د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام (UNDP) وايي، د ښځو په مشرۍ د ۸۰ زرو کوچنیو کاروبارونو او اقتصادي بوختتیاو په ملاتړ یې نهه سوه زره کسانو ته کاري فرصتونه برابر کړي دي.

دې پروګرام د یکشنبې په ورځ د (ډیسمبر۲۲مه) پر خپلې ایکس پاڼه/پخواني ټویټر لیکلي چې دغو کاري فرصتونو د څه باندې څلور نیم میلیونو کسانو ژوند ته ګټه رسولې ده.

وړاندې راغلي، دغه کاري فرصتونه د اروپايي ټولنې او جاپان د سفارت په ملاتړ رامنځته شوې دي.

د ملګرو ملتونو دې پروګرام په یو بل خبر کې ویلي، په بغلان ولایت کې یې وروستیو سیلاب ځپلو ۴۳۰۰ کورنیو سره مرسته کړې ده.

دا مرسته په داسې حال کې ده، چې د خوړو نړیوال پروګرام وړمه ورځ په یوه اعلامیه کې ویلي و، په روان ژمي کې څه باندې ۱۵ میلیونه افغانان بشري مرستو ته اړ دي.

سعودي عربستان په کابل کې د خپل سفارت د بیرته پرانېستو خبر ورکړی دی.

دغه سفارت د یکشنبې په ورځ د (ډیسمبر۲۲مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي، "دا اقدام یې افغانانو ته د خدمتونو وړاندې کولو او د افغانستان او سعودي ترمنځ د دوه اړخیزو اړیکو د پراختیا په موخه کړی دی".

په خبرپاڼه کې ویل شوي، د دې سفارت خدمتونه له پرون یکشنبې راهيسي پیل شوي دي.

د ۲۰۲۱ کال د اګست په ۱۵مه پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنیدو وروسته ډیر شمیر هیوادونو په کابل کې خپل سفارتونه او ډپلوماټیکې نمایندګۍ وتړلې.

خو په وروستیو کې د ایران، پاکستان او د افغانستان د یو شمیر نورو ګاونډیو هیوادونو تر څنګ، اوس سعودي عربستان هم په کابل کې د سفارت بیرته پرانیستلو خبر ورکړی.

د ترکیې دفاع وزیر وايي، د سوریې نوي واکمن به کرد وسله وال د دې هېواد د شمال ختیځ له ټولو هغو سیمو وباسي چې ولکه پرې لري.

یاسر ګولیر پرون (د مرغومي ۲مه) د سوریې په سرحد کې دېره ترکي ځواکونو ته د وینا پرمهال وویل، د سوریې نوې مشرتابه او د سوریې ملي پوځ چې انقره یې ملاتړ کوي باید له نورو خلکو سره په ګډه هغه سیمې چې د تروریستانو له خوا نیول شوې دي آزادې کړي.

ښاغلي ګولیر په دې وینا کې چې پرون د دفاع وزارت له خوا خپره شوه، همداراز ټینګار کړی چې ترکیه به لازم اقدامات ترسره کړي تر څو د دې هېواد له خاورې بهر دېره ټول تروریستان له منځه ولاړ شي.

انقره وايي، د سوریې کرد وسله وال د کردستان د کارګرانو د ګوند یا PKK چې ترکیه، امریکا او اروپايي ټولنه یې یوه تروریستي ډلې بولي یوه څانګه ده. دا ډله له څلوېښتو کلونو راهیسې له ترکیې څخه د بېلتون لپاره جګړه کوي.

په هند کې چارواکو د کم عمره نجونو پر ودونو د بندیز په لړ کې شاوخوا ۴۸۰۰ کسان نیولي دي. په دې لړ کې نن (د مرغومي ۲مه) هم ۴۱۶ کسان ونیول شول.

