د اسلامي دولت ډلې یا داعش مشر حافظ سعید په افغانستان کې په یوه هوايي حمله کې وژل شوی دی.

د افغانستان د ملي امنیت عمومي ریاست په یوه بیان کې ویلي چې حافظ سعید پرون شپه د ننګرهار په اچین ولسوالۍ کې له خپلو نهو ویشتو کسانو سره د دې هوايي حملې هدف ګرځیدلی دی.

ملي امنیت په داسې حال کې د حافظ سعید د وژل کیدو خبر ورکوي چې دوه ورځې مخکې د افغانستان لپاره د اسلامي دولت ډلې مهم مشر شاهدالله شاهد هم په یوه هوايي حمله کې وژل شوی و.

د ملي امنیت ریاست ویلي چې له دې مخکې هم په افغانستان کې د داعش ډلې څو غړي وژل شوي دي.

د هنګاو په نوم د بشري حقونو یو سازمان وایي چې ایران د ۲۰۲۵ کال له پيله ۸۵ افغانان اعدام کړي دي.

دغه سازمان پر خپله ویبپاڼه لیکلي چې تر ټولو تازه پیښه کې پرون یکشنبه ( د جدي ۷مه) د بسم الله تاجک په نوم یو افغان د ایران د بندر عباس په مرکزي زندان کې اعدام شو.

هنګاو لیکلي چې د اعدام شویو افغانانو تورونه تر ډیره د نشه یي موادو قاچاق او یا هم عمدي قتلونه وو.

تېر ۲۰۲۴ کال کې بیا په ایران کې د اعدام شویو افغانانو شمېر ۸۰ تنه و.

د بشري حقونو سازمانونه تل له ایرانه غواړي چې خپل قضایي نظام اصلاح او د اعدام سزواې پای ته ورسوي.

د ملګرو ملتونو د بشري مېشتېدنې پروګرام ( یو.ان.هبیټات) وایي، د کابل د هرو پنځو اوسیدونکو له ډلې څلور هغه په غیر رسمي هستوګنځایونو کې اوسیږي.

دغه بنسټ پرون یکشنبه ( د جدي ۷مه) پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې د افغانستان د ښاري نفوس څلویښت فیصده د کابل ښار اوسیدونکي دي.

د دوی په ټکو عمده برخه دغه اوسیدونکي په غیر رسمي کورونو کې ژوند کوي.

د یو.ان.هبیټاټ په وینا د کابل اوسیدونکي د اقلیمي بدلونونو، سیلابونو، ځمک ښویدنې په وړاندې او د پیاوړ ودانیو د نه لرلو له کبله زیانګالي دي.

که څه هم د کابل کره نفوس معلوم نه دی، خو ځینې راپورونو کې د ۴ تر ۷ میلیونو پورې یادیږي.

د شمالي کوریا دولتي رسنیو نن دوشنبه ( د جدي ۸مه) ویلي چې دغه هېواد د لرې واټن ویشتونکي دوه کروز توغندي ازمویلي دي.

فرانس پریس لیکلي چې دغه ازموینه د یکشنبې په ورځ د کوریا ټاپوزمې په لویدیځ کې ترسره شوه چې د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون هم ورغلی و.

ازمایل شویو توغندیو دوه ساعته مزل کړی دی.

چارواکو دې ازموینې ته د بهرنیو ګواښونو په وړاندې " د جګړه ییز چمتوالي" نوم ورکړی دی.

شمالي کوریا وخت نا وخت د خپل توغندیز او اټومي قدرت د واک نندارې کوي.

د فرانسې وتلې فلمي لوبغاړې بریژیت باردو د ۹۱ کلونو په عمر مړه شوه.

د بریژیت باردو بنسټ نن یکشنبه د هغې مړینه اعلان کړې، خو د هغې د مرګ د کره وخت او ځای په اړه یې معلومات نه دي ورکړي.

باردو په ۱۹۵۶ میلادي کال کې د " او خدای ښځه پيدا کړه" په نوم فلم کې نړیوال شهرت ته ورسېده.

هغه ۱۹۷۰ کال کې چې د شهرت اوج یې و له سینما سره مخه ښه وکړه او د حیواناتو د حقونو د ملاتړ چارو ته یې مخه کړه.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیلزاد په ناڅاپي سفر کابل ته تللی دی.

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت نن یکشنبه ( د جدي ۷مه) ویلي چې خلیلزاد د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره " د افغانستان او متحده ایالتونو د دوو اړخیزو اړیکو د پراختیا پر لارو چارو" خبرې کړي دي.

