په افغانستان کې د جاپان سفیر وایي چې، په پلازمېنه توکیو کې به د افغانستان د فرهنګي میراثونو د یوه نړیوال کنفرانس د جوړېدو لپاره هڅې وکړي.

تاکایوشي کورومیا دا ژمنه پرون په کابل کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور وزارت د کلتور او هنر له معین مولوي عتیق‌الله عزیزي سره د خبرو پرمهال وکړه او زیاته یې کړه چې جاپان فرهنګي چارې له سیاسي مسایلو سره تړلې نه بولي او په هر ډول شرایطو کې یې ملاتړ کوي.

د افغانستان د فرهنګي میراثونو د نړیوال کنفرانس د هدف په اړه د جاپان سفیر وویل، هېواد یې غواړي په‌‌دې ډول د افغانستان د فرهنګي میراثونو د ساتنې او رغونې برخې ته د نړیوالو پاملرنه زیاته کړي، خو نوموړي دا څرګنده نه‌کړه چې دا کنفرانس به کله جوړ شي.

دا مسابقه د درېیو پنځوس اووره لوبو دوهمه یوه ده چې د متحد عربي اماراتو په شارجه کې د دې لوبډلو ترمنځ ترسره کېږي.

لومړۍ یوه د چهارشنبې په ورځ افغان لوبډلې د دوه نوي منډو په توپیر وګټله.

که چېرته افغان لوبغاړي وتوانیږي چې نن هم د بنګله‌دېش لوبډله ماته کړي، نو د دې لړۍ اتله به شي او که بنګله‌دېش دا مسابقه وګټله نو په درېیمه یوه کې به چې د دوشنبې په ورځ د شارجې په همدې لوبغالي کې کېږي، ګټونکی معلوم شي.

د افغانستان او بنګله‌دېش د ملي لوبډلو ترمنځ نننۍ لوبه د کابل په وخت د ماسپښین په دوه نیمو بجو پيلیږي.

د هند د بهرنیو چارو وزارت وايي، له چابهار بندره د یوه نوي ارتباطي دهلیز په توګه د افغان سوداګرو ګټه اخیستل د طالب چارواکو او هندي پلاوي ترمنځ د بحث مهمه موضوع وه.

د هند د بهرنیو چارو وزارت شری رندهیر پرون په یوې خبري ناسته کې ویلي، د بحث یوه برخه په‌دې ورټوله وه، چې څنګه افغان سوداګر کولی شي، د چابهار بندر له لارې صادرات او واردات وکړي.

د هند دا پلاوی د روانې میاشتې په څلورمه او پنځه په کابل کې و او له یوشمېر طالب چارواکو سره يې وکتل.

د چابهار بندر چې د هند لپاره ستراتېژیک اهمیت لري، هند ته دا زمینه برابروي چې افغانستان ته لاس‌رسی ولري.

د راپورونو له‌مخې د طالبانو مشر د یوې فرمان په صادرولو سره له کورنیو چارو وزارت، دفاع وزارت او استخباراتو ریاست څخه د وسلو، مهماتو او پوځي تجهیزاتو د وېش واک اخیستی دی.

دا خبر طلوع نیوز خصوصي رسنۍ د طالبانو د ویاند ذبیح‌الله مجاهد له خولې ورکړی چې، د خپل مشر ملاهبت‌الله اخندزاده له‌خوا د اته ماده‌ییز فرمان صادرېدل تایید کړي.

په فرمان کې يې زیاته کړې ده چې، د وسلو د سمې کارونې او خوندیتوب په موخه به تر دې وروسته هر ډول وسلې او مهمات د طالبانو د مشر په حکم کارول کېږي.

پخپله ښاغلي مجاهد په خپلو ټولنیزو شبکو کې په‌دې اړه څه نه‌دي ویلي.

