نن د افغانستان په ۲۴ ولایتونو کې د بارانونو د ورېدو اټکل شوی دی.

د طالبانو د ترانسپورټ او هوایي چلند وزارت د هواپېژندنې ریاست وایي چې په هرات، فراه، نیمروز، هلمند، کندهار، زابل، خوست، پکتیا، لوګر، غزني، دایکندي، ارزګان، غور، بادغیس، فاریاب، جوزجان، سرپل، بغلان، پنجشیر، ننګرهار، کونړ، نورستان، بدخشان او تخار ولایتونو کې د سختونو ورښتونو امکانات شته.

دغو ورښتونو ته بزګران خوشاله دي او خلک وایي چې له دې سره به د ځمکې لاندې اوبو کچه لوړه شي، خو بل لور ته په وروستیو څو اونیو کې ورښتونو او ورسره سېلونو په افغانستان کې د لسګونو کسانو ژوند اخیستی او په اکثر ولایتونو کې یې مالي زیانونه اړولي دي.

د روسیې د ماشومانو د حقونو کمېشنرې له اوکراین سره د ماسکو د یرغل له امله د بې ځایه شویو شاوخوا پنځوسو ماشومانو د تبادلې د یوه تړون خبر ورکړ.

ماریا لووا بیلووا پرون وویل چې نهه ویشت ماشومان به اوکراین ته وسپارل شي او نولس به روسیې ته واستول شي.

لووا بیلوا زیاته کړه چې دا موافقه په دوحه کې له اوکرایني لورې سره د خبرو پرمهال شوې ده، خو د اوکراین د بشري حقونو کمېشنر دیمیترو لوبینیتس فرانس پریس اژانس ته وویل چې دی دا خبر نه شي تاییدولی.

د خیبر پښتونخوا د خیبر سیمې په بره باړه کې د پاکستان پر امنیتي ځواکونو چاودنه شوې ده چې لږ تر لږه ۱۵ سرتېري یې ټپیان کړي دي.

په خیبر ضلع کې د ملېشه ځواک یوه چارواکي د خپل نوم پټ ساتلو په شرط د ازادي راډیو مشال څانګې ته د دې پېښې تایید وکړ او څرګنده یې کړه چې پرون د فرنټیر کور د یوسل اوشپږم کنډک پر کاروان د سړک د غاړې بم چاودلی.

د دغه چارواکي په وینا، په ټپيانو کې ۳ جګپوړي افسران او ۱۲ سرتیري دي چې د درملنې لپاره روغتون ته رسول شوي دي.

د دې چاودنې مسوولیت تر دې دمه چا نه دی منلی.

له افغان شخصیتونو سره د طالبانو د حکومت د اړیکو کمېسیون وایي، د دې کمېسیون له جوړېدو راهیسې تراوسه پورې ۸۳۹ افغان شخصیتونه خپل هېواد ته را ستانه شوي او له خپلو کورنیو خپلوانو سره ارام ژوند کوي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس د راپور له مخې، دې کمېسیون پرون چهارشنبې په یوه بیان کې یو ځل بیا په بهر او په ځانګړې توګه؛ په ګاونډیو هېوادونو کې له مېشتو افغانانو چې په تېر حکومت کې یې نظامي او ملکي دندې ترسره کړې، غوښتنه کړې چې په ډاډه زړه دې خپل هېواد ته را ستانه شي، ځکه د دوی په ادعا ژوند ته یې هیڅ ګواښ نشته.

د کمېسیون په وینا، دوی کولای شي په خپل هېواد کې د نورو افغانانو په څېر خوندي ژوند وکړي او د خپل هېواد په ابادۍ کې ونډه واخلي.

له افغان شخصیتونو سره د تماس کمېسیون بهر میشتو افغانانو ته د بېرته ستنېدو ډاډ داسې مهال ورکوي چې له هېواده بهر؛ په تیره په ګاونډیو هېوادونو، پاکستان او ایران کې د پخواني حکومت یو شمېر پوځیانو او کارکوونکو له ازادي راډیو سره په خبرو کې اندېښنه څرګنده کړې چې که بېرته افغانستان ته ستانه شي یا یې کوربانه هېوادونه په زوره واستوي، هلته به یې ژوند خوندي نه وي.

