د ملګرو ملتونو له نشه‌‌يي توکو او جرمونو سره د مبارزې اداره (UNODC) وايي، په افغانستان کې د کوکنارو د توليد کچه په پرله‌‌پسې ډول له دوو کلونو راهیسی راټيټه شوې او د ۲۰۲۴ کال تر پایه به ۴۳۳ ټنو ته ورسېږي.

خو په ورته وخت کې د دغې ادارې په اعلامیه کې، چې نن چهارشنبه (د چنګاښ ۷ مه) خپره شوې راغلي چې، دا شمېره د ۲۰۲۳ کال پرتله دېرش‌ سلنه زیاتوالی ښيي.

د ملګروملتونو په باور د دې زیاتوالي سربېره بیا هم د ۲۰۲۲ کال د تولید له کچې اوسنۍ کچه ۹۳سلنه ټیټه ده.

د ملګروملتونو له نشه‌‌يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر د دغه سازمان د اجراییوي رییس غدا ولي له قوله ویلي، نړیوالې هڅې باید همغږي شي، څو د کوکنارو د کښت لپاره قانوني او اقتصادي بدیلونه لکه په زېربناو، کرنیزو سرچینو او د افغان کلیوالو د ژوند پر بنسټيزو برخو پانګونه وشي.

د دغه سازمان د معلوماتو له‌‌مخې، د کوکنارو کښت او تولید د افغانستان له جنوب لوېدیځو ولایتونو څخه شمال ختیځ ته لېږدول شوی، چې د تریاکو د تولید دوه پر درېیمه برخه متمرکزه ده.

د پاکستان د پخواني لومړي وزیر عمران خان پلویانو وروسته له هغې د دغه هېواد په پلازمېنه اسلام‌اباد کې خپلې پراخې مظاهرې لغوه کړې، چې د پاکستان امنیتي ځواکونو په نیمه شپه کې پراخ عملیات پیل کړل او سلګونه کسان یې ونیول.

د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د چهارشنبې په ورځ د (اګست ۷مه) په یوه خبري غونډه کې وویل، مظاهره کوونکي تیت شوي او اسلام‌‌اباد تخلیه شوی دی.

یوه پاکستاني امنیتي چارواکي د نوم د نه ښودلو په شرط ازادي راډیو ته وویل، شاوخوا ۵۰۰ مظاهره کوونکي نیول شوي دي.

د پاکستان تحریک انصاف ګوند نن په یوه بیان کې چې د دې ګوند پر ایکس‌پاڼه خپور شوی ویلي چې، په اسلام‌اباد کې په نښته کې د څلورو امنیتي ځواکونو او دوو مظاهره‌چیانو په ګډون شپږ کسان وژل شوي دي.

دغه ګوند د پاکستان حکومت له مظاهره‌‌چیانو سره په ظالمانه چلند تورن کړ.

په پېښور کې د پاکستان تحریک انصاف مشر هم په اسلام‌‌اباد کې د مظاهرې لغوه کېدل تایید کړل.

لاريون کوونکو د پاکستان له زندانه د عمران خان د ژر تر ژره خوشې کېدو غوښتنه کوله.

د تحریک انصاف ګوند مشر او پخواني لومړی وزیر عمران خان په ۱۵۰ قضیو تورن دی او له یوه کال راهیسې په بند کې دی.

د پاکستان تحریک انصاف ګوند وايي، پر عمران خان دا تورونه سیاسي انګېزه لري.

د لبنان په جنوب کې د اسرايیلو او د ایران ملاتړ لرونکې حزب‌الله ډلې ترمنځ اوربند له شاوخوا ۱۴ میاشتو جګړو وروسته، چې په سیمه کې یې د پراخې جګړې اندېښنې راپارولې وې عملي شو.

وروسته له هغې چې اوربند په سیمه‌‌ییز وخت د سهار په ۴ بجو پیل شو، د اسراییلو پوځ ملکي وګړو ته خبرداری ورکړ چې د لبنان په جنوبي سیمو کې دې خپلو کورونو ته ستانه نه‌شي او د اسراییلو پوستو ته‌دې نه نږدې کېږي.