خلیزاد په دې وروستیو کې څو ځله کابل ته سفر کړی چې د سفر اصلي اجنډا یې په افغانستان کې د بندي امریکایانو ازادول یا تبادله وه.

دې ترڅ کې امیر امیري تر ټولو وروستی امریکایي تبع و چې په سپتمبر میاشت کې د طالبانو له خوا خوشې شو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ څو ځله له طالبانو غوښتي چې امریکایي اتباع ازاد کړي.

معلومه نه ده چې دا مهال څه شمېر امریکایان په افغانستان کې بندیان دي.

دې ترڅ کې د افغانستان د ملکي هوایي چلند د پخواني مرستیال محمود شا حبیبي برخه لیک، چې ادعا کیږي طالبانو زنداني کړی، لا هم نا معلوم دی.

دا افغان امریکایي تبع د ۲۰۲۲ کال په اوړي کې په کابل کې د القاعده شبکې د دویم نمبر مشر ایمن الظواهري تر وژل کېدو وروسته ونیول شو.

کورنۍ او امریکایي چارواکي ادعا کوي چې نوموړی د طالبانو استخباراتو نیولی دی، خو طالبانو بیا په وار وار ویلي چې د هغه د برخه لیک په اړه معلومات نه لري.

د مسکو د څلورو هوایي ډګرونو له ډلې د دوو هغو فعالیتونه تېره شپه د څو ساعتونو لپاره ځنډول شوي وو.

د جرمني خبري اژانس ( ډي.پي.اې) لیکلي چې د شیرمېتیفو او ونوکوو هوایي ډګرونو څه باندې درې سوه پروازونه د اوکراین د ډرون د برید له ویرې لغوه یا وځنډېدل.

لږ تر لږه ۷۰ نورې الوتکې څنګ لورو هوایي ډګرونو کې کیناستې.

د روسیې دفاع وزارت بې له دې چې د احتمالي زیانونو یادونه وکړي ویلي چې د اوکراین ۲۳۷ ډرون یا الوتونکې وسلې یې نسکورې کړي دي.

زرګونه مسافر د مسکو په دغو هوایي ډګرونو کې داسې مهال سرګردانه شوي چې روسیه کې د دسمبر له ۳۱مې د جنورۍ تر ۱۱مې عمومي کلنۍ رخصتي ده.

له پولیو پاک افغانستان بنسټ یوځل بیا ټینګار کړی د افغانستان، پاکستان او ایران ترمنځ تګ راتګ کوونکي ټول مسافر باید واکسین شي.

دغه بنسټ نن یکشنبه ( د جدي ۷مه) پر خپله ایکس پاڼه لیکلي، د هر عمر ټولو کسانو واکسین د هېوادونو ترمنځ د ویروس د لېږد رالېږد مخنیوی کولای شي.

که څه هم ایران نژدې دوه لسیزې وړاندې له پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ له ویروس څخه پاک اعلان شوی، خو پاکستان او افغانستان د نړۍ یوازني دوه هغه هېوادونه دي چې دا ویروس په کې پاته دی.

د روغتیا نړیوال سازمان د تیرې نومبر میاشتې راپور ښيي چې د ۲۰۲۵ کال له پيله په افغانستان کې د پولیو ۲ او پاکستان کې ۱۳ مثبتې پیښې ثبت شوې دي.

د تهران والي حسین خوش اقبال وایي، د افغانستان د یوه پخواني پوځي د قتل په تړاو به د شویو څېړنو لومړنۍ پایلې نن یکشنبه اعلان کړي.

جنرال اکرام الدین سریع چې د تېر جمهوري نظام پر مهال د تخار، بغلان او نورستان امنیه قومندان و، د چهارشنبې په ورځ په تهران کې د ناپيژنده وسله والو له خوا ووژل شو.

د تهران والي د شنبې په ورځ وویل چې د پیښې په اړه د دوی پلټنې پېل شوي.

دا د سریع د وژنې په اړه د ایران د یوه چارواکي لومړنی رسمي غبرګون و.

جنرال سریع پرون په تهران کې خاورو ته وسپارل شو.

تراوسه د هغه د وژنې انګېزه معلومه نه ده او مسولیت یې هم چا پر غاړه نه دی اخیستی.

جنرال سریع ۵۲ کاله عمر درلود، د کاپیسا اوسیدونکی او د څلورو ماشومانو پلار و.

هغه ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو له بیاواکمنۍ وروسته ایران ته تللی و.

