په سریلانکا کې د وحشي ژوو د پالنې اداره وايي، د کرونا د خپرېدو د مخنیوي بندیزونو دغلته د ځايي خلکو او فیلانو ترمنځ اخ‌وډب کم کړی دی.

په سریلانکا کې د وحشي ژوو د ساتنې ادارو ویلي چې تېر کال په سریلانکا کې خلکو ۴۰۵ فیلان وژلي وو.

په هند او سریلانکا کې یوه لویه ستونزه دا ده چې فیلان وخت نا وخت په خوراک پسې ګرځي او د کروندګرو پر کښتونو او باغونو حملې کوي.

په سریلانکا کې چې ګڼ ځنګلونه لري وحشي فیلانو تېر کال ۱۲۱ تنه وژلي و.

امریکا متحده ایالتونو د کرونا ویروس د ازمایښتي واکسین د سلو میلیونو ډوزو د تولید لپاره د مدرنا درمل جوړولو له شرکت سره د یو نیم میلیارد ډالرو په تړون موافقه کړې ده.

دا تړون پرون په سپینه ماڼۍ کې شوی دی.

تېره اوونۍ هم له ځینو نورو شرکتونو سره ورته تړونونه شوي و.

د امریکا متحده ایالتونو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ اداره په دې هڅه کې ده چې د روان میلادي کال تر پایه د کرونا ضد واکسین راوباسي.

د روغتیا نړیوال سازمان د اعلان له مخې تر اوسه پورې په ټوله نړۍ کې د کرونا ویروس یا کوویډ-۱۹ وبا د ختمولو لپاره ۱۵۰ واکسینونه جوړ او ازمویل شوي دي.

امریکا داسې وخت د کال تر پایه د واکسین د جوړولو خبره کړې چې روسیې وار له مخه پرون اعلان وکړ د کوویډ-۱۹ ناروغۍ پر ضد واکسین یې جوړ او ثبت کړی دی.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین ویلي چې د روسیې په لاس جوړ واکسین کار ورکړی او ښه ثابت شوی.

روسیې دغه واکسین ته د سپوتنیک وي نوم ورکړی دی.

ایراني چارواکو ویلي چې ځينې خلک یې د جاسوسۍ ​په تور نیولي دي.

دا خبره ایراني اژانسونو د دغه هېواد د اطلاعاتو د وزارت په حواله کړې ده.

د تازه نیول شویو کسانو په اړه ډېر معلومات نه‌دي شریک شوي.

د دې تر څنګ دوه نور ایراني الاصله اتریشي وګړي د ایران د قضایه قوې له‌خوا بریټانیا، جرمني او اسرائیلو ته د جاسوسۍ په تور په بند محکوم شوي دي.

د قضایه قوې ویاند غلام حسین اسماعیلي پرون ویلي چې ایراني الاصله اتریشی مسعود مصاحب په لسو کلونو بند محوم شوی.

اسماعیلي زیاته کړې مصاحب چې د ایران-اتریش د ملګرتیا د ټولنې مشر و له جرمني او اسرائیلي استخباراتو سره یې اړیکې درلودې او د پوځ، اټومي، ټکنالوژۍ او روغتیايي خدماتو د پروژو په اړه یې هغوی ته معلومات ورکول.

اخوا د اتریش یوې ورځپاڼې کوریر راپور ورکړی چې ۷۳ کلن مصاحب تېر ۲۰۱۹ کال په داسې حال کې نیول شوی و چې ایران ته د روغتیاپالانو د یوه ګروپ په مشري ورغلی و.

د ایران د قضایه قوې ویاند غلام حسین اسماعیلي دویم ایرانی-اتریشی وګړی شهرام شیرخاني معرفي کړی چې د ده په خبره د بریټانیا استخباراتو ته یې کار کاوه او په لسو کلونو بند محکوم شوی دی.

ایران د نړیوالو فشارونو په مقابل کې اکثر په داسې کارونو لاس پورې کوي.

د بشري حقونو مدافع ډلې او سازمانونو ایران تورنوي چې په هېڅ پلمه بهرني وګړي او دوه تابعیته ایرانیان نیسي او کلونه کلونه یې بندیانوي.

