د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري هر څه ژر د طالبانو په بند کې د بشري حقونو د زنداني فعالانو د ازادېدو غوښتنه کړې.

اغلې امیري نن سهار په خپله ایکس‌پاڼه د بشري حقونو د نړیوالې ورځې په مناسبت په طالبانو غږ کړی چې ژولیا پارسي، منیژه صدیقي، ندا پرواني، پریسا ازاده او د بشري حقونو ټول هغه مدافعین چې یوازې د افغانانو د حقونو لپاره د مبارزې په خاطر نیول شوي دي، له بنده خوشې کړي.

رینا امیري زیاته کړې، نیول شوي کسان د ستایلو دي او نه باید مجازات شي.

د طالبانو حکومت تر اوسه د ښځو او بشري حقونو په برخه کې د دې فعالانو د نیول کېدو په اړه هیڅ هم نه‌دي ویلي.

خو د نیولو شویو کسانو کورنیو څو ځل تایید کړې ده چې دوی د طالبانو د حکومت له‌خوا نیول شوې دي.

د افغانستان لپاره د امریکا ځانګړی استازی توماس ویسټ وايي، په اسلام‌اباد کې یې له چارواکو سره د تحریک طالبان پاکستان په اړه د را پورته شویو اندېښنو او د افغان کډوالو لپاره په اسانتیاوو خبرې کړي دي

ښاغلي ویسټ نن سهار له پاکستانه د روانېدو پر مهال په خپله ایکس‌پاڼه لیکلي، هغه د دې هېواد د پوځ له لوی درستیز جنرال عاصم منیر، د بهرنیو چارو سرپرست وزیر عباس جیلاني او د افغانستان لپاره د پاکستاني له ځانګړي استازي اصف دراني سره کتلي دي.

ویسټ زیاته کړې ده، امریکا په سیمه کې له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې له پاکستان سره ولاړه ده.

هغه له افغان کډوالو او له نړیوالو سازمانونو سره د پاکستان له چلند هم مننه کړې ده.

د افغانستان لپاره د امریکا متحده‌ایالاتو ځانګړی استازی توماس ویسټ ویسټ د ډسمبر په اوومه پاکستان ته تللی و.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین وايي، په راروانه مارچ میاشت کې د جمهوري ریاست په انتخاباتو کې به بیاهم ځان کاندید کړي.

ښاغلي پوتین چې په اوکراین کې د روسې د جګړې د ګډونوالو سرتېرو په ډله کې خبرې کولې تایید کړه چې دی غواړي د یوې بلې دورې لپاره هم ولسمشر شي.

تمه ده چې پوتین به راروان انتخابات په ډېرې اسانۍ وګټي او په دې توګه به دی له جوزف ستالین وروسته یوازینی رهبر وي چې پر کریملین ترټولو د ډېرې مودې په مخه واک چلوي.

ښاغلي پوتین د یوې بلې شپږکلنې دورې لپاره د ولسمشر په انتخاباتو کې د خپل ځان د کاندیداتورۍ اعلان وروسته له هغه وکړ چې د اوکراین په اشغال شوې دونیڅک سیمه کې د روس پلوه پارلمان مشر ارتیوم ژوګا په مسقیم ډول غږ پرې وکړ چې د مارچ د اولسمې نېټې د ولسمشرۍ په انتخاباتو کې ودرېږي.

ژوګا ادعا وکړه چې دا غوښتنه د دونباس سیمې د ټولو خلکو په استازیتوب کوي.

په فرانسه کې د صغیرانو یوې محکمې د یوه سخت دریځي اسلامپال له لوري د یوه ښوونکي د وژنې په قضیه کې د لاس لرلو په خاطر د شپږو تنکيو ځوانانو سزا نن اعلان کړه.

د سامویل پاتي په نوم ښوونکی په ۲۰۲۰ کال کې وروسته له هغه د ښوونځي مخې ته ووژل شول چې زده کوونکو ته یې د بیان د آزادۍ په اړه د بحث پرمهال د اسلام د پیغمبر کارتونونه وښودل.

بریدګر چې یو سختدریځی چیچنیایی ځوان و، د پولیسو په ډزو ووژل شو.

محکمې ۵ تنه هلکان چې د قتل پرمهال یې عمرونه ۱۴- ۱۵ کاله وو، له ښوونځي د ښوونکي په راایستلو او بریدګر ته په ورښودلو مجرم وپېژندل او یوبل هلک چې هغه مهال ۱۳ کلن و، په دې مجرم وبلل شو چې په ټولګې کې د بحث په اړه یې په یوه آنلاین تبصره کې دروغ ویلي و، او همدې دروغو د وژل شوي ښوونکي پرضد آنلاین غوسه وپاروله.

