د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې د ژولیا پارسي او نیلا ابراهیمي له لوري د نړیوالو جایزو د اخیستلو هرکلی وکړ.

رینا امیري پرون په خپله ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې ولیکل چې، د ټولو ننګونو سربېره افغان ښځې اجازه نه ورکوي چې هیلې یې مړاوې شي.

اغلې امیري زیاتوي، کومه مړانه چې دغو دوو مېرمنو ترسره کړې ده دا د افغان ښځو او نجونو د عزم او ارادې څرګندونه کوي.

د ښځو د حقونو فعالې ژولیا پارسي تېره اوونۍ د بشري حقونو د مدافعینو لپاره د "مارتین انالز" کلنۍ جایزه ترلاسه کړه او اوولس کلنه نیلا ابراهیمي د افغان نجونو د غږ د پياوړي کولو په خاطر ۲۰۲۴کال د ماشومانو د سولې د نړیوالې جایزې وړ وپېژندل شوه.

دغه لایحه د کانګرس د یوه استازي له‌‌‌خوا ولسي جرګې ته وړاندې شوې وه چې، درې سوه څلور دېرش موافقې رایي ورکړل شوې.

د "د متحدینو د محافظت" د لایحې تصویب د هغو کسانو د ساتنې لپاره د متحدایالاتو د حکومت ژمنې په ګوته کوي چې، په افغانستان کې د امریکا د شل کلن ماموریت په ترڅ کې د امریکایي ځواکونو تر څنګ خدمت کوي.

تر دې مخکې امریکا په ۲۰۲۱ کال کې خپل یوشمېر متحدین په امریکا کې ځای په ځای کړي و، خو یوشمېر دغه متحدین په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې او یا هم په ګاونډیو هېوادونو کې ژوند کوي.

د ازادي راډیو پخوانۍ خبریاله سلطان اچیلووا په ترکمنستان کې چارواکو پرې نه‌ښوده چې جینوا ته ولاړه شي او یوه نړیواله جایزه ترلاسه کړي.

د ترکمنستان د کارنیکل وېب‌‌‌پاڼې د راپور له‌‌مخې ۷۵ کلنه اچیلووا چې د ناروغۍ هیڅ نښه يې نه لرله، د نومبر په شلمه په زوره د پلازمېنې عشق‌‌‌اباد په یوه روغتون کې بستر شوه.

ډاکټرانو له زندانه د دې د وتلو وخت هم نه‌‌‌دی څرګند کړی.

ترکمنستان د نړۍ له هغو هېوادو څخه دی چې د بیان ازادي په‌کې ډېره زیاته تر پښو لاندې کېږي.

سلطان اچیلووا یوازینۍ خبریاله ده چې، د ترکمنستان پر دولت نیوکې کوي، دې ته څو ځله ګواښونه هم شوي دي.

د بشري حقونو ډلو د دې د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کړې ده.

د امریکا د متحدایالتونو نړیوالې انکشافي ادارې (یو‌ایس‌ای‌‌آی‌ډي) ژمنه کړې چې، یوشمېر افغان بزګرانو ته به د اقلیمي بدلون په ارتباط روزنه ورکړي.

یو‌ایس‌‌ای‌آی‌ډي پرون په خپله ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې ولیکل چې، افغانستان په نړۍ کې د اقلیم له اغېزو څخه تر ټولو ډېر زیان‌ منونکی هېواد دی.

یو‌ایس‌‌ای‌آی‌ډي لیکي، چې دا ادارې به په لنډ راتلونکي کې دوه سوه افغان بزګران داسې وروزي چې له اقلیمي بدلون سره سم ځانونه او خپل فصلونه اعیار کړي.

د ملګروملتونو په وینا افغانستان د نړۍ په هغو لسو هېوادونو کې شامل دی چې، د اقلیم د بدلون له سختو اغېزو سره مخامخ دی.

پاکستان د څلور زره درې سوه سوالګرو نومونه له دغه هېواده د ممنوع‌الخروج په لېست کې داخل کړي دي.