د امریکا په ټاکنو کې د ډیموکراټ ګوند نوماند جوبایډن اعلان کړی چې سناتوره کامالا هریس یې د خپلې مرستیالې په توګه ټاکلې ده.

مېرمن هریس ۵۵ کلنه ده او لومړۍ تورپوستې ښځه ده چې د امریکا په تاریخ کې پر یوه لوی ټاکنیز ټکټ ټاکل شوې ده.

جوبایډن پرون پر خپله ټويټر پاڼه ولیکل: "ډېر ویاړ کوم چې هریس د خپلې مرستیالې په توګه اعلانوم."

ده مېرمن هریس یوه زړه وره مبارزه بللې ده.

جوبایډن د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره د نومبر میاشتې په ولسمشريزو ټاکنو کې سیالي کوي.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین وايي، د کرونا ویروس یو واکسین چې په روسیه کې جوړ شوی، د استفادې په هدف ثبت شوی دی.

دا اقدام پر دې سربېره شوی چې یاد واکیسن په پراخه کچه نه دی تجربه شوی او په علني توګه یې په اړه هېڅ معلومات نه دي خپاره شوي.

پوتین دا اعلان د سې شنبې په ورځ (د اګست په یوولسمه نېټه) په یوه حکومتي غونډه کې وکړ.

ده وویل چې د روسیې جوړ د کرونا ویروس ضد واکسین د تجربې پر مهال اغېزناک ثابت شوی او د کرونا ویروس پر ضد په بدن کې اوږدمهاله مقاومت رامنځته کولای شي.

که څه هم روسیه لومړی هېواد دی چې واکسین یې ثبت کړی، په روسیه کې دننه او له دې هېواده دباندي ساینسپوهانو ورباندي انتقاد کړی دی.

دوی پر انسانانو د درېیم پړاو تجربې تر بشپړېدو او د خپلواکو روغتیايي متخصصانو تر څار مخکې د واکسین د ثبت پر پرېکړه پوښتنه پورته کوي.

د روغتیا نړیوال سازمان د معلوماتو له مخې په درېيم پړاو کې عموماً زرګونو کسان شامل وي چې څو میاشتې دوام کوي.

ویل کېږي روسی واکسین پر څه کم سلو کسانو تجربه شوی دی.

د امریکا د روغتیا وزیر الیکس ازار وویل چې د اخري پړاو تجربه د واکسین یوه مهمه برخه ده.

ده وویل چې امریکا پر سم لور روان دی او د سږ کال تر پایه به یو اغېزناک واکسین جوړ کړي.

د بیلاروس په ولسمشريزو ټاکنو کې د ګټونکي اوسني ولسمشر الکساندر لوکاشینکا مخالفه کاندیده سویتلانا څيخانوس کایا له بیلاروسه وتلې او لیتوانیا ته تللې ده.

دا په داسې حال کې ده چې په منسک کې درېیمه شپه هم د ټاکنو د نتایجو پر وړاندې لاریونو دوام کړی او د پولیسو د لوی شمېر حضور په اړه راپورونه ورکړل شوي دي.

سویتلانا ویلي چې په ولسمشریزو انتخاباتو کې درغلي شوې ده.

لیتوانیا ته د دې د تګ په اړه د دې هېواد د بهرنیو چارو وزیر لیناس ینکې ویڅيس پر خپله ټويټر پاڼه پرون د اګست په یوولسمه نېټه لیکلي دي.

د دوشنبې په ورځ (د اګست په لسمه نېټه) د بیلاروس مرکزي انتخاباتي کمېسیون اعلان وکړ چې ولسمشر الکساندر لوکاشینکا اکثریت رایو ولسمشریزې ټاکنې وګټلې.

سویتلانا د ټاکنو نتایج تقلبي وبلل او وېې ویل چې ځان د ټاکنو ګټونکې ګڼي.

د امریکا متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو د مرکزي اروپا د پنځه ورځني سفر په لړ کې نن د چک جمهوریت پلازمېنې پراګ ته ورسېد.

د ده د خبرو په اجنډا کې د «5G» انټرنټي شبکې په جوړولو کې د چین د رول په اړه بحثونه شامل دي.