محکمې ځینو تورنو هلکانو ته د حبس د لنډې مودې او ځینو ته د تعلیقي بند سزا ګانې اعلان کړې.

تورنو هلکانو په محکمه کې وویل چې نه پوهېدل د دوی دا کار به د ښوونکي د قتل باعث شي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش وايي، د حماس د توندلارې ډلې بې رحمي هېڅکله فلسطینیانو ته د ډله ییزې سزا پلمه نه شي کېدای.

امریکا او اروپايي ټولنه حماس ته د یوې تروریستي ډلې په سترګه ګوري.

ګوتیریش دا څرګندونې داسې مهال کوي چې اسراییل د حماس ډلې پر وړاندې پوځي عملیاتو ته دوام ورکوي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي په غزه کې د څو اوونیو له نښتو وروسته پرون جمعه د امنیت شورا غونډه راوبلله.

د فرانسپرس خبري آژانس د راپور له مخې، د حماس ډلې تر ادارې لاندې د غزې د روغتیا وزارت ارقام ښيي چې د دې حملو په ترڅ کې تردې دمه په غزه کې له ۱۷ زرو زیات کسان چې ډېره برخه یې ښځې او ماشومان دي وژل شوي دي.

ګوتیریش همداراز وویل چې شاوخوا ۱۳۰ تنه برمته لاهم د حماس په بند کې دي.

هغه د دې برمته وو د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه وکړه.

اسراییلو د غزې په تړانګه کې هوايي او ځمکنۍ حملې وروسته له هغه پیل کړې چې حماس ډلې یې د اکتوبر په اوومه پر قلمرو برید وکړ، ۱۲۰۰ کسان یې ووژل او شاوخوا ۲۴۰ تنه نور یې برمته کړل.

په پام کې ده چې د افغانستان د کرکټ له ۱۹ کلونو کم عمره لوبډله د آسیایي جام د لوبو په لړۍ کې سبا یکشنبې له نیپال سره سیالي وکړي.

دا د متحده عربي اماراتو په کوبه توب په آسیايي جام کې د افغانستان دوهمه لوبه ده.

د افغانستان د نولس کلنو لوبډلې پرون خپله لومړۍ لوبه د ۷ ویکټو په توپیر هند ته وبایلله.

د افغانستان دریمه لوبه به د دې اوونۍ د سه شنبې په ورځ له پاکستان سره وي.

د آسیايي جام په لوبو کې پر افغانستان سربېره، د هند، پاکستان، سریلانکا، بنګله دېش، متحده عربي اماراتو، نیپال او جاپان د نولس کلنو لوبډلې برخه لري.

افغانستان په الف ګروپ کې له پاکستان، هند او نیپال سره یوځای دی.

د طالبانو حکومت یو چارواکی ادعا کوي چې دوی له پاکستانه د راستنېدونکو کډوالو د استوګنې لپاره د ځمکو دوه لکه نومرې چمتو کړې دي.

د کرنې سرپرست وزیر عطاالله عمري په یوه ویډیو کې چې د طالبانو تر ادارې لاندې باختر اژانس خپره کړې، وايي چې د راستنېدونکو افغان کډوالو لپاره دا ځمکې د هېواد په ټولو ولایتونو کې د ښارګوټو په چوکاټ کې چمتو شوې دي او هغو کسانو ته ورکول کېږي چې خپلې ځمکې نه لري.

د ښاغلي عمري په وینا، د هغو کورنیو لپاره چې تر ۱۰ پورې غړي لري ۱۰ بسوې او د هغو لپاره چې له ۱۰ غړو زیات لري، ۱۵ بسوې نومرې ځانګړې شوې دي چې حکومت یې راستنېدونکو ته په نیمه بیه یا پنځوس سلنه تخفیف ورکوي او په لومړي کال به هېڅ پیسې هم نه ترې اخیستل کېږي.

دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي چې په تېرو دوو میاشتو کې له څلورنیم لکو ډېر افغانان، څه په جبري ډول او څه په خپله خوښه له پاکستانه افغانستان ته ستانه شوي دي.

دا کډوال شکایت کوي چې د حکومت او مرستندویو ټولنو له خوا له دوی سره شوې مرستې کافي نه دي.

