د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړی راپورتر وايي، تعلیم ته لاسرسی هغه اساسي حق دی چې باید په ټوله نړۍ کې یې ساتنه وشي.

ریچارډ بینېټ پر ایکس شبکې په یوه بیان کې له هغه آنلاین هشتګ سره چې (د تعلیم آزادي او تعلیم د ټولو لپاره) تر عنوان لاندې پیل شوی، د ګډون له کبله خوښي څرګنده کړې او ویلي یې دي چې د زده کړو د سیستم له منځه وړل او یا پر هغه محدودیت لګول د منلو وړ نه دي.

دا څرګندونې داسې مهال کېږي چې طالبانو پر افغانستان له واکمنېدو وروسته په تېرو څه باندې دوه نیمو کلونو کې د نجونو پرمخ د منځنیو ښوونځیو، لېسو او پوهنتونونو دروازې بندې کړي او پر ډېری ښځو یې د کار بندیز لګولی دی.

چین له هغو افغان کډوالو سره د مرستې ژمنه کړې چې له نورو هېوادونو څخه په جبري ډول افغانستان ته استول کېږي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیااحمد پرون د وري ۳۱مه باختر خبري آژانس ته چې طالبان یې اداره کوي وویل چې د دواړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزارتونو د سیاسي معینیتونو ترمنځ په درېیمه غونډه کې د چین حکومت ژمنه وکړه چې په جبري ډول له ایستل شویو افغان کډوالو سره به سل میلیون ین مرسته وکړي او د زړه د ناروغانو د درملنې او د تعلیمي بورسیو یا سکالرشیپونه د بیا پیل امکانات به برابر کړي.

دا ژمنه داسې مهال کېږي چې له پاکستانه د افغان د وګړو د پناه غوښتنې د سند یااې‌سي‌سي ACC کارتونو د لرونکو کسانو د ایستلو دوهم پړاو د اپریل له پنځلسمې نېټې څخه پیل شوی دی.

د پاکستان حکومت په لومړي پړاو کې چې تېرکال پیل شو، شاوخوا ۵ لکه افغان کډوال چې د پاکستاني چارواکو په وینا قانوني اسناد یې نه درلودل، وایستل.

په افغانستان او پاکستان کې د تېرې یوې اوونۍ درنو وریاوو او سېلابونو په دواړو هېوادونو کې اقتصادي تاسیساتو او کرنیزو ځمکو ته درانه زیانونه او همداراز انساني تلفات اړولي دي.

د برتانیا چاپ ګارډین ورځپاڼې د خبر له مخې په دې پېښو کې په دواړو هېوادونو کې لږترلږه ۱۳۵ کسان مړه شوي دي.

په دې ډله کې هغه ۲۱ بزګران هم شامل دي چې په پنجاب ایالت کې د غنمو له کروندو د درمندونو د اخیستو پرمهال د تالندې د راپرېوتو په پېښه کې مړه شول.

د راپور له مخې همداراز زرګونه کورونه یا په بشپړ ډول ویجاړ شوي او یا زیانمن شوي دي.

همداراز په دواړو هېوادونو کې د کورونو د چتونو د راپرېوتو راپورونه هم ورکړل شوي دي.

د چارواکو په وینا، په افغانستان او پاکستان کې شاوخوا سل هکتاره ځمکه او زرګونه څاروي هم له منځه تللي دي.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د کندهار د جهادي مدرسې د استاد او د طالبانو د کره کتنې ادارې د غړي شیخ الحدیث محمدعمر جان اخندزاده مړینه تایید کړه.

په پاکستان کې ځینو سرچینو ویلي، دغه کس د بلوچستان ایالت کوټې ته نږدې په "نوي کلي" کې د یوه جومات ملا امام هم و چې پرون ناوخته د وسله‌والو په حمله کې وژل شوی دی.

د طالبانو یوې سرچینې ویلي، دغه ملا د طالبانو عمومي مشر ملا هبت الله اخندزاده ته له نږدې کسانو و.

مجاهد نن په خپله ایکس شبکه کې د محمد عمر جان اخندزاده د مړینې خبر تایید کړی، خو دا یې نه دي ویلي چې هغه چېرې وژل شوی دی.

د طالبانو ویاند نن په خپله ایکس شبکه کې ویلي، دا وژنه د اسلام د دښمنانو کار دی.

په بلوچستان کې د پولیسو یوه چارواکي جواد طارق د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي چې د دې پېښې په اړه څېړنې کوي.

د ماشومانو د ملاتړ لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی صندوق یا یونېسف وايي، په افغانستان کې د دوی شریکان په ساحه کې دي او د رواني ټولنیز ملاتړ د برابرولو لپاره چمتووالی لري.

په افغانستان کې د یونېسف استازي تاج الدین اويوالي پرون په خپله ایکس شبکه کې لیکلي چې دغه مرستندویان د وروستیو سېلابونو او اورښتونو له کبله زیانمنو شویو ته لومړنۍ مرستې، د څښاک پاکې اوبه او د خوندیتوب بستې هم برابروي.