تایلند او کمبوډیا له څو اونیو مرګونو سرحدي نښتو وروسته پرون اعلان وکړ چې په فوري اوربند یې موافقه کړې.

ګډه اعلامیه کې چې ددواړو هیوادونو د دفاع وزیرانو له لاس لیک وروسته په یوه سرحدي بندر کې د تایلند په خاوره کې خپره شوه راغلي چې اوربند کې په پوځي او ملکي تاسیساتو او پوځي اهدافو باندې د هرډول وسلو د کارولو بندیز شامل دی.

دواړو خواوو دغه راز ومنله چې د ځواکونو له تحرکاتو لاس اخلي او د سرحدي سیمو اوسیدونکو ته زمینه برابروي چې په تدریجی ډول خپلو کورونو ته ستانه شي.

ددغو سرحدي نښتو په نتیجه کې چې درې اونۍ یې دوام وکړ او په کې له توپونو ، ټانکونو ، ډرون او جنګي الوتکو کار واخیستل شو لږ ترلږه ۴۷ کسه ووژل شول او څه دپاسه یو ملیون کسانو خپل کورونه پریښودل.

دغه نښتې ددواړو هیوادونو ترمینځ تقریبا ټولو سرحدي سیمو ته وغځیدې او په کې پخوانی اوربند چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ترمپ په ملاتړ رامینځ ته شوی وو مات شو.

ددغو نښتو اصلي سبب د ۸۰۰ کیلومترو په اوږدوالي لانجمنه پوله او د څو لرغونو معبدونو د مالکیت په سر پخوانی اختلاف دی.

ددواړو هیوادونو ترمینځ دغه پوله په ۱۹۰۷ کال کې دفرانسوي استعمار په دوران کې په مبهمه توګه ټاکل شوې ده. اوس سره لدې چې په اوربند موافقه شوې خو ددواړو هیوادونو ترمینځ سرحدې لانجه په خپل ځای پاته ده.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي نن د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره په داسې یوې غونډه کې خبرې کوي چې کېدای شي ددغه هیواد په معاصر تاریخ کې تر ټولو مهمه غونډه وي.

بلخوا ، روسیې په کیف او نورو اوکرایني ښارونو باندې خپلو مرګونو هوایي بریدونو ته دوام ورکړی دی.

سپینې ماڼۍ د نننیو خبرو په هکله څه نه دي ویلي خو په خپل ورځني مهالویش کې یې ټاکلي چې په اوکراین کې د سولې لپاره دغه غونډه به د فلوریدا په پالم بیچ کې له غرمې وروسته په یوه بجه وشي. مخکې ویل شوي وو چې غونډه به له غرمې وروسته په دریو بجو وشي خو په وخت کې ددغه بدلون په هکله توضیحات نه دي ورکړل شوي.

ولسمشر زیلنسکي وروسته لدې چې په کاناډا کې یې صدراعظم مارک کارني سره ولیدل امریکا ته رسیږي.

د کاناډا صدراعظم د زیلنسکي او ټرمپ له دغې مهمې غونډې مخکې اوکراین سره د خپل هیواد په ملاتړ ټینګار وکړ او وویل چې "د روسیې وحشت ښيي چې د اوکراین ترڅنګ د مونږ دریدل څومره مم دي."

ولسمشر زیلنسکي اروپايی مشرانو سره هم انلاین خبرې وکړې. د اروپايي کومیسیون مشرې اورسولا واندرلین له غونډې وروسته په اوکراین کې د داسې عادلانه او تلپاتې سولې غوښتنه وکړه چې ددغه هیواد حاکمیت اوځمکني تمامیت په کې وساتل شي.

تردې مخکې ، زیلنسکي ویلي وو دسولې وړاندېز شوی شل ماده ایز پلان نوي سلنه اماده شوی او ټرمپ سره یې د غونډې هدف د پلان دنهايي کولو په سر خبرې دي.

زیلنسکي ویلي که چیرې روسیه لږترلږه ۶۰ ورځنی اوربند ومني نو دی د سولې پلان چې احتمالا ټرمپ سره د غونډې په ترځ کې به ورباندې موافقه وشي ملي ریفرانډم ته وړاندې کوي.

اوکراین لپاره امنیتي ضمانتونه ، له جنګ وروسته ددغه هیواد رغول، د دونباس د سیمې او د زاپوریژیا د اټومي بټۍ په شمول د ځینو ځمکو برخلیک د خبرو مهم اختلافي مسایل ګڼل کیږي.