د ملګرو ملتونو د شمیرو له مخې، د ۲۰۲۱ کال د اګسټ له میاشتې وروسته چې طالبان پر افغانستان بیا واکمن شول، له ۶ لکه زیاتو افغانانو پاکستان ته پناه وړې چې اکثره یې د امنیتي اندېښنو له امله نه غواړي بیرته افغانستان ته ستانه شي.

د جرمني فدرالي څارنوالي وایي، ۷ بهرني اتباع یې په جرمني کې د اسلامي دولت ډلې یا داعش د خراسان څانګې لپاره د حملو په پلانولو رسماً تورن کړي دي.

دې ادارې پرون چهارشنبې وویل چې دغه ۷ تنه د تاجکستان، ترکمنستان او قرغزستان اتباع دي.

پر دوی تور پورې شوی چې په جرمني او د لویدیځې اروپا په نورو برخو کې یې د پراخو حملو پلان درلود.

خو د جرمني د څارنوالۍ د دفتر له خوا په خپره شوې اعلامیه کې ویل شوي، کله چې امنیتي ځواکونو د دغو تورنو کسانو د نیولو لپاره اقدام وکړ، هغوی کوم ځانګړی پلان نه درلود.

د جرمني د څارنوالۍ دفتر ویلي، تورن کسان چې په ۲۰۲۲ کال په اوکراین کې د جګړې له پلیدو وروسته د اوکراین له لارې جرمني ته رسېدلي وو، د تېر کال په جولای میاشت کې نیول شوي دي.

ویل شوي چې دوی د اسلامي دولت ډلې یا داعش له خراسان څانګې سره چې په افغانستان کې په حملو سربېره یې تېره میاشت په مسکو کې د خونړي برید مسولیت هم اخیستی، اړیکه ټینګه کړې وه.

دغه راز ویل شوي چې دوی په هالنډ کې له یو شمېر نورو کسانو سره یوه تروریستي څانګه جوړه کړې وه.

حماس د یوه اسراییلي یرغمل ویډیو خپره کړې چې په هغې کې هغه د اسراییل حکومت د خپلو اتباعو په نه خوندیتوب تورنوي.

تراوسه نه ده څرګنده چې حماس چې متحده ایالات او اروپایي ټولنه یې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژني؛ د دغه یرغمل شوي ۲۴ کلن اسراییلي دغه ویډیو ترکومو شرایطولاندې ثبت کړې ده.

د اسراییل رسنیو ویلي چې دغه یرغمل د امریکا او اسراییل دوه ګونی تابعت لري.

د اسراییل حکومت وایي تراوسه نه پوهیږي چې څومره یرغمل ژوندي دي، خو د هغوی شمېر د سلو نه تر۱۳۰ پورې اټکل شوی دی.

د اسراییل او حماس ترمنځ د مخکیني لنډ مهاله اوربند په نتیجه کې ۱۰۵ تنه یرغمل د اسراییل له زندانونو د ۲۴۰ فلسطیني بندیانو د خوشې کیدو په بدل کې خوشې شول.

په غزه کې چې پرروانې جګړې یې څه باندې دوه سوه ورځې تیریږي، تراوسه یې د پای ته رسېدو هیڅ نښې نښانې نه لیدل کیږي.

د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوایي چلن سرپرست وزیر حمیدالله آخوندزاده د پنځو هېوادونو له چارواکو سره د خبرو لپاره ازبکستان ته تللی.

د راپورونو له مخې آخوندزاده د روسیې، بیله روس، پاکستان، قزاقستان او ازبکستان له استازو سره د یوه ګډ شپږ اړخیز دهلیز د رامینځته کېدو پر مسلې خبرې کوي.

د طالبانو د ترانسپورت او هوایي چلن وزارت پرون چهارشنبې وویل چې آخوندزاده به د روسیې او بیله روس له چارواکو سره د افغانستان د ترانزیت د پراختیا په اړه خبرې وکړې.

هغه همدارنګه د افغانستان لپاره د ازبکستان د ولسمشر له ځانګړي استازي سره هم کتلي او د لویو لارو له لارې یې د دواړو هېوادونو ترمنځ د ټرانزیت د زیاتوالي په اړه ورسره خبرې کړې دي.

په دې اړه چې ایا ازبکستان ته د ښاغلي اخوندزاده په دې سفرکې کومې مشخصې موافقې هم شوي کنه، تراوسه څه نه دي ویل شوي.

د قزاقستان د صدراعظم مرستیال سریک ژومانګارین او د طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د رېل پټلۍ د جوړولو په اړه خبرې وکړې.

د ملا برادر دفترپرون چهارشنبې په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې ښاغلي ژومانګارین چې چهارشنبې کابل ته رسېدلی، له چارواکو سره په لیدنو کتنو کې یې ویلي چې قزاقستان چمتو دی چې د صنعت، لوړو زده کړو، معارف، روغتیا، بانکدارۍ او حکومتولۍ په چارو کې د الکترونیکي سیسټم په برخه کې همکاري وکړي.

په دوام کې دغه راز ویل شوي چې په دغه کتنه کې د مختلفو سیاسي، اقتصادي، تجارتي، ترانزیتي او له قزاقستانه د ترکمنستان او افغانستان له لارې پاکستان ته د اوسپنې پټلۍ د جوړولو پر مسلې هم خبرې وشوې.

په همدې ترڅ کې ټاکل شوې چې د افغانستان او قزاقستان د تولیداتو او محصولاتو یو ګډ دوه ورځنۍ نندارتون نن په کابل کې پرانیستل شي.

که څه هم قزاقستان لکه د نورې نړۍ په څیر د طالبانوحکومت په رسمیت نه دی پېژندلی خو ورسره یې اړیکې ټینګې کړې دي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر جو بایډن د پوځي مرستو د بستې هغه لایحه توشیح کړه چې تر دې څو ساعته مخکې د امریکا مشرانو جرګې تصویب کړې وه.

هغه ویلي اوکراین ته به په څو ساعتونو کې د څه کم ۶۱ ملیار ډالرو په ارزښت د امریکا د دغې پوځي مرستې رسول پیل شي.

په سپینه ماڼۍ کې د دې لایحې تر لاسلیک وروسته ولسمشر بایډن وویل، د مرستو دغې بستې ثابته کړه چې امریکا او متحدان یې د روسي ځواکونو د یرغل په وړاندې د اوکراین بشپړ ملاتړ کوي.

د هغه په وینا، د دې مرستې تصویب مهم و چې وښيي موږ د روسیې د ولسمشر ولادمیر پوتین په وړاندې درېږو.

د مرستو په دغه بسته کې د اوکراین لپاره څه کم ۶۱ ملیارد ډالره ځانګړي شوي، ۲۶ ملیارد ډالره د اسرائیل او څه باندې ۸ ملیارد ډالره په هندوپسفیک یا هند- ارام سمندرګي سیمه کې د چین د نفوذ د مخنیوي لپاره اختصاص شوي دي.

د افغانستان لپاره د امریکا د متحدو ایالتونو شارژدافېره کرین ډیکر وايي، افغان ښځو ته د هغوی د اساسي حقونو د ستنولو لپاره متعهده ده.

هغې نن په خپله ایکس شبکه کې لیکلي چې «جنسي تاوتریخوالی، تل یوه ناوړه کړنه ده.»

مېرمن ډیکر د ډینم ورځې یا د جنسيت پر اساس د تاوتریخوالي په وړاندې د پیوستون په مناسبت لیکلي: «زه د جندر(جنسیت) پر بنسټ د تاوتریخوالي له قربانیانو سره په پیوستون کې ولاړه یم او ژمنه کوم چې په افغانستان کې د جنسي تاوتریخوالې د ټولو ډولونو د له منځه وړلو او افغان ښځو ته د هغوی د اساسي بشري حقونو د بېرته راګرځولو لپاره د زده کړو او پوهاوي لوړولو لپاره خپل ټول ځواک کاروم.»

په وروستیو کې د ملګرو ملتونو د ځینو غړو هېوادونو په ګډون ګڼو بنسټونو او سازمانونو پر ښځو او نجونو د طالبانو فشارونه له جنسیتي اپارتاید سره تشبېه کړي دي.

د اپرېل له ۲۴مې په نړۍ کې د جنسي تېري په اړه د پوهاوي میاشت پیلېږي.