وروسته تر دې چې د پنج‌شنبې په ورځ د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د سعودي عربستان له یوه پلاوي سره خبرې وکړې، اسلام‌اباد دا پرېکړه وکړه.

نژدې دوې میاشتې مخکې د سعودي عربستان رسنیو خبر ورکړی و چې د حج د مراسمو پرمهال تر پنځوس زره ډېرو پاکستانیانو خیرات غوښت.

تر دې راپورونو وروسته ریاض خبرداری ورکړ، که چېرته پاکستان د دې سوالګرو مخه ونه‌‌‌نیسي د پاکستانیانو لپاره به د عمرې او حج د ویزو شمېر کم کړي.

د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع تایید کړه چې، تېره شپه د بغلان په نهرین ولسوالۍ کې پر یوه زیارت په برید کې لږ تر لږه لس کسان وژل شوي دي.

د فرانس‌پرس خبري اژانس د راپور له‌‌مخې ښاغلي قانع ویلي چې، یوه وسله‌‌وال کس په دغه زیارت کې د جمعې شپې د مراسمو پر عبادت کونکو ډزې کړي دي.

د رسنیو د راپورونو له‌‌مخې دا برید تېره شپه د نهرین په زاړه ښار کې د سید پاچاآغا چې په سید پاچاجان زیارت هم مشهور دی، هغه مهال شوی چې د صوفې طریقې زیارت کونکي د جمعې شپې لپاره په‌کې راټول شوي و او عبادت یې کاوه.

د سیمې اوسېدونکو هم ازادي راډیو ته د دغه برید پخلۍ کړی او ویلي یې دي چې، اکثره قربانیان د سیمې اوسېدونکي و.

ترا وسه چا یا کومې ډلې د دغه برید مسوولیت نه‌دی اخیستی، خو له‌‌دې مخکې تر ډېره د دا ډول بریدونو مسوولیت د اسلامي دولت ډلې یا داعش د خراسان څانګې منلی دی.

د اوکراین د پارلمان غړي تاراس باتینکو د هووري ویلیکي لویف Hovoryt Velykiy Lviv شبکې سره پرون پنج‌شنبې په خبرو کې افشا کړه چې، د پارلمان غړیو ته سپارښتنه شوې چې نن جمعه دولتي سیمې ته له تلو ډډه وکړي او پارلمان هم د توغندي د احتمالي برید له امله خپله نننۍ غونډه لغوه کړه.

هغه وویل، موږته وویل شول چې، راتلونکو ورځو کې د دې خطر شته چې په کییف کې پر ویرخوونا رادا Verkhovna Rada سیمې برید وشي او زیاته یې کړه چې پوتین دا خطر د پام وړ زیات کړی دی.

ټاکل شوې وه، چې د پارلمان په‌‌‌دې غونډه کې له حکومتي چارواکو څخه د پوښتنو بهیر پیل شي.

دغه اقدام څو ورځې وروسته له هغې کېږي چې، د روسیې ولسمشر ولاديمیرپوتین اعلان وکړ، چې د اوریشنیک په نوم منځنی واټن ویشتونکی نوی بالسټیک توغندی یې د اوکراین په جګړه کې په بریالۍ توګه ازمویلی دی.

پوتین ادعا وکړه چې، دا توغندی د اوکراین پر ختیځ ښار دنیپرو په برید کې کارول شوی و او ټینګار یې وکړ چې دا د ناټو "تهاجمي کړنو" او هغو توغندیو ته ځواب و، چې لوېدیځ اوکراین ته ورکړي او دې هېواد ورڅخه د روسیې د خاورې د په نښه کولو لپاره کار اخیستی دی.

ایران نن جمعه وویل چې د ملګرو ملتونو د اټومي څارنې ادارې د هغه تصویب شوي پرېکړه‌لیک په ځواب کې به چې پر اسلامي جمهوریت یې د نه همکارۍ له امله انتقاد کړی، په خپلو اټومي تاسیساتو کې یو شمېر نوي او پرمختللي سنتریفیوژونه نصب کړي.