نوموړي په افغانستان کې د سېلابونو د زیانونو په باب پر خواشینوونکو راپورونو خپګان ښودلی او ویلي یې دي، اغېرمن شوي کسان یې په سوچونو او دعاوو کې دي، په ځانګړي ډول هغه کسان چې خپل خپلوان یې په دغو سېلابونو کې مړه شوي دي.

د طالبانو د حکومت د هواپېژندنې ریاست وايي، د یکشنبې تر ورځې به د افغانستان په ۲۹ ولایتونو او همداراز سالنګونو کې اورښت دوام وکړي.

د طالبانو چارواکي وايي، د وروستیو ورځو د سېلابونو او اورښتونو له کبله ۷۰ تنه مړه شوي او ۵۶ نور ټپیان شوي دي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ د چین د دولت مننه کړې چې په افغانستان کې له داخلي بېځایه شویو سره د بشري مرستو په رسولو کې همکاري کوي.

دغې ادارې نن په خپله ایکس شبکه کې لیکلي: "ستاسو ملاتړ له موږ سره مرسته کوي چې په افغانستان کې یو شمېر زیانګالو خلکو ته امېد او مرسته چمتو کړو."

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د لویې کمېشنرۍ د معلوماتو له مخې، دا مهال په افغانستان کې د داخلي بېځایه شویو شمېر درې میلیونه او دوه نیم لکه دی او پنځه میلیونه او درې لکه نور افغانان په ګاونډیو هېوادونو کې د پناه غوښتونکو په توګه ثبت شوي دي.

که څه هم ژمی ختم شوی، خو د افغانستان په ګڼو ولایتونو کې اورښتونه روان دي چې د دغو بېځایه شویو ژوند یې هم اغېزمن کړی دی.

د افغانستان په ګڼو ولایتونو کې د واورې، باران، تالندې، برښنا او سېلابونو وړاندوینه شوې ده.
د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست وايي، د یکشنبې تر ورځې به د افغانستان په ۲۹ ولایتونو او همداراز سالنګونو کې ورښت دوام وکړي.
دې ادارې پرون (پنجشنبې) پر خپله ایکسپاڼه ولیکل چې په بدخشان، تخار، بغلان، نورستان، کونړ، ننګرهار، لغمان، پنجشیر، لوګر، غزني، کاپیسا، کابل، پروان، سمنګان، بلخ، سرپل، فاریاب، بامیان، میدان وردک، ډایکنډي، پکتیا، پکتیکا، خوست، بادغیس، غور، هلمند، اروزګان، کندهار او زابل ولایتونو کې د ورښت وړاندوینه کوي.
د هواپېژندنې د ریاست له اټکل سره سم به د باران اندازه له ۱۵ تر ۶۰ میلي مترو پوري او د واورې له ۱۵ تر ۳۹ سانتي مترو پورې وي.
له پېښو سره د مبارزې وزارت د معلوماتو له مخې، د وروستیو ورځو د سیلونو او ورښتونو له کبله ۷۰ تنه مړه شوي او ۵۶ نور ټپیان شوي دي.

د طالبانو د عامې روغتیا وزارت وايي چې د ترکیې د ډاکترانو یوه ډله افغانستان ته ورغلې ده.

دغه وزارت پرون پنجشنبې پر خپله ایکسپاڼه خبر ورکړ چې د ترکیې د ډاکترانو ډله به د افغان ډاکترانو په همکارۍ د کابل په اتاترک روغتون کې د ماشومانو د یورولوژۍ پېچلي او اختلاطي جراحي عملیات په وړیا توګه ترسره کړي.

دا ډله به همداراز له افغان ډاکترانو سره د یورولوژۍ په برخه کې خپلې تجربې شریکې کړي.

د روغتیا نړیوال سازمان د فبرورۍ په میاشت کې په یوه راپور کې ویلي وو چې ۲۰۲۴م کال به د افغانستان لپاره په روغتیايي سکتور کې له ستونزو ډک کال وي.

د اسیا د فوټسال د سیالیو په دوام کې د افغانستان لوبډله سبا شنبې له کویټ سره مخامخ کېږي.

دا سیالي به د افغانستان په وخت د ماسپښین په یوه نیمه بجه په تایلنډ کې پیل شي.

پرون افغانستان خپله لومړۍ لوبه پر ایران درې پر یو وبایلله.

د افغانستان درېیمه سیالي به د دوشنبې په ورځ له بحرین سره وي.

دا سیالۍ د اپرېل په ۲۸مه پای ته رسېږي.

د ترکیې ساحلي ساتونکي وايي چې ۴۰ افغان کډوال یې د ایوالیک ښار په ساحل کې نیولي دي.

د ترکیې رسنیو پرون پنجشنبه راپور ورکړ چې دا کډوال، چې په یوه بېړۍ کې سپاره وو، له نیول کېدو وروسته په ایوالیک ښار کې د کډوالو د بیرته ستنېدو مرکز ته وسپارل شول.

اکثره افغانان له ترکیې څخه یونان او نورو اروپايي هېوادونو ته ځي.

په وروستیو کې د ترکیې پولیسو د غیرقانوني کډوالو نیونې ډ‌ېرې کړي دي.

دغه هېواد زرګونه افغانان بېرته افغانستان ته بېرته ستانه کړي دي.