د ملګروملتونو د خوړو او کرنې اداره، FAO د نورستان ولایت په څو ولسوالیو کې له ښځینه سرپرستو کورنیو سره د کورنۍ بڼوالۍ د وسایلو او تخمونو د مرستې خبر ورکوي.

دې ادارې پرون پنج‌شنبې پر خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټوېټر لیکلي چې په کامدیش، برګمټال، دواب او منډوول ولسوالیو کې پر ۲۳۳۵ ښځینه سرپرستو کورنیو باندې دغه مرستې وېشل شوي دي.

د بیان له‌‌مخې پر دې سربېره ۳۸۵ مېرمنو د خوړو او تغذیې د ودې لپاره د مرخیړیو د کښت کیټونه ترلاسه کړي دي.

له‌دې مخکې دې ادارې شاوخوا درې اوونۍ مخکې ویلي و، چې له پنځلس زره زیاتو ښځو سره یې چې د خپلې کورنۍ نفقه ګټونکې دي د چرګو، د هغوی د خوراکي موادو، واکسین او د چرګانو د پالنې په برخه کې مرستې کړې دي.

د ملګروملتونو د کډوالو اداره UNHCR وايي، سږ کال په پاکستان کې له ۷۱۰۰ زیات افغان کډوال نیول شوي او یا هم بندیان شوي دي.

يو‌اين‌ايچ‌سي‌ار ویلي، یوازې په اکتوبر میاشت کې شاوخوا ۸۰۰ افغانان په هغه هېواد کې نیول شوي دي.

د کډوالو عالي کمېشنرۍ په یوه تازه راپور کې ویلي چې، د سپټمبر له ۱۵مې راهیسې تر ۷۶۱ زره ډېر افغانان بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.

د UNHCR په وینا، په تېرو دوو میاشتو کې هره میاشت په متوسط ډول ۲۳ زره افغانان بېرته خپل هېواد ته ستانه شوي دي.

د راپور له‌‌‌مخې په روان ۲۰۲۴ کال کې تر اوسه له ۶۸۰۰ زیات کسان له پاکستان څخه په زور ایستل شوي او دغه بهیر د جولای د میاشتې راهیسې ورو شوی دی.

د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر په ۳مه، د پاکستان ملي اپیکس کمېټې له دغه هېواد څخه له یو ميلیون نه د زیاتو بهرنیانو چې اکثره یې افغانان دي او قانوني اسناد نه‌لري، د ایستلو پلان تصویب کړ.

دغو بهرنیانو ته د تېرکال د نوامبر میاشتې تر لومړۍ نېټې پورې وخت ورکړل شوی و، چې په خپله خوښه له پاکستان څخه ووځي کنه په زوره به وایستل شي.

د طالبانو یوه مخالفه ډله، د افغانستان د ملي مقاومت جبهه ادعا کوي چې د پنج‌شنبې ماښام په کابل کې د دوی د ځواکونو په برید کې پنځه تنه طالبان وژل شوي او څلور نور ټپیان شوي دي.

دغې ډلې په یوه بیان کې ویلي، چې دغه برید، تېره شپه په کوټه سنګي سیمه کې د طالبانو د ځانګړو ځواکونو د موټرو پر کاروان شوی دی.

وړاندې ویل شوي، چې په‌دې پېښه کې د وسله‌‌‌والو طالبانو دوه عرادې موټر هم ویجاړ شوي او پنځه میله وسله د جبهې د ځواکونو لاس ته ورغلې ده.

د خبرپاڼې له‌‌مخې، په‌‌دې عملیاتو کې ملکي وګړو او د ملي مقاومت جبهې غړو ته زیان نه‌دی اوښتی.

طالبانو تر اوسه د دې ادعا په اړه څه نه‌‌‌‌دي ویلي او ازادي راډیو په خپلواکه توګه دا ادعا نه‌‌‌‌‌‌شي تاییدولی.

تر دې مخکې ځینو کورنیو رسنیو د سرچینو په حواله د پنج‌شنبې په ماښام د کابل په کوټه سنګي سیمه کې د یوې چاودنې خبر ورکړی و.