د هند د آسام ایالت لومړي وزیر هیمانتا بیسوا سرما Himanta Biswa Sarma په یوه بیان کې وویل چې د دې ناولې ټولنیزې پدیدې د پای ته رسولو لپاره به د دوی اقدامات دوام وکړي. هغه زیاته کړه چې آسام ایالت به د صغیرو نجونو د مخنیوي لپاره مبارزې ده دوام ورکړي.

د ملګروملتونو د احصاییو له مخې په هند کې اوس مهال شاوخوا ۲۲۰ میلیون صغیرې ناوې ګانې شته خو له دوه زرم کال وروسته په دې هېواد کې د کم عمره نجونو په ودونو کې د پام وړ کموالی راغی.

د آسام لومړي وزیر په دې ایالت کې تر ۲۰۲۶ کاله د کم عمره نجونو د ودونو د پای ته رسولو لپاره کمپاین پیل کړی دی.

د هند سترې محکمې په ۲۰۱۷ کال کې اعلان وکړ چې له کم عمره نجونو سره جنسي اړیکه جنسي تجاوز شمېرل کېږي او د ښځو او نجونو د حقونو فعالانو د دې اعلان تور هرکلی وکړ.

روسیې نن پر اوکراین د څه باندې سلو بې پیلوټه الوتکو برید وکړ خو د اوکراین د پوځي چارواکو په وینا دا حمله مرګ ژوبله نه لري.

د اوکراین هوايي ځواک نن (د ډسمبر ۲۲مه) په یوه بیان کې وویل چې روسیې د ۱۰۳ بې پیلوټه الوتکو په وسیله د خرسون، میکولاییف، چیرني هیف، سومي، زاپوریژیا، خارکییف، پولتاوا، ژیتومیر او پلازمېنې کییف سیمې په نښه کړې خو د اوکراین د هوايي مدافعې ځواکونو له دې ډلې ۵۲ ډرونونه ویشتل.

د بیان له مخې په دې بریدونو کې دفترونو او د استوګنې ودانیو ته زیان اوښتی دی، خو د مرګ ژوبلې په اړه یې تراوسه معلومات نه دي ورکړل شوي.

روسیې په وروستیو څو اونیو کې پر اوکراین حملو ته زور ورکړی او د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي پرون وویل، مسکو په تېره یوه اونۍ کې پر اوکراین د ۵۵۰ رهبري شویو بمونو، نژدې ۵۵۰ ډرونونو او ۲۰ توغندیو په وسیله حملې کړې دي.

د ایران لوی مذهبي مشر آیت الله علي خامنه يي وايي چې په سوریه کې د بشار اسد د رژیم پر وړاندې وسله وال پاڅون د امریکا په مرسته بریالی شوی او د سوریې پر خلکو یې غږ کړی چې د نویو واکمنو پرضد مقاومت وکړي.

خامنه یي نن (د مرغومي ۲مه) په خپلو څرګندونو کې وویل چې خلک په تېره ځوانان باید د هغو پرضد ودرېږي چې په سوریه کې یې ناامني پلان او عملي کړه.

د بشاراسد رژیم د ډسمبر په اتمه وروسته له هغه وپرځېد چې د امریکا له خوا د تروریستي ډلې په توګه د نومول شوې هیات تحریر شام او نورو ډلو وسله وال پلازمېنې دمشق ته ننوتل.

په ۲۰۱۱ کال کې چې د سوریې د رژیم پرضد د اعتراضونو له ځپل کېدو وروسته وسله وال پاڅون پیل شو تهران او مسکو د اسد د حکومت منظم ملاتړ کاوه.

د ملګروملتونو دې اړوندې ادارې نن (د مرغومي ۲مه) د ۲۰۲۵ کال د بودیجې لپاره په خپله غوښتنه کې ویلي دي چې په راروان کال کې ټولټال ۸،۳ میلیارد ډالر بودیجې ته اړتیا لري چې په دې کې ۴۹۹ میلیون او ۸۰۰ زره به له افغانانو سره د مرستو پر چاره ولګول شي.

