاتونو د ولسمشر په توګه ستون شي، په ځلونو یې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو پر کړنلارې نیوکې کړي دي.
هغه له دې وړاندې د ټاکنیزو کمپاینونو پر مهال ویلي وو، که له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتو پر مهال زه ولسمشر وای، ما به هیڅ امریکايي وسلې طالبانو ته نه وې پرېښې.
د ټولګټو چارو وزارت: د ریل پټلۍ له لارې د تجارتي مالونو لېږد زیات شوی دی
د طالبانو د حکومت د ټولګټو چارو وزارت وايي، تیره میاشت یې د افغانستان د ریل پټلۍ له لارې ۴۵۲ زره او ۱۳۳ متریک ټنه انتقالات ترسره کړې دي.
د دې وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس د دوشنبې په ورځ پر خپلې ایکس پاڼې/پخواني ټویتر ویلي، دا صادرات او واردات د حیرتان، اقینې، تورغندۍ او هرات خواف بندرونو له لارې شوي دي.
حق شناس وړاندې ویلي، هڅه کوي سوداګرو ته نورې اسانتیاوې هم برابرې کړي.
له دې وړاندې د طالبانو حکومت د ریل پټلۍ له لارې د تجارتي مالونو د لېږد د زیاتیدو خبر ورکړی و.
خو نړیوال بانک د همدې ډیسمبر په څلورمه په یو راپور کې ویلي و، د افغانستان اقتصادي وضعیت له یو بحران سره مخ دی او راتلونکی یې روښانه نه دی.
په راپور کې راغلي و، د افغانستان صادرات د تیرکال پرتله څو چنده ښکته شوي دي.
خو طالبانو د نړیوال بانک راپور رد کړی و.
دوه کاله کیږي افغانې ښځې په ټولو غیردولتي او یو شمیر ادارو کې د کار اجازه نه لري
د طالبانو له خوا په غیردولتي موسسو کې د ښځو پر کار د بندیز دوه کاله پوره شول.
طالبانو د ۲۰۲۲ کال د ډیسمبر په ۲۴مه د یو فرمان په صادرولو سره د ملګرو ملتونو د ادارو په ګډون په ټولو غیردولتي موسسو کې د ښځو پر کار بندیز ولګوه.
په فرمان کې ویلي شوي و، که هرې موسسې له دې پریکړې سرغړونه وکړه، د فعالیت جواز به یې لغوه شي.
د طالبانو له دې فرمان وروسته، ډیرشمیر هغوو موسسو چې د بشري مرستو په برخه کې یې کار کاوه، خپل فعالیتونه په افغانستان کې وځنډول.
که څه هم د طالبانو له خوا د ښځو پر کار بندیز کورني او نړیوال غبرګونونه راوپارول، خو طالبانو خپله پریکړه بدله نه کړه، او لا هم ښځې په ټولو غیردولتي او یو شمیر دولتي ادارو کې د کار اجازه نه لري.
طالبانو د ښځو پر کار د بندیز سربیره، له شپږم ټولګیو پورته ښوونځیو او پوهنتونونو ته د نجونو پر تګ بندیز لګولی دی.
د فوټبال د اتلانو لیګ په څلورم فصل سیالیو کې دوې مسابقې وشوې
د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د څلورم فصل د سیالیو په لړ کې نن ماسپښین دوې مسابقې وشوې.
په لومړۍ لوبه کې د فراه ابومسلم ټیم دوه د یو په وړاندې د کندهار عینومېنې ته ماتې ورکړه. په بله مسابقه کې د هرات سرخ پوشان خوافي یو د څلورو په وړاندې د هرات د صرافانو ټیم مات کړ. له دې دوو لوبو سره د دغه لیګ د شپږمې اوونۍ مسابقې ختمېږی.
پرون د کابل د جوانان ټیم دوه د یو په وړاندې د فراه عدالت ټیم ته ماتې ورکړه او په بله مسابقه کې د سرپل خدیم اف سي لوبډلې او د فاریاب د سرسبز یاشلر لوبډلې مسابقه یو- یو مساوي شوه.
د افغانستان د فوټبال د اتلان لیګ څلورم فصل سیالۍ چې ۱۲ لوبډلې په کې برخه لري، د لیندۍ یا قوس له ۱۶مې په هرات کې روانې دي.
د افغانستان د فوټبال اتلانو لیګ په څلورم فصل سیالیو کې نن دوې لوبې کېږي
د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د څلورم فصل د سیالیو په لړ کې نن ماسپښین هم دوې لوبې کېږي.
په لومړۍ لوبه کې د فراه ابومسلم لوبډله د کندهار د عینومېنې له لوبډلې سره څه کم نیم ساعت وروسته (۱۲نیمې) لوبه کوي او په بله مسابقه کې د هرات د صرافانو ټیم د هرات له سرخپوشان خوافي ټیم سره سیالي کوي. له دغو لوبو سره د دغه لیګ د مسابقو شپږمه اوونۍ ختمېږي. پرون د کابل د جوانان ټیم دوه د یو په وړاندې د فراه عدالت ټیم ته ماتې ورکړه او په بله مسابقه کې د سرپل خدیم اف سي لوبډلې او د فاریاب د سرسبز یاشلر لوبډلې مسابقه یو- یو مساوي شوه.
د افغانستان د فوټبال د اتلان لیګ څلورم فصل سیالۍ چې ۱۲ لوبډلې په کې برخه لري، د لیندۍ یا قوس له ۱۶مې په هرات کې روانې دي.
له پاکستان او ایرانه، افغانستان ته ۶۱ کورنۍ ستنې شوې دي
له پاکستان او ایران څخه افغانستان ته د ۶۱ کورنیو د ستنېدو خبر ورکړل شوی دی.
باختر خبري اژانس چې د طالبانو په کنټرول کې دی، نن دوشنبه خبر ورکړی، چې پرون «د تورخم له لارې ۱۳ کورنۍ، د کندهار د سپین بولدک له لارې ۷، د نيمروز د ورېښمو پله له لارې ۳۱ او د هرات د اسلام کلا له لارې ۱۰ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي.»
په دغه خبر کې نه دي ویل شوي، چې دغه کورنۍ په خپله خوښه که په جبر افغانستان ته ایستل شوي دي. پاکستان د ۲۰۲۳م کال د نومبر لومړۍ نېټې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج پیل کړی، ورسره له ایرانه هم د افغان کډوالو اخراج روان دی.
سره میاشت ټولنه: د زړه د سوري ۴۳ نور ماشومان وړیا عملیات کیږي
افغان سرې میاشتې ټولنې خبر ورکړی، چې د زړه په سوري ۴۳ نور ماشومان د درملنې او عملیاتو لپاره په کابل کې شپږو روغتونونو ته ورپېژندل شوي دي.
دغې ټولنې پرون یکشنبه پر خپله ایکسپاڼه لیکلي، چې د دغو ماشومانو د درملنې او عملیاتو مالي لګښت د افغاني سرې میاشتې ټولنې له خوا ورکول کېږي.
هر کال لسګونه افغان ماشومان چې د زړه په سوري اخته هغه هم په کې شامل وي، د درملنې لپاره جرمني ته هم لېږل کېږي، چې هلته یې "د سولې کلي" په نوم بنسټ درملنه کوي.