مایک پومپیو به دوه ورځې په چک جمهوریت کې تېروي بیا به سلووېنیا، اتریش او پولنډ ته ځي چې هلته د ځینو هغو امریکايي پوځیانو هرکلی وکړي چې له جرمني په وتو دي.

د پومپیو هڅو یو هدف دا دی چې هېوادونه وهڅوي څو د چین د ټکنالوژۍ له کمپنۍ هواوې سره همکاري ونه‌کړي.

واشنګټن دغې چینايي کمپنۍ ته د یوه ګواښ په سترګه ګوري او وايي د انټرنټ په پنځم نسل یا «5G» کې یې مخکښ رول اخیستی دی.

پومپیو به په عین حال کې اروپا هم وهڅوي چې د روسیې پر انرژۍ خپله اتکا کمه کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر به سبا د چک جمهوریت له صدراعظم اندري بابیش سره تر کتنې مخکې د چک او امریکا د ټکنالوژۍ کمپنیو له غړو سره د «5G» په اړه وګوري.

د روسیې ولسمشر وايي د کرونا ویروس ضد هغه واکسین چې په روسیه کې جوړ شوی د کارونې لپاره تیار شوی دی.

ولادیمیر پوتین چې نن د حکومت یوې غونډې ته خبرې کولې د دې اعلان پر مهال وویل، یوې لور ته‌یې له وخته دغه واکسین لګول شوی دی.

ولسمشر پوتین وویل، په لومړنیو ازموینو کې ثابته شوې چې دغه واکسین «اغېزناک» دی او د کرونا ویروس په وړاندې انسانانو ته خوندیتوب ورکوي.

د نړۍ په سطحه د کرونا ویروس ضد تر ۱۰۰ زیات واکسینونه جوړ شوي، خو لږ تر لږه څلور واکسینونه پر انسانانو د ازموینو په درېیمه مرحله کې دي.

دا په داسې حال کې ده چې نن په نړۍ کې په کرونا ویروس د اخته کسانو شمېر تر ۲۰ میلیونو واوښت.

د نیوزیلنډ د کرکټ چارواکو پرون وویل چې پاکستان، اسټرالیا، بنګله دېش او ویسټ انډیز تایید کړې ده، چې د کرونا له وبا سره- سره به په نیوزیلنډ کې د کرکټ په نړیوالو سیالیو کې برخه اخلي.

د نیوزیلنډ د کرکټ ادارې اجرائیه مشر ډېویډ وایټ وویل، د کرکټ د هغو ټیمونو د تجرید لپاره چې دغه هېواد ته ورځي په ویلینګټن کې له چارواکو سره کار روان دی.

ښاغلي وایټ خبریالانو ته وویل: " ما ټیلیفوني خبرې کړي، ویسټ انډیز، پاکستان، اسټرالیا او بنګله دېش تائید کړې، چې په دغو نړیوالو سیالیو کې به چې ۳۷ ورځې دوام کوي برخه اخلي."

د نیوزیلنډ د کرکټ ادارې اجرائیه مشر د دغو سیالیو د مهالوېش په اړه جزئیات ورنه کړل.

د نورو هېوادونو لوبغاړي چې کله نیوزیلنډ ته داخلېږي، د اصولو له مخې باید د ۱۴ ورځو لپاره په شدید ډول قرنطین شي.

په دغه هېواد کې چې پنځه میلیونه وګړي لري په کرونا ویروس تر اوسه یوازې ۲۲ کسان مړه شوي او دغه هېواد اعلان کړی، چې د وروستۍ مثبتې پېښې راهیسې یې په ۱۰۰ ورځو کې بله مثبته پېښه نه ده ثبت کړې.

د امریکا د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو د مرکزي اروپا د پنځه ورځني سفر په لړ کې نن د چک جمهوریت پلازمېنې پراګ ته ورسېد.

د ده د خبرو په اجنډا کې د 5G انټرنېټي شبکې په جوړولو کې د چین د رول په اړه بحثونه شامل دي.

مایک پومپیو به دوې ورځې په چک جمهوریت کې تېروي بیا به سلووینیا، اتریش او پولنډ ته ځي چې هلته د ځینو هغو امریکايي پوځیانو هرکلی وکړي، چې له جرمني په وتو دي.