ټاکل شوې د افغانستان او بنګله‌‌دېش د کرکټ ملي لوبډلو ترمنځ دویمه پنځوس اووره یا یو ورځنۍ مسابقه سبا شنبه وشي.

افغانستان وتوانېد تېره چهارشنبه په لومړۍ پنځوس اووره مسابقه کې چې د متحده عرب اماراتو په شارجه سټډیوم کې وشوه، بنګله‌دېش ته د ۹۲ منډو په توپیر ماتې ورکړي.

د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات تېره شپه ازادي راډیو ته وویل: "د دویمې لوبې لپاره هم تمرینات کېږي، لوبډله به بشپړه چمتو وي. مورال یې هم لوړ دی، ځکه په لومړۍ لوبه کې یې بنګله‌دېش ته د ۹۲ منډو په توپیر ماتې ورکړه."

د افغانستان او بنګله‌‌‌دېش ملي لوبډلې به خپله درېیمه پنځوس اووره مسابقه د دوشنبې په ورځ وکړي.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیل‌زاد وايي، ولسمشرۍ ته د ډونالډټرمپ له راتګ سره دا فرصت شته چې په افغانستان کې د دوحې تړون ټول عناصر په بشپړه توګه عملي شي.

خلیل‌زاد دا څرګندونې د پنج‌شنبې په ورځ (اکتوبر ۱۷مه) په خپله ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي.

د دوحې تړون د ۲۰۲۰ کال په فبرورۍ میاشت کې د امریکا او طالبانو ترمنځ د ولسمشر ډونالډټرمپ د لومړۍ دورې پر مهال لاسلیک شو.

له طالبانو سره تر ۱۸ میاشتو خبرو وروسته خلیل‌زاد د امریکا په استازیتوب په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر له مشر ملا عبدالغني برادر سره د دوحې تړون لاسلیک کړ.

ملا عبدالغني برادر دا مهال د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال دی.

د دوحې د تړون له‌‌‌مخې امریکايي ځواکونه له افغانستانه ووتل.

ټاکل شوې وه، دغه تړون بین‌الافغاني مذاکراتو ته لاره هواره کړي او افغانان په خپله د افغانستان راتلونکې وټاکي.

د طالبانو د اقتصاد وزارت سرپرست قاري دین محمد حنیف په افغانستان کې له بېلابېلو سکټورونو سره د اروپايي ټولنې د بشري او پراختیايي مرستو غوښتنه وکړه.

د طالبانو اقتصاد وزارت پرون پنج‌شنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، ښاغلي حنیف دا غوښتنه د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې له استازې ویرونیکا باسکوویچ پوهار (Veronika Bošković Pohar) سره په کتنه کې وکړه.

د خبرپاڼې په یوه برخه کې راغلي، مېرمن باسکوویچ په افغانستان کې د کرنې په برخه کې د بشري او پرمختیايي پروژو د ملاتړ لپاره د اروپايي ټولنې د ۱۰۰ ميلیونو ډالرو مرستې د تخصیص ژمنه وکړه.

خو په افغانستان کې د اروپايي ټولنې ماموریت تر اوسه په‌دې اړه څه نه‌دي ویلي.

د ملګروملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) د یک‌شنبې په ورځ په یوه راپور کې وویل، د ۲۰۲۱م کال د اګست له میاشتې راهیسې چې طالبان په افغانستان کې واک ته ورسېدل، له دغه هېواد سره ۶،۷ ميلیارده ډالره بشري مرستې شوې دي.

د ملګروملتونو د شمېرو له‌مخې، له افغانستان سره د ميلیاردونو ډالرو مالي مرستو سره-سره، په دغه هېواد کې بشري مرستو ته اړتیا ډېره شوې، چې له‌‌دې سره د اړو کسانو شمېر تر ۲۹ ميلیونو زیات شوی دی.