د کړکېچونو او بشري څېړنو مرکز وايي چې په افغانستان کې د ښځو د زده کړو پر وړاندې د پرتو ننګونو په اړه نن د قطر په پلازمېنه دوحه کې په یوه غونډه کې خبرې په پام کې دي.

دې مرکز پر خپله وېبپاڼه په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د قطر او اندونېزیا د بهرنیو چارو د وزارتونو په کوربه توب د افغان ښځو د زده کړو په اړه نړیوال کنفرانس نن د ډسمبر په نهمه نېټه جوړېږي.

په خبرپاڼه کې راغلي دي چې په دې غونډه کې مخکښ کارپوهان، نړیوال سازمانونه او نور اړوند چارواکي راټولېږي او د افغان ښځو د زده کړو پر وړاندې د خنډونو په اړه بحث کوي.

د کړکېچونو او بشري څېړنو مرکز ویلي چې د دې کنفرانس د څېړنو نتاېج به د یکشنبې په ورځ د دوحه فورم په نوم د پالیسي جوړوونکو او نورو ګډونوالو هغې غونډې ته وړاندې شي چې سږکال د ګډو برخلیکونو د جوړولو تر سرلیک لاندې جوړېږي.

طالبانو د افغانانو او نړیوالو له پرله پسې غوښتنو سره سره تراوسه د نجونو پرمخ د منځنیو ښوونځیو، لیسو او پوهنتونونو دروازې بندې ساتلې دي.

د پاکستان د کورنیو چارو سرپرست وزیر سرفراز بګټي وايي، لس هغه د قانوني اسنادو لرونکي افغانان يې له دې هېواده ايستلي چې د ده په خبره په سیاسې فعالیتونو کې يې لاس درلود.

خو هغه د دې افغانانو د سیاسي فعالیتونو په اړه ډېر جزيیات ورنه کړل.

بګټي چې نن جمعه په اسلام اباد کې يې یوه خبرې کنفراس کې خبرې کولې وویل، بهرني اتباع نه شي کولی د پاکستان په سیاسي چارو کې مداخله وکړي.

بګټي زیاته کړه، دوی اوسمهال د بې اسناده افغان کډوالو د ايستلو په لومړی مرحله کې دي.

د هغه په خبره، په تېرو دوه نیمو میاشتو کې نږدې نیم میلیون هغه افغانان چې په پاکستان کې د پاتې کېدو قانوني اسناد يې نه درلودل له دې هېواده ايستل شوي دي.

پاکستان په رسمي ډول د بې اسنادو افغان کډوالو د ایستل بهیر د روان کال د نومبر په لومړۍ نېټه پیل کړ.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح‌الله مجاهد د حزب اسلامي د مشر ګلبدین حکمتیار هغه ادعاوې رد کړې چې ویلي وو، امریکا له طالبانو د ټولشموله حکومت د جوړیدو غوښتنې چټکې کړي او د دوی حکومت ته يې یو فهرست هم سپارلی دی.

مجاهد نن پر خپلې ایکسپاڼې یا پخواني ټویټر لیکلي، د حکمتیار خبرې حقیقت نه لري او د دوی حکومت له هیچا سره د ټولشموله حکومت د جوړېدو ژمنه نه ده کړې.

تر دې مخکې د افغانستان ځینو کورنیو رسنیو د افغانستان د اسلامي حزب د مشر ګلبدین حکمتیار له قوله راپور ورکړی و چې امریکا له طالبانو د ټولشموله حکومت د جوړولو غوښتنې چټکې کړي او یو فهرست يې هم ورته سپارلی دی.

د حکمتیار له خولې همدارنګه ویل شوي چې امریکا د طالبانو حکومت ته خبرداری ورکړی، که یې شرایط ونه منل شي د دوی د مخالفانو ملاتړ به پیل کړي.

دا څرګندونې داسې وخت کېږي چې په وروستیو کې په روسیه، تاجکستان، اتریش او نورو هېوادونو کې د طالبانو د سیاسي مخالفانو غونډې جوړې شوي دي.

خپله امریکايي چارواکو د ګلبدین حکمتیار د دې ادعا په اړه تبصره نه ده کړې، خو تر دې مخکې امریکايي چارواکو په افغانستان کې د افغانانو ترمنځ په خبرو ټینګار کړی، خو ویلي یې دي د طالبانو د حکومت پر وړاندې د کوم وسله‌وال مخالفت ننګه نه کوي.