په ورته وخت کې د اسراییلو د خبرداري سربېره د ملکي خلکو کاروانونه د لبنان سوېل ته ننوتل او د لبنان پوځ هم د اسراییلو د پوځ سره د ځای د تبادلې لپاره چمتو شوی دی.

حزب‌‌‌‌الله د امریکا متحدایالتونو د تروریستي سازمان په توګه نومولې او د اروپايي اتحادیې له‌‌خوا یې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله شوې ده.

د اسراییلو امنیتي کابینې د اسراییل او حزب‌‌الله ترمنځ د اوربند طرح تېره شپه د (نومبر په ۲۶مه) په یوه خوله تصویب کړه.

د متحدوایالتونو د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن بلاخره موافقه وکړه چې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه د کانګرس د استازو په جرګه کې خبرې وکړي.

د کانګرس د بهرنیو اړیکو کمېټې چې جمهوريبال په کې اکثریت دي دا خبر له اوږدو لانجو وروسته پرون ورکړ.

د کمېټې مشر مایک مککال وویل، بلېنکن منلې چې د ډسمبر په ۱۱مه به دې کمېتې ته حاضر شي او د ۲۰۲۱م کال په اګست میاشت کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د بې نظمه وتلو په اړه به علني خبرې وکړي.

له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو پر مهال ګډودي هغه لانجمنه مسئله ده چې له څه باندې درېیو کلونو راهیسې یې سیوری لا هم د امریکا پر سیاسي چاپېریال پروت دی.

د پاکستان پوځ او امنیتي ځواکونو پرون د پخواني صدراعظم عمران خان د پلویانو د ځپلو لپاره په پلازمېنه اسلام‌آباد کې پراخ عملیات وکړل.

دا عملیات وروسته له هغه پیل شول چې د عمران خان د تحریک انصاف ګوند معترضو پلویانو د حکومت هغه امر ونه مانه چې خپلې مظاهرې پای ته ورسوي.

د عمران خان پلویان له زندانه د پخواني صدراعظم خلاصون غواړي.

د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي په یوه خبري غونډه کې وویل چې امنیتي ځواکونو تېره شپه ناوخته مظاهره چیان تیت پرک او اسلام آباد تصفیه کړ.

یوه امنیتي چارواکي د آزادۍ راډیو مشال څانګې ته وویل چې شاوخوا ۵۰۰ کسان نیول شوي دي.

د اسراییلو امنیتي کابینې د اسراییل او حزب‌الله ترمنځ د اوربند طرحه تېره شپه په یوه خوله تصویب کړه.

د صدراعظم بنیامین نتنیاهو دفتر بیګا وویل چې دا طرحه په لسو موافقو او یوه مخالفه رایه تصویب شو.

نتنیاهو هم له دې مخکې د اوربند له طرحې څخه ملاتړ کړی و او سپارښتنه یې کړې وه چې کابینه دې دا طرحه تصویب کړي، خو هغه په عین حال کې ژمنه کړې چې که حزب‌الله د دې موافقې له موادو سرغړونه وکړي نو دا ډله به سخته وځپل شي.

متحدوایالاتو سمدستي د دې موافقې هرکلی وکړ او ولسمشر جوبایډن وویل چې دا اوربند به د لبنان لپاره یو نوی پیل وي او ښيي چې له نژدې ۱۴ میاشتو جګړې وروسته سوله ممکنه ده.

د اسراییلو صدراعظم بنیامین نتنیاهو وايي، دی به خپلې کابینې ته مشوره ورکړي چې د امریکا په منځګړیتوب له حزب‌الله سره د اوربند موافقه تصویب کړي.

بنیامین نتانیاهو د سه شنبې په ماښام د نومبر ۲۶مه په یوه تلوېزیوني وینا کې وویل چې د اوربند موافقه به ۱۴ میاشتنۍ جګړې ته د پای ټکی کېږدي.

په همدې حال کې اسراييلي پوځ د اوربند په وروستيو شېبو کې هم د سزا ورکولو په اراده د حزب‌الله د ډلو مېشتو سیمو ته ګواښونه کړي.

د امریکا متحد ایالتونه حزب‌الله ډله یو تروریستي سازمان ګڼي، خو اروپايي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور لېست کې شامله کړې ده.