IOM وايي، د هغو خلکو ترڅنګ چې د سوریې او اوکراین له بحرانونو تښتي ډېر تمرکز به یې له هغو افغانانو سره په مرستو وي چې د منځنۍ آسیا او بالکان د هېوادونو له لارې په مهاجرت لاس پورې کوي.

دا په داسې حال کې ده چې د کډوالو لپاره د ملګروملتونو د لویې کمیشنرۍ د راپور له مخې څه کم یوولس میلیون افغانان د تېرو څو کلونو جګړو، تشدد او بېوزلۍ له کبله بېلابېلو هېوادونو ته کډوال شوي دي.

د راپورونو له مخې ډېره برخه دا کډوال په ګاونډیو هېوادونو او نوره سیمه کې له ډېرو ستونزو سره لاس ګرېوان دي.

د طالبانو د حکومت د کانونو او پټرولیم وزارت د تخار ولایت د چایاب ولسوالۍ په یوه کان کې د چین د شاوخوا ۳۵۰ میلیون ډالرو پانګونې خبر ورکوي.

د دې وزارت ویاند همایون افغان له ملي ټلویزیون سره چې طالبان یې اداره کوي، په مرکه کې ویلي دي چې د استخراج د چارو ټول لګښت به چینايي شرکت کوي او د ترلاسه شویو عوایدو ۵۶ سلنه به افغانستان ته ورکوي.

نوموړی زیاتوي چې د چایاب ولسوالۍ په سمتي سیمه کې د سروزرو دا کان لوی دی خو په تړون کې شاوخوا ۱۲ کیلومتر مربع ساحه له مزایدې وروسته د پنځو کلونو لپاره چینايي شرکت او افغان شریکانو ته یې ورکړل شوه.

د ښاغلي افغان په وینا د دې کان د استخراج ټولې چارې به په افغانستان کې دننه کېږي.

د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند په نورو ولایتونو کې هم بېلابېلو شرکتونو ته د سروزرو د کانونو د استخراج د تړونونو د پلان خبر ورکړ.

د طالبانو پر حکومت له دې کبله چې د ډېرو کانونو تړونونه یې له چین سره کړي انتقادونه په زیاتېدو دي.

منتقدان د دې تړونونو د معیارونو او شفافیت له پلوه اندېښمن دي.

د ترکیې په لویدیځه موګلا سیمه کې نن ۴ کسان هغه مهال مړه شول چې یو امبولانس هیلیکوپټر د یوه روغتون له ودانۍ سره ولګېد.

د ترکیې د روغتیا وزارت وايي، دا هیلیکوپټر چې دوه تنه پیلوټان، یو ډاکټر او یو روغتیاپال پکې وو، د موګلا له روزنیز او تعلیمي روغتون څخه د پورته کېدو پرمهال د روغتون له ودانۍ سره ولګېد.

د موګلا والي خبریالانو ته وویل چې هیلیکوپټر لومړی د روغتون له څلورم پوړ سره ولګېد او بېا پر ځمکه راپرېوت.

په روغتون او د پېښې په ساحه کې چا ته زیان نه دی اوښتی.

د پېښې د عواملو په اړه تحقیقات پیل شوي دي.

د تخار ولایت په مرکز تالقان ښار کې د تېر ماښام د چاودنې پړه د آزادۍ جبهې په نوم د طالبانو مخالفې ډلې ومنله.

دې ډلې تېره شپه ناوخته پر خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ادعا کړې چې وسله والو یې د تالقان ښار د لومړۍ حوزې پر قرارګاه د برید پرمهال د طالبانو د ځواکونو سرګروپ ملا انور وژلی او درې نور سرتېري یې ټپیان کړي دي.

له دې مخکې سرچینو آزادۍ راډیو ته ویلي و، چې د تالقان ښار په سرای سنګ سیمه کې پرون ماښام یوه درنه چاودنه شوې ده.

د آزادۍ جبهې د دې ادعا په اړه طالبانو تراوسه څه نه دي ویلي او آزادي راډیو هم په خپلواک ډول دا ادعاوې نه شي تاییدولای.