د پومپیو هڅو یو هدف دا دی چې هېوادونه وهڅوي څو د چین د ټکنالوژۍ له کمپنۍ هواوې سره همکاري ونه کړي.

واشنګټن دغې چینايي کمپنۍ ته د یوه ګواښ په سترګه ګوري او وايي د انټرنېټ په پنځم نسل یا 5G کې یې مخکښ رول اخیستی دی.
پومپیو به اروپا وهڅوي، چې د روسیې پر انرژۍ خپله اتکا کمه کړي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر به سبا د چک جمهوریت له صدراعظم اندري بابیش سره تر کتنې مخکې د چک او امریکا د ټکنالوژۍ کمپنیو له غړو سره د 5G په اړه وګوري.

بيلاروس د ولسمشرۍ د ټاکنو د رسمې پایلو د اعلان پرضد د اعتراضونو په ترڅ کې په پلازمېنه مينسک کې یو کس وژل شوی دی.

د بېلاروس د کورنیو چارو وزارت ويلي، دا معترض هغه مهال مړ شو چې په لاس کې یې نامعلومه چاودېدونکي مواد وچاودېدل.

د دې وزارت په وينا نوموړي هڅه کوله چې دا مواد د پوليسو خوا ته وغورځوي.

د راپورونو له مخې پوليسو د دې مظاهرو پر مهال پر معترضانو اوښکې بهوونکی ګاز او ربړي مرمۍ وکارول او لسګونه کسان يې ونيول.

د یکشنبې په ورځ د ولسمشرۍ د ټاکنو په ورځ پولیسو شاوخوا زر کسان یوازې په پلازمېنه مينسک او ۳زره کسان په ټول هېواد کې ونیول.

د بېلاروس د ټاکنو کمېسیون د اګست پر نهمه اوسنی ولسمشر الکساندر لوکاشینکا د دې هېواد د ولسمشر په توګه اعلان کړ. مظاهره چيان وايي چې دا ټاکنې له مخکې پلان شوې وې. لوکاشینکا په خپله د اګست پر ۱۰مه دا مظاهره چيان پسونه وبلل چې د ده په وینا له بهرنیو هېوادونو څخه د ټيلېفون له لارې اداره کېږي.

نوموړي ویلي چې له دې کسانو سره له پولنډ، بریتانیا او چک جمهوریت څخه ټیلېفوني اړیکې نیول شوي.

د سپینې ماڼۍ احاطې ته نږدې ډزو د ډونالډ ټرمپ غونډه ګډه وډه کړه

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سپینې ماڼۍ احاطې ته نژدې له ډزو وروسته د یوې مطبوعاتي غونډې له منځه په بېړه وایستل شو.

له ډزو څو شېبې وروسته د خفیه خدماتو یوه اېجنټ د کرونا ویروس پر وړاندې د حکومت د اقداماتو په اړه د ولسمشر ټرمپ وینا پرې کړه او ورته ویې ویل: "ښاغلی ولسمشر هیله کوم له ما سره راشئ."
له دې سره ټرمپ او همکاران یې د کنفرانس له خونې ووتل.

ولسمشر ټرمپ وروسته راستون شو، خبري غونډې ته یې دوام ورکړ او ویې ویل چې وضعیت تر کنټرول لاندې دی.
هغه زیاته کړه چې د قانون د تنفیذ ځواکونو پر یوه مشکوک کس ډزې وکړې.

د خفیه خدماتو ادارې وروسته پر ټویټر په یوه بیان کې تائید کړه چې د سپینې ماڼۍ دېواله ته نژدې ډزې شوي او په نتیجه کې د دې ادارې یو ایجنټ او یو نارینه ټپيان شوي او روغتون ته رسول شوي دي.
په بیان کې راغلي دي چې د پېښې په ټول بهیر کې نه څوک د سپینې ماڼۍ حریم ته ننوتي او نه یې ساتونکي زیانمن شوي دي.

پولیسو د بیلاروس په پلازمېنه منسک کې یو شمېر اعتراض کوونکي مخکې تر دې چې د ټاکنو د کمېسیون د وروستۍ پرېکړې پر ضد لاریونونو ته دوام ورکړي، نیولي دي.

لسګونه کسان د اګست پر لسمه داسې مهال ونیول شول چې د ټاکنو کمېسیون الکساندر لوکاشینکا رسماً د بیلاروس د ولسمشر په توګه اعلان کړ.