حزب‌الله یوه توندلارې ډله او سیاسي ګوند دی چې د لبنان د جنوب پر زیاتو برخو کنټرول لري او د لبنان په پارلمان کې یې څو څوکۍ په واک کې دي.

تر اوسه د دغه اوربند دقیق شرایط او دقیق وخت معلوم نه دی.

دا تړون د غزې په تړانګه کې د حماس پر وړاندې د اسراییلو په جګړه اغېزه نه کوي چې د امریکا متحده‌ایالاتو او اروپایي اتحادیې له‌خوا د یو تروریستي سازمان په توګه پېژندل شوی، داسې جګړه چې لا هم د پای ته رسېدو نښې یې نه ښکاري.

د پاکستان د کورنیو چارو وزیر وايي چې د پاکستان په وروستیو مظاهرو کې د افغان کډوالو د ګډون په اړه به نن رسنیو ته جزییات وړاندې کړي.

محسن نقوي چې تېره شپه د پخواني صدراعظم عمران خان د پلویانو د ځپلو لپاره د پوځ تر عملیاتو وروسته خبرې کولې همداراز زیاته کړه چې په نژدې ورځو کې به د افغان کډوالو د برخلیک په اړه یوه مهمه پرېکړه اعلان شي.

هغه په دې اړه نور جزییات ورنه کړل.

د پاکستان مخکیني موقت حکومت د ۲۰۲۳م کال په نوامبر میاشت کې د افغان کډوالو د ایستلو بهیر پیل کړ.

د دې پلان په ترڅ کې لسګونه زره افغان کډوال چې د پاکستاني چارواکو په دې هېواد کې د استوګنې قانوني اسناد یې نه درلودل په جبري ډول افغانستان ته واستول شول.

هغه مهال پاکستاني چارواکو تور لګولی و چې د پاکستان په ناامنیو کې افغان کډوال لاس لري.

د طالبانو حکومت وايي، د صنعت او سوداګرۍ وزارت د سرپرست نورالدین عزیزي په مشرۍ یو پلاوی یې د تولیداتو په هغه ننداراتو کې ګډون کوي چې په استانبول کې جوړېږي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختري خبري اژاس ویلي چې د "حلال استانبول" په نوم دې نندارتون کې د ګډون لپاره ترکیې ته په تللي پلاوي کې افغان سوداګر او پانګه‌وال هم شامل دي.

ټاکل شوې دا نندارتون نن چهارشنبې پیل او درې ورځې دوام وکړي چې د چارواکو په وینا به په کې د افغانستان د غالیو، قیمتي ډبرو او وچې میوې په شمول صاداراتو لپاره اته غرفې هم کېښودل شي.

په دې سفر کې د طالبانو له سرپرست وزیر سره د افغانستان د خصوصي سکتور ۳۰ تنه استازي هم ملتیا کوي.

له هغه خبر وروسته چې طالبانو د افغانستان په یو شمېر سویلي ولایتونو کې د نړیوالو بنسټونو په ملاتړ سیمه‌ییز ټولګي وتړل، د ملګرو ملتونو د ماشومانو د وجهي صندوق یا یونېسف د رسنیو دفتر د سې شنبې په ورځ د نومبر ۲۶مه ازادي راډیو ته په یوه پیغام کې وویل د افغانستان په سویلي ولایتونو کې روان وضعیت په دقیقه توګه څېړي او ژر به یې پایلې له رسنیو سره شریکې کړي.

یو شمېر سیمه‌ییزو سرچینو چې د نوم له څرګندولو یې ډډه کوله، پرون ازادي راډيو ته وویل چې په کندهار، هلمند، ارزګان او زابل ولایتونو کې سلګونه سیمه‌ییز ټولګي چې د یونېسف، اروپايي ټولنې، د ناروې د کډوالو د شورا، نړیوال بانک او نورو نړیوالو بنسټونو له‎‌خوا تمویلېږي د طالبانو د حکومت د پوهنې وزارت په حکم تړل شوي دي.

د طالبانو حکومت تراوسه په دې اړه څه نه دي ويلي، خو تر دې وړاندې يې په کندهار او هلمند کې يو شمېر سيمه‌ييز ټولګي چې د نړيوالو موسسو له‌خوا تمويلېدل، تړلي دي.