دغه پرېکړه‌لیک چې ایران ته د نړیوالې اټومي انرژۍ ادارې یا "آی‌اې‌اي‌اې" د مشر رافایل ګروسي له وروستي سفر وروسته تصویب شوی، غوښتنه کوي چې تهران ته په‌کار ده چې د خپلو قانوني مکلفیتونو د پوره کولو لپاره سمدستي اقدام وکړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت او د اټومي انرژۍ د سازمان له‌خوا په ګډه اعلامیه کې ویل شوي چې د اټومي انرژۍ د ادارې مشر محمد اسلامي د نویو او پرمختللو سنتریفیوژونو د نصبولو په ګډون د اغېزمنو اقداماتو امر صادر کړی دی.

ایران دغه اعلان وروسته له هغې کوي چې د "آی‌اې‌اي‌اې" ۳۵ کسیز بورډ پرون پنجشنبې د نومبر په ۲۱مه د تهران د نه همکارۍ غندنه وکړه.

دې ادارې له دې مخکې، په جون میاشت کې هم پر تهران ورته انتقاد کړی و.

دغه پرېکړه‌لیک ته یوازې چین، روسیې او بورکینا فاسو مخالفې رایې ورکړې.

همدارنګه فرانسې، جرمني او بریتانیا، چې د اروپايي تروییکا یا درې اړخیزې ډلې په نوم یادېږي، پرون په یوه اعلامیه کې د ایران له لوري د خپلو یورانیمو د زېرمو تر شاوخوا ۶۰ سلنې پورې پر غني کولو اندېښنه څرګنده کړه او ویې ویل چې دا اندازه اوس د اتومي موافقې تر ټاکل شوې اندازې ۳۲ چنده زیاته ده.

د هندوستان او اسټرالیا د کرکټ ملي لوبډلو ترمنځ د پینځو ټیسټ سیالیو لوبلړۍ نن جمعه د نومبر په ۲۲مه نېټه د اسټرالیا په پرت ښار کې پیل شوه.

دا د کرکټ نړیوالې شورا د ټېسټ اتلولیو(چمپین شېپ) اړوندې سیالۍ دي.

د لومړۍ ټېسټ لوبې پچه هندوستان ګټلې او توپوهنه یې غوره کړې چې په لومړۍ پاڼۍ کې یې ۱۵۰ منډې کړې دي.

نتیش کومار ریدي یوازېنی مخکښ هندی منډه جوړونکی و چې په ۴۱ منډو سوځېدلی دی.

اسټرالیا ته بیا جاش هاذلیووډ ۴ لوبغاړي سوځولي دي.

اسټرالیا هم د خپلې توپوهنې د لومړۍ پاڼۍ پیل ښه نه دی کړی چې په ۵۷ منډو یې ۶ لوبغاړي له لاسه ورکړي دي.

د ټېسټ لوبو دغه لوبلړۍ به د نوي ۲۰۲۵م کال د جنورۍ تر ۷مې نېټې دوام لري.

د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ پرون پنجشنبې وویل چې دی به د فلوریډا پخوانۍ لوی څارنواله پام باندي د عدلیې د وزیرې په توګه ونوموي.

دا وروسته له هغه چې د نوموړي له‌خوا دې پوست ته نومول شوي لومړني کاندید میټ ګیټز پر ځان د لګول شویو جنسي تورونو په ترڅ کې اعلان وکړ چې له دغې دندې تېرېږي.

باندي د ټرمپ یوه سخته مدافع وه.

هغه د ټرمپ د استیضاح په لومړۍ محاکمه کې چې پر نوموړي له واک څخه د ناوړه ګټې اخیستنې تورونه لګول شوي وو، خو محکوم نه‌شو، یوه مدافعې وکیله و.

ټرمپ تورن شوی و چې له اوکراین سره د امریکا پوځي مرستې په دې پوره تړي چې هغه هېواد دې د هغه مهال د مرستیال ولسمشر جوبایډن په اړه څېړنه وکړي.

ټرمپ په ټولنیزو رسنیو کې وویل: "له ډېرې مودې راهیسې د عدلیې وزارت زما او نورو جمهوري غوښتونکو پر ضد د وسلې په توګه کارول شوی چې نور یې باید مخه ونیول شي."