د اګست پر نهمه هم پولیسو شاوخوا زر کسان یوازې په منسک کې او په ټول هېواد کې ېې درې زره کسان نیولي وو.

دغو کسانو د هغې نظر پوښتنې له کبله اعتراض کړی وو چې ویلي یې وو څه باندې اتیا سلنه خلکو د لوکاشینکا د ولسمشرۍ لپاره مثبته رایه ورکړې ده.

اعتراض کوونکي دا ټاکنې له وړاندې پلان شوې بولي.

د یوې مخکښې مخالف کاندیدې سویتلانا څیخانوسکایا پلویانو ویلي وو چې دوی به د کمېسیون د پرېکړې پر ضد پراخ اعتراضونه وکړي.

د بیلاروس د کورنیو چارو وزارت د بشري حقونو د فعالانو هغه راپورونه ردوي چې وایې په دې اعتراضونو کې یو کس وژل شوی دی.

پخپله لوکاشینکا د اګست پر لسمه دا اعتراض کوونکي پسونه وبلل چې د ده په وینا له بهرنیو هېوادونو څخه د ټیلیفون له لاري رهبري کېږي.

نوموړي ویلي له دغو کسانو سره له پولنډ، بریتانیا او چک جمهوریت څخه ټیلیفوني اړیکې نیول شوي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو وایي، واشنګټن د روسیې لخوا په هغه هېواد کې د بهرنیو رسنیو په نښه کولو د نویو هڅو له کبله ژوره اندېښنه لري.

ښاغلي پومپیو په هغې اعلامیې کې چې د اګست پر لسمه خپره شوه ویلي، د روسیې دولت لخوا د رسنیو د تنظیم تګلاره چې مسوده یې په دې وروستیو کې خپره شوه، پر آزادې اروپا / آزادي راډیو او امریکا غږ چې له وړاندې له غیرعادلانه محدودیتونو سره مخامخ دي، نوي او درانه مقررات وضع کوي.

پومپیو ویلي په روسیې کې د خپلواکو رسنیو د پرله پسې ځپلو څخه ناخوښ دی او پر دغه هېواد یې غږ وکړ چې د بیان د آزادۍ په برخه کې خپل مکلفیتونه پرځای کړي.

د روسیې د رسنیو د تنظیم فدرالي ادارې په جولای میاشت کې د یوه فرمان مسوده خپره کړه چې پر اساس یې هغه ټولې رسنۍ، چې د بهرنیو رسنیو د استازو په توګه ثبت شوي، څه چې چاپوي یا خپروي باید څرګند کړي.

د نوي سپارښتنې څخه سرغړونه کېدای شي د افرادو لپاره ۱۰۰ زره روبله چې د ۱۴۰۰ ډالرو معادل کېږي، جریمه ولري او یا به سرغړونکي ۱۵ ورځي په توقیف کې تېروي.

لویې ادارې به د سرغړونې په صورت کې ۵ میلیونه روبله چې د ۷۰ زره ډالرو معادل کېږي جریمه ورکوي.

د آزادې اروپا/ آزادي راډیو سرپرستې دیسې سندلار د جولای پر ۲۳ ویلي وو چې دا نوې سپارښتنه پر رسنیو لا ډېر محدودیت او د اورېدونکو ترمنځ د وېرې خپرولو په هدف کېږي.

د بیلاروس مرکزي ټاکنو کمېسیون اعلان وکړ چې ولسمشر الکساندر لوکاشینکا د رايو په اکثریت خپلولو سره ولسمشریزې ټاکنې وګټلې.

دا وروسته له هغه چې د دې هېواد امنیتي ځواکونه په پلازمېنه منسک او نورو ښارونو کې له لاریون کوونکو سره لاس او ګرېوان شول.

دوی وايي په ټاکنو کې درغلي شوې ده.

شخړه وروسته له هغې پیل شوه، چې د رایې ورکولو له مرکزونو د باندې په نظرپوښتنو کې ولسمشر الکساندر لوکاشینکا د ولسمشرۍ په ټاکنو کې مخکښ وګڼل شو.

خو د اپوزیسیون عمده کاندیدې دغه پايلې رد کړې.