د اوکراین د ادیسه د سیمې والي اولې کیپر وایي، پر ادیسه ښار نن سهار وختي د روسیې د بې پیلوټه الوتکې د یوه برید له امله ۷ کسان ټپیان شوي چې دوه یې ماشومان دي.

هغه همدارنګه ویلي چې د دغه برید له امله په څو ودانیو کې اور لګېدلی.

د اوکراین هوایي ځواکونو نن پر ټیلګرام چینل په یوه بیان کې ویلي چې د هوایي مدافعې ځواکونو یې د روسیې د هغو ۱۶ بې پیلوټه الوتکو له ډلې چې پرادیسه، کییف، میکولاییف او چیرکاسي د بریدونو لپاره کارول شوې وې پنځلس یې راغورځولې دي.

د کییف اداري مشر سیرهې پوپکو ویلي چې ټول ډرونونه چې کییف یې په نښه کړی و، له منځه وړل شوي او په ښار کې یې هیڅ ځاني او مالي زیان نه دی پېښ کړی.

د فلسطینیانو لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندویه ادارې، UNRWA په اړه د خپلواکې څېړنې ډلې د دې ادارې د بې پرې والي اړوند چې ډېره تمه یې کېده ځینې مسلې موندلې، خو یادونه یې کړې چې اسراییل تراوسه د خپلو لګول شویو تورونو په اړه چې د دې ادارې کارکونکي د ترهګرو سازمانونو غړي و، شواهد نه دي وړاندې کړي.

د دې څېړنې په ۵۴ مخیز راپور کې ویل شوي چې د فلسطینیانو د بشري او اقتصادي پرمختګ لپاره دغه اداره نه جبران کیدونکې ده اوموجودیت یې حتمي دی.

د دغې ادارې د بې پرې والي په اړه د بیاکتنې ډلې دغه څېړنه په تېره جنوري میاشت کې وروسته له هغې پیل کړه چې اسراییل د UNRWA یو شمېر کارکوونکي د دې هېواد پر قلمرو د حماس له لوري د تېرکال د اوکتوبر د اوومې په برید کې په لاس لرلو تورن کړل.

د حماس وسله والو چې د امریکا متحده ایالات او اروپایي ټولنه یې یوه ترهګره ډله ګڼي، په دغه برید کې ۱۲۰۰ کسان ووژل، او شاوخوا دونیم سوه نور یې یرغمل کړل.

د خوړو نړیوال پروګرام، WFP په افغانستان کې له بې وزلو کسانو سره د مرستو په دوام وایي، هره ورځ په مرستو بارسلګونه لارۍ په دې هېواد کې خلکو ته د ژوند ژغورنې مرستې رسوي.

د دې پروګرام د افغانستان څانګې نن سې شنبې په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویترکې لیکلي چې په افغانستان کې هره میاشت شاوخوا درې سوه لارې په سړکونو کې تګ راتګ کوي او له نیم ملیون زیات وګړو ته د ژوند ژغورنې خواړه رسوي.

د دې پروګرام په وینا، په یوه لارۍ کې د ۳۲۵ کورنیو لپاره خواړه باروي.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ ادارې په وینا، په روان ۲۰۲۴ م کال کې ۲۳ ملیونه افغانان مرستو ته اړتیا لري او ۱۷ ملیونه افغانانو ته د اړنیو مرستو رسولو لپاره درې ملیارډ ډالرو ته اړتیا ده.

د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مسوول جوزپ بوریل وايي، د اروپايي ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو د دوشنبې په ورځ موافقه وکړه چې پر اسرائیلو د ایران د وروستي برید په غبرګون پر تهران بندیزونه پراخ کړي.

اروپايي ټولنه اوس مهال پر ایران د ډله ییزې وژنې د وسلو د خپراوي، د بشري حقونو د سرغړونو او روسیې ته د بې پیلوټه الوتکو د رسولو په تړاو د بندیزونو څو پروګرامونه لري.

خو د دې اتحادیې څو هیوادونو د بې پیلوټه الوتکو په اړه د بندیزونو د پراخولو غوښتنه وکړه چې راکټونه او نیابتي ډلو ته د وسلو لیږدول هم پکې شاملیږي.

د امریکا ولسمشر جوبایډن د دوشنبې په ورځ د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي ته په یوه ټیلیفوني تماس کې ډاډ ورکړ چې له دې هېواد سره به د پوځي مرستو مسوده ژر تر ژره لاسلیک کړي.

د امریکا په سنا کې د دې بستې په اړه سه شنبه رایګیري پلان وه او تر هغې وروسته به یې د توشیح لپاره ولسمشر بایډن ته لیږي. په دې لویو مرستو کې اوکرایین ته څه باندې شپېته میلیارده ډالره په پام کې نیول شوي.

زیلینسکي په خپل پیغام کې چې په ایکس یې خپور کړی ویلي له ولسمشر بایډن سره په خبرو کې یې له هغه ډاډ ترلاسه کړ چې د مرستو په دې کڅوړه کې هغه ډول مرستې شاملې دي چې اوکراین ورته اړتیا لري ترڅو د روسي ځواکونو د پرمختګ مخه ونیسي.

په هرات کې د طالبانو د حکومت چارواکو هغه راپورونه رد کړل چې ګواکې د افغان سوداګرو له مالونو بار رېل/ټرین په ایران کې درول شوی دی او د مخته تلو اجازه نه ده ورکړل شوې.

د هرات د والي ویاند نثار احمد الیاس د دوشنبې په ورځ ازادي راډيو ته وویل، دا ټرین طی مراحلو ته انتظار دی او نورې ستونزې نه لري.

تر دې مخکې ایراني رسنیو خبر ورکړی و چې له افغانستان څخه ترکیې ته د لومړي ټرانزیټي کارګو ټرېن د تېرېدو اجازه نه ده ورکړل شوې.

د یکشنبې په ماښام رسنیو د اوسپنې پټلۍ د شرکت د عمومي اړیکو د څانګې په حواله دا خبر هم ورکړ چې تر اوسه له افغانستانه هیڅ ټرانزیټي اورګاډی ایران ته نه دی داخل شوی.

دغه کارګو ټرېن کې ۱۱۰۰ ټنه تالک معدني ډبرې بار دي چې د هرات ولایت له لارې د ایران د روزنک د تمځای ته رسېدلي

د افغانستان د فوټسال ملي لوبډله سبا چهارشنبه د اسیا په اتلولۍ سیالیو کې له تاجکستان سره مخ کېږي.

دا د اسیا د اتلولۍ سیالیو کوارټرفاینل یا اتو غوره لوبډلو دور دی.

افغانستان د دوشنبې په ورځ بحرین لوبډلې ته درې پر دوه ماته ورکړه او ویې وکولای شول چې د لومړي ځل لپاره د اسیا د فوټسال کوارټرفاینل یا اتو غوره لوبډلو پړاو ته لار پيدا کړي.

که چېرته افغانستان د تاجکستان په وړاندې بریا خپله کړي نه یواځې نیمه پایلوبه ته وځي؛ بلکې د فوټسال نړیوال جام ته به هم لار پيدا کړي چې تمه ده د روان کال په سپټمبر کې د ازبکستان په کوربه توب وشي.

دمګړۍ د اسیا د فوټسال اتلولۍ سیالۍ د تایلند په کوربه توب روانې دي چې کابو یوه بله اوونۍ هم دوام پیدا کوي.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا د کارپوهانو ډلې ویلي چې طالب چارواکي باید سمدستي د بشري حقونو او د نجونو د تعلیم مدافع احمد فهیم عظیمي خوشې کړي.

دې ډلې په یوه بیان کې چې پرون د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا خپور کړی ټینګار کړی چې تعلیم ته لاسرسی یو اساسي حق دی او کوم کسان چې په دې لاره کې فعالیت کوي او غږ پورته کوي باید د نیولو او زنداني کولو پر ځای یې ملاتړ وشي او خوندیتوب یې تضمین شي.

د ملګرو ملتونو کارپوهانو ویلي چې احمد فهیم عظیمي له څه باندې شپږو میاشتو راهیسې د طالبانو له خوا بندي شوی دی.

طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګست کې په افغانستان د واک له بیا ترلاسه کولو وروسته له شپږم ټولګي پورته نجونې له زده کړو محرومې کړې او بیا یې د نجونو پر مخ د پوهنتون دروازې هم وتړلې. په دې موده کې تر دې دمه ګڼ فعالان چې مطیع الله ویسا، احمد فهیم عظیمي او ځینې نور د یادولو دي د نجونو د تعلیم لپاره د فعالیت او مبارزو په خاطر نیول شوي او په میاشتو میاشتو یې په بند کې تېر کړي.

احمد فهیم عظیمي د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۱۷ مه په کابل کې له ځینو نورو فعالانو سره یوځای نیول شوی او طالبانو د ناقانونه او د شریعت خلاف کړنو تور لګولی.

د فوټسال د اسیا ملتونو جام د ګروپي پړاو په وروستۍ لوبه کې افغانستان ۳-۲ بحرین ته ماتې ورکړه او منځلوبو یا کواټرفاینل ته یې ځان ورساوه.

یاده سیالي چې نن دوشنبه د کابل پر وخت ماښام ۶:۳۰ بجې پیل شوې وه، افغانستان د سنجر، رضا حسین پور او مهران غلامي د ګولونو پر مټ بحرین ته ماتې ورکړه.

افغان لوبډله به په منځلوبه کې د تاجکستان پر وړاندې سیالي کوي.

که افغانستان یاده سیالي وګټي نو د فوټسال نړیوال جام ته به هم لار پیدا کړي.

دا لومړی ځل دی چې افغانستان د فوټسال اسیایي سیالیو منځلوبو ته وځي.

د ویلو ده چې افغان لوبډلې په ګروپي پړاو کې له ایران ماتې خوړلې وه، کوېټ سره یې سیالي مساوي کړې وه او بحرین ته یې ماتې ورکړه.

د ایران ولسمشر ابراهیم رییسي نن د پاکستان له صدراعظم شهباز شریف سره په اسلام آباد کې خبرې وکړې.

د پاکستان او ایران ترمنځ په تېره فبروري میاشت کې د یو بل په قلمروونو کې له توغندويي حملو وروسته دا لومړی ځل دی چې د دواړو هېوادو مشران سره ګوري.

د رییسي د سفر پرمهال سلګونه اضافي پولیس او ملېشه ځواکونه د امنیتي تدابیرو لپاره په اسلام آباد کې ځای پرځای شوي وو.

د پاکستان حکومت په یوه بیان کې ویلي چې شریف او رییسي د دوه اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا د پرمختګ، د تروریزم پر ضد د مبارزې او په نورو برخه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د همکاریو پر پراختیا خبرې وکړې.

پاکستان ته د رییسي درې ورځنی سفر چې نن پیل شو، د هغو هڅو یوه برخه ده چې دې دوو هېوادونو د خپلو اړیکو د رغونې لپاره پیل کړې دي.

ایران او پاکستان تقریباً ۹۰۰ کیلومتره ګډه پوله لري چې په دواړو خواوو کې یې بلوڅ بلتونپال د تهران او اسلام آباد